Radyoloji Teknikeri Ne Demek

Radyoloji Anabilim Dalı

Radyoloji anabilim dalımız bünyesinde 1 adet 1,5 Tesla MR cihazı, biri 64 kesitli ve diğeri 16 kesitli olmak üzere toplam 2 adet çok kesitli BT cihazı, 3 adet ultrasonografi cihazı ve 3 adet dijital röntgen cihazı ile bir adet dijital mamografi cihazı bulunmaktadır. Bölümümüzde tüm rutin radyolojik tetkikler yapılabilmektedir. Ana bilim dalımızda bu aşamada 3 öğretim üyemiz, 10 radyoloji teknisyeni ve raporlama, danışma, sonuç alma ünitelerimizde görevli toplam 4 radyoloji sekreterimiz görev yapmaktadır. Kurulduğu günden bu yana hizmet çeşitliliğini giderek arttırmış olan radyoloji ana bilim dalımızda görevli öğretim üyelerimiz sadece tıp fakültesi öğrencilerinin değil, aynı zamanda meslek yüksekokulumuz bünyesindeki radyoloji teknikerlerinin de yetiştirilmesi için teorik ve pratik dersler vermektedir.

Radyoloji ana bilim dalında girişimsel radyolojik uygulamalar da yapılmaktadır.

Girişimsel Radyoloji

Girişimsel Radyoloji, tıpta pek çok alanda tanı ve tedavi amacıyla uygulanan teknikleri içeren radyolojinin bir alanıdır. Hastaya genellikle lokal anestezi uygulanarak; çok küçük yollarla (iğne deliği küçüklüğünde) vücuda girilerek gerçekleştirilen tanı ve tedavi yöntemlerini içeren girişimsel radyoloji, hastalıkların eskiye oranla çok daha basit müdahalelerle, açık operasyonlar ve teşhis amaçlı cerrahi uygulamalara gerek kalmaksızın tedavi edilebilmesini ve hastalık hakkında daha net bilgi elde edilmesini sağlar. Tanı ve tedavide anjiyografi, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri en sık kullanılan girişimsel radyoloji uygulamalarıdır. Girişimsel Radyoloji branşında uzmanlaşmış hekimler tarafından, kalp damarı dışında anjiyo ile yapılan tüm damar tedavilerinde (tıkanma, balonlaşma, kanama gibi) uygulanabilir.

Vücutta pek çok yerde oluşabilen kist tedavileri bu yöntemle tedavi edilebilir. Aynı zamanda alınan veya boşaltılan kistlerden elde edilen patolojik örnekler laboratuvar ortamında incelenerek kötü huylu olup olmadığı hakkında da bilgi sahibi olunabilmektedir. Buna ek olarak varis tedavisi ve karaciğer kanserlerinde de girişimsel radyolojinin sağlamış olduğu tanı ve tedavi imkanlarından sıklıkla yararlanılmaktadır. 

GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ NEDİR?

Girişimsel radyoloji, anjiyografi, ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerini rehber olarak kullanarak, ameliyatla yapılan tedavileri ameliyatsız yapan bölümdür. Girişimsel Radyoloji göz hastalıkları ya da kalp hastalıkları uzmanlığı gibi tek bir konu ya da organ sistemi ile uğraşmaz. Birçok organ sisteminin daha önce ameliyatla yapılan tedavilerini ameliyatsız olarak yapar.
Girişimsel radyoloji alanı kalp damarı dışında, anjiyo ile yapılan tüm damar tedavilerini (tıkanma, balonlaşma, kanama gibi) kapsar. İğne biyopsilerini, vücut içindeki sıvı ve kist tedavileri yapar. Bazı kanserleri (özellikle karaciğer) tedavi eder. Varis tedavisi yapar. Görüldüğü gibi damar hastalıkları önde olmakla birlikte pek çok değişik hastalığı tedavi eder. Tüm işlemlerde ortak nokta tedavilerin bir iğne deliğinden girilerek yapılması ve ameliyata gerek olmamasıdır. Hastaların tedavi edici işlemlerinde çoğunlukla yüksek teknoloji içeren cihazlar kullanılır.

