Present Perfect Tense Eki

Bu zamanın Türkçede tam bir karşılığı yoktur. Kolay anlaşılabilmesi için “Yakın Geçmiş Zaman” olarak ifade edebiliriz.

Present Perfect Tense Konu Anlatımı

1) Present Perfect Tense geçmiş ile günümüz arasında yaşananları ifade etmek için kullanılır.

I have lived in Istanbul for 10 years.
10 Yıldır İstanbul’da yaşıyorum (10 Yıldır İstanbul’dan hiç ayrılmadım, hala yaşıyorum).

Yukarıdaki cümlenin birebir çevirisi “10 Yıldır İstanbul’da yaşadım”dır, fakat anlam düşüklüğü olmaması için “yaşıyorum” olarak çevrilir.

Simple Past Tense ve Simple Present Tense ile mukayesesi için aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

Simple Past Tense
I lived in İstanbul 10 years ago.
10 Yıl önce İstanbul&#;da yaşadım (Artık yaşamıyorum).

Simple Present Tense
I live in Istanbul.
İstanbul’da yaşıyorum(Halihazırda yaşıyorum. Geçmişte ne kadar yaşandığı belirtilmiyor).

2) Present Perfect Tense aşağıdaki zaman ifadeleri ile birlikte kullanılır.

Present Perfect Tense Zaman İfadeleri

for : –dir, boyunca (geçen süre belirtilecekse “for” kullanılır)
since: –den beri (sürenin başlangıcı belirtilecekse “since” kullanılır)

I have lived in İstanbul for 10 years.
10 Yıldır İstanbul’da yaşıyorum.
Dikkat: &#;&#; olmaz çünkü &#;since&#; geçen sürenin başlangıcını belirtir.

I have lived in Istanbul since
’ten beri İstanbul’da yaşıyorum.
Dikkat: &#;.&#; olmaz çünkü &#;for&#; geçen zaman aralığını belirtir.

Daha anlaşılır olması için bir örnek daha verelim. Bir arkadaşınızla saat ’de buluşmak üzere randevüleştiğinizi düşünün. Siz saat tam ’de buluşma noktasına vardınız, fakat arkadaşınız 45 dakika gecikti. Bu durumda ifade şekli şu şekilde olmalıdır.

I have awaited you for 45 minutes.
45 Dakikadır seni bekliyorum (geçen süre dilimi belirtiliyor).

I have awaited you since
Saat ’den beri seni bekliyorum(sürenin başlangıcı belirtiliyor).

Just:şimdi
I have just finished my work.
İşimi şimdi bitirdim(daha yeni bitirdim).

already:zaten, bile
I have already finished my work.
İşimi zaten bitirdim(İşimi bitirdim bile).

never:asla, hiçbir zaman (cümleye olumsuzluk anlamı katar)
I have never seen such an expensive car.
Bu kadar pahalı bir araba hiç bir zaman görmedim.

She has never lent me some money.
O bana hiçbir zaman borç vermedi.

He has never climbed the mountain Everest.
Everest dağına hiç tırmanmadı.

ever:hiç (soru cümlelerinde), hayat boyunca (olumlu cümlelerde)

Have you ever been to Istanbul?
Hiç İstanbul’da bulundun mu?
Has he ever climbed the mountain Everest?
Everest dağına hiç tırmandı mı?
She is the most beautiful girl I have ever seen.
O, hayatımda gördüğüm en güzel kız.

yet: hala (soru halinde), henüz (olumsuz cümlelerde)

Have you finished your work yet?
İşini hala bitirmedin mi? (Anlam olarak olumsuzdur, fakat olumsuzluk eki olan &#;not&#; eki almaz).

No, I have not finished it yet.
Hayır, henüz bitirmedim.

so far:şu ana kadar, şimdiye kadar
until now:şu ana kadar, şimdiye kadar
until to the present:şu ana kadar, şimdiye kadar
I have saved $,00 so far.
Şu ana kadar ,00 dolar biriktirdim.

lately: son zamanlarda
recently:son zamanlarda
It has rained a lot lately.
Son zamanlarda çok yağmur yağdı.

today:bugün
They have not visited us today.
Onlar bugün bizi ziyaret etmediler.

this month:bu ay
this year:bu yıl
My car has broken a few times this month.
Bu ay arabam birkaç kez bozuldu.

before:daha önce, -den önce
He has climbed the mountain Everest before.
Everest dağına daha önce tırmandı.

several times:birkaç kez
two times:iki kez
He has climbed the mountain Everest several times.
Everest dağına birkaç kez tırmandı.

have / has gone: gitti (hala orada, henüz dönmedi)
have / has been: bulunmak (gitti ve geldi)

My father has gone to Spain.
Babam İspanya’ya gitti (hala orada).

