Plato nedir? Akarsular tarafından parçalanmış, çevresine göre yüksekte kalmış düz veya hafif engebeli düzlüklere plato denir. Ülkemizdeki platolarda genel olarak hayvancılık yapılır. Fiziki coğrafya terimidir. Fiziki coğrafyada yer şeklini tanımlar. Plato beşeri değil, doğal unsurdur. Yazları serin olması ve geniş otlaklara sahip olmasından dolayı, yazın konaklamak ve hayvan otlatmak amacıyla kullanılmaktadır. Ortalama yükseklikleri genel olarak ile metre arasında olabilir.
Platolar çeşitli şekillerde oluşabilir. Lavların birikmesi ve aşınması sonucu düzlüklerin akarsular ile yarılması ile oluşabildiği gibi deniz seviyesindeki bir düzlüğün binlerce yıl önce yer hareketleri sonucu tekrar yükselmesi ile de oluşabilir.
İç Anadolu Bölgesi:
İç Batı Anadolu: Yazılıkaya Platosu
Güney Doğu Anadolu:
Doğu Anadolu:
Akdeniz: Taşeli Platosu
Marmara: Çatalca- Kocaeli Platosu
Büyükbaş mera hayvancılığı yaygın olarak yapılan, yükseltisi en az olan, mağara, obruk gibi yer şekillerinin yaygın olarak bulunduğu ve Kızılırmak tarafından derince yarılmış plato hangisidir?
Cevap: Yazılıkaya platosu.
Plato sayısı bakımından en zengin, karstik platoların en fazla olduğu, en yüksek ve en alçak platonun bulunduğu bölgemiz hangisidir?
Cevap: Güneydoğu Anadolu Bölgesi.
Ülkemizde platoların geniş alan kaplamasının nedeni nedir?
Cevap: Türkiye'de platolar çok geniş alan kaplar. Bunun nedeni, üçüncü jeolojik zamanın sonlarına kadar aşınarak düzlük haline gelen arazilerin, dördüncü zamanın başında kıt'a oluşumu hareketleriyle yükselmesidir.
Türkiye'nin en yüksek platosu Hangisidir?
Cevap: Erzurum-Kars platosudur. metreye yakın yüksekliğe sahip olan plato, ülkemizin en önemli otlak ve hayvancılık sahasıdır.
Ülkemizdeki lav platosuna örnek veriniz?
Cevap: Erzurum-Kars platosu(Doğu Anadolu Bölgesinde)
Ülkemizden karstik platoya örnek veriniz?
Cevap: Taşeli platosu (Akdeniz bölgesinde)
Ülkemizdeki aşınım platosuna örnek veriniz?
Cevap: Perşembe (Karadeniz bölgesinde), Çatalca-Kocaeli platoları(Marmara Bölgesinde)
Yazılıkaya platosu hangi bölgede yer almaktadır?
Cevap: Ege bölgesi
Ovalar ile platoları nüfus yoğunluğuna göre karşılaştırınız?
Cevap: Ülkemizde nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu alanlar ovalardır. Platolar ikinci sırada gelir.
Yüksek platolarda tarıma alternatif olan faaliyet nedir?
Cevap: Büyük baş hayvancılık
Platolarda yaygın olan tarım türü nedir?
Cevap: Tahıl tarımı
Platoların ortalama yükseltisinin fazla olması bize neyi göstermektedir?
Cevap: Türkiye'nin bulunduğu alanın geçmişte toptan yükselmeye uğradığını göstermektedir.
Yatay duruşlu platolara en fazla hangi bölgede rastlanır?
Cevap: İç Anadolu Bölgesi
Türkiye'nin en yüksek platoları hangi bölgede bulunur? Niçin?
Cevap: Doğu Anadolu Bölgesi, çünkü toptan yükselme en fazla bu bölgede olmuştur.
Karstik platolar nasıl oluşmuştur?
Cevap: Suyla kolaylıkla çözünen kalkerli (kireçli) yapıya sahip arazilerde akarsu aşındırması sonucu oluşmuşlardır.
Plato nedir? Türkiye'deki platolar nelerdir? Platolar nerelerde görülür? Platoların özellikleri nedir? Dış kuvvetler nelerdir?
PLATO NEDİR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Akarsularla derince parçalanmış hafif engebeli, çoğunlukla geniş saha kapsayan yüzey şekline plato denir.
Plato plate kelimesiyle aynı anlamda olup düzlük düz yer anlamına gelir. Özellikle coğrafyada ve paleocoğrafya daki anlamına bakacak olursak suyun üstünde kalan yer kara parçası anlamına gelir. burdan platonun tanımı da kara parçalarındaki düzlüklerdir diyebiliriz.
