Periyodik Tablo Metal Ametal Yarı Metal Soygaz

Metal: Periyodik tablonun sol tarafında yer alırlar. Oda sıcaklığında cıva hariç katı hâlde bulunur. Yüzeyleri parlak görünümlüdür. İşlenebilir olduğundan tel veya levha hâline getirilebilir. Elektriği ve ısıyı iyi iletir. Kendi aralarında bileşik oluşturamazlar. “Alaşım” adı verilen homojen karışımları oluştururlar. Ametaller ile bileşik oluşturabilir.

Yarımetal: Oda sıcaklığında katı hâldedir. Parlak veya mat görünümlü olabilir. Kırılgan değildir bu yüzden işlenebilir. Isı ve elektriği metallerden kötü, ametallerden iyi bir şekilde iletir. Ametallerle ve kendi aralarında bileşik oluşturabilirler.

Ametal: Oda sıcaklığında katı, sıvı ve gaz hâlde olabilir. Yüzeyleri mat görünümlüdür. Kırılgan oldukları için içlenemez. Bu yüzden tel ve levha hâline getirilemez. Isı ve elektriği iyi iletmez. Kendi aralarında bileşik oluşturabilirler.

Soygaz: Periyodik tablonun en sağında yer alırlar. Oda sıcaklığında tek atomlu gaz hâlde bulunurlar. Değerlik elektron sayıları 2 veya 8’dir. Kararlı yapıdadırlar. Bileşik yapmaya istekli değildirler. Genellikle bileşik oluşturamazlar.

Metallerin özellikleri

1. Yüzeyleri parlaktır. Işığı yansıtırlar.
2. Isı ve elektriği iyi iletirler.
3. Esnektirler. Tel ve levha haline gelebilirler.
4. Oda koşullarında (25 °C sıcaklık ve 1 atm basınç) katı halde bulunurlar. (Cıva sıvı haldedir)
5. Ametallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.
6. Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar. Ancak alaşım oluştururlar. (Cu+Zn=pirinç, Pb+Sn=lehim, Cu+Sn=tunç(bronz), Cr+Ni+Fe=paslanmaz çelik, Au+Cu=düşük kaliteli altın)
7. Erime ve kaynama noktaları yüksektir.
8. Son yörüngelerinde 1,2,3 elektron bulundururlar. Elektron vererek reaksiyonlara girdiklerinden bileşiklerinde (+) değerlik kazanırlar.
9. Tek atomlu molekül halinde bulunurlar.
Canlıların yapısında çok az bulunurlar.

Ametallerin özellikleri

1. Yüzeyleri mattır. Işığı kırar veya geçirirler.
2. Isı ve elektriği iletmezler. (Grafit hariç)
3. Kırılgandırlar. Tel ve levha haline gelemezler.
4. Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunurlar.
5. Metallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.
6. Kendi aralarında kovalent yapılı bileşikler oluştururlar.
7. Erime ve kaynama noktaları düşüktür.
8. Son yörüngelerinde 4,5,6,7 elektron bulundururlar. Elektron alarak veya ortaklaşa kullanarak reaksiyonlara girdiklerinden (+) ve (-) değerlik alabilirler.
9. İki atomlu molekül halinde bulunurlar.
Canlıların yapısında çok miktarda bul

Soy gazların özellikleri

1. Saydamdırlar. Işığı geçirirler.
2. Isı ve elektriği iletmezler.
3. Oda koşullarında gaz halinde bulunurlar.
4. Reaksiyona girmezler. Dolayısıyla bileşik oluşturmazlar.
5. Erime ve kaynama noktaları oldukça düşüktür.
6. Son yörüngelerinde 8 elektron bulundururlar. 

Periyodik tabloda metal, ametal, yarı metal ve soygaz olarak birbirinden farklı elementler bulunur.

Periyodik tabloda metal, ametal, yarı metal ve soygaz olarak birbirinden farklı elementler bulunur. Bunların her biri farklı bir kategoridir ve kendisine has özellikler barındırır. Niteliklerine göre tanımlamaları ise şu şekilde yapılabilir.

