Romatizma Hastaliklar Malulen Emeklilik
Romatoid artrit nasıl bir hastalıktır? Romatoid artrit, en sık karşılaşılan iltihaplı (inflamatuar) romatizmadır. Sıklıkla eklemleri tutar ve eklemi tutan diğer hastalıklardan farklı olarak ilerleyen dönemlerde kalıcı eklem hasarına (deformite, sakatlık) yol açar. Hastalık eklemlerin yanında kalp, akciğer, göz ve deri gibi organları da etkileyebilir. Hastalardaki ağrı ve şişlik gibi eklem yakınmaları erken dönemlerde az sayıda eklemde görülebilirse de genel olarak çok sayıda eklem tutulmaktadır. Hastaların yakınmaları sıklıkla el bilekleri ve el parmak eklemleri ile ayak bilekleri ve ayak parmak eklemlerine yerleşiktir. Azalan sıklıkla dirsek, omuz, kalça ve diz eklemleri de tutulabilmektedir. Fakat omurgalar tutulmaz ve hastalarda bel ağrısı olmaz. Hastalar geceleri ve sabahları eklem ağrıları, şişlik ve ek olarak sabah tutukluklarından yakınırlar. Sabah tutukluğu 20-30 dakikayı geçer. Yorgunluk ve halsizlik sık karşılaşılan belirtilerdir.
Romatoid artritin tedavisi nasıl yapılır?
Hastalığın nedeni henüz tam olarak bilinmediğinden, tedavi ile hastalık tamamen ortadan kaldırılamamaktadır. Ancak, tedavi ile geri dönüşümü olmayan eklem hasarları önlenebilmektedir. Halen kullanılmakta olan ilaçlar ile hastalığın aktivitesini baskılayıp hastanın yakınmalarını geriletmek ve eklemlerde oluşabilecek hasarları engellemek olanaklıdır. Hasta 1 bu duruma iyi bir örnektir. İngiltere’de yapılmış bir çalışmada, yeterli tedavi almamış hastaların en az yarısının 10 yıllık sürede sakatlıklar nedeniyle işlerini devam ettiremediği (malulen emeklilik) gösterilmiştir.
Günümüz sartlarında tedavi hedefleri nelerdir?
1. Romatoid artrit tanısının erken konulması ve hemen tedaviye başlamak ilk hedeftir.
2. Remisyon; hastalığı baskılayarak, hastanın yaşam kalitesini düzeltmek, günlük ve mesleksel aktivitelerini eksiksiz yerine getirebilmesini sağlamak.
3. Eklemlerde oluşabilecek hasarları (dışarıdan görülebilen ve röntgen ile tespit edilen) en aza indirmek ve hatta engellemek.
4. Hastaya en uygun tedaviyi vermek ve uygun takip sıklığını belirlemektir.
Tanıda gecikme oluyor mu?
Hastaların yakınmalarının başlangıcından tanı alıncaya kadar geçen süre İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nde bile ortalama 4 ay olarak tespit edilmiştir. Hastalığın yavaş ve sinsi başlaması, erken dönemdeki yakınma ve bulguların hastalığa özgü olmayışı ve tanıda kullanılan laboratuar parametrelerinin başka durumlarda da pozitif olabilmesi tanıda gecikmeye neden olmaktadır.
Tedaviye geç baslanılması tedavi hedefine ulasmayı engeller mi?
Hastalığın neden olduğu radyolojik eklem hasarları ilk iki yılda saptanabilmektedir. Bu nedenle, hastalığın ilk iki yılı tedavi hedeflerinin tutturulabilmesi açısından oldukça önemlidir. Eklem hasarının kalıcı sakatlıklara yol açtığı ilerleyen yıllarda, çoğu zaman yapılacaklar sınırlıdır. Bu dönemde başvuran hastalarda, tedavi hedefi sadece hastanın yakınmalarını hafifletmek olacaktır. Ek olarak, yine bu hastalarda klinik rahatlama (remisyon) daha fazla ilacın yüksek dozları ile elde edilebilmektedir. Romatoid artritin tedavisi ile uğraşan doktorlar hastalığın ilk iki yılını ‘fırsat pencerisi’ olarak tanımlamaktadırlar. Erken başlanmış tedavi ile hedefleri tutturmak daha olasıdır. Özetle, hastalığın tanısının erken konulması ve tedaviye erken başlanılması kaçınılmaz gerekliliktir.
Hastanın tedaviye uyumu tedavi hedeflerini nasıl etkiler?
Romatoid artrit tedavisinde metotreksat, sulfasalazin, hidroksiklorokin ve leflunomid gibi klasik temel etkili ilaçlar ile infliksimab, adalimumab, etanersept, rituksimab ve abatasept gibi biyolojik tedavi ajanları kullanılmaktadır. Özellikle, hastalığın tedavisinin ilk dönemlerinde ve alevlenmeler olduğunda hastaların yakınmalarının hızlı bir şekilde kontrol altına alınabilmesi için steroidler (kortizon) ve nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (ağrı kesiciler) tedaviye eklenebilir. Bu tedavi ajanlarının yan etki potansiyeli, toplumda yanlış şekilde oluşmuş kötü ünü nedeniyle, bazı hastalar tedaviye direnmektedir. Ancak, doktorlar hastaları yan etkiler konusunda uyarmalı ve gerekli önlemler için hastaları bilgilendirmelidir. Hastaların bu konuda gönülsüz olmaları doğru bir tavır değildir. Herhangi bir nedenle tanı ve tedavideki gecikme hasta aleyhinedir. sürdürmek zorunda kalmıştır.
Tedavinin yoğunluğu ve takip sıklığı nasıl planlanıyor?
Tedaviye erken başlanılması yanında, yoğun tedavi ve sıