Cezeri kimdir? El Cezeri kimdir? Bu sorularının yanıtı, günün en çok araştırılanları arasında öne çıkıyor. Zira, Türkiye'nin ilk uçan arabası Cezeri, ilk uçuş testlerini başarı ile tamamladı. Testlerinin ardından uçan arabaya ismi verilen Cezeri'nin kim olduğu, buluşları ve tarihteki önemi merak ediliyor. İşte Robotların efendisi Cezerihakkında bilgiler
Cezeri, yılında Cizre'nin Tor mahallesinde doğmuştur. yılında Cizre, Şırnak'ta vefat etmiştir. Cezeri smini ise yaşadığı şehir olan Cizre'den almıştır. Asıl adı İsmail Ebul İz Bin Rezzaz olarak bilinen mucit isim, El-Cezeri lakabıyla anılmaya başlanmıştır.
yılında Cizre'nin Tor mahallesinde doğmuştur. Sibernetik alanın kurucusu kabul edilen, fizikçi, robot ve matrix ustası bilim insanı El-Cezeri 'da Cizre'de öldü. Lakabını yaşadığı şehirden alan El Cezeri, öğrenimini Camia Medresesi'nde tamamlayarak, fizik ve mekanik alanlarında yoğunlaştı ve pek çok ilke ve buluşa imza attı.
Batı yazınında M.Ö. yıllarında Yunan matematikçi Archytas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapılmış olduğu belirtilse de, robotikle ilgili bilinen en eski yazılı kayıt, Cezeri'ye aittir
Bir çalışmaya göre El-Cezeri bir zanaatkâr geleneğinin parçasıydı ve bu nedenle bir mucitten daha çok, cihazların teknolojisinden ziyade işçiliğine ilgi duyan, pratik bir mühendisdi ve makineleri genellikle teorik hesaplama yerine deneme yanılma yoluyla ortaya çıkardı. Otto Mayr'a göre kitapların tarzı modern anlamda "kendin yap" kitaplarına benziyor.
Dünya bilim tarihi açısından bugünkü sibernetik ve robot biliminde çalışmalar yapan ilk bilim insanı olan Cezeri'nin yaptığı otomatik makineler günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır. "Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap" (El Câmi-u'l Beyn'el İlmî ve El-Amelî'en Nâfi fî Sınâ'ati'l Hiyel, adlı eserinde ortaya koydu. 50'den fazla cihazın kullanım esaslarını, yararlanma olanaklarını çizimlerle gösterdiği bu kitapta Cezeri, tatbikata çevrilmeyen her teknik ilmin, doğru ile yanlış arasında kalacağını söyler. Bu kitabın özgün kopyası günümüze kadar ulaşamadıysa da bazı kopyaları Kuzey Amerika ve Avrupa'daki bazı kütüphaneler ve müzelerde bulunmaktadır. Kendi tarafından yazılmış bir kaç icadını anlatan orijinal eserler ise dünyanın çeşitli yerlerinde bulunmaktadır. Günümüze ulaşmış en eski el yazması İstanbul'da bulunan Topkapı Sarayı'ndaki "Olağanüstü mekanik araçların bilgisi hakkında kitap" adlı eseridir. Diğer eserleri ise; Bodleian Kütüphanesi, Leiden Üniversitesi Kütüphanesi, Chester Beatty Kütüphanesi ve Avrupa'nın birkaç başka kütüphane ve müzesinde bulunmaktadır.
Kısaca Kitab-ül Hiyel adıyla bilinen eseri altı bölümden oluşur. Birinci bölümde binkam (su saati) ile finkanların (kandilli su saati) saat-ı müsteviye ve saat-ı zamaniye olarak nasıl yapılacağı hakkında on şekil; ikinci bölümde çeşitli kap kacakların yapılışı hakkında on şekil, üçüncü bölümde hacamat ve abdestle ilgili ibrik ve tasların yapılması hakkında on şekil; dördüncü bölümde havuzlar ve fıskiyeler ile müzik otomatları hakkında on şekil; beşinci bölümde çok derin olmayan bir kuyudan veya akan bir nehirden suyu yükselten aletler hakkında 5 şekil; 6. bölümde birbirine benzemeyen muhtelif şekillerin yapılışı hakkında 5 şekil yer alır.
