Rahimde Sarkom Kanseri Belirtileri
kaynağı değiştir]
Endometriyal kanser için ilk tedavi cerrahidir. Endometriyal kanserli kadınların %90'ı ameliyatla tedavi edilir.[23]
Endometriyal kanser için başlıca tedavi seçeneği abdominal histerektomi yani üzerindeki fallop tüpleri ve salpingo-ooferektomi denilen iki taraflı yumurtalıklar'la birlikte rahmin ameliyat ile tamamen çıkarılmasıdır.[10] Cerrahi olarak total abdominal histerektomi ve bilateral salpingo-ooferektomi (TAH+BSO) işlemi yapılır. Bu yolla rahim, tüpler ve her iki yumurtalık cerrahi olarak çıkartılır.
Lenfadenektomi veya pelvik ve para-aortik lenf düğümlerilerin çıkarılması, histolojik derece II veya üzeri tümörler için yapılır.[16]
Daha ileri vakalarda radyasyon tedavisi, kemoterapi veya hormon tedavisi de önerilebilir.[10]
Ek olarak uygulanan tedavi yöntemi ise radyoterapidir.
Evre IV kanserlerde kemoterapi tedavisi de ek olarak uygulanabilir.
Erken dönemlerde konulan tanılar ile endometrium kanserinin iyileşme oranı %95’tir. Histereskopi (uterus alınması işlemi) sırasında overlerin (yumurtalıkların) ve tüplerin çıkarılması uygundur. Uterus kanseri tedavisinde abdominal (karından) histerektomi işlemi tercih edilir. Abdominal (karından) histerektomi esnasında cerrahi işlemi gerçekleştiren uzman üreme organlarını detaylı bir şekilde inceler. Hekim hastanın durumuna göre tedaviyi planlar.
Histerektomi işlemi sonrasında radyoterapi (ışın tedavisi) önerilmektedir. Yayılmış kanser türlerinde radyoterapi kesin önerilmektedir. Radyoterapide amaç vücutta kalabilen kanser hücrelerinin öldürülmesini sağlayarak kanserin tekrarlaması önlenir. Çoğunlukla 6 hafta kadar sürer. Hasta bayanlarda yorgunluk ve diyare (ishal) gibi istenmeyen şikâyetlere neden olabilir. Endometrium kanseriyle histerektomi yapmış bayanlarda östrojen replasmanı önerilmez.
Prognoz[değiştir kaynağı değiştir]
Endometrioid endometrial adenokarsinom—H&E boyası ile büyütülmüştür.
Endometriyal karsinomların aksine, nadir görülen endometrial stromal sarkom, endometriumun glandüler olmayan bağ dokusundan kaynaklanan kanserdir. Genellikle saldırgan değildir ve tekrarlanırlarsa onlarca yıl sürebilir. Akciğerlere ve pelvik veya periton boşluklarına metastaz en sık görülenlerdir.[20] Genelde östrojen ve/veya progesteron reseptörlerine sahiptir.[45] Düşük dereceli endometrial stromal sarkomun prognozu iyidir, beş yıllık sağkalım oranı %'dır. Yüksek dereceli farklılaşmamış endometrial sarkom (HGUS) daha kötü prognozludur, yüksek tekrarlama oranları ve %25'lik beş yıllık sağkalım yüzdesi vardır.[46] HGUS prognozu, kanserin arterleri ve damarları istila edip etmediğine göre belirlenir. Damar istilası (invazyon) olmadan, beş yıllık sağkalım %83'tür; damar istilası olduğunda sağkalım yüzdesi %17'ye iner. Evre I ESS, %98'lik beş yıllık sağkalım ve %89'luk on yıllık sağkalım ile en iyi prognoza sahiptir. ESS, rahim kanserlerinin %0,2'sidir.[47]
Metastaz[değiştir Uterin Sarkomlar
Rahim duvarının(myometriyum) kötü huylu tümörleridir. Rahim içi (endometriyum) dokusundan kaynaklanan sarkomlarda vardır. Kadın üreme organ tümörleri içinde az görülen tümörlerdir. Kabaca üç grupda toplanır. Bunlar; Endometrial stromal sarkom, leiomyosarkom ve malign miks mezodermal tümör-MMMT(karsino sarkom) olarak olarak sınıflanır. Sarkomlar genel olarak ileri yaş tümörleridir ve olguların önemli bir bölümü 40 yaş sonrasında görülür. Leiomyosarkomlar diğer sarkom türlerine göre daha erken yaşlarda ortaya çıkar. Buna karşılık MMMT ileri yaşlarda görülür.
