Periskop Yapımında Kullanılan Ayna
Periskoplarda genelde düzlem aynalar kullanılır çünkü düzlem aynalar görünen cisimlerden gelen ışığı aynen yansıtır bu da cismin gerçek görüntüsünün oluşması demektir. Periskop bulunduğunuz yönün tam tersini yada bulunduğunuz yerden daha yüksek bir mesafede görüş sağlayabilir.
1 &#; 2 &#; Düz aynalar.
Contents
Mikroskopta ne tür ayna kullanılır?
b) Ayna: Mikroskop üzerine monte edilmiş bir yüzü konkav ve diğer yüzü düz olan aynalar, ışık kaynağından gelen ışınları kondansatöre ve dolayısıyla obje üzerine yansıtırlar. Konkav yüz daha fazla ışın topladığından immersiyon objektifleriyle çalışmalarda bu yüz kullanılır.
Mağazalarda güvenlik amaçlı kullanılan ayna çeşidi nedir?
Tümsek aynaların kullanım alanları: Mağaza ve dükkanlarda güvenlik aynası olarak kullanılmaktadır.
Tepegöz de hangi tür ayna kullanılır?
Tepegözde hangi ayna türü kullanılır? Düz ayna kullanılır.
Makyaj aynası tümsek mi çukur mu?
Makyaj aynaları, yakından görüntü elde etme ve büyük bir görüntü elde etme için kullanılır. Bu nedenle makyaj aynalarının yapısı çukur ayna şeklindedir. Makyaj aynalarının özellikleri, görüntünün boyu cismin boyundan büyüktür, ayna simetrik değildir, görüntü sanal olarak oluşur.
Güneş fırını yapımında hangi ayna kullanılır?
taki teraslara dizilmiş düz aynalar birden güneşe dönerek homojen tek bir ayna yüzeyi oluştururlar ve yolladiklari güneş ışınları parabolik aynaya çarpıp birleşerek daha önce kapakları açılmış olan fırında yoğun bir isi gelişir. Tasarlanan çapta bir fırının kurulması için yılında uygun bir yer bulunmuştu.
Araçların altını kontrol etmek için hangi ayna kullanılır?
4 mm kırılmaz temperli camdan üretilmektedir. Cam Şişecam olup, flotal bombeli tümsek aynadır.
Mağazalardaki aynalar nedir?
Mağazalarda aynalar mekanın aydınlık olması, geniş gözükmesi için kullanılır. Giyinme kabinlerinde müşterilerin kendilerini boydan görebilmesi için, duvarlarda soyunma kabinlerine kadar gitmemeleri için takı, şapka gibi aksesuarları rahatça görebilmeleri için bulunur.
Tümsek ayna nasıl yansıtır?
Tümsek (Konveks) Aynalarda özel Işınlar
Tümsek aynada görüntü gerçek mi?
Düzlem ve tümsek aynalarda daima sanal görüntü oluşur, gerçek görüntüsü oluşmaz. Ama çukur aynada odak noktasının dışındaki cisimlerin gerçek görüntüsü oluşur.
Tümsek ayna nedir ve nerelerde kullanılır?
Tümsek ayna ise taşıtlarda yan ayna, araç altı arama aynaları, mağazalardaki güvenlik aynaları otoparklarda ve kavşaklardaki kontrol aynaları olarak kullanılır.
Çukur ayna büyütür mü?
Cismin aynaya mesafesine göre aynada oluşan görüntü düz büyük, ters küçük veya ters büyük şekillerde olabilmektedir. Görüntü, cisim aynadan uzaklaştıkça tersleşir. Görüntü, cisim aynaya yaklaştıkça büyümeye ve düzleşmeye başlar. Bu nedenle çukur ayna dev aynası olarak bilinmektedir.
Çukur ayna arabanın yan aynası olabilir mi?
Genel olarak dikiz aynalarında tümsek ayna kullanılır.
Çukur ayna nedir nerelerde kullanılır?
Çukur aynalar el feneri, araba farlarında kullanılır; dişçi aynası, makyaj aynası birer çukur aynadır. Tümsek ayna ise taşıtlarda yan ayna, araç altı arama aynaları, mağazalardaki güvenlik aynaları otoparklarda ve kavşaklardaki kontrol aynaları olarak kullanılır.
