Emniyet Disiplin Tüzüğü 3 başlıklı içeriğimizde Tahancı Hukuk Bürosu olarak Emniyet Genel Müdürlüğü personeli olan polisler hakkında gerçekleştirilen disiplin soruşturmaları ve cezaları Polis Disiplin Hukuku ve polis disiplin cezaları başlığı altında incelenecektir.
Emniyet Teşkilatında polis disiplin hukuku başka bir anlatımla emniyet disiplin tüzüğü işlemlerinin dayanağı daha önce sayılı Emniyet Teşkilatı kanunu uyarınca çıkarılan Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü (EÖDT) idi. Ancak Anayasa Mahkemesinin dayanak Kanun hükmünü iptal etmesi sonrasında tüm genel kolluk personelinin disiplin işlemleri bakımından Sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çıkarılmış bu KHK daha sonra yasalaşarak sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun olarak yürürlüğe girmiştir.
sayılı Kanunun amacının Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin disiplinsizlik ve cezaları, disiplin amirlerini ve kurullarını, disiplin soruşturma usulü ile diğer ilgili hususları düzenlemek olduğu belirtilmektedir. Bu yazıda Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) personeli bakımından disiplin amirleri ve yetkili disiplin kurulları hakkında Polis Disiplin Hukuku başlığı altında değerlendirme yapılacaktır.
Bu Kanun tüm EGM personeline uygulanmaktadır. Yani emniyet hizmetleri sınıfında olanların yansıra sivil memurların disiplin işlemleri de bu kanuna tabidir. Polis Akademisinde görevli ve YÖK mevzuatına tabi olan akademik personel, memur olmadıkları için kendi disiplin mevzuatına tabi olacaklardır. Başka bir ifade ile bu kişiler polis disiplin hukuku dışarısında yer almaktadırlar.
Emniyet Teşkilatında disiplin işlemleri uzun yıllar boyunca Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü kurallarına göre yürütülmekteydi. sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununa dayanarak çıkarılan bu tüzükte disiplin suç ve cezaları tanımlanmakta idi. Bu tüzük sadece emniyet teşkilatında çalışanları kapsadığından Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü ya da Emniyet Hizmetleri Disiplin Tüzüğü olarak da adlandırılmaktaydı.
Zaman zaman bu tüzükte değişiklikler yapılmışsa da tüzüğün son hali itibariyle ihtiyaçlara cevap vermediği anlaşılmıştır. Ayrıca Anayasa Mahkemesi emniyet örgütü disiplin tüzüğünün dayanağı olan sayılı Kanunun maddesini iptal edince doğan yasal boşluğun doldurulması için sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun çıkarılmıştır.
Bu Kanun 8/3/ tarihli Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bununla birlikte sayılı Kanuna geçici madde eklenmiş ve sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü hükümlerine göre resen veya yetkili disiplin kurullarınca verilmiş olan disiplin cezalarının bu sayılı Kanun hükümleri uyarınca verilmiş olduğu kabul edilmiştir. Sonuç olarak Emniyet teşkilatı disiplin tüzüğünün son ve yeni halinin sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun olduğu söylenebilir.
Bu yasa ile sadece emniyet teşkilatı değil jandarma ve sahil güvenlik personelinin de genel kolluk olarak bu kanuna göre disipline edileceği öngörülmüştür. Toplam 39 maddeden oluşan sayılı Kanunda, disiplin hukukuna dair genel ilkeler, suç ve cezalar, disiplin soruşturma usulü, görevden uzaklaştırma, zamanaşımı, itiraz, jandarma, sahil güvenlik ve emniyet için yetkili olan disiplin kurulları ve bu kanunun uygulanmasına dair Yönetmelik çıkarılacağı düzenlenmiştir.
Polisler bakımından artık emniyet hizmetleri disiplin tüzüğünün bir anlamı kalmamıştır. Sadece devam eden davalar bakımından geçmişte bu tüzüğe göre ceza verildiyse mahkemeler yine tüzüğe göre karar vereceklerdir.
Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğüne Polis Disiplin Tüzüğü de denilmektedir. Ancak polis disiplin tüzüğü yukarıda da değinildiği gibi artık yoktur. Polis disiplin yönetmeliği denince artık temel olarak sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanarak çıkarılacak Yönetmelik akla gelmektedir.
Bu mevzuat polis disiplin hukukunun da temel ilke ve kurallarını belirlemektedir. Mesela Kanunun 6. maddesinde “disiplin amirleri veya kurulları, disiplin cezası uygulanması ile ilgili takdir haklarını ölçülü, adaletli ve hakkaniyetli bir şekilde kullanırlar” şeklinde bir hükme yer vererek takdir hakkının çerçevesi çizilmiştir. Polis disiplin soruşturmasının temel kuralları da yine sayılı Kanunda düzenlenmiştir. Polis disiplin cezaları ve suçlarının neler olduğu ayrıntılı bir şekilde madde madde düzenlenmiştir.