Girişimsel Radyoloji tedavi işlemlerinin özellikleri:

Girişimsel radyoloji tedavilerinin en önemli özelliği daha önce ameliyatla yapılan bazı tedavileri ameliyatsız yapmasıdır. Tedaviler ameliyathanede yapılmaz; ya anjiyografi odasında ya da normal tedavi odalarında yapılır. Ameliyatla karşılaştırılırsa Girişimsel Tedaviler:
•  Genellikle anestezi (narkoz) gerektirmez
•  Sadece bir iğne deliğinden yapılır, vücutta bıçak izi olmaz
•  Hastalar genellikle aynı gün evine gönderilir
•  İşlemler daha kolaydır ve işleme bağlı riskler daha azdır
•  Normal hayata dönme süresi çok daha kısadır.
Girişimsel Radyoloji kliniğimizde her hastaya işlem öncesi damardan rahatlatıcı ve gerekirse ağrı kesici ilaçlar verilir (sedasyon ve analjezi). İşlemler ne kadar kolay olursa olsun iğne girimleri olduğu için ağrı duyulabilir ve bu ağrının basit yöntemlerle giderilmesi gerekir. Ayrıca işlem nedeniyle heyecan, korku endişe duyan hastalarımız olabilir. Bu ilaçlar işlemle ilgili korku ve endişeyi de giderir. Hemen tüm işlemlerden sonra hasta aynı gün evine gönderilebilir. Seyrek olarak bir günlük yatış gerekir. Anjiyolar sonrasında saatlik yatak istirahatı ve gözlem gerekir, diğer işlemler için zamanlama daha değişkendir. Örneğin lazer ya da RF ile varis tedavisi yaptığımız hastalar hemen evine gönderilebilir.

GİRİŞİMSEL RADYOLOJİ İŞLEMLERİNDE YAPILAN İŞLEMLER

Perkütan Biyopsi

• Ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi eşliğinde yumuşak doku (tiroid, lenf nodu, akciğer, batın içi kitle vb) ve kemik biyopsisi
• Perkütan karaciğer ve böbrek biyopsisi

Drenaj İşlemleri (ultrasonografi ya da bilgisayarlı  tomografi eşliğinde)

• Parasentez (batın içi serbest sıvı yani asit boşaltılması) 
• Torasentez (akciğeri çevreleyen zarların arasında biriken sıvının boşaltılması) 
• Abse ya da sıvı birikimlerinin boşaltılması

Safra Yolu Girişimleri

• Safra yolu tıkanıklığı olan olgularda safra yoluna kateter ya da stent yerleştirilmesi
• Perkütan kolesistostomi (ultrasonografi eşliğinde safra kesesine kateter   yerleştirilerek, herhangibir sebeple doğal yollardan boşalamayan safra kesesi içeriğinin boşaltılması)

Üriner Sistem Girişimleri

•  Nefrostomi
•  Üreteral stent yerleştirilmesi

Tanısal Arteryografi

• Aort hastalıkları (anevrizma, darlık, vaskülit, vd)
• Renal vasküler hastalık (renal arter anjioplasti ve stentleme)
• Viseral anjiografi (çölyak trunkus, süperior mezenterik arter, inferior mezenterik arter incelemeleri, pulmoner anjiografi vd)

Embolizasyon İşlemleri (Damar Tıkama İşlemleri)

• Gastrointestinal kanama (mide, ince bağırsak, kalın bağırsak vb.)
• Hemoptizi (bronşial arter embolizasyonu)
• Preoperatif kitle embolizasyonu
• Travma sonrası gelişen (karaciğer, dalak, böbrek, batın ve pelvis içi kanamalar gibi) kanamaların durdurlması amacıyla yapılan embolizasyon işlemleri
• Myom embolizasyonu
• Karaciğerin dev hemanjiomlarında embolizasyon

Kanser Tedavisi

• Karaciğer tümörlerinde kemoembolizasyon
• Radyoembolizasyon (Yitrium 90 tedavisi)
• Karaciğer, böbrek tümörleri ve osteoid osteomada radyofrekans ya da mikrodalga ablasyon tedavileri
• Safra yolu, özafagus, idrar yollarındaki habis darlıkların stentlenmesi
• Portal ven embolizasyonu