Çukur aynada görüntü düz olabilir mi?
Çukur aynada bir cismin sanal, cisimden büyük ve düz görüntüsü yalnızca cisim odak noktası ile ayna arasındayken oluşur. Odak noktasının dışındaki bir cismin görüntüsü daima cisimden küçük, ters ve gerçektir.
Periskop
A- İki düzlem ayna kullanan periskop.
B- İki dik açılı prizma kullanan periskop.
1 - 2- Düz aynalar.
3 - 4- Dik açılı prizmalar.
5 - 6- Gözlemci göz.
7 - 8- Periskop tüpü.
H- Periskopun optik yüksekliği.
A- Tek bir lens kullanan periskop (L2) -görüntüyü düzelmek için.
B- İki lens kullanan periskop (L2-L3) -görüntüyü düzeltmek için.
- Periskop penceresi.
- Durma alanları veya taksimatlı objektif.
P- Dik açılı prizmalar (veya düz aynalar).
L1- Objektif lensi.
L2- Aiçin - L2 - L3- Biçin - Görüntü düzeltici lens.
L3- L4-Aiçin- L4-L5- Biçin - Mercek (oküler).
L0- Lens alanı.
y- Uzak nesne.
H- Periskopun optik yüksekliği.
Periskop, deniz ve kara savaşlarında, harekâtı kolaylaştırmak maksadıyla kullanılan, emniyetli mesafelerden hedefe görünmeden incelemeye yarayan optik bir alettir. Teknisyenler, nükleer araştırmaları da tehlikeli bölgeye yaklaşmadan periskopla gözler. Periskopun en çok kullanıldığı saha denizaltılardır.
Periskopta iki yansıtıcı ayna veya prizma bulunur. Birinci ayna hedeften gelen ışıkları doksan derece kırarak aşağı doğru yansıtır. İkincisiyse bu gelen ışıkları tekrar doksan derece kırarak yatay yönde göze iletir. Periskobun bu özelliği teleskobik yapı ile güçlendirilir. Periskop, mercekler yardımı ile hedefi yaklaştırma, büyütme özelliği kazanır.
Periskop, prensip olarak ters ve doğru yerleştirilmiş iki dürbünün bir tüp içine yerleştirilmesinden ibarettir. Ters dürbünde cisimler olduğundan daha küçük görülmesine rağmen görüş açısı çok büyüktür. Ters dürbünle genişletilmiş görüş sahası doğru dürbünle tekrar büyütülüp yaklaştırılarak gözlenir. Bu duruma göre görüntüyü büyütmek için üst (ters) dürbün görüntüsünün küçültülmesi; alt (doğru) dürbün görüntüsünün ise büyütülmesi gerekir. Bu işlemler periskop kafasına monte edilmiş kolların elle döndürülmesiyle yapılır.
Periskopta görüntüye ve kullanıma tesir eden birçok husus vardır. Fiziki olarak periskopun ince ve uzun olması istenir. Periskobun boyunu uzatmak için ara mercek düzenleri ilave edilir. Boy uzayıp çap daraldıkça ışık kaybı artar. Görüntü büyütme ve görüş açısı mercek çaplarına bağlıdır. Periskopla yalnız cisimlerin şekli incelenmekle kalmaz, ayrıca hedef, mesafe ve açı göstergeleri ilavesiyle hedefle ilgili daha geniş bilgi de toplanır. Gelişmiş periskoplarda fotoğraf makinaları, ekran görüntüleme, hafıza sistemleri de mevcuttur. Bütün bu parçalar basit bir silindirik tüp boru içerisine monte edilmiştir. Boru çapı küçüldükçe görüş açısı küçülür.
Periskop I. Dünya Savaşında kullanılmaya başlanmıştır. Önceleri siperlerden gözükmeden hedefin incelenmesi maksadı ile yapılan periskoplar, daha sonraları tanklara, büyük kara ve gemi toplarına, denizaltılara da monte edilmiştir. Fiber optiğin gelişmesiyle çok ince çaplı ve uzun periskoplar yapılmıştır. Fiber optik periskoplar insan vücudunun çeşitli yerlerine sondaj yapılarak incelenmesini mümkün kılmaktadır.
