Kelime Kökeni : Farsa
Pezevenk kelimesi baş harfi p son harfi k olan bir seafoodplus.infoşında p sonunda k olan kelimenin birinci harfi p , ikinci harfi e , nc harfi z , drdnc harfi e , beşinci harfi v , altıncı harfi e , yedinci harfi n , sekizinci harfi k . Başı p sonu k olan 8 harfli kelime.
PEZEVENK
ENEZE, KEPEZ, KEVEN, VEZNE
ENEK, ENEZ, KENE, ZEVK
EKE, EPE, KEP, KEZ, NEV, PEK, ZEN
EK, EN, EV, KE, NE, PE, VE, ZE
Daha kapsamlı sonuç için lütfen kelime bulma makinesini kullanın.
Azerbaycan Türkçesindeki pezevenk kelimesinin Türkçe karşılığı iş adamı ya da önder değildir. Azerbaycan Türkçesinde pezevenk (pəzəvəng) fizikî büyüklüğü aktarmakta olup, Türkçe büyük, iri, iri yarı, kocaman, izbandut, hödük, kazulet, heybetli anlamlarına gelir.
Türk Dil Kurumu (TDK) tanımıyla Gizli ve yasal olmayan cinsel ilişki öncesinde aracılık eden kimse, dümbük, godoş, muhabbet tellalı, kavat, astik, dasnik anlamına gelen pezevenk sözcüğüyle ilgili ünlü, mizahi ve bir o kadar yanlış iddiayı mutlaka duymuşsunuzdur.
İddiaya göre pezevenk kelimesi Azerbaycan Türkçesinde iş adamı anlamına geliyor ve saygınlık ifadesi olarak iltifat maksatlı kullanılıyormuş.
Sosyal medyada bu iddia genellikle şöyle dile getiriliyor:
Pezevenk kelimesinin Azericede işadamı demek olduğunu ve saygınlık ifadesi olarak kullanıldığını biliyor muydunuz?
Pezevenk sözcüğünün Azericede iş adamı anlamına sahip olduğunu öne süren paylaşım
Pezevengin Azerbaycanda iş adamı anlamında kullanıldığını iddia eden paylaşım
Pezevenk sözcüğünün Azericede iş adamı anlamına sahip olduğunu öne süren paylaşım
Azerbaycan Türkçesinde kullanılan pezevenk sözcüğünün Türkçe karşılığının bu kadar popüler olmasının sebebi Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Süleyman Demirel arasında geçtiği öne sürülen pezevenk içerikli diyalogdur. Bu diyalog kısaca şöyle aktarılabilir:
Pezevenk kelimesi Azerice iş adamı anlamına gelir.
Birgün Azerbaycan başbakanı Haydar Aliyev ile Süleyman Demirel yan yana gelir.
Aliyev Demireli övmek için, -Türk dünyasının en büyük pezevenkidir der.
Demirel biraz düşünür ve Aliyeve,
-Siz de az pezevenk değilsiniz der.
Daha detaylı anlatım ise şöyle:
Süleyman Demirel’in onuruna Bakü’ de gece görkemli bir yemek veren Haydar Aliyev, Demirel için ne kadar övgüye değer söz varsa hepsini söyler.
Böylesi görkemli yemekte Haydar Aliyev Süleyman gardaşım dünyanın gelmiş geçmiş en başarılı siyasi pezevenği, der, kadehimi de değerli pezevenk gardaşımın ve heyetinin onuruna kaldırıyorum,diye seafoodplus.info sözler Demirel ve heyetinde bulunan siyasiler , gazeteciler arasında Türk heyetinde büyük gülüşmelere neden olur.
Haydar Aliyev den sonra konuşma sırası Demirel’e gelir, Demirel de devlet erkanına yakışır diplomasi bir dille konuşmasını yapar ama aklı Haydar Aliyev’in kendisini dünyanın gelmiş geçmiş en yetenekli büyük pezevenklerinden sözüne takılır;Demirel kendine münhasır espri yeteneğiyle Haydar Aliyev’e döner “sen de az pezevenk değilsin” diyerek işi kotarır.