Metaller periyodik tablonun sol tarafında konumlandırılmış olan elementlerdir. Aralarında sadece civa oda sıcaklığında sıvı formdadır. Geri kalan tüm metaller katı formunu korur. İşlenebilir bir yapıları, parlak bir yüzeyleri vardır. Hem ısı iletkenliği yüksektir hem de elektriği iletebilirler. Metaller bir araya gelerek bileşen oluşturamaz. Bileşen oluşturabilmek için ametale ihtiyaçları vardır. Ancak metaller bir araya gelerek homojen bir karışımla alaşım oluşturabilir. 

Ametaller son derece kırılgan bir yapıya sahip olan, işlenemeyen, tel ve levha gibi formlara dönüştürülemeyen elementlerdir. Katı olabildikleri gibi sıvı ya da gaz formunda da olabilirler. Yüzeyleri olabildiğince mattır ve ne ısıyı ne de elektriği iletemezler. Fakat kendi aralarında bileşen oluşturmaları mümkündür. 

Yarı metaller oda sıcaklığı söz konusu olduğunda yine katı formdadırlar. İşlenebilir olduklarından dolayı levhaya dönüştürülebilirler. Elektrik ve ısı iletkenlikleri ise metale oranla son derece düşüktür. Ancak elektrik ve ısı iletkenliği olmayan ametallere kıyaslandığında da yüksektir. Hem parlak hem de mat renkte olabilen yüzeyleri vardır. Yarı metaller kendileri bileşen oluşturabileceği gibi ametallerle de bileşene dönüşebilirler. 

Soygazlar periyodik tablonun sağ tarafına baktığınızda gördüğünüz elementlerdir. Kararlı yapıda olup 2 veya 8 elektrona sahiptirler. Bileşen olmak için uygun olmadığı gibi bileşik oluşturmakta kullanılmazlar. Eğer ortam oda sıcaklığında ise gaz formundadırlar. 

Metallerin Ortak Özellikleri 

• Metaller oda sıcaklığında katı formda bulunurlar. Oda sıcaklığı olarak ortalama 25 santigrat derece baz alınır. Bu sıcaklık değerlerinde yalnızca civa sıvı formdadır. 
• Esnek ve işlenebilir bir yapıya sahiptirler. Tele ya da levhaya dönüştürülebilmeleri mümkündür. 
• Isıyı ve elektriği iletirler. 
• Işığı yansıtmazlar.
• Yüzeyleri parlaktır.
• Ametallerle bileşik oluşturmaları mümkündür.
• Metaller birleştirilerek bileşik oluşturulamaz. Bir ametale ihtiyaç vardır. 
• Metaller birleştirilerek yalnızca alaşım oluştururlar. Örneğin Au+Cu ile düşük kalitede altın alaşımı oluşur. Cu+Zn ile pirinç alaşım oluşur. Pb+Sn ile lehim alaşım oluşur. Cr+Ni+Fe alaşımı ise paslanmaz çeliktir. 
• Erime noktası bir hayli yüksektir.
• Kaynama noktaları yüksektir. 
• Son seviyede 1, 2, 3 elektron bulunur. Reaksiyon sonucunda bileşiklerine pozitif değer verirler. 
• Tek atomlu molekül yapıları vardır.
• Canlı yapısında az miktarda bulunmaktadır. 

Ametallerin Ortak Özellikleri

• Işığı geçirgen bir yapıya sahiptirler. Işığı kırabilirler. 
• Yüzey yapıları mattır. 
• Kırılgan olmalarından dolayı işlenmeleri mümkün değildir. Levha veya tel yapılması olanaksızdır. 
• Oda sıcaklığında katı, sıvı veya gaz olarak her formda bulunabilirler. 
• Isı ve elektrik iletkenlikleri yoktur. (Grafit dışında)
• Metallerle bir araya gelerek bileşik oluşturabilirler.
• Ametaller bir araya gelerek kovalent bağa sahip bileşik oluşturabilirler. 
• Erime noktası düşüktür.
• Kaynama noktası düşüktür.
• Son seviyede 4, 5, 6, 7 elektronları vardır. Reaksiyon sonucunda elektronların ortak kullanımıyla pozitif veya negatif değer alabilirler. 
• Molekül yapıları iki atomludur. 
• Canlı yapısında bol miktarda vardır. 