Denizaltı periskopları[değiştir
AYNALAR VE KULLANIM ALANLARI :
Üzerine dü&#;en &#;&#;&#;&#;&#;n tamam&#;na yak&#;n&#;n&#; k&#;sm&#;n&#; yans&#;tabilen yüzeylere ayna denir. Aynalar&#;n bir yüzeyi çok iyi parlat&#;lm&#;&#;, di&#;er yüzeyi ise c&#;va, kalay, gümü&#; ve alüminyum ile kaplanm&#;&#;t&#;r (kaplanm&#;&#; camlard&#;r).
Aynalar, yans&#;t&#;c&#; yüzeylerinin &#;ekillerine göre adland&#;r&#;l&#;rlar. Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna, yans&#;t&#;c&#; yüzeyi küre kapa&#;&#; &#;eklinde olan aynalara küresel ayna denir.
SORU : 1- Düzlem aynada olu&#;an görüntü cisimle ayn&#; büyüklükte midir?
2- Düzlem aynada olu&#;an görüntü düz mü yoksa ters midir?
3- Ambulanslar&#;n önündeki yaz&#; niçin ters yaz&#;l&#;r?
1- DÜZLEM AYNALAR :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna denir. Düzlem aynaya dü&#;en &#;&#;&#;nlar aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;rlar. Düzlem aynalarda daima düzgün yans&#;ma görülür.
b) Düzlem Aynada Noktasal Olmayan Bir Cismin Görüntüsü :
• Noktasal olmayan bir cismin görüntüsünün bulunmas&#; için cismin uç noktalar&#;ndan aynaya en az iki&#;er &#;&#;&#;n gönderilir ve bu &#;&#;&#;nlar yans&#;ma kanunlar&#;na göre aynadan yans&#;t&#;l&#;r (yani uç noktalar&#;n&#; görüntüsü bulunur).
• Yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#;n&#;n kesi&#;ti&#;i noktalar birle&#;tirilerek cismin görüntüsü bulunur.
c) Düzlem Aynada Görüntünün Özellikleri :
1- Zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur. (yalanc&#;d&#;r = gerçek de&#;ildir = görünendir).
2- Aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur (aynan&#;n içerisinde olu&#;maz).
3- Düzdür.
4- Cismin aynaya olan uzakl&#;&#;&#; ile görüntünün aynaya olan uzakl&#;&#;&#; e&#;ittir.
5- Cismin boyu, görüntünün boyuna e&#;ittir.
6- Cisme göre sa&#;l&#; solludur. (Sa&#; el, görüntünün sol elidir).
7- Görüntü aynaya göre simetriktir.
d) Düzlem Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Düzlem aynalar, cisimlerin ayn&#; büyüklükte görüntülerini elde etmek için evlerde, ma&#;azalarda, i&#; yerlerinde ve çe&#;itli teknolojik araçlarda kullan&#;l&#;r. Ayr&#;ca &#;s&#; ve &#;&#;&#;k yal&#;t&#;m&#; sa&#;lamak için binalar&#;n d&#;&#; cepheleri ayna gibi yans&#;t&#;c&#; camlarla kaplan&#;r. Ayr&#;ca projeksiyon, tepegöz, periskop gibi teknolojik araçlar&#;n yap&#;m&#;nda da kullan&#;l&#;r.
NOT :
1- Yans&#;ma olay&#;nda yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#; kesi&#;irse görüntü zahiri, yans&#;yan
&#;&#;&#;nlar&#;n kendileri kesi&#;irse görüntü gerçek olur.
2- Gerçek görüntüler görülemez sadece ekran üzerine dü&#;ürülebilir. Zahiri görüntüler aynada görülen görüntülerdir.
3- Gerçek görüntü daima ters, zahiri görüntü düz olur.
4- Rüzgârs&#;z havalarda su birikintisi ve göller düz ayna gibi davran&#;r. &#;lk ça&#;larda
insanlar Ay’&#;n göldeki görüntüsüne bakarak Ay’&#;n göle dü&#;tü&#;ünü zannedip onu ç&#;karmaya çal&#;&#;m&#;&#;lard&#;r.
5- Düzlem aynan&#;n önünde duran ki&#;ilerden yans&#;yan &#;&#;&#;nlar aynaya çarparak yans&#;r ve tekrar göze gelir.
6- Düzlem aynaya dike gelen &#;&#;&#;nlar, kendi üzerinden geri dönecek &#;ekilde yans&#;rlar.
