1- Yüksek motor rölantisi arayın. Arızalı bir rölanti kontrol valfinin yaygın bir semptomu yüksek rölanti olabilir. Motoru çalıştırın ve ön paneldeki takometreye bakın. Çoğu aracın motoru, bin RPM'nin altında rölantide çalışacaktır. Motorunuzun normal rölantisine aşina iseniz, bunu mevcut RPM'leriyle karşılaştırın.
⦁ Aracın motoru RPM'nin çok üzerinde rölantide çalışıyorsa, muhtemelen çok yüksektir.
⦁ Vakum sızıntıları da yüksek rölantiye neden olabilir.
2- Düşük rölanti veya bayılmaya dikkat edin. Yüksek rölanti sorunlarının yanı sıra, düşük rölanti ve hatta ara sıra durmanın her ikisi de kötü bir rölanti kontrol valfine bağlanabilir. Yine motoru çalıştırın ve durduğunda nasıl çalıştığını ve normalde nasıl çalıştığını karşılaştırın.
⦁ Rölanti düşükse ve tutarsızsa, rölanti kontrol vananızla ilgili bir sorun olabilir.
⦁ Düşük rölanti, vakum sızıntılarından da kaynaklanabilir.
3- Vakum sızıntısı belirtileri olup olmadığına bakın. Motorunuz kötü rölantide çalışıyorsa, buna neden olabilecek olası vakum sızıntılarını teşhis etmeye çalışın. Motor bölmenizdeki vakum hatlarını çatlaklar veya aşırı aşınmış alanlar gibi hasar belirtilerine karşı görsel olarak inceleyin.
⦁ Bir vakum hattını çıkarın ve vakumun seviyesini ve tutarlılığını ölçmek için bunu bir vakum ölçere bağlayın.
⦁ Ayrıca, sızıntı noktasında kabarcıklanma olup olmadığını görmek için hatlara sabun ve su karışımı püskürtmeyi deneyebilirsiniz.
4- Kontrol motoru ışığının yandığına dikkat edin. Aracınızdaki motor kontrol ışığı, Motor Kontrol Ünitesi (ECU) motorun nasıl çalıştığıyla ilgili bir sorun tespit ettiğinde yanacak şekilde tasarlanmıştır. Kontrol panelinize bakın; Kontrol motoru ışığı rölanti sorunları ile bağlantılı olarak yanıyorsa, bunun nedeni rölanti kontrol valfinin arızalı olması olabilir.
⦁ Kontrol motoru ışığı, basit bir motor çizimine benziyor.
⦁ Rölanti sorunları ile bağlantılı bir kontrol motoru lambası, hatalı bir rölanti kontrol valfinin göstergesi olabilir.
Günümüzde araçların rölanti devri, motor kontrol ünitesi olarak isimlendirilen ECU tarafından elektronik olarak düzenlenir. Fakat enjeksiyon sistemine sahip olmayan araçlarda rölanti hızı, karbüratör üzerinde yer alan rölanti ayar vidasıyla denetlenir. Bununla beraber artık rölantiye dışarıdan müdahale etmek mümkün değildir çünkü motor kontrol ünitesi otomatik olarak sistemi ayarlar. Bugün sizlere rölanti devir kontrolünü anlatırken arızalarına değinip çözüm yollarını açıklayacağız. İşte, bütün detaylar!
Motorla ilişkili bir parça olduğundan dolayı önemli bir konumda bulunan rölanti valfi, motorun devir hızı kontrol etmekle görevlidir. Uzun haliyle rölanti devri kontrol valfi olarak bilinen rölanti hava kontrol valfi-nin denetimi, motorun bilgisayar sistemi tarafından yapılır. Ancak parçalar birtakım nedenlerden dolayı arızalanır. Öncelikle rölanti kontrol valfi ile ilgili sorunu belirlemeli ve valfin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmelisiniz.
Peki, rölanti devrinin yükselmesi normal mi? Öncelikle şu bilinmelidir ki araçlar soğuk havaya maruz kaldığında rölanti hızı artar. Bu normal bir durum olup arıza belirtisi olarak karşımıza çıkmaz. Yani, soğuk havada rölanti hızı yüksek olur ve motor ısındıkça, rölanti hızı ideal seviyeye düşer. Fakat bazı durumlarda arızalar meydana gelebilir ve araçta sorunlar ortaya çıkar. Bu durumda arıza göstergesine bakılmadan aracın beyni, arıza test cihazına bağlanmalıdır. Ardından hata belleği sayesinde hata kodunu okunup motor parametreleri kontrol edilmelidir. Bu sayede arızalar kısa zamanda tespit edilerek büyük maddi yüklerden kaçınılır.