Endokrin Sisteme Yönelik Girişimler

• Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi
•  Paratiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi
•  Pankreas biyopsisi
•  Portal venöz örnekleme
•  Sürrenal venöz örnekleme

Venöz Hastalıklar

•  Venografi (Santral ve periferik venografi işlemleri)
•  Geçici ya da kalıcı venöz kateter yerleştirilmesi
•  Port katater takılması
•  Venöz trombolizis, anjioplasti ve stentleme
•  Geçici ya da kalıcı inferior vena kava filtre yerleştirilmesi
•  Varikosel embolizasyonu
•  Pelvik konjesyon sendromun da embolizasyon

Serebral hastalıklar

• Karotis darlıklarının tedavisi
• Serebral anevrizma(baloncuğu)  tedavisi
• Serebral AVM(damar yumağı)  tedavisi
• İnme tedavisi

Girişimsel Radyoloji’nin kullanıldığı alanları şöyle sıralayabiliriz:

ATARDAMARIN TIKANIKLIKLARI

Kan damarlarında pıhtı oluşumu, ateroskleroz (damar sertliği) veya farklı nedenlere bağlı olarak damarlarda oluşan tıkanıklıklar oluştukları bölgeye bağlı olarak yaşamı tehdit edecek boyutta ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Ancak girişimsel radyoloji teknikleri kullanılarak teşhis ve tedavi edilebilmektedir. Anjiografi adlı uygulamada, yüksek yoğunluklu bir madde damar içlerine verilerek istenilen bölgelerin görüntülenmesi sağlanır. Bu şekilde tıkanıklık veya darlıklar tespit edilerek tedavi edilebilir.

ANEVRİZMA (DAMAR BALONLAŞMASI) ENDOVASKÜLER TEDAVİSİ

Girişimsel nöroradyolojinin en sık uygulandığı alanlardan bir tanesi de anevrizma adı verilen ve damar duvarında zayıflamış bir noktada oluşan baloncuk benzeri yapılanmaların tedavisidir. Damar çeperinde bulunan baloncuk, sağlıklı damar çeperleri kadar dayanıklı olmadığından kalpten pompalanan kanın basıncıyla patlayarak kanamalara yol açabilir. Bu durum beyinde veya kalpte oluştuğunda çok daha ciddi tabloların oluşumuna yol açabilmektedir. Uygun niteliğe sahip anevrizmalarda anjiografi ile anevrizmanın olduğu bölgeye ulaşılarak bir stent yardımıyla damarda baloncuğun yer aldığı bölgeye kan akışı engellenerek patlama riski ortadan kaldırılabilmektedir.

BACAK DAMAR TIKANIKLIKLARI

Yaygın olarak damar sertliğine bağlı olarak gelişen ve ileri yaşlarda daha sık olarak görülen bacak damar tıkanıklıkları, yürürken baldırda ağrı, ayak parmak uçlarında uyuşukluk, daha ileri durumlarda kan akımının azalmasına bağlı olarak parmaklarda yaralar ve kangren oluşumuna neden olabilir. Anjiyografi, balon, stent, aterektomi ve pıhtı temizleme gibi teknikler yardımıyla bacak damarlarında oluşan tıkanıklık ve darlıklar başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

BOYUN ŞAHDAMARI (KAROTİS ARTER) DARLIKLARI

Tıpkı vücuttaki tüm damarlarda oluşabildiği gibi beyne giden ana arter olan boyun şahdamarında (karotis arter) da darlık ve tıkanıklıklar ortaya çıkabilmektedir. Karotis arterde gelişen tıkanıklık ve darlıklar sonucunda beyin fonksiyonlarının geçici veya kalıcı kaybı ile kısmi ya da tam felç (inme) gerçekleşebilir. Hastalığın temel nedeni damar sertliği sorunudur. Açık cerrahiye ek olarak anjiyografi ve stent yerleştirme uygulamaları yardımıyla tedavi edilebilir.