Klinik belirtiler
Hastaların büyük bir bölümü ilk belirti kanama bozukluklarıdır. Menopoz sonrası herhangi bir kanama veya doğurganlık çağında görülen bir adet düzensizliği sarkomlarım belirtisi olabilir. Bunun dışında karında şişlik sarkom ile ilgili olabilir. Büyük sarkomlarda kasık ağrısı sık görülen bir şikâyettir. Ayrıca bazen myom olarak ameliyat edilen bazı hastalarda patoloji sonucu leiomysarkom olarak gelir(Resim 1). Başka bir deyişle myom ile leiomyosarkom benzer bulgular verir. Bu nedenle myom olarak değerlendirilen ve tedavisi planlanan hastalarda leiomyosarkom olasılığı akılda bulundurulmalıdır.
Resim 1: Birinci resimde rahimde myomlar, ikinci resimde ameliyat sırasında dev bir myom görüntüsü
Rahim(uterus)den kaynaklanan kitlelerin varlığında öncelikli olarak ultrasonografi olmak üzere tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemlerini kullanarak tümörün büyüklüğü ve kötü huylu olup olmadığı araştırılır(resim 2). Bu değerlendirme özellikle myom sarkom ayırımda yapılır. Ancak bu ayırımı yapmak her zaman hekimi doğru sonuca götürmez.
Resim 2: Myomun ultrasonografik görüntüsü ve myom sarkom ayırıcı tanısı için kitle içindeki damarların değerlenirilmesi(Doppler USG)
Sarkomlar hızlı büyüyen ve çabuk yayılan tümörlerdir. Özellikle kan yolu ile yayılırlar. Bu nedenle hastalığın erken tanı ve tedavisinin büyük önemi vardır ve hayat kurtarır.
Tanı Yöntemleri
Leiomyosarkomda tanı çoğu zaman ameliyat sonrasında tesadüfen koyulur. Buna karşılık diğer sarkom türlerinin çoğu zaman tedavi öncesi tanıları kolaylıkla koyulur. Rahim içi biyopsiler tanı koymanın en kolay yoludur. Adet düzensizli olan kadınlarda bu biyopsiler yapılarak özellikle MMMT ve endometrial stromal sarkom tanıları kolaylıkla koyulur. Tanı koyulduktan sonra USG , tomaogarfi veya MR çekimleri yapılarak hastalığın yaygınlığı saptanır ve tedavisi planlanır.
Tedavi
Sarkom tedavisi cerrahidir. Başka bir deyişle ameliyattır. Ameliyat sonrasında hastaların çoğuna ilave olarak radyasyon tedavisi veya kemoterapi uygulanır. Ameliyatta rahim yumurtalıklar ve kasık lenf nodları çıkartılır. Özellikle MMMT’de ilave olarak karın zarının(omentum) çıkartılması gerekir
(Resim 3).
Resim 3: MMMT nedeni ile ameliyat edilen bir hastanın rahim ve karın zarı görüntüsü
İ.Ü Cerrahpaşa Tıp fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Jinekoloji Onkoloji Bilim dalı, Kocamustafa Paşa, İstanbul
Tel: 30 00 -
Jinem Kadın Sağlığı Merkezi
Güzel bahçe sk. Seren ap. No/2 Nişantaşı, İstanbul
Tel: 68 55 / 68 57
Fax: 68 56
kaynağı değiştir]
Uterin Sarkomlar
Rahim duvarının(myometriyum) kötü huylu tümörleridir. Rahim içi (endometriyum) dokusundan kaynaklanan sarkomlarda vardır. Kadın üreme organ tümörleri içinde az görülen tümörlerdir. Kabaca üç grupda toplanır. Bunlar; Endometrial stromal sarkom, leiomyosarkom ve malign miks mezodermal tümör-MMMT(karsino sarkom) olarak olarak sınıflanır. Sarkomlar genel olarak ileri yaş tümörleridir ve olguların önemli bir bölümü 40 yaş sonrasında görülür. Leiomyosarkomlar diğer sarkom türlerine göre daha erken yaşlarda ortaya çıkar. Buna karşılık MMMT ileri yaşlarda görülür.