Dünyada en geniş ve yüksek plato Tibet Platosudur. Dünyanın çatısı (roof of the world) olarak isimlendirilir. Tibet Platosu 2,5 milyon km karelik bir alanı kapsar ( Fransa veya Teksasın dört kat büyüklüğündedir) ve deniz seviyesinden ortalama yüksekliği yaklaşık ayak (feet) ( mt) dir.
Türkiye`de en fazla plato İç Anadolu Bölgesi`nde görülür.
İç Anadolu Bölgesi`ndeki bazı platolar:
Haymana Platosu
Cihanbeyli Platosu
Obruk Platosu
Bozok Platosu
Uzunyayla Platosu
Akdeniz Bölgesi`ndeki bazı platolar:
Taşeli Platosu
Teke Platosu
Güneydoğu Anadolu Bölgesi`ndeki bazı platolar:
Gaziantep Platosu
Şanlıurfa Platosu
Doğu Anadolu Bölgesi`ndeki bazı platolar:
Erzurum Platosu
Kars Platosu
Ege Bölgesi`ndeki bazı platolar:
Bayat Platosu (Yazılıkaya Platosu)
Plato Nedir? Plato Nasıl Oluşur? Soruları genellikle coğrafya konusunda bilgi sahibi olmak isteyen veya genel kültürünü artırmak isteyenlerce araştırılan bir konudur.
Plato Nedir? Plato Nasıl Oluşur? Soruları özellikle son dönemlerde öğrenciler tarafından araştırılan bir konu olsa da, genel kültür bilgisini artırmak isteyen pek çok kişi tarafından da araştırılmaktadır. Plato anlamı ile birlikte araştırılıyor olsa da, oluşumu hakkında bilgi edinmeniz sizler açısından fayda sağlayacaktır. Bunların yanı sıra plato hakkında edinmeniz gereken özellikleri, plato çeşitleri ve oluşumuna göre platolara dair de sizlere elimizden geldiğince bilgi aktarımında bulunacağız. Düşüncelerinizi yorum kısmından bizlere iletebilirsiniz. Gün içerisinde sizlere dönüş sağlayarak elimizden geldiğince sizlere yardımcı olmaya çalışacağız. Peki, lafı fazla uzatmadan Plato Nedir? Plato Nasıl Oluşur? Gelin, hep birlikte bakalım.
Plato Nedir? konusu ile ilgili bu yazımızda coğrafi olarak kısaca tanımını ve aynı zamanda tıp konusunda ne anlama geldiğine dair bilgiler aktarmaya çalışacağız. Fakat ağırlığımız coğrafya alanına dair olacaktır. Sizlerinde eklememizi veya düzeltmemizi istediğiniz bir husus olursa bunu yorum kısmından bizlere iletmeniz yeterli olacaktır. Bir başka coğrafya konusu olan Havza ile ilgili tüm bilgilere de seafoodplus.info yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Plato Nedir? kısaca tanımı yapmak gerekirse; Yüksek yerlerde bulunan derin akar su vadileri sonucunda yarılmış düz arazi şekline Plato denilmektedir. Bu yükseklikler yaklaşık olarak yüz metre ile bin metre arasında değişiklik göstermektedir. Yayla olarak adlandırılan platolara ülkemizde de sıklıkla rastlayabilmeniz mümkündür. Burada önemli olan bir ayrım vardır. Yayla bir yerleşim yeri iken plato bir yeryüzü şeklidir. Bu da aklınızda bulunsun.
Plato Coğrafya konusunda, akarsular tarafından yarılmış yüksek düzlükleri simgeleyen yer yüzü şekli olarak belirtilerek incelenen bir konudur. Özellikleri, oluşum şekilleri ve diğer değerleri ile birlikte coğrafya konusu olarak işlenilmektedir. Bunun yanı sıra Tıp terimi olarak da kullanılmaktadır. Bunu da hemen bir diğer başlığımızda açıklayacağız.
Plato Tıp Konusunda, yukarıda açıkladığımız coğrafya konusundan farklı olarak tıp alanında düzlük anlamında sıkça kullanılan bir terimdir. Plato kelimesini hem coğrafi anlamda hem de tıp biliminde incelediğimizde kelimenin anlamlarının aynı fakat işlevsellik ve verilen değerin farklı olduğunu görebilmekteyiz.
Plato Özellikleri Nelerdir? Sorusundan önce tanımını tekrar hatırlatmak gerekirse plato, yüksek alanlarda akarsular tarafından yarılmış vadiler içerisinde yer alan geniş düzlüklerdir. Bu ise temel özellikleri arasında yer almaktadır. Sizlere hemen ön plana çıkan plato özelliklerini maddeler halinde açıklayalım.
Ülkemizde bulunan platolar konusunda sizlere İç Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Doğu Anadolu Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi, Karadeniz Bölgesi ve Ege Bölgesinde yani ülkemizin tüm bölgelerinde yer alan platoları ayrı ayrı isimleri ile birlikte açıklayacağız. Peki, Ülkemizde bulunan Platolar Nelerdir? Hemen listeleyelim.