DİYALİZ FİSTÜL TIKANIKLARININ AÇILMASI

Diyalize giren hastalarda damarlar içerisine yerleştirilen fistüller içerisinde tıkanıklıklar oluşabilir. Bu gibi durumlar diyalize girmeye engel teşkil ettiğinden girişimsel radyoloji uygulamalarından yararlanılarak tıkanıkların açılması gerekir. Fistülde oluşan darlık, tıkanıklık ve pıhtılar tromboliz (pıhtı eritme), trombektomi (pıhtıyı dışarı çıkarma), balon ve stent gibi uygulamalar yardımıyla ortadan kaldırılabilir.

BUERGER HASTALIĞI

Özellikle sigara kullanan bireylerde daha yaygın şekilde görülen Buerger hastalığı, kollar ve bacaklarda bulunan küçük ve orta çaplı atardamarlar ile toplardamarları etkileyen bir periferik damar hastalığıdır. Hastalığın geliştiği bölgeye lokal anestezi ile uyuşturulan deriden kateter yardımı ile giriş yapılarak anjioplasti adı verilen damar genişletme tekniği yardımıyla hastalık tedavi edilebilmektedir.

MİYOM TEDAVİSİ (MİYOM EMBOLİZASYONU)

35 yaşın üzerindeki kadınlarda yaygın olarak görülen rahimde oluşan miyomlar kadınlarda ağrı, idrar yaparken zorlanma, adet düzensizliği gibi pek çok soruna yol açabilmektedir. Son yıllarda geliştirilen ve uterin arter embolizasyonu olarak da adlandırılan girişimsel radyoloji yöntemi yardımıyla miyomları besleyen rahim damarı tıkanarak miyomun yol açtığı sancı ve rahatsızlık hissi ortadan kaldırılabilir.

VARİKOSEL TEDAVİSİ

Kısırlık sorunu ile sağlık kuruluşlarına başvuran erkeklerin büyük bir kısmında görülen varikosel hastalığı, testislerde yer alan toplardamarların tıpkı bacaklarda oluşan varisler gibi genişlemesi şeklinde gelişir. Genişleyen damarlar testislerde ısı artışına neden olarak sperm hücrelerinin canlılığını yitirmesine, dolayısıyla kısırlığa yol açar. Mikrocerrahi yöntemleri ile uygulanan varikosel ameliyatı, kasıktan küçük bir kesi açılarak genişlemiş toplardamarların bağlanması şeklinde uygulanır. Bir diğer tedavi yönteminde ise kasık bölgesinden girişimsel radyoloji teknikleri yardımıyla giriş yapılarak, testisteki varisleşmiş damarların içerisine damarları tıkayan bir madde enjekte edilir.

ONKOLOJİ TEDAVİSİNE DESTEK OLAN İŞLEMLER

Girişimsel radyoloji yöntemlerinin fayda sağladığı bir diğer alan ise onkolojidir. Görüntüleme teknikleri eşliğinde alınan biyopsiler yardımıyla hastalarda ameliyata gerek kalmadan 15 dakika gibi kısa bir süre içerisinde tümörden örnek alınarak patolojik inceleme yapılabilmektedir. Bu sayede zorlayıcı kanser tedavisi süreçleri hastalar için daha katlanılabilir düzeylere getirilebilirken aynı zamanda iyileşme süreci de hızlandırılır.

DOĞRUDAN KANSER TEDAVİSİ YAPAN İŞLEMLER

Onkolojide tanı amaçlı uygulanan girişimsel radyoloji tekniklerine ek olarak doğrudan kanser tedavisi yapan teknikler de söz konusudur. Radyofrekans ablasyon, elektropolasyon, kemoembolizasyon, intraarteriyal kemoterapi, radyoembolizasyon, kemosatürasyon gibi yöntemler kanserli hücrelerin doğrudan yok edilmesine yönelik radyolojik uygulamalardır.

İĞNE BİYOPSİLERİ

Biyopsi, hastalık şüphesi bulunan bir organdan kesin tanı koyma amacıyla inceleme yapabilmek üzere doğrudan örnek alınması işlemidir. Ultrason veya bilgisayarlı tomografi gibi bir görüntüleme tekniği eşliğinde bir iğne yardımıyla biyopsi alınacak organa giriş yapılması ve örneğin alınması şeklinde gerçekleştirilen teknik, iğne biyopsisi olarak adlandırılır. Bu sayede kesiler söz konusu olmadan karaciğer, meme, lenf bezleri, prostat gibi pek çok organdan biyopsi almak mümkün olabilmektedir.