Devir kontrolörü sayesinde motor rölanti hızı, tüm yük koşullarında sabit durumda kalır. Arızalı rölanti devir aktüatörü, birkaç şekilde kendini belli eder. Örnek olarak değişken rölanti hızı, motor gösterge lambasının yanması ve motorun rölantide durdurması sayılabilir. Bununla beraber rölanti hızı ayar elemanlarında da arızalar görülebilir. Yaşanan arızaların nedenleriyse şu şekilde sıralanabilir:
Peki, yukarıda bahsedilen rölanti devir kontrolörü arızası nasıl çözülür? Bu tarz bir durumla karşılaştığınızda aracınızı yetkili servise götürmeniz daha doğru bir tercih olacaktır. Fakat merak edenler için aşamaları sıralayalım:
Rölantiye dair daha fazla bilgi edinmek isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
İçten yanmalı motorların çalışma prensibine dair bir terim olan rölanti bir tür dengeyi ifade eder. Araç modellerine ve motor tiplerine göre aracın rölantide kaldığı değer değişiklik gösterebilir. Ama genel olarak motor devrinin devir/dakika arasında olması rölantide kalmak olarak tanımlanabilir. Bu değerin yaklaşık olarak bilinmesi sürücünün aracını tanıması için oldukça önemlidir. Aracı bu şekilde yakından tanıyabilmek için ise öncelikle sistemi anlamak ve rölanti ne demek, bu denge ne ifade eder onları bilmek gerekir.
Rölanti, aracın çalışabileceği en düşük devir sayısına denir. Gaz pedalına basılmıyorken bile rölantideki araç çalışmaya devam eder. Motorun minimum çalışma devri olarak da tanımlanabilir. Motor çalışmaya devam etse de rölanti durumdaki araç yol almaz. Ama kalkmaya hazır olarak bekler. Düz vitesli bir araç vites boştayken veya herhangi bir viteste bile olsa debriyaj pedalına basılması sayesinde rölantide stop etmeden çalışmaya devam eder. Araç vitesi boştayken veya viteste bile olsa debriyaj pedalı basılı konumda aktarma organlarına dönüş hareketini iletmez. Bu da motor çalışsa bile tekerler dönmez, araç da hareket etmez demektir.
Rölanti motoru ya da rölanti valfi, rölanti devrini ayarlayan araç parçasına nedir. Yeni nesil araçlarda yer alan bu kumanda, rölanti hızının ayarlanmasından sorumludur. Bu parçanın olduğu araçlarda rölanti hızı bir elektronik kontrol ünitesi tarafından otomatik olarak algılanır. Eski araçlarda bu parça yer almayabilir. Eğer siz de bu tür eski bir araç kullanıyorsanız ve daha konforlu, güvenli sürüş deneyimi için yeni bir araç satın almayı düşünüyorsanız Toyota modellerini inceleyebilirsiniz.
Eğer aracınız rölanti durumundayken bile stop ediyorsa ya da bu süreçte devirde dalgalanmalar yaşanıyorsa rölanti motorunda bir arıza var demektir. Tabii burada aracın ateşleme sisteminde, enjeksiyon ve supap sistemlerinde bir sorun olmadığından emin olmanız gerekiyor. Eğer buralarda bir hasar ya da performans düşüklüğü varsa bu rölanti arızası olarak anlaşılabilir. Eğer bu sistemlerde sorun yoksa rölanti motorunun kontrol edilmesi gerekir. Motorun kendisinde bir hasar oluşmuş olabilir. Gaz kelebeği ya da diğer parçalar aşırı kirlendiği için tıkanabilir ve bu da rölanti motorunun çalışmasını önleyebilir. Bu durumda bu parçaların temizlenmesi gerekir.
Rölanti ayarı; motorun stop etmeden, her an hızlanabilecek durumda bulunduğu devir sayısına denir. Her araç için bu değer farklı olabilir. Genellikle – devir/dakika arasındadır.
Rölanti ayarı aracın türüne göre farklı şekillerde yapılabilir. Eski arabalar ve karbüratörlü araçlarda bir vida ile rölanti ayarı yapılır. Söz konusu vida el ya da tornavida yardımı ile çevrilerek ayarlanabilir. Devir ortalama değer olan – devir/dakika arasında aracın modeline ve tipine göre sabitlenir. Yeni nesil araçlarda rölanti motoru, elektronik gaz kelebeği ve enjektörler sayesinde araç rölanti ayarını otomatik olarak yapar. Şöyle ki:
Araç rölantisi olması gerekenden düşük olursa gün içerisindeki ilk ateşlemelerde araç stop edebilir. Isındıktan sonra stop etme sorunu ortadan kalksa da araç çok sarsılarak çalışır. Bu da hem konforsuz bir sürüş tecrübesi yaratır hem de aşırı sarsıntı araç parçalarına hasar verebilir. Rölanti gereğinden yüksek olursa yakıt tüketimi artar. Çalışmak için sürekli fazla gaz verilmesine ihtiyaç duyulan araçta zaman içerisinde ciddi sorunlar görülebilir.