Süleyman Demirel ve Haydar Aliyev arasında geçen pezevenk kelimesi odaklı anlatıyı aktaran Onedio metni
Çevrimiçi sözlüklerde de Azerbaycan Türkçesinde pezevengin (pəzəvəng) fizikî büyüklüğü aktaran büyük, iri, iri yarı, kocaman, izbandut, hödük, kazulet (kocaman, heybetli) anlamlarına geldiğinin belirtildiğigörülmektedir.
Örnekleyecek olursak, Azerbaycan Türkçesinde SSRİ boyda pəzəvəng imperiya dağıldı cümlesi Türkçeye SSCB kadar büyük imparatorluk dağıldı olarak çevrilebilir.
Pezevenk kelimesinin Azerbaycan Türkçesinde kaleme alınan eserlerde kullanım biçimine baktığımızda da bu anlamın kastedildiği daha net anlaşılmaktadır:
BBC News Azerbaycancanın bir haberinde pezevenk kelimesinin kullanımı BBC Türkçe tarafından esprili bir dille alıntılanmıştı:
BBC Azericeden
Pəzəvəng: İri kıyım
Bu pəzəvəng kimi idmançıların bəziləri filmlərdə zorba rollar canlandırıblar. Aktyora çevrilən 10 ulduz idmançı
BBB Türkçenin BBC News Azerbaycancanın bir haberine yorumu
Azeri kardeşlerimize danıştığımızda kullanımda pezevenk kelimesinin iş adamı şeklinde bir karşılığının bulunmadığı tarafımıza aktarıldı.
Azerbaycanda pəzəvəng kelimesinin iddia edildiği gibi iltifat anlamında kullanılmadığı ortada. Azerbaycan Türkçesinde yekə, zorba, zırpı anlamlarına gelen bəzən söyüş mənasında yani bazen hakaret / sövgü manasında kullanıldığı sözlüklerde belirtilmekte ve şöyle örneklenmektedir:
[Həsən:] Bilməm bu pəzəvəng haradan gəldi də işləri bərbad etdi. H.Nəzərli.
[Ağasəfər:] Adə, ey .. çayqıraqlı pəzəvəng hərif! Ə.Əbülhəsən
Türkçedeki pezevenk sözcüğünün Azerbaycanda kullanılan karşılığı ise öğrəş (öğraş), cakeş, qadın alverçisi ya da mamaroza imiş (Günsel Barış (). Azerbaycan türkçesinin söz varlığının Türkiye türkçesi ile karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sf: ).
Türkçede genelev anlamında kullanılan kerhane ile benzer ses özelliğine sahip kârhane sözcüğünün Azericede fabrika, iş yeri, işletme anlamına geldiği iddiası da doğru olmayan bir başka iddia. Ancak Azerbaycan Türkçesinde karhane (karxana) sözcüğünün taş ocağı ya da kum ve taş çıkarılan yerler için “daş karxanası” ya da daş kârḫanası biçiminde kullanıldığı bilinmektedir.
seafoodplus.infodaki Genç Gazeteciler Rahatsız ve Pezevenk Diyaloğu! başlıklı 2 Şubat tarihli yazısıyla Talat Atilla:
"Pezevenk Azerice, "İş adamı" anlamına geldiği gibi saygınlık da içeren bir kelime. Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Azerbaycan ziyaretinde Haydar Aliyev'le aralarında geçen şu diyalog beni gülmekten kırdı."
seafoodplus.infodaki Vay Pezevenk Vay! başlıklı 27 Temmuz tarihli yazısıyla Nevzat Arslan:
"Pezevenk bizde kadın satıcısı anlamındadır. Azericede " işadamı " demek olduğunu, üstelik bir gün Süleyman Demirel ile konuşan Azerbaycan Başkanı ''çok pezevenksiniz'' demesinin ardından rahmetli Demirel’in ''siz de az pezevenk değilsiniz'' dediği anlatılır."