7- Yatay düzlemde duran düzlem aynada; B, C, D, E, H, K, O, I harflerinin görüntüsü kendisi ile ayn&#;d&#;r.
Dikey düzlemde duran düzlem aynada; A, H, I, &#;, M, O, Ö, T, U, Ü, V, Z harflerinin görüntüsü kendisi ile ayn&#;d&#;r.
2- KÜRESEL AYNALAR :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi küre kapa&#;&#; &#;eklinde olan aynalara küresel ayna denir. Küresel aynalar çukur ayna ve tümsek ayna olarak iki çe&#;ittir.
Düzlem aynalar için geçerli olan yans&#;ma kanunlar&#;, küresel aynalar için de geçerlidir. Fakat düzlem ve küresel aynalardaki yans&#;ma farkl&#;d&#;r. Düzlem aynalardaki yans&#;ma ile küresel aynalardaki yans&#;man&#;n fark&#;, düzlem aynalara paralel gelen &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;rken, küresel aynalara paralel gelen &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;may&#;p &#;&#;&#;nlar bir noktada toplanacak veya bir noktadan da&#;&#;lacak &#;ekilde yans&#;rlar.
a) Çukur Ayna :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi çukur olan aynalara çukur ayna (konkav ayna = iç bükey ayna) denir. Çukur ayna, cisimlerin görüntülerini büyütebilme ve gelen paralel &#;&#;&#;nlar&#; bir noktada toplayabilme özelli&#;ine sahiptir.
1- Çukur Aynaya Paralel Gelen I&#;&#;nlar&#;n Yans&#;mas&#; :
Çukur aynaya paralel gelen &#;&#;&#;nlar, aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;d&#;ktan sonra bir noktada toplan&#;rlar. Çukur aynada yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n topland&#;&#;&#; noktaya odak noktas&#; denir. Aynadan yans&#;yan &#;&#;&#;nlar odak noktas&#;ndan geçtikten sonra do&#;rultu ve yönünü de&#;i&#;tirmeden yay&#;lmaya devam ederler.
2- Çukur Aynada Görüntünün Özellikleri :
Çukur aynada cismin bulundu&#;u yere göre görüntünün özellikleri farkl&#;d&#;r.
1- Cisim odak noktas&#;ndan uzakta ise;
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü büyür.
– Görüntü terstir.
– Görüntü gerçektir.
2- Cisim odak noktas&#; ile ayna aras&#;nda ise;
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü büyür.
– Görüntü düzdür.
– Görüntü zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur.
3- Çukur Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Çukur aynalar teknolojik aletlerde &#;&#;&#;&#;&#; kontrol etmek amac&#;yla kullan&#;l&#;r. Bunun nedeni çukur aynan&#;n &#;&#;&#;&#;&#; bir noktada toplayacak &#;ekilde yans&#;tmas&#;d&#;r. Çukur ayna;
• Di&#; hekimlerinin kulland&#;&#;&#; araçlarda kullan&#;l&#;r.
• Güne&#; &#;&#;&#;nlar&#;n&#;n odaklanmas&#; (bir noktada toplanmas&#;) sa&#;lan&#;r. Bu sayede çok yüksek s&#;cakl&#;klar elde edilir. (Güne&#; f&#;r&#;nlar&#; bu &#;ekilde çal&#;&#;&#;r ve bu f&#;r&#;nlar askerler, da&#;c&#;lar ve i&#;çiler taraf&#;ndan kullan&#;l&#;r).
• Teleskop yap&#;m&#;nda kullan&#;l&#;r.
• Aynan&#;n odak noktas&#;na konan &#;&#;&#;k kayna&#;&#; sayesinde aynadan &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;r. Bu özellik sayesinde &#;&#;&#;ldak, el feneri ve araba farlar&#; yap&#;l&#;r.
• Mikroskopta incelenecek cisim üzerine &#;&#;&#;k dü&#;ürmek için kullan&#;l&#;r.
b) Tümsek Ayna :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi tümsek olan aynalara tümsek ayna (konveks ayna = d&#;&#; bükey ayna) denir. Tümsek ayna, cisimlerin görüntülerini küçültebilme ve gelen paralel &#;&#;&#;nlar&#; da&#;&#;tma özelli&#;ine sahiptir.