My father has been to Spain.
Babam İspanya’da bulundu (İspanya’ya gidip geldi).

Şayet bu cümle Simple Past Tense’te kullanılsaydı anlamı biraz daha farklı olurdu, aşağıda görebilirsiniz.

My father went to Spain in
Babam ’de İspanya’ya gitti(Hala orada değil, geçmişte belli bir zamanda yaşanan olayı ifade eder).
Dikkat: &#;&#; olmaz çünkü tarihler Present Perfect Tense’te kullanılmaz.

Present Perfect Tense Olumlu Cümleler

Özne + yardımcı fiil (have / has) + fiil 3. hali + nesne + zaman

I have
You have
We have
They have

We have earned a lot of money thanks to our job.
İşimiz sayesinde çok para kazandık (hala kazanmaktayız).

He has
She has
It has

She has earned a lot of money thanks to her job.
İşi sayesinde çok para kazandı (hala kazanmaktadır).

Present Perfect Tense Olumsuz Cümleler

Özne + yardımcı fiil (have not / has not) + fiil 3. hali + nesne + zaman

I have not (haven’t)
You have not (haven’t)
We have not (haven&#;t)
They have not (haven’t)

We have not earned a lot of money thanks to our job.
İşimiz sayesinde çok para kazanmadık (hala kazanmıyoruz).

He has not (hasn’t)
She has not (hasn&#;t)
It has not (hasn’t)

 She has not earned a lot of money thanks to her job.
İşi sayesinde çok para kazanmadı (hala kazanmıyor).

Present Perfect Tense Soru Cümleleri

Yardımcı fiil (Have / Has) + özne + fiil 3. hali + nesne + zaman

Have I
Have you
Have we
Have they

Have you earned a lot of money thanks to your job?
İşiniz sayesinde mi çok para kazandınız? (hala kazanıyor musunuz?)

Has he
Has She
Has it

Has she earned a lot of money thanks to her job?
İşi sayesinde çok para kazandı mı? (hala kazanıyor mu?)

Present Perfect Tense Kısa Cevaplar

Olumlu Kısa Cevaplar

Yes, I have
Yes, you have
Yes, we have
Yes, they have

Yes, he has
Yes, she has
Yes, it has

Olumsuz Kısa Cevaplar

No, I have not.
No, I haven’t.

No, you have not.
No, you haven’t.

No, we have not.
No, we haven’t.

No, they have not.
No, they haven’t.

No, he has not.
No, he hasn’t.

No, she has not.
No, she hasn&#;t.

No, it has not.
No, it hasn’t.

Videolu Ders Anlatımı

Alıştırmalar

Cevap Anahtarları
1) been 2) have waited 3) has 4) have they finished 5) been
6) already 7) did you go 8) since 9) ever 10) five times

► Present Perfect Tense'i kullanırken zamanla ilgili dikkat etmemiz gereken birkoç önemli nokta vardır. Birincisi, present perfect tense kullanılan cümlelerin, geçmişte başlamış olması ve konuşma anıyla bir şekilde bağlantısı olması lazımdır. Yani aslında eylemin devam ediyor olması gerekmez, ancak konuştuğumuz anda etkisinin bir şekilde devam etmesi gerekir. 

Examples;

- I was a student six years ago. (Altı yıl önce öğrenciydim.)

- I am a student now. (Şimdi bir öğrenciyim.)

- I have been a student for six years. (Altı yıldır öğrenciyim.)

Görüldüğü gibi birinci cümle geçmiş zaman, ikinci cümle şimdiki zamandır ve üçüncü cümle yani Present Perfect Tense ile kurulan cümle her iki zamanı da içine almaktadır. "Geçmişte öğrenciydim ve öğrenciliğim hala devam ediyor" anlamı vardır.

- Their son has broken their computer. (Oğulları bilgisayarlarını bozdu.)