Soygazların Ortak Özellikleri

• Işığı geçiren saydam bir yapıya sahiptirler. 
• Isı iletkenlikleri yoktur. 
• Elektriği iletemezler.
• Oda sıcaklığında gaz formunda bulunurlar. 
• Herhangi bir reaksiyona girmeleri mümkün değildir. Bir bileşik oluşturmaları bu yüzden mümkün olmaz. 
• Erime ve kaynama noktaları aşırı derecede düşüktür. 
• Son seviyede 8 elektronları vardır. 

Post Views

Bu İçeriği Nasıl Buldunuz ?

Periyodik tablo, kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliştirilmiş tablodur. Dilimizde periyodik tablo, periyodik cetvel, periyodik çizelge, elementler tablosu gibi birçok şekilde isimlendirilmiştir. Bu tablo bilinen bütün elementlerin artan atom numaralarına göre bir sıralanışıdır

PERİYODİK CETVELİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Modern periyodik cetvelde elementler artan atom numaralarına göre sıralanmıştır.

Yatay satırlar( periyot), düşey sütunlar( gruplar) halinde düzenlenmiştir.

Periyodik cetvelde 7 periyot bulunur.
1. periyotta 2,
2. ve 3. periyotta 8,
4. periyotta 18,
5. periyotta 18,
6. periyotta 32 element bulunmaktadır.
7. periyot daha tamamlanmamıştır.

6. ve 7. periyodun 14 er elementi cetvelin altına yerleştirilmiştir. Bunlara Lantanitler ve aktinitler denmiştir.

Gruplar ise A ve B olmak üzere 2 türdür.
8 tane A ve 10 tane B grubu bulunmaktadır.

Aynı gruptaki atomların kimyasal özellikleri benzerdir.

Grupların bazılarının özel adları vardır. Bu adlar,
1A grubu alkali metaller,
2A toprak alkali metaller,
3A grubu toprak metali,
4A grubu karbon grubu,
5A grubu azot grubu,
6A grubu oksijen grubu,
7A grubu halojenler,
8A grubu soygazlar ve
B grupları geçiş metalleri şeklindedir.

PERİYODİK CETVELİN İSTİSNALARI;

- 1A grubunda hidrojen atomu hariç diğer atomlar
metaldir.
- 1. Periyot hariç diğer periyotlar alkali metalle başlar.
- 3A grubundaki Bor(B) ametal özelliği gösterir.
- 7A grubunda ki Flor (F) yaptığı bileşiklerde sadece-1 değerlik alır.
- 8A grubunda ki helyum atomunun değerlik elektron sayısı 2 iken diğer atomların ki 8 dir.
- 7. Periyot hariç diğer periyotlar soygazla biter.
- Helyum hariç diğer soygaz atomlarından önce bir halojen atomu gelir.
- Geçiş metalleri seafoodplus.infottan itibaren başlar.

PERİYODİK CETVELDE DEĞİŞEN ÖZELLİKLER

Periyodik cetvelde ayın periyotta soldan sağa doğru gidildikçe; 

Atom numarası artar
Kütle numarası artar
Atom çapı (hacmi) küçülür.

Metalik özellik azalır

Ametalik özellik artar

Değerlik elektron sayısı artar

Elektron verme özelliği azalır

Elektron alma özelliği artar

Proton sayısı artar
Elementlerin oksitlerinin asit özelliği artar, bazik özelliği azalır.

Periyod ik cetvelde ayın grup ta aşağıya doğru gidildikçe; 

Atom numarası artar

Kütle numarası artar

Atom çapı (hacmi) artar

Metalik özellik artar

Ametalik özellik azalır
Elementlerin oksitlerinin bazik özelliği artar, asidik özelliği azalır
Proton sayısı artar
Değerlik elektron sayısı değişmez

