Prof Dr Kadir Serkan Orhan

İSTANBUL (AA) - İstanbul Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkan Orhan, ileri ve çok ileri derecede işitme kaybı yaşayan kişilerin koklear implant ile seslere tekrar kavuşmasının mümkün olduğunu belirtti.

Orhan yaptığı açıklamada, işitme kaybının kader olmadığını aktararak, koklear implantın işitme cihazlarına göre daha avantajlı olduğunu bildirdi.

İşitme cihazlarının dış ortamdan gelen sesleri yükselterek kulağa ilettiğini bildiren Orhan, 'Koklear implantta ise dış ortamdan gelen sesler, ses işlemcisi aracılığıyla toplanarak implanta ve oradan da radyo frekans ile elektrotlara iletilir ve sesler kokleada elektrik enerjisine dönüştürülüp koklear sinir doğrudan uyarılır. İleri ve çok ileri derece işitme kayıplarında işitme cihazı ile ses seviyesi artırılmasına karşın sesin algılanması ve kelimelerin ayırt edilmesi yeteri kadar olmaz. Ancak koklear implantasyon, seslerin ayırt edilmesi ve anlamlandırılması konusunda avantajlar sağlar. Şu an için dünyada binin üzerinde, Türkiye'de ise yaklaşık 30 bin koklear implant kullanıcısı var. Bu sayının gün geçtikte artacağına inanıyorum.' ifadelerini kullandı.

- 'Koklear implant uygulaması için bazı kriterler mevcut'

Prof. Dr. Serkan Orhan, işitme kaybı problemlerinde etkin çözümler sunan koklear implantın çalışma prensibine ilişkin şunları kaydetti:

'Sağlıklı bir insanda koklea, dış ortamdan gelen ses enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür ve bu ileti koklear sinir yoluyla bilgiyi beyin sapı ve beyindeki işitme merkezine iletir. Farklı sebeplerle kokleanın görevini yerine getiremediği hastalarda koklea içine elektrotlar yerleştirilerek doğrudan koklear sinirin uyarılması yoluyla işitme rehabilite edilir. İnsanların tekrar duymasına katkı sunan bu çözümün uygulanabilmesi içinse çeşitli kriterler söz konusudur. Buna göre, ileri veya çok ileri derecede sensörinöral tip işitme kaybı olanlarda, ilerleyen işitme kaybı olduğunda, sonradan meydana gelen iki taraflı ileri derecede sensörinöral tip işitme kaybı yaşandığında, işitme cihazından fayda görmeyen ileri derecede sensörinöral tip işitme kaybı olduğunda ve son olarak tek taraflı total işitme kaybı söz konusu ise bizler koklear implantı hastalara uygulayabiliyoruz.'

- 'Koklear implant için yetişkinlerde sınırlama bulunmuyor'

Türkiye'de tüm yenidoğan bebeklerin işitme taramasından geçtiğini belirten Orhan, 'Bu taramadan geçemeyen bebekler detaylı tetkiklerin yapılması için bir üst merkeze sevk ediliyor. İlgili merkezlerde ileri düzeyde işitme kaybı saptandığında işitme cihazı kullanılması ve özel eğitime gidilmesi konusunda ebeveynler bilgilendirilip gerekli prosedürler uygulanıyor. Bu sırada da bebeğin kulak tomografisi ve manyetik rezonans görüntüleme ile iç kulak yapıları ve işitme sinirinin durumu değerlendiriliyor. Uygun olan çocuklar için koklear implantasyon süreci başlatılıyor.' değerlendirmesinde bulundu.

Orhan, Türkiye'de en erken koklear implantasyon uygulamasının bir yaşında yapılmakla birlikte bazı ülkelerde 9 aydan itibaren koklear implant uygulanabildiğine işaret ederek, 'Bu noktada şunun da altını çizmek isterim ki koklear implant sadece pediyatrik yaş grubu için değil, yetişkinler için de uygun bir tedavi yöntemi sunuyor. Üstelik söz konusu yetişkinler olduğunda herhangi bir yaş sınırlaması da yok. En önemlisi ise koklear implant ameliyatlarında, bazı ürün gruplarında yüzde devlet geri ödemesi bulunuyor. Böylece hastalar herhangi bir maliyet yükünün altına girmiyor.' ifadelerini kullandı.

Tartışma

Belirlenen öğrenme hedeflerinin tamamı aday hedefler olarak tanımlanabilir. Bu aday hedeflere yönelik eğitimin temel kavramları olan eğitim felsefesi, psikolojisi, sosyolojisi ve ekonomisi kullanılarak bir eğitim programı geliştirilmesi söz konusudur[10]. Geliştirilen bu programın uygulaması için yetişkin eğitimi veya konusunda alan uzmanlıkları olan bireylerin eğitimi için gerekli koşulların sağlanması gereklidir[11]. Dolayısıyla yetişkin eğitiminin gereği bazı kavramların bilinmesinde yarar bulunmaktadır. Yetişkinler eğitim için somut gerekliklere ihtiyaç duyarlar, daha çok deneyimlerinden öğrenirler ve günlük yaşamlarında ihtiyaçları olanın edinilmesi daha kolaydır[]. Ulusal ölçekte KBB Hastalıkları alanında daha nitelikli araştırmaların gerekliliği derneğimiz tarafından ortaya konulmuş bir olgudur. Bu olgu gereği nitelikli araştırmacı eğitimi bir gereklilik olarak benimsenmiş durumdadır.