Bu cümlede bilgisayarın hala bozuk olduğu anlamı vardır.

- Their son broke their computer. Oğulları bilgisayarlarını bozdu.

Bu cümlede ise, Türkçe çevirileri aynı olsa bile, bilgisayarın hala bozuk olup olmadığını bilemeyiz. On yıl önceki bir hatıradan da bahsediliyor olabilir.

► Bu zamanla birlikte kullanılan zaman zarflarına çok dikkat etmek lazımdır. Hala devam eden eylemlerden bahsederken, geçmiş zamana ait zaman ifadeleri kullanırsak cümlemiz yanlıştır.

Örneğin;

- last year. (bitmiştir)
- last week. (bitmiştir)
- last yesterday. (bitmiştir)
- last a second ago. (bir saniye önce dahi bitmiştir)

Görüldüğü gibi yukarıdaki zaman belirten ifadeler bitmiştir ve konuşma anıyla bağlantıları kesilmiştir. Dolayısıyla geçmişte kalan zaman zarfıyla konuşma anıyla alakası olmak zorunda olan bir zaman (tense) kullanılmaz. Fakat devam eden bir zaman zarfı ne kadar uzun olursa olsun Present Perfect ile kullanılır.

Örneğin;

- today  (bitmemiş devam ediyor.)
- this morning (bitmemiş devam ediyor.)
- this month (bitmemiş devam ediyor.)
- this century (bu yüzyıl bile bitmemiş devam ediyor.)

Aşağıdaki örnek cümleleri inceleyiniz.

- She hasn't eaten anything this morning. (Bu sabah hiçbir şey yemedi.)

Bu cümlenin söylendiği an henüz öye vaktı olmadığı andır. Eğer öğle sonu söylenmiş olsaydı simple past kullanılacak ve ” She didn't eat anything this morning.” denecekti.

- Teams have scored a lot of goals this season. (Takımlar bu sezon çok gol attılar.)

- Astronomers have discovered some stars this century. (Bu asır astronomlar birkaç yıldız buldular.)

- My mother has prayed a lot this week. (Annem bu hafta çok dua etti.)

Bu cümlelerde görüldüğü gibi cümle içinde geçen zaman ifadeleri, henüz bitmemiş olan bir süreci anlatmaktadır. Yani bu zaman süreleri esnasınca aynı tür olaylar vuku bulabilir.

Aşağıda Present Perfect Tense ile kullanılan Zaman Zarfları açıklamalı olarak verilmiştir. Bu zamanın öğrenilmesinde en önemli adım, öncelikle bu zaman zarflarının kullanımını öğrenmektir.

► Since

- Her sister has lived there since (Kız kardeşi den beri orada oturuyor.)

- I haven't ridden a donkey since I was 5. (Beş yaşından beri eşeğe binmedim.)

We were both in the Spain 10 years ago. But we haven't seen each other since.  (Her ikimiz de 10 yıl önce İspanya'daydık. Ama o günden beri görüşmüyoruz.)

She hasn't read a book since she left school. (Okuldan çıktı çıkalı kitap okumuyor.)

► For

- Her sister has lived here for 15 years. (Kız kardeşi onbeş yıldır burada oturuyor.)

I haven't ridden a donkey for 8 years. (Sekiz yıldır eşeğe binmedim.)

They have been in prison for 6 months. (Altı aydır hapisteler.)

Bu cümlelerden anlaşılması gereken bahsedilen zamanların ve olayların geçmişte, başlangıcını bilmediğimiz bir zamanda başlaması ve hala da devam etmesidir. Zamanın başlangıcından bahsediyorsak "since", zamanın başlangıcı ile şu andaki zaman arasındaki zaman dilimi ( mesafasi ) nden bahsediyorsak "for" kullanılır.

► Up to the present, so far, till now ….

- Nobody has cleaned this room up to the present. (Şimdiye kadar bu odayı kimse temizlemedi.)

- They have watered seven fields so far.(Şimdiye kadar yedi tarla suladılar.)

- The patient has only drunk water till now. (Hasta şimdiye kadar sadece su içti.)

►  just, already, recently, lately

- I've just received a letter. (Şimdi bir mektup aldım.)

- She has just gone out. (Biraz önce dışarı çıktı.)