1- Tümsek Aynaya Paralel Gelen I&#;&#;nlar&#;n Yans&#;mas&#; :
Tümsek aynaya paralel gelen &#;&#;&#;nlar, aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;rlar ve aynan&#;n arkas&#;ndaki bir noktadan ç&#;k&#;yormu&#; gibi birbirinden uzakla&#;arak yans&#;rlar. Tümsek aynada yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#;n&#;n aynan&#;n arkas&#;nda kesi&#;ti&#;i noktaya odak noktas&#; denir. Aynadan yans&#;yan &#;&#;&#;nlar odak ç&#;kacak &#;ekilde yans&#;d&#;ktan sonra do&#;rultu ve yönünü de&#;i&#;tirmeden yay&#;lmaya devam ederler.
2- Tümsek Aynada Görüntünün Özellikleri :
Tümsek aynada cisim nerede bulunursa bulunsun görüntünün özellikleri ayn&#;d&#;r. Cisim nereye konursa konsun;
– Görüntü daima cisimden küçüktür.
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü daha da küçülür.
– Görüntü düzdür.
– Görüntü zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur.
3- Tümsek Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Tümsek aynalar, &#;&#;&#;&#;&#; daha geni&#; alanlara yans&#;tt&#;&#;&#; için daha fazla ayd&#;nlanma veya daha geni&#; görü&#; alan&#; sa&#;lamak için kullan&#;l&#;r. Bu nedenler arabalarda yan ayna olarak kullan&#;l&#;r.
NOT : 1- Araçlardaki yan aynalar, daha geni&#; bir görü&#; aç&#;s&#; sa&#;lamak için tümsek aynadan, dikiz aynalar&#; ise arkadaki araçlar&#;n yerinin tam olarak anla&#;&#;labilmesi için düz aynadan yap&#;lm&#;&#;t&#;r.
AYNALAR VE KULLANIM ALANLARI :
Üzerine dü&#;en &#;&#;&#;&#;&#;n tamam&#;na yak&#;n&#;n&#; k&#;sm&#;n&#; yans&#;tabilen yüzeylere ayna denir. Aynalar&#;n bir yüzeyi çok iyi parlat&#;lm&#;&#;, di&#;er yüzeyi ise c&#;va, kalay, gümü&#; ve alüminyum ile kaplanm&#;&#;t&#;r (kaplanm&#;&#; camlard&#;r).
Aynalar, yans&#;t&#;c&#; yüzeylerinin &#;ekillerine göre adland&#;r&#;l&#;rlar. Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna, yans&#;t&#;c&#; yüzeyi küre kapa&#;&#; &#;eklinde olan aynalara küresel ayna denir.
SORU : 1- Düzlem aynada olu&#;an görüntü cisimle ayn&#; büyüklükte midir?
2- Düzlem aynada olu&#;an görüntü düz mü yoksa ters midir?
3- Ambulanslar&#;n önündeki yaz&#; niçin ters yaz&#;l&#;r?
1- DÜZLEM AYNALAR :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi düz olan aynalara düzlem ayna denir. Düzlem aynaya dü&#;en &#;&#;&#;nlar aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;rlar. Düzlem aynalarda daima düzgün yans&#;ma görülür.
b) Düzlem Aynada Noktasal Olmayan Bir Cismin Görüntüsü :
• Noktasal olmayan bir cismin görüntüsünün bulunmas&#; için cismin uç noktalar&#;ndan aynaya en az iki&#;er &#;&#;&#;n gönderilir ve bu &#;&#;&#;nlar yans&#;ma kanunlar&#;na göre aynadan yans&#;t&#;l&#;r (yani uç noktalar&#;n&#; görüntüsü bulunur).
• Yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#;n&#;n kesi&#;ti&#;i noktalar birle&#;tirilerek cismin görüntüsü bulunur.
c) Düzlem Aynada Görüntünün Özellikleri :
1- Zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur. (yalanc&#;d&#;r = gerçek de&#;ildir = görünendir).
2- Aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur (aynan&#;n içerisinde olu&#;maz).
3- Düzdür.
4- Cismin aynaya olan uzakl&#;&#;&#; ile görüntünün aynaya olan uzakl&#;&#;&#; e&#;ittir.