TEMEL DRENAJ İŞLEMLERİ (SAFRA YOLLARI VE İDRAR YOLLARI)

Girişimsel radyoloji yöntemleriyle uygulanan drenaj işlemleri ile safra yolları ve idrar yollarında meydana gelen tıkanmalar da tedavi edilebilmektedir. Tıkanmaya bağlı olarak ortaya çıkan sıvı birikmesinden kaynaklı akut sorunlar bu şekilde gerçekleştirilecek drenaj işlemi ile ortadan kaldırıldıktan sonra altta yatan soruna yönelik tedaviler de uygulanmalıdır.

KİST-APSE TEDAVİLERİ

Vücut içerisinde biriken bir sıvı, radyolojik görüntüleme ile tıpkı biyopsi işleminde olduğu gibi tüp şeklinde bir iğne yardımıyla gerçekleştirilebilir. Bu şekilde gerçekleştirilen drenaj işleminde, apseler ve içi sıvı dolu kistler başarılı bir şekilde boşaltılabilmektedir. İşlem radyolojik görüntüleme eşliğinde yapıldığından söz konusu bölgenin yeri net bir şekilde tespit edilerek drenajın gerçekleştirilmesi mümkündür.

Bu tedaviler ameliyathanede yapılmaz. Ya anjiyografi odasında ya da normal tedavi odalarında yapılır. Girişimsel radyolojinin açık ameliyatlara göre avantajlı yönleri şunlardır:

• Genellikle anestezi (narkoz) gerektirmez.
• Sadece bir iğne deliğinden yapılır, vücutta bıçak izi olmaz.
• Hastalar genellikle aynı gün evine gönderilir.
• İşlemler daha kolaydır ve işleme bağlı riskler daha azdır.
• Normal hayata dönme süresi çok daha kısadır.

Eğer siz de girişimsel radyoloji uygulamaları gerektiren herhangi bir hastalığa sahipseniz, alanında uzman hekimler tarafından son teknolojiye sahip ekipmanlar kullanılarak radyolojik işlemleri titizlikle gerçekleştiren bir sağlık kuruluşuna başvurabilirsiniz. Bu sayede hem hastalığınızın tanı ve tedavisinde başarı oranını artırabilir, hem de uzun süreler boyunca hastanede yatmanızı gerektirecek operasyonların önüne geçebilirsiniz.

Hastalıkların tanı ve tedavisinde profesyonel olan kişiler radyoloji teknikeridir. Radyoloji teknikeri; röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT), mamografi ve nükleer tıp gibi tıbbi görüntüleme yöntemlerini kullanarak doktorların hastalıklara teşhis koymalarına ve tedavi etmelerine yardımcı olan kişi olarak da açıklanabilir. Radyoloji teknikeri sağlık sektöründe var alan bir uzman olsa da yine de “Radyoloji teknikeri nerede çalışır?” sorusu detaylı cevap bulabilmek için merak edilir. Radyoloji teknikerleri; kamu ve özel hastanelerde, tıp merkezlerinde veya kliniklerde çalışabilir.

Radyoloji Teknikeri Ne İş Yapar?

“Radyoloji teknikeri kime denir?” sorusuna çeşitli cihazları kullanarak hastaların iç organlarını, kemiklerini, dokularını görüntüleyebilen kişi olarak da cevap verilir. İşlerinin en önemli amacı, doktorların hastalıkları tanımlayıp tedavi etmelerine yardımcı olmaktır. Radyoloji teknikeri sorumlulukları arasında hasta ve görüntüleme cihazlarının hazırlanması, hastaların doğru yere yerleştirilmesi, izleme işlemi sırasında incelemenin doğru bir şekilde yapılması ve görüntülemenin yorumlanması yer alır. Radyoloji teknikerleri radyasyon güvenliği konusunda eğitimli olmalı ve protokolleri uygulamalıdır. Ayrıca hasta güvenliği konusunda tavsiyelerde bulunurlar ve hasta rahatlığı konusunda hassasiyet gösterirler. Bu nedenle radyoloji teknikerleri hem teknik hem de insan ilişkilerinde yetenekli olmalıdır.