Plato Nasıl Oluşur? Oluşumuna Göre Platolar ve Çeşitleri Nelerdir? Soruları da platonun anlamları kadar araştırılan konular arasında yer almaktadır. Bu başlığımız altınsa sizlere plato oluşumu ve oluşumuna göre plato çeşitleri hakkında bilginin yanı sıra tüm yazımızın bir özetini de aktarmaya çalışacağız. Yorumlarınız bizler için değerlidir. Düşüncelerinizi bizlerle paylaşabilirsiniz.
Plato Nasıl Oluşur? Sorusunun cevabını aslında tanımda sizlerle paylaşmıştık. Ülkemizde yer alan platoların genel oluşumuna baktığımızda yüksek alanlarda bulunan ve akarsular tarafından yarılmış vadilerde oluşan düzlük sonucunda platolar oluşmuştur. Bunun yanı sıra Aşınım ve Volkanik gibi olaylar neticesinde de oluşan platolar mevcuttur. Bunu da hemen sizlere bir alt başlığımızda aktaracağız.
Oluşumuna Göre Plato Çeşitleri Nelerdir? Sorusu ile birlikte hemen sizlere oluşumuna göre 4 adet plato olduğunu ve bunların Aşındırma (Aşınım), Tabaka Düzlüğü (Yatay Duruşlu), Lav (Volkanik) ve Karstik Platolar olduğunu söyleyelim. Bu plato çeşitlerinin her birinin oluşum özellikleri birbirinden farklılık göstermektedir. Bu platoları maddeleyerek hemen alt başlıklar halinde sizlere bu özellikleri hemen listeleyelim.
Aşındırma (Aşınım) Platosu Nedir? Sorusunun en temel cevabı akarsu, rüzgar, sel veya buzul gibi dış kuvvetlerin etkisinde ve baskısında kalarak aşınması sonucu ortaya çıkan yeryüzü şeklidir. Tektonik olaylar karşısında yükselme ve alçalmaya başlayan bu yeryüzü şekillerinde yüksek yerler akarsu ile aşındığında eğimli bir yapı kazanarak platoları oluşturmaktadır. Bu bölgelere örnek vermek gerekirse Marmara Bölgesinde bulunan Çatalca Platosu ve Karadeniz Bölgesinde bulunan Perşembe Platosu aşınım platosudur.
Tabaka Düzlüğü (Yatay Duruşlu) Platosu Nedir? Sorusunu hemen cevaplayalım. Tabaka düzlüğü, akarsu aşındırması neticesinde eğimli olarak meydana gelen yer yüzü şeklidir. Diğerlerine göre daha sert ve yüksekte bulunmaktadır. Bu platoları örnek vermek gerekirse; İç Anadolu Bölgesinde yer alan Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Bozok ve Uzunyayla ile Ege Bölgesi’ndeki Yazılıkaya ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Gaziantep platoları tabaka düzlüğü platolarına örnektir.
Lav (Volkanik) Platosu Nedir? Lav Platosu; Yer kabuğunun zayıf alanlarında bulunan çatlaklar neticesinde yüzeye çıkan lav toprağının akarak kalın bir tabaka meydana getirmesi ile oluşmaktadır. Kalın bir tabaka halinde oluşan bu lavlar akarsular tarafından aşındırılırsa lav platosu oluşumu olarak gözlenmektedir.
Karstik Platolar Nedir? Karstik Platolar; Yeryüzü şekillerini oluşturan kaya tuzu, alçı taşı veya kireç taşı gibi erimesi gayet kolay olan kayaçlardan oluşan bölgelerde meydana gelen yeryüzü sularının bu kayaçları eriterek oluşturduğu bir plato türüdür. Bu plato türüne örnek vermek gerekirse; Akdeniz Bölgesinde yer alan Taşeli ve Teke Platosu bir karstik platodur.
Kısaca Plato Konusu Özeti; Plato, yüksek yerlerde bulunan derin akar su vadileri sayesinde yarılmış ve bu yarılma neticesinde düz arazi şekillerinin oluştuğu bir yer yüzü şeklidir. Platonun bulunduğu yükseklikler yaklaşık olarak yüz metre ile bin metre arasında değişiklik göstermektedir. Ülkemizin tüm bölgelerinde platolara rastlayabilmeniz mümkündür. Örnek vermek gerekirse, Akdeniz Bölgesinde yer alan Taşeli ve Teke Platosu, İç Anadolu Bölgesinde yer alan Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Bozok ve Uzunyayla ile Ege Bölgesi’ndeki Yazılıkaya ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Gaziantep platoları örnek verilebilir. Oluşumuna göre 4 adet plato bulunmaktadır. Bunlar; Aşındırma (Aşınım), Tabaka Düzlüğü (Yatay Duruşlu), Lav (Volkanik) ve Karstik Platolardır.