Elektron verme isteği artar

Elektron alma isteği azalır

ELEMENTLERİ 4 GRUPTA İNCELEYECEĞİZ
1-METALLER
2-AMETALLER
3-YARI METALLER
4-SOYGAZLAR
 

1-METALLER

1- Katıdırlar ( Cıva = Hg hariç )
2- Yüzeyleri parlaktır
3- Isı ve elektriği iyi iletirler
4- Tel ve levha haline gelebilirler
5- Tek atomludurlar (atomik yapılıdırlar )
6- Kendi aralarında bileşik yapmazlar!
7- Kendi aralarında alaşım yaparlar
8- Elektron verme özelliğindedirler ( katyon: +)
9- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar
Canlıların yapısında çok az bulunur
Erime-kaynama noktaları yüksektir
1A,2A,3A grubunda bulunurlar
Periyodik tablonun sol tarafında bulunurlar.
Genellikle dayanıklı ağır, parlak maddeler olarak tanımlanır.
Üzerine vurulduğunda çınlama sesi duyulur.
 

2-AMETALLER

1 - Katı, sıvı, gaz halindedirler
2 - Yüzeyleri mattır
3 - Isı ve elektriği iyi iletmezler
4 - Tel ve levha haline gelemezler
5 - İki ve daha fazla atomludurlar(molekül yapılı)
6 - Kendi aralarında bileşik yaparlar
7 - Elektron alma özelliğindedirler (Anyon: - )
8 - Canlıların yapısında bolca bulunurlar
9 - Erime-kaynama noktaları düşüktür
10 - 4A (C atomu),5A,6A,7A grubunda bulunur
Periyodik tablonun sağ tarafında bulunurlar.

3-YARI METALLER

Bilinen elementlerin 8 tanesi ( B, Si, Ge, As, At, Sb, Te, Po ) yarı metaldir. Ülkemizde en çok bulunan mineral olan bor, camların yapısına katılan silisyum, elektronik devrelerde kullanılan germanyum en önemli yarı metallerdir.

Yarı metaller fiziksel özellikleri ve görünüşleri yönünden metallere, kimyasal özellikleri Bakımından ametallere benzerler.

1-Metaller ile ametallerin birleştiği yerde bulunurlar.
2-Oda koşullarında katı halde bulunurlar.
3- Parlak veya mat olabilirler
4 - Elektrik ve ısıyı ametallerden daha iyi
Metallerden daha kötü iletirler.
5 - İşlenebilirler (tel ve levha haline getirilebilirler )
6 - Kırılgan değildirler.
7- Sıcaklık yükseldiğinde elektrik iletkenlikleri artar.

4-SOYGAZLAR

1- Doğada gaz halinde bulunurlar
2- Kararlı yapıdadırlar
3- Bileşik oluşturmazlar
4- Tek atomludurlar
5- Erime kaynama noktaları düşüktür
6- Periyodik tabloda 8A grubunda yer alırlar
7- Ametaller grubunda yer alırlar.

PERİYODİK CETVEL GRUPLARININ ŞİFRELERİ

PERİYODİK CETVEL 1A GRUBU
H – Li – Na – K – Rb – Cs - Fr
Haydarpaşa Lisesinin Nankör Kimyacısı Rabiaya Cisim Fırlattı

PERİYODİK CETVEL 2A GRUBU
Be – Mg – Ca – Sr – Ba - Ra
Beymen Magazasında Canana Sarılırken Babasına Rastladım

PERİYODİK CETVEL 3A GRUBU
B – Al – Ga – In – Tl
Bir Alçak Gafil İnsafsızca Tellendi.

PERİYODİK CETVEL 4A GRUBU
C – Si – Ge – Sn – Pb
Camcı Sibel Gencayı Sınıfta Pabuçladı.

PERİYODİK CETVEL 5A GRUBU
N – P – As – Sb – Bi
Naci Papatya Astı Sümbül Biçti.

PERİYODİK CETVEL 6A GRUBU
O – S – Se – Te – Po
Osman Silah Sevmeyen Tek Polistir.

PERİYODİK CETVEL 7A GRUBU
F – Cl – Br – I – At
Fare Celalin Burnunu Isırıp Attı.

PERİYODİK CETVEL 8A GRUBU
He – Ne – Ar – Kr – Xe -Rn
Hergele Necip Arsız Karısına Xeskin Rende…

PERİYODİK CETVELDEKİ İLK 20
ELEMENTİN ELEKTRON DAĞILIMI

 

Mehmet KÜÇÜKOĞLU 

Fen Bilimleri Öğretmeni