Teorik çalışmalardan çok pratik ve el yordamıyla deneysel çalışmalar yapan Cezeri'nin kullandığı bir başka yöntem de yapacağı cihazların önceden kâğıttan maketlerini inşa edip geometri kurallarından yararlanmaktı. İlk hesap makinesinden asırlar önce aynı sistemle çalışan benzer bir mekanizmayı, geliştirdiği saatte kullanan Cezeri, sadece otomatik sistemler kurmakla kalmamış, otomatik olarak çalışan sistemler arasında denge kurmayı da başarmıştı.
Cezeri, otomatik kontrollü makinelerin ilki sayılan Jacquard'ın otomatik dokuma tezgâhından yıl önce değişik haznelerdeki suyun seviyesine göre ne zaman su dökeceğine, ne zaman meyve ve içecek sunacağına karar veren otomatik hizmetçiyi geliştirdi. Bazı makinelerinde hidro mekanik etkilerle denge kurma ve harekette bulunma sistemine yönelen Cezeri, bazılarında ise şamandıra ve palangalar arasında dişli çarklar kullanarak karşılıklı etkileme sistemini kurmaya çalıştı. Kendiliğinden çalışan otomatik sistemlerden sonra su gücü ve basınç etkisinden yararlanarak kendi kendine denge kuran ve ayarlama yapan dengeyi oluşturması, Cezeri'nin otomasyon konusundaki en önemli katkısıdır.
Fizikçi ve mekanikçi El Cezeri'nin diğer bir eseri de Diyarbakır Ulu Camii'nin ünlü güneş saatidir.
Eserleri, Kitapları
seafoodplus.info - Gündem
Otomatik Çalışan Su Makinesi
Cezerî’nin hayatına ilişkin detaylı bilgileri veren Cizreli araştırmacı yazar Abdullah Yaşın, ondan ''Cizreli büyük Kürt mucit'' olarak söz etmekte ve Cezerî'nin ana dili olan Kürtçe dışında Arapça, Farsça, Türkçe ve Latince bildiğini belirtmektedir. Bilim insanı ve yazar Toygar Akman, akademisyen ve bilim tarihçisi Zekai Şen ve yabancı kaynaklardan da sadece Sırp mühendis Miomir Vukobratović, Cezerî'den ''Türk mucit'' diye bahsetmektedir. Bilim insanı Francis Charles Moon ve kimi araştırmacının iddiasına göre ise Arap mucittir.[12]
Yabancı kaynaklarda, genellikle bilim tarihine ilişkin kaynaklara bakıldığında, etnik kökene fazla bir vurgu yapılmamaktadır. Yakın Çağ öncesi bilim döneminden daha çok Uzakdoğu, Çin, Mısır, Yunan, İslam (veya Arap) ve Orta Çağ Avrupa olarak anılmaktadır. Nitekim anılan kaynaklarda Cezerî, bir Arap mucidi veya çoğunlukla bir İslam bilgini olarak anılmaktadır.[12]
Yazar:Ali Kuzu
Yayın Evi: Paraf Yayınları
İSBN:
Sayfa Sayısı:
Cizreli büyük mucit Bilgisayarların temellerini atan alim, fen ve teknik adamı Robot, saatler, su makineleri, şifreli kilitler, şifreli kasalar, termos, otomatik çocuk oyuncakları gibi 60 makine mucidi ve dünyanın ilk sibernetik bilginidir. Tam ismi, Cizreli Ebul-iz ya da Avrupa'nın bildiği ismiyle El Cezeri / Al Jazari olan bu mucit, iş mühendisi, zanaatkar ve sanatçıdır. Matematikçi ve astronom Türk bilgini, bundan küsür yıl önce () yılları arasında yaşamıştır. yılında başlayıp 25 yıl süren icatlar katoloğunu o zamanlar resmî dil olan Arapça ile yazmıştır. Cizreli, bütün icatlarını Leonardo'dan çok daha önce yapmış ve kitaplaştırmıştır. En ünlü eseri "Maharetli Mekanik Cihazların Bilgisini İçeren Kitap"tır. Bu kitabın üç nüshası kütüphanelerimizin depolarında yıl saklanmıştır. Ancak, geç de olsa Avrupalılar tarafından yine de bizden önce keşfedilir. Otomatik makineler tarihinde çağın doruğuna erişmiş büyük Mühendis İbni Razzaz Cesari adıyla saygıyla anılır. Sibernetik alanın en büyük dâhisi kabul edilen; fizikçi, robot ve matriks ustası bilim insanı El Cezeri yine Cizre'de ölmüştür.