5- Cismin boyu, görüntünün boyuna e&#;ittir.
6- Cisme göre sa&#;l&#; solludur. (Sa&#; el, görüntünün sol elidir).
7- Görüntü aynaya göre simetriktir.
d) Düzlem Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Düzlem aynalar, cisimlerin ayn&#; büyüklükte görüntülerini elde etmek için evlerde, ma&#;azalarda, i&#; yerlerinde ve çe&#;itli teknolojik araçlarda kullan&#;l&#;r. Ayr&#;ca &#;s&#; ve &#;&#;&#;k yal&#;t&#;m&#; sa&#;lamak için binalar&#;n d&#;&#; cepheleri ayna gibi yans&#;t&#;c&#; camlarla kaplan&#;r. Ayr&#;ca projeksiyon, tepegöz, periskop gibi teknolojik araçlar&#;n yap&#;m&#;nda da kullan&#;l&#;r.
NOT :
1- Yans&#;ma olay&#;nda yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#; kesi&#;irse görüntü zahiri, yans&#;yan
&#;&#;&#;nlar&#;n kendileri kesi&#;irse görüntü gerçek olur.
2- Gerçek görüntüler görülemez sadece ekran üzerine dü&#;ürülebilir. Zahiri görüntüler aynada görülen görüntülerdir.
3- Gerçek görüntü daima ters, zahiri görüntü düz olur.
4- Rüzgârs&#;z havalarda su birikintisi ve göller düz ayna gibi davran&#;r. &#;lk ça&#;larda
insanlar Ay’&#;n göldeki görüntüsüne bakarak Ay’&#;n göle dü&#;tü&#;ünü zannedip onu ç&#;karmaya çal&#;&#;m&#;&#;lard&#;r.
5- Düzlem aynan&#;n önünde duran ki&#;ilerden yans&#;yan &#;&#;&#;nlar aynaya çarparak yans&#;r ve tekrar göze gelir.
6- Düzlem aynaya dike gelen &#;&#;&#;nlar, kendi üzerinden geri dönecek &#;ekilde yans&#;rlar.
7- Yatay düzlemde duran düzlem aynada; B, C, D, E, H, K, O, I harflerinin görüntüsü kendisi ile ayn&#;d&#;r.
Dikey düzlemde duran düzlem aynada; A, H, I, &#;, M, O, Ö, T, U, Ü, V, Z harflerinin görüntüsü kendisi ile ayn&#;d&#;r.
2- KÜRESEL AYNALAR :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi küre kapa&#;&#; &#;eklinde olan aynalara küresel ayna denir. Küresel aynalar çukur ayna ve tümsek ayna olarak iki çe&#;ittir.
Düzlem aynalar için geçerli olan yans&#;ma kanunlar&#;, küresel aynalar için de geçerlidir. Fakat düzlem ve küresel aynalardaki yans&#;ma farkl&#;d&#;r. Düzlem aynalardaki yans&#;ma ile küresel aynalardaki yans&#;man&#;n fark&#;, düzlem aynalara paralel gelen &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;rken, küresel aynalara paralel gelen &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;may&#;p &#;&#;&#;nlar bir noktada toplanacak veya bir noktadan da&#;&#;lacak &#;ekilde yans&#;rlar.
a) Çukur Ayna :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi çukur olan aynalara çukur ayna (konkav ayna = iç bükey ayna) denir. Çukur ayna, cisimlerin görüntülerini büyütebilme ve gelen paralel &#;&#;&#;nlar&#; bir noktada toplayabilme özelli&#;ine sahiptir.
1- Çukur Aynaya Paralel Gelen I&#;&#;nlar&#;n Yans&#;mas&#; :
Çukur aynaya paralel gelen &#;&#;&#;nlar, aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;d&#;ktan sonra bir noktada toplan&#;rlar. Çukur aynada yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n topland&#;&#;&#; noktaya odak noktas&#; denir. Aynadan yans&#;yan &#;&#;&#;nlar odak noktas&#;ndan geçtikten sonra do&#;rultu ve yönünü de&#;i&#;tirmeden yay&#;lmaya devam ederler.
2- Çukur Aynada Görüntünün Özellikleri :
Çukur aynada cismin bulundu&#;u yere göre görüntünün özellikleri farkl&#;d&#;r.