Bir eğitim etkinliğinde öncelikle belirlenmesi gereken eğitim süresince kapsanacak öğrenme hedeflerin belirlenmesidir. Bu öğrenme hedefleri içinde bir seçki ile sınırlandırmak mümkündür. Bu seçki nesnel ölçütlere dayanabilir veya ihtiyaç analizi sonrasında karşılanmayan beklentiler ile sınırlı kalabilir. Aslında bilimsel araştırmalarda sıklıkla kullandığımız bir analiz olan SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) analizi ile tanımlanan öğrenme hedeflerinin beklentileri karşılayıp karşılayamayacağı veya aksine fazlaca oluşturulup bir tehdit oluşturup oluşturmayacağı öngörülebilir. Bu yöntemde S ve W harfleriyle ifade edilen analizin ilk kısmı, programın güçlü ve zayıf yönlerinin tespit edilmesini ifade eder. O ve T harfleriyle ifade edilen yani fırsat ve tehditlerle dışsal etkilerin belirlenmesidir. Yani "GZFT" (Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Fırsatlar, Tehditler) olarak dilimize uyarlayabileceğimiz bu analiz ile, biz de çalıştayda elde edilen öğrenme hedeflerinin güçlü ve zayıf yönlerini tespit ederek, gelecekteki olası gelişmelere yönelik bir durum değerlendirmesi yapmak amaçlı fırsat ve tehditleri de belirledik[16].

Eğitim etkinliğinin gerçekleşmesi sonrasında eğitim etkinliğine özel bazı hedeflerin tanımlanması gerekmektedir. "Uzak hedefler", alanımızda atıf sayısı bakımında dünya genelinde 10 basamak yukarı çıkması gibi, "Genel hedefler", uzmanlık eğitiminde araştırmacı eğitim etkinliklerin artırılması veya "Özel Hedefler", çalışma alanlarına göre araştırmacıların kazanması beklenen yetileri olarak belirtilebilirler[17]. Öğrenme hedefleri belirlenirken konu başlıkları ile sınırlı kalınmamalıdır. Öğrenmeden kastedilenin davranış ve tutum değişikliklerine yol açan bilgi edinme süreci olmalıdır[10]. Bu hedeflerin eğitim içinde yerleştirilmesi ve kullanılması bu hedeflerin kazanımlarının çerçeve işleyişinin dikkate alınması gereklidir. Bu kapsamda detaylı tanımlamaya "Bloom Taksonomisi" adı verilmektedir[18]. Bloom, "da tanıttığı öğrenme hedefi taksonomisi sayesinde oluşturulan eğitim müfredatları güçlü bir şekilde gelişti ve yeterlilik temelli öğrenmeye doğru eğitim faaliyetleri şekillendi. Yeterliliğe dayalı öğrenme, kişinin mesleki bilgi, beceri veya tutum olarak yetkinlik kazanmasına yönelik öğrenme olarak tanımlanır ve Bloom taksonomisi sonucu elde edilen öğrenme hedefleri bu amaca dayanır[18]. Bir başka taksonomi ise özellikle klinik yeterlilik ile ilgili Miller piramidi modelidir[19]. Bu model Bloom taksonomisine benzer ve aynı zamanda eylemi gerçekleştirmek için teorik bilgiyi, psikomotor becerileri ve profesyonel tutumları sentezleyerek içselleştirilir ve yeterlilik elde etmek için kesintisiz bir rutine dönüştürür[19]. Biz de bu araştırmada, öğrenme hedeflerini belirlerken, bilimsel araştırmalar konusunda bilinmesi gerekenleri içeren temel eğitim müfredatı ile yeterli bilginin aktarılmasını, bilimsel araştırmalarda gerekli pratik uygulamalara ait becerilerin kazandırılmasını ve kazanılan bilgi ve becerilerin sürekliliğini sağlayacak tutum gösterecek araştırmacıların yetişeceği bir eğitim programı oluşturmayı amaçladık.

Hem Miller hem de Bloom, davranışları ilgili alanlardaki en karmaşık en basit halleriyle hiyerarşik olarak karakterize ederler[18,19]. Öğrenme hedeflerini eğitim sonu çıktılar ile somutlaştırmak amacıyla, daha çok sağlık mesleklerinde kullanılan eğitim şekillendirme aracı olan Kern"in yönteminden de faydalanılabilir. Kern yöntemindeki parametreler; 1. Kim, 2. Yapacak, 3. Ne kadar/ne kadar iyi, 4. Neyin, 5. Ne zaman? olarak sıralanmaktadır[20]. Örneğin, ADDG eğitim faaliyetleri için; bir yılın sonunda (ne zamana kadar), eğitimdeki her bir KBB uzmanı (kim) (yapacak), en az iki (ne kadar), etki değeri en az bir olan bilimsel bir dergide yayınlanacak kadar iyi (ne kadar iyi), bilimsel makale üretecektir, diye kurgulayabiliriz.