Rölanti Motoru Valfi Arızası Nasıl Anlaşılır?
Rölanti motoru, Gaz kelebeğinin yan kısmında yer alan bir parçadır. Siz gaza basmazken gaz kelebeği kapalı konumdadır. Bu durumda da araç hava alamaz ve çalışmaya devam edemez ve stop eder. İşte bu kısımda rölanti motoru devreye girer. Gaz kelebeği kapalıyken motor içerisine bu parça vasıtasıyla hava girişi sağlanarak aracın rölantide stabil çalışması sağlanmaktadır.
Araç rölantisi stabil değildir. Motor ısısına, hava basıncına ve gereksinimlere göre farklı değerlerdedir.Kış aylarında devir / dakika ile çalışırken yaz aylarında devir dakika ile çalışabilir. Bu ayarı araç beyni, motor üzerindeki sensörler tarafından aldığı verilere göre ayarlar.
Söz konusu parçada meydana gelen bir bozukluk, devrin sabit kalmasına ya da hava girişinin tamamen kesilmesine sebep olur.
Rölanti motorunda meydana gelen bir arıza aşağıda listelenen belirtileri ortaya çıkarabilir.
Rölanti Sensörü Arıza Belirtileri
• Araç Rölantide çalışmayı sürdüremez ve stop eder.
• Aracın sarsıntılı ve daha sesli çalışmaya başladığı görülür.
• Araç Rölantisinde dalgalanmalar meydana gelebilir.
• Gaz verirken motor stabil çalışmasına rağmen rölantide stabilize bozulur.
Tüm bu belirtiler, rölanti motorunda bir sorun olduğunu göseafoodplus.info burada dikkat edilmesi gereken nokta, enjektör, bobin buji ve kabloları gibi ateşleme ve yakıt sistemi parçalarında bir problem olmamasıdır. Eğer bu parçalarda bir problem görülürse, rölanti bozukluğu, stop etme gibi belirtiler bu parçaların arızalanmasında da görülebilir. Bu nedenle arıza tespit edilmeli, genel bir ateşleme ve yakıt sistemi kontrolü de yapılmalı.
Rölanti motoru, elektronik bir mekanik parçadır. İçerisinde hareketli bir valf seafoodplus.info parçanın arızalanmasına neden olan en sık rastlanan durumlar :
• Valf ve çevresinin aşırı yağ birikintisi ile kaplanmış olur.
• Hava giriş-çıkış bölümü boşluklarında tıkanıklıkların olur.
• Soket ve elektronik işlevsel bozukluklar meydana gelir.
• Yıpranma ve eskimeye bağlı bozulmalar meydana gelir.
• Valf hareket aksamında bozulmalar meydana gelir.
Rölanti motoru arızası tespit edildikten sonra, eğer arıza tıkanma, veya aşırı yağ ve pislenme gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa, özel solisyon ve uçucu sıvılar ile temizliği yapılmalı ve parça tekrar kullanılabilir. Tıkanıklık açılırsa ve valfin çalışmasına engel olan pislik temizlenirse valf tekrar eski düzeninde çalışır.
Fakat bazı durumlarda temizlik yetmeyebilir. Bu durumda rölanti valfi değiştirilmesi gerekir. Rölanti Valfi değişimi birkaç dakikada tamamlanan bu parçanın yedek parça fiyatı araçtan araca ve markadan markaya farklılık gösterir. Ortalama olarak 50 TL İle TL arasında değişir. Orta sınıf binek araçlar için ortalama maliyet TL arasında değişir. Çok lüks sınıf araçlarda ise bu miktar birkaç kat artar.
Rölanti valfi değiştirilmeden kullanılmaya devam edilirse yaşanabilecek durumlar;
• Sürüş güvenliğini tehlikeye atar.
• Araç seyir halindeyken vites aralarında ve aracı boşa attığınızda stop edecektir. Bu durum kazalara neden olur.
• Motorun sürekli sarsıntılı çalışmasına sebebiyle şanzıman bağlantı takozlarını koparabilir.
• Motorun sürekli sarsıntılı çalışması sebebiyle motor bağlantı takozlarını yıpratır. Motor kulak kopmalarına neden olabilir.
• Bunların haricinde ani tepkilere bağlı olarak kayış/ zincir gibi diğer aksamlara da dolaylı olarak zararlı olabilirler.
Rölanti Devri Yüksek Olursa Ne Olur? Yazıyı okumak için tıklayın.
Avans Ayarı Bozuksa Ne Olur? Bu konu hakkımızda yazımızı okumak için tıklayın.