Polis disiplin kanununa göre verilecek cezalar şunlardır: uyarma, kınama, aylıktan kesme, kısa süreli durdurma, uzun süreli durdurma, meslekten çıkarma, devlet memurluğundan çıkarma. Sayılan bu cezalar dışında başka bir ceza verilmesi mümkün değildir. Polis disiplin hukukun temeli soruşturma usulüne dayanır.
Bu yıl Pazar Günüâne denk gelen 10 Kasım nedeniyle okullardan ilginç Åikayetler kulaÄımıza gelmeye baÅladı. Bu yıl da her yıl olduÄu gibi 10 Kasımâda saat 9'u 5 geçe tüm resmi kurumlarda anma törenleri düzenlenecek. Okullarda da tören yapılacak mı? Bu törenlere öÄrenciler ve öÄretmenler katılacak mı? Daha doÄrusu katılma mecburiyeti var mı?
Bu soruların cevabını bulmak için yönetmelik ve yönergelerde hafta sonuna denk gelen günlerde katılımın mecbur olduÄu ile ilgili herhangi bir zorlama yok. Fakat eskiden beri gelen korkuya dayalı bir mecburiyet anlayıÅı ile milyonlarca öÄrenci pazar günü okullara çaÄrılıyor.
Sakaryaâdaki ilköÄretim ve lise müdürlerinin çoÄu bu törenlere öÄrencilerin katılmasını mecbur tutuyor. 10 Kasımâın Pazar Günüâne denk gelmesi de okul yöneticileri için herhangi bir anlam ifade etmiyor.
Bazı ilköÄretim ve lise okul idarecileri, öÄrencilerini âda okula çaÄırırken bazılarının da öÄrencilerin âde okulda bulunmalarını istediÄi öÄrenildi. Pazar Günü törenlere katılmayan öÄrencilerin disiplin kuruluna sevk edileceÄi ve aynı zamanda yok yazılacaÄı da gelen Åikayetler arasında. Okul müdürlerinin öÄrencilere bizzat bu açıklamayı yaptıÄı iddia ediliyor.
Bu konuda herhangi bir anayasal veya yasal bir zorunluluk olmamasına raÄmen tatil günü öÄrencileri okula çaÄıran okul idarecilerinin bu isteÄinin yasal olup olmadıÄı tartıÅılıyor.
Yorumlar0
Bu habere ilk yorumu siz yapın
Yani bir polis disiplin cezalarından önce hukuka uygun bir soruşturmanın yapılması gerekmektedir. Bu soruşturma sonrasında kanunda yetkili amir yahut disiplin kurulu tarafından ceza verilmesi gerekmektedir. Yanlış disiplin amiri yahut hatalı disiplin kurulunun verdiği cezalar mahkemeler tarafından iptal edilmektedir. sayılı Kanunun maddesinde polis disiplin kurulları ve bu kurulların kimlerden oluştuğu belirtilmektedir. Mesela İl Polis Disiplin Kurulunun kimlerden oluştuğu ve hangi personele ceza verebileceği düzenlenmiştir.
İl polis disiplin kurulu ne zaman toplanır ? Buna göre İl polis disiplin kurulu “il emniyet kadrosundaki; Polis memurları, çarşı ve mahalle bekçileri ile emniyet hizmetleri sınıfı dışındaki memurlara bütün disiplin cezalarını vermek üzere toplanabilir. Bunun yanında Komiser yardımcısı, komiser ve başkomiserlere meslekten çıkarma cezası dışında kalan diğer disiplin cezalarını verebilir. İl polis disiplin kurulunun ne zaman toplanacağı konusunda açık bir düzenleme yoktur. Yani muhakkik yahut müfettiş raporunun sunulması üzerine kurul başkanının belirleyeceği tarihte toplanarak karar verebilir.
Polis Disiplin cezaları, Kanunun 7. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre emniyet disiplin tüzüğü çerçevesinde verilebilecek cezalar şunlardır:
Kanunun 8. maddesinde de disiplin cezasını gerektiren eylemler ve bunlara karşılık verilecek cezalar sayılmıştır. Devlet memurluğundan çıkarmayı gerektiren fiiller bakımından sayılı Kanuna atıf yapılmıştır. Buna ilaveten iki eylemin devlet memurluğundan çıkarmayı gerektirdiği özellikle belirtilmiştir.
a) Ülkenin bağımsızlığını zedelemeye, bütünlüğünü bozmaya ve milli güvenliği tehlikeye düşürmeye yönelik herhangi bir faaliyette bulunmak veya aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, vakıf, dernek ve benzeri teşekküle katılmak, bunlara yardım etmek veya bu yapılarla ilişki içerisinde bulunmak.
b) İşkence yapmak.
Kanunun maddesinde fiilinin neticesinde, Devlet ya da kişiler zarara uğratılmış ya da hizmetin gecikmesine ya da durmasına neden olunmuşsa doğan zararın derecesine ya da durumun ağırlığına göre daha ağır cezaların verilebileceği düzenlenmiştir. Bu madde ile idareye çok geniş bir takdir alanı bırakılmıştır. Bunun hukuka uygun olup olmadığı ayrı bir tartışma konusudur.