Son 10 yılda ülkemizde KBB hastalıkları alanında bilimsel yayın sayıları giderek artmış durumdadır. Ancak günümüzde salt yayın artışı bilimsel niteliği belirlemede yeterli bir ölçüt değildir. Ülkemiz KBB hastalıkları alanında yılında yayın başına düşen atıf sayısı bakımından ülke içinde sırada yer almaktadır. Aynı veri yılında ülkemiz 86 ülke içinde sırada yer almaktadır. Bu yıllar için toplam yayın sayımız ve yılları için toplam yayın sayımız sırasıyla ve olarak saptanmıştır[21]. Bir anlamda 10 yılda yayın sayısı 2,78 kat artarken atıf sayısı bakımında 31 basamak gerilemiştir. Bu açıdan bakıldığında alanımızda nitelik araştırmaların artması için öncelikle insan kaynağından başlanılması gerekliliği ortaya konulmuş durumdadır. Bu araştırmaya yönelik yapılan çalıştaya davet edilenlerin katılım oranı ve ürettikleri çıktılar göz önüne alındığında, KBB alanında bilimsel araştırmalar konusundaki eksikliklerin giderilmesinde çoğu akademisyenin ilgili ve istekli olduğu görülmüştür.

Bu çalışmanın zayıf yönü olarak, bir eğitim etkinliği planlamasında ortaya konulan hedeflerin öğrenme üzerine etkisi belirlenememiştir. Ancak yetkin bir grubun ortak çalışması sonucunda hedefler doğrultusunda bir eğitim programının ortaya konulabileceği anlaşılmış durumdadır.

Bir eğitim sürecini, sistematik ve planlı olarak, uygun yöntemlerle belirlenen öğrenme hedefleri ile öğretme-öğrenmeye uygun hale getirmek zor ancak imkansız değildir. Bu araştırmada, planlı ve sistemli bir çalıştayın sınırlı sayıda sunulan öğrenim hedeflerini katılımcıların iki günlük çalışmaları sonucu ne kadar geliştirdiği gösterildi. Aslında şimdiye kadar bu makalede tartışılanlardan eve götürülecek mesajları Wiliam"ın şu sözü ile özetleyebiliriz; "Ölçülebilir olanı önemli hale getirmek yerine, önemli olanı ölçülebilir hale getirmeye gayret edelim." [22].

Sonuç olarak, bu araştırma makalesinde, ülkemizde KBB Hastalıkları uzmanlık alanında artan sayıda ancak aynı zamanda nitelik belirleyici olan atıf alabilirlik bakımından da kaliteli yayınlar üretilmesine yönelik Türk KBB ve BBC Derneği ADDG olarak gerçekleştirdiğimiz ilk etkinlik olan, eğitim sürecine ait öğrenme hedeflerinin belirlenmesi çalıştayına ait sonuçlar, literatürdeki öğrenme hedefleri ile ilgili yöntemler ışığında paylaşılmıştır ve birkaç yönteme dayanarak sistematik olarak yapılan bu çalıştayın amaca ulaşma yönündeki etkinliği gösterilmiştir.

Maddi ve Teknik Destek:
Bu araştırmanın yürütüldüğü çalıştay etkinliğinin gerçekleştirilmesi için tüm giderler Türk KBB-BBC Derneği tarafından karşılanmıştır.

Teşekkür:
Bu araştırmanın yapılmasında ve çalıştayın gerçekleştirmesinde verdikleri destek ve gösterdikleri yardımseverlik nedeniyle Türk KBB-BBC Derneği sekreterleri, Sevgili Gamze Rahmet Ediz"e ve Sevgili Gülnur Tümoğlu"na teşekkür ederiz.

Araştırma hastanesinde Kolesteatom ameliyatı oldum 6 ay sonra tekrarladı ve protez yerinden oynadığı için tekrar ameliyat denildi araştırıp seafoodplus.info hocamıza gittik daha ilk muayeneden sonra kafamizdaki bütün soru isaretlerini gidererek hastaneden huzurla ayrıldık 10 gun önce ameliyat oldum. Mesleki açıdan seafoodplus.info ünvana sahip birini değerlendirmek haddim olmayarak, bilgi donanımı, alanındaki başarısının yanı sıra, son derece kibar, naif, mütevazı, güler yüzlü, pozitif yaklaşımı, samimiyeti, hastalarını kapıda karşılaması, sıkılmadan tüm sorularıma cevap vermesi, bizleri rahatlatması, ilgi ve alakasından dolayı sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Böyle profesyonel ve işine saygı duyan bir doktora sahip olduğumuz için çok şanslıyız iyiki varsınız Kadir Serkan Orhan hocam