1- Cisim odak noktas&#;ndan uzakta ise;
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü büyür.
– Görüntü terstir.
– Görüntü gerçektir.
2- Cisim odak noktas&#; ile ayna aras&#;nda ise;
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü büyür.
– Görüntü düzdür.
– Görüntü zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur.
3- Çukur Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Çukur aynalar teknolojik aletlerde &#;&#;&#;&#;&#; kontrol etmek amac&#;yla kullan&#;l&#;r. Bunun nedeni çukur aynan&#;n &#;&#;&#;&#;&#; bir noktada toplayacak &#;ekilde yans&#;tmas&#;d&#;r. Çukur ayna;
• Di&#; hekimlerinin kulland&#;&#;&#; araçlarda kullan&#;l&#;r.
• Güne&#; &#;&#;&#;nlar&#;n&#;n odaklanmas&#; (bir noktada toplanmas&#;) sa&#;lan&#;r. Bu sayede çok yüksek s&#;cakl&#;klar elde edilir. (Güne&#; f&#;r&#;nlar&#; bu &#;ekilde çal&#;&#;&#;r ve bu f&#;r&#;nlar askerler, da&#;c&#;lar ve i&#;çiler taraf&#;ndan kullan&#;l&#;r).
• Teleskop yap&#;m&#;nda kullan&#;l&#;r.
• Aynan&#;n odak noktas&#;na konan &#;&#;&#;k kayna&#;&#; sayesinde aynadan &#;&#;&#;nlar paralel yans&#;r. Bu özellik sayesinde &#;&#;&#;ldak, el feneri ve araba farlar&#; yap&#;l&#;r.
• Mikroskopta incelenecek cisim üzerine &#;&#;&#;k dü&#;ürmek için kullan&#;l&#;r.
b) Tümsek Ayna :
Yans&#;t&#;c&#; yüzeyi tümsek olan aynalara tümsek ayna (konveks ayna = d&#;&#; bükey ayna) denir. Tümsek ayna, cisimlerin görüntülerini küçültebilme ve gelen paralel &#;&#;&#;nlar&#; da&#;&#;tma özelli&#;ine sahiptir.
1- Tümsek Aynaya Paralel Gelen I&#;&#;nlar&#;n Yans&#;mas&#; :
Tümsek aynaya paralel gelen &#;&#;&#;nlar, aynada yans&#;ma kanunlar&#;na göre yans&#;rlar ve aynan&#;n arkas&#;ndaki bir noktadan ç&#;k&#;yormu&#; gibi birbirinden uzakla&#;arak yans&#;rlar. Tümsek aynada yans&#;yan &#;&#;&#;nlar&#;n uzant&#;lar&#;n&#;n aynan&#;n arkas&#;nda kesi&#;ti&#;i noktaya odak noktas&#; denir. Aynadan yans&#;yan &#;&#;&#;nlar odak ç&#;kacak &#;ekilde yans&#;d&#;ktan sonra do&#;rultu ve yönünü de&#;i&#;tirmeden yay&#;lmaya devam ederler.
2- Tümsek Aynada Görüntünün Özellikleri :
Tümsek aynada cisim nerede bulunursa bulunsun görüntünün özellikleri ayn&#;d&#;r. Cisim nereye konursa konsun;
– Görüntü daima cisimden küçüktür.
– Cisim aynaya yakla&#;t&#;kça görüntü daha da küçülür.
– Görüntü düzdür.
– Görüntü zahiridir yani aynan&#;n arkas&#;nda olu&#;ur.
3- Tümsek Aynalar&#;n Kullan&#;ld&#;&#;&#; Yerler :
Tümsek aynalar, &#;&#;&#;&#;&#; daha geni&#; alanlara yans&#;tt&#;&#;&#; için daha fazla ayd&#;nlanma veya daha geni&#; görü&#; alan&#; sa&#;lamak için kullan&#;l&#;r. Bu nedenler arabalarda yan ayna olarak kullan&#;l&#;r.
NOT : 1- Araçlardaki yan aynalar, daha geni&#; bir görü&#; aç&#;s&#; sa&#;lamak için tümsek aynadan, dikiz aynalar&#; ise arkadaki araçlar&#;n yerinin tam olarak anla&#;&#;labilmesi için düz aynadan yap&#;lm&#;&#;t&#;r.