Klinik belirtiler
Hastaların büyük bir bölümü ilk belirti kanama bozukluklarıdır. Menopoz sonrası herhangi bir kanama veya doğurganlık çağında görülen bir adet düzensizliği sarkomlarım belirtisi olabilir. Bunun dışında karında şişlik sarkom ile ilgili olabilir. Büyük sarkomlarda kasık ağrısı sık görülen bir şikâyettir. Ayrıca bazen myom olarak ameliyat edilen bazı hastalarda patoloji sonucu leiomysarkom olarak gelir(Resim 1). Başka bir deyişle myom ile leiomyosarkom benzer bulgular verir. Bu nedenle myom olarak değerlendirilen ve tedavisi planlanan hastalarda leiomyosarkom olasılığı akılda bulundurulmalıdır.
Resim 1: Birinci resimde rahimde myomlar, ikinci resimde ameliyat sırasında dev bir myom görüntüsü
Rahim(uterus)den kaynaklanan kitlelerin varlığında öncelikli olarak ultrasonografi olmak üzere tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemlerini kullanarak tümörün büyüklüğü ve kötü huylu olup olmadığı araştırılır(resim 2). Bu değerlendirme özellikle myom sarkom ayırımda yapılır. Ancak bu ayırımı yapmak her zaman hekimi doğru sonuca götürmez.
Resim 2: Myomun ultrasonografik görüntüsü ve myom sarkom ayırıcı tanısı için kitle içindeki damarların değerlenirilmesi(Doppler USG)
Sarkomlar hızlı büyüyen ve çabuk yayılan tümörlerdir. Özellikle kan yolu ile yayılırlar. Bu nedenle hastalığın erken tanı ve tedavisinin büyük önemi vardır ve hayat kurtarır.
Tanı Yöntemleri
Leiomyosarkomda tanı çoğu zaman ameliyat sonrasında tesadüfen koyulur. Buna karşılık diğer sarkom türlerinin çoğu zaman tedavi öncesi tanıları kolaylıkla koyulur. Rahim içi biyopsiler tanı koymanın en kolay yoludur. Adet düzensizli olan kadınlarda bu biyopsiler yapılarak özellikle MMMT ve endometrial stromal sarkom tanıları kolaylıkla koyulur. Tanı koyulduktan sonra USG , tomaogarfi veya MR çekimleri yapılarak hastalığın yaygınlığı saptanır ve tedavisi planlanır.
Tedavi
Sarkom tedavisi cerrahidir. Başka bir deyişle ameliyattır. Ameliyat sonrasında hastaların çoğuna ilave olarak radyasyon tedavisi veya kemoterapi uygulanır. Ameliyatta rahim yumurtalıklar ve kasık lenf nodları çıkartılır. Özellikle MMMT’de ilave olarak karın zarının(omentum) çıkartılması gerekir
(Resim 3).
Resim 3: MMMT nedeni ile ameliyat edilen bir hastanın rahim ve karın zarı görüntüsü
İ.Ü Cerrahpaşa Tıp fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Jinekoloji Onkoloji Bilim dalı, Kocamustafa Paşa, İstanbul
Tel: 30 00 -
Jinem Kadın Sağlığı Merkezi
Güzel bahçe sk. Seren ap. No/2 Nişantaşı, İstanbul
Tel: 68 55 / 68 57
Fax: 68 56
Endometriyal kanser, kanser rahmin üst kısmında olduğunda, sıklıkla yumurtalıklara ve fallop tüplerine[31], kanser rahmin alt kısmında ise servikse metastaz yapar. Kanser genellikle önce miyometriyuma ve serozaya, ardından diğer üreme ve pelvik yapılara yayılır. Lenfatik sistem söz konusu olduğunda, pelvik ve para-aortik düğümler genelde ilk önce dahil olur ancak rahim ağzı kanserinin aksine belirli bir düzende değildir. Daha uzak metastazlar kan yoluyla yayılır ve sıklıkla akciğerlerin yanı sıra karaciğer, beyin ve kemikte oluşur.[48] Endometriyal kanser, diğer tüm jinekolojik kanserlerden daha çok zamanın %'inde akciğerlere metastaz yapar.[49]