(Tanıtım Bülteninden)
Kitabı beğenmedim açıkçası, yazar kitabı yazarken ya da El-Cezeri'nin hayatını yaptığı eserleri anlatırken hikayeleme/öyküleme tekniği kullanmamış düz bilgi veren bir kitap olmuş. Beklentimi karşılayan bir kitap olmadı açıkçası. Bu tarz bilgiler wikipedia gibi sitelerde de bulunabilir. Kitap El-Cezerinin yaptıklarını maddeler halinde moto mot anlatmış. Ben kitap her kitaptan en temel beklentim okuduğumda bende iz bırakacak bir etki yaratmasıdır. Bu yoksa, o kitabı okumak için harcadığınız emek ve zaman israftan başka bir şey değil. (Uğur B)
Unutulan ve önemsenmeyen Mucit: Kitap bayagı şaşırtıciydı ve bilgi doluydu .Lakin anlamak zor bazı kavramları Cünkü Bilime olan bilgi yetersizliğimden kaynaklı :/ Malum bilime biraz uzağız .Kitabı bir biyografi gibi ve herşey seafoodplus.infonik ve Mühendislerin okuması gereken bir kitap ve ilham alması gereken bir mucit Herkesin duyduğu lakin çoğu kimsenin araştırmaktan üşendiği dahi ilk türk mucit bilimadamı Eğer Avrupada yaşasaydı şu an leonardo da vinci kadar bilinir Nikola tesla gibi sevilirdi:). Kendisini tanıtmak istiyorum kitaptan aldığım bir alıntı ile: Cizreli büyük mucit, bilgisayarların temellerini atan âlim, fen ve teknik adamı, robot, saatler, su makineleri, şif- reli kilitler, şifreli kasalar, termos, otomatik çocuk oyun- cakları gibi 60 makine mucidi ve dünyanın ilk sibernetik bilginidir. Diyarbakır (Amid) doğumludur. Tam ismi, Cizreli Ebu’l-İz (Ebû’l İz İbni İsmail İbni Rezzaz El-Cezeri) ya da Avrupa’nın bildiği ismiyle El- Cezeri / Al-Jazari (Ibn Ismail ibn al-Rezzaz al-Jazari) olan bu mucit iş mühendisi, zanaatkar ve sanatçı, matematikçi ve astronom Türk bilgini, bundan küsur yıl önce, yılları arasında yaşadı.Artuklu zamanında yaşamıştır. Leonardo da Vinci ninde ilham aldığı bir mucittir:) (Nilgün Plath)
Severek okuyacağınız bı kitap .içinde barındırdığı eski kelimlerden dolayı okuması biraz yavaş oluyor ama değer. Kitab el cezerinin dönem srtlarinda yaptığı icatlar aletleri anlatıyor .geçmişimize dalr güzel bilgiler veriyor.. (Kübra köpo)
Ali Kuzu - El- Cezeri kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de El- Cezeri PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.
Gazeteci ve Araştırmacı-Yazar Ali Kuzu'nun bu zamanda kadar 'e yakın araştırma ve inceleme kitabı çeşitli yayınevlerinde yayımlanmıştır. Yazar evlidir ve İstanbul'da yaşamaktadır.
© Tüm Hakları Saklıdır.
Sitedeki içerikler izinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
Yayınlanan yazı ve yorumlardan yazarları sorumludur. seafoodplus.info ile bir bağlantı kurulamaz, site sorumlu değildir.