Can Dündar, Milliyet Gazetesindeki Şeyini şeyettiğimin başlıklı 2 Kasım tarihli yazısında Azerbaycan Türkçesindeki pezevenk kelimesinin Türkçede önder anlamına geldiği yönündeki hatalı bilgiyi paylaşmış:
Oktay ağabeyle son karşılaşmamızdan bir anıyla bitireyim: Uçaktaydık. O, eski bir bakanla yan yana oturuyordu. Eski bakan, yıllar önce cumhurbaşkanı ile yaptıkları Bakü gezisinden söz ediyordu. Resmi karşılamada Azeri yetkili lafa şöyle girmiş: “Türkiye republikası prezidenti, Türk dönyasının ileri gelen pezklerindendir.” Bunun Azericede “önder” anlamına geldiğini bilmeyenler şok olmuş.
Yavuz Donat Milliyet Gazetesindeki 31 Mayıs tarihli Pezevenk Krizi başlıklı yazısında eski bakanlardan Mustafa Taşardan alıntılarken yanlış anlamı paylaşmıştı:
"Mustafa Taşar bir espri patlatıyor: - Şevki Yılmaz "Azeri avukat" tutabilir. - Neden o? Taşar: - Azeri dilinde pezevenk "önder" anlamına geliyor Yani "büyük adam." Şevki Yılmaz mahkemede "milletvekillerine pezevenk derken iltifat etmek niyetindeydim" diye kendisini savunabilir. İlhan Aküzüm, "ben bilirim" diye söze karışıyor: - Evet Azeriler pezevenge "gavat" derler. "Pezevenk" onlarda Taşar'ın söylediği gibi "önemli adam" demek."
Melih Aşık Milliyet Gazetesinde 2 Haziran tarihinde yayınlanan köşe yazısının Kimler gelmiiişşş alt başlıklı bölümünde Azeri Türkçesindeki pezevenk ifadesinin işadamı anlamına geldiğini öne sürmüş:
"Avrupa-Türk İş Adamları Derneği (ATİAD) Başkanı Eşref Ünsal ve bir işadamları grubu geçenlerde Azerbaycan'ı ziyaret ettiler. Güzel anlar yaşadılar. Ancak Devlet Başkanı Haydar Aliyev tarafından karşulanırken küçük bir şok geçirdiler. Aliyev aynen şöyle konuştu: 'Kimler gelmiiişş Kimler gelmiiişşş Avrupa'daki başarılı Türk kerhanecilerimiz gelmiiişşş Türk pezevenklerimiz gelmiiişşş'Durum sona anlaşıldı Meğerse Azeri Türkçesi'nde işadamlarına karhaneci ya da pezevenk deniliyormuş. Aliyev bizimkilere iltifat etmiş."
Aydınlık Gazetesindeki Yavşak örgütler Suriyede savaş tamtamcısı başlıklı 4 Eylül tarihli yazısıyla Mehmet Yuva:
"Azeri Türkçesi'nde 'Pezevenk' işadamı veya çalışkan iyi iş adamı demekmiş."
seafoodplus.infodaki 21 Haziran tarihli gülmece güldürmece başlıklı köşesiyle Rasim Yılmaz (yazım hatası kendisine aittir):
"“Pezevnek” kelimesinin dilimizde ağır karşılığı olmasına rağmen Azerice’de işadamı ve saygınlık ifadesi olarak kullanılmaktadır."
seafoodplus.infodaki Diktatörlük başlıklı 28 Mart tarihli yazısıyla Selami Saygın:
"Kuzey Azerbaycan’da “iş bilen, becerikli iş adamı” anlamında kullanılan pezevenk kelimesinin anlamı Türkiye’de son derece başka ve hatta çirkin bir içeriğe sahiptir."
Afrika Gazetesi adlı yayındaki Gerçekleri görecek seçilmişlere ihtiyaç var! başlıklı 23 Ağustos tarihli yazısında Bülent Tümen, pezevenk kelimesinin Azeri Türkçesindeki anlamını çok daha farklı ve yanlış aktarmış:
"Bilirsiniz, Azeri dilinde “Pezeveng” sözcüğü, “Başarılı, yetenekli anlamında” kullanılır…"