Disiplin Amirleri Kanunda sayılmıştır.
Ceza verecek disiplin amirlerinin rütbe ve makamları | Uyarma | Kınama | Aylıktan kesme |
Kriminal Laboratuvar Müdürü, Şube Müdürü, İlçe Emniyet Müdürü, İlçe Emniyet Amiri ve Polis Merkezi Amiri | Verebilir | Verebilir | 3 güne kadar |
Birinci Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Eğitim ve Öğretim Kurumu Müdürleri, Polis Moral Eğitim Merkezi Müdürleri, İl Emniyet Müdürleri, Kaymakamlar | Verebilir | Verebilir | 10 güne kadar |
Teftiş Kurulu Başkanı, Özel Harekat Başkanı, Özel Güvenlik Denetleme Başkanı | Verebilir (1. Sınıf Emniyet Müdürleri hariç) | Verebilir (1. Sınıf Emniyet Müdürleri hariç) | 10 güne kadar 1. Sınıf Emniyet Müdürleri hariç) |
Emniyet Genel Müdürü, Valiler | Verebilir | Verebilir | 15 güne kadar |
Bakan | Verebilir | Verebilir | 15 güne kadar |
Kanunda, Polis Merkezi Amirinden Bakana kadar hangi amirin hangi disiplin cezası verebileceği belirtilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bu cezaların (uyarma-kınama 15 güne kadar aylıktan kesme) re’sen verilebilen cezalar olmasıdır. Yani bu cezaların verilebilmesi için herhangi bir Kurul kararına ihtiyaç bulunmamaktadır.
Öte yandan hangi amirin hangi cezayı verebileceği ayrıca ve açıkça belirtilmektedir. Bu konuda yapılacak bir hata verilen cezanın iptal edilmesine yol açacaktır. Mesela Emniyet Genel Müdür Yardımcısı re’sen disiplin cezası verebilecek kişiler arasında sayılmamıştır. Dolayısıyla bu kişi tarafından re’sen bir ceza verilemez.
Kanun uyarınca Disiplin soruşturması yapma ve disiplin cezası verme görev ve yetkisi üst disiplin amirleri tarafından da kullanılabilir. Mesela Kaymakamın verebileceği cezayı Vali de verebilecektir.
Kurul kararıyla verilebilen cezalar ayrıca Kanunda belirtilmiştir. (Kısa Süreli Durdurma- Uzun Süreli Durdurma- Meslekten Çıkarma- Memurluktan Çıkarma). Bu cezalar bakan dahi olsa re’sen verilemez, mutlaka yetkili disiplin kurulu tarafından ceza verilmelidir. EGM personeli için yetkili disiplin kurulları şunlardır:
İl polis disiplin kurulları, ilde görev yapan;
Eğitim ve öğretim kurumlarındaki polis disiplin kurulları, (POMEM, PMYO, Polis Akademisi)
Emniyet Genel Müdürlüğü Merkez Disiplin Kurulu,
Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu,
Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulu
Kişinin hangi disiplin kuruluna tabi olacağı Kanunda ayrıntılı bir şekilde düzenlemiştir. Kurullar konusunda bir hatanın olması halinde disiplin cezası iptal edilecektir. Mesela bir il kadrosunda çalışan komiser yardımcısı hakkında toplanan il polis disiplin kurulu meslekten çıkarma cezası verecek ise bunu EGM Yüksek Disiplin kuruluna göndermek zorundadır. Şayet meslekten çıkarma dışında bir karar verilecekse de bu kararı kendisi vermeli üst kurula göndermemelidir.
sayılı Genel Kolluk Dı̇sı̇plı̇n Hükümlerı̇ Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenı̇n Kabul Edı̇lmesı̇ne Daı̇r Kanunun 8. maddesinin 6. fıkrasında meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller sıralanmış düzenlemeye göre fiiller şunlardır:
Yukarıda sayılan eylemlere ek olarak kişiler işlemiş oldukları başkaca eylemler sonucunda ise devlet memurluğundan çıkarma cezası almaktadırlar. Bu da yine sayılı kanunun 9. maddesinde düzenlenmiştir.
MADDE 9- (1) Devlet memurluğundan çıkarma cezası uygulanacak fiiller ve bu cezayı verme yetkisi ile ilgili olarak sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Ayrıca, aşağıdaki filleri işleyen personel de Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılır;
a) Ülkenin bağımsızlığını zedelemeye, bütünlüğünü bozmaya ve milli güvenliği tehlikeye düşürmeye yönelik herhangi bir faaliyette bulunmak veya aynı nitelikte faaliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, vakıf, dernek ve benzeri teşekküle katılmak, bunlara yardım etmek veya bu yapılarla ilişki içerisinde bulunmak.
b) İşkence yapmak.
Polis disiplin hukuku, soruşturma evresinden cezanın verilmesine ve daha sonra idari yargıda cezanın polis memuruna tebliğinden itibaren 60 günlük süre içerisinde açılacak olan iptal davası sürecinde profesyonel olarak takip edilmesi gereken oldukça teknik bir konudur. Ankara İdare Avukatı
nest...