A: Clean the car. (Arabayı temizle.)
B: I have already cleaned it. (Temizledim bile - şimdiye kalır mı?)

- There has been a lot of disturbance recently. (Son günlerde ülkede çok kargaşa oluyor.)

- The architects have built several buildings lately. (Mimarlar son zamanlarda birkaç bina yaptılar.) 

► Yet

- Have you cleaned the car yet? (Arabayı temizledin mi?)

DİKKAT!

"Yet” sadece olumsuz ve soru cümlelerinde kullanılır.Türkçe karşılığı yoktur. Türkçe mantığına göre bu kelime fazlalık gibi gelir. “Yet” çoğunlukla "evet" cevabının umulduğu sorularda kullanılır. Olumsuz cümlelerde ise olması, yapılması beklenen bir işin henüz yapılmadığını gösterir.

- She hasn't watered the flowers yet. (Çiçekleri henüz sulamadı.)

► ever, never

- Have you ever seen an elephant? (-Şimdiye kadar- hiç fil gördün mü?)

- I have never visited a foreign country. (-Şimdiye kadar- hiç yabancı bir ülkeyi ziyaret etmedim.)

- He is the tallest man I've ever seen. (O -şimdiye kadar- gördüğüm en uzun adamdır.)

Bazen “ever” yerine başka kelimeler kullanılır ama verdikleri mana “ever” kelimesinin verdiği manayla aynıdır.

- This is the first man he has lent money. (Bu -şimdiye kadar- borç verdiği ilk adam.)

- It is the third time I have eaten bananas. (-Şimdiye kadar- üçüncü kezdir muz yiyorum.)

► Present Perfect Tense'de öznenin durumuna bağlı olarak kullanılan zamanın değişmesi

Bazı cümlelerde kullanılan öznenin hayatta olma durumuna bağlı olarak anlam değişir ve bu durumlarda öznenin durumuna bakarak Present Perfect Tense kullanılır.   

- His brother has made some films. (Kardeşi birkaç film çevirdi.)

- I have painted a lot of pictures. (Birçok resim yaptım.)

Bu cümlelerde zaman zarfı kullanılmamıştır ve sanki geçmişte olmuş gibi görünmektedir ama özneler hala hayattadır ve aynı işler tekrar yapılabilir diye düşünüldüğü için "günümüze uzantısı vardır" diye düşünülmektedir.

- Picasso has painted excellent pictures. (Picasso mükemmel resimler yapmıştır.)

Bu cümle Present Perfect ile söylenemez. Çünkü Picasso ölmüştür ve onun aynı işi bir daha yapması mümkün değildir. Bu tip cümleler Simple Past ile söylenir.

- Picasso painted excellent pictures. (Picasso mükemmel resimler yapmıştır.)

► Present Perfect Tense'de kullanılan geçmiş zaman zarfları

Cümlede zamanı kesin olmayan bazı zaman zarfları kullanıldığında, sanki geçmişte kalmış bir olaydan söz ediliyormuş gibi görünse bile, edinilen tecrübelerden bahsettiği ve günümüze uzantısı olduğu için bu tip olayları ifade etmede Present Perfect Tense kullanılır.

- I have never flown in a plane before. (Önceden hiç uçakta seyahat etmedim.)

- I've often seen figures in my back garden. (Arka bahçemde sık sık gölgeler gördüm.)

- He has climbed Uludağ before. (Önceden Uludağ'a tırmanmış.)

- They have been to this house several times. (Bu evde birkaç kez bulundular.)

Görüldüğü gibi bu cümlelerde anlatılan olaylar sanki geçmişte kalmış gibi görünür. Ama bu cümlelerin hepsinde şu ana yansıyan ve şimdiki zamana etki eden tercrübeler vardır.

► Haber başlıklarında Present Perfect Tense kullanılması

Radyo, televizyon ve gazetelerde haber olarak ilk defa bahsedilip sonra ayrıntıları anlatılacak olayların ilk defa  haber olarak söylenen kısımlarında  Present Perfect kullanılır. Ayrıntıları ise Simple Past ile anlatılır.

- People in the village of Armutlu have seen a very strange thing in the sky. They said  it was something like a whale. (Armutlu köy halkı gökyüzünde çok tuhaf bir şey gördüler.  Balina gibi birşey olduğunu söylediler.)