Radyoloji Teknikeri Nasıl Olunur?

Bu alanda çalışabilmek için iki yıllık tıbbi görüntüleme teknikleri önlisans programından mezun olunması gerekir.

Radyoloji Teknikeri Olmak için Gereken Şartlar Nelerdir?

Üniversiteden mezun olmanın yanı sıra, radyoloji teknikeri olmak için gerekenler vardır. Sağlık sektöründe var olmak isteyen kişilerin ayrıntılara dikkat etmesi, hızlı karar verebilmesi, hijyene önem vermesi, dikkatli ve titiz olması, sabırlı ve soğukkanlı olması, sorumluluk alabilmesi ve uzun süre kapalı ortamda kalabilecek fiziksel dayanıklılığa sahip olması gerekir. Mesleğin getirdiklerini karşılayan kişiler, “Radyoloji teknikeri ne demek?” sorusunun tam karşılığı olabilir.

Radyoloji Teknikeri Çalışma Koşulları Nasıldır?

Sağlık sektöründe görev alan radyoloji teknikerlerinin çalışma koşulları ve ortamları genel olarak benzerdir. Çoğunlukla tam zamanlı çalışan radyoloji teknikerleri, kuruma bağlı olarak hafta sonu veya vardiya sistemi ile çalışabilir. Çalıştıkları süre boyunca radyasyona maruz kalan teknikerlerin koruyucu kıyafet giymeleri gerekir. Koruma önlemlerine dikkat edilmediğinde risk taşıyacağı unutulmamalı ve güvenlik protokolüne uyulmalıdır. Ayrıca çalışma ortamları görüntüleme cihazlarından dolayı gürültülü olabilir. Radyoloji teknikerleri; fiziksel anlamda zorlayıcı durumlarla da karşı karşıya gelebilirler. Mesai saatlerinin birçoğunu ayakta geçirmek, hasta sedyesinin taşınmasına yardım etmek ve görüntüleme cihazlarını taşımak yorucu olabilir.

Tıbbi görüntüleme (Radyoloji) Teknisyeni/Teknikeri Görev ve Yetkileri

a) Hasta ve çalışana yönelik radyasyon güvenlik önlemlerini uygular.

b) Tıbbi görüntüleme cihazını ve ortamı radyografik incelemeye hazır hale getirir.

Cihazların kalibrasyonunu kontrol eder, bakım ve tamirinin zamanında yapılması için ilgililere bilgi verir.

c) Radyografik inceleme öncesinde hastayı hazırlar ve bilgi verir.

ç) Doğrudan ya da radyoopaklı radyografi, bilgisayarlı tomografi ve kemik mineral dansitometresi çekimleri ile manyetik rezonans ve anjiyografi görüntülemesi yapar.

d) Film banyo/baskı işlemleri ve görüntülerin elektronik kayıt işlemlerini yapar.

e) Radyoaktif atıkların muhafazasını ve imha edilmesinde görev alır.

f) Uzman eşliğinde radyonüklid görüntüleme ve floroskopi yapar.

g) Hekim eşliğinde radyoopak madde enjeksiyonu yapar.

Mamografi Teknikeri Görev ve Yetkileri

a) Mamografi ünitesini çekime hazır hale getirir. Cihazın ve tüm ekipmanın kalite standartlarına uygunluğunu, kalibrasyonunu kontrol eder, bakım ve tamirinin zamanında yapılması için ilgililere bilgi verir.

b) Memenin uygun pozisyonlarda grafisini çeker ve film banyo/baskı, elektronik kayıt işlemlerini yapar

c) Mamogramların kanser açısından pozitif ve negatif yönden incelemesini yapar.

ç) Çekilen mamogramları, varsa eski mamogramları ve raporlarını radyoloji uzmanının değerlendirmesine ve raporlamasına hazır hale getirir.

d) Hasta ve çalışan güvenliği açısından radyasyon güvenlik tedbirlerini alır.

e) Meme girişimsel işlemlerinin yapılması sırasında hekime yardımcı olur.

şeklinde düzenlenmiştir.


YÖNETMELİĞİ TIKLAYINIZ>>>

MESLEK TANIMLARI -GÖREV VE YETKİLER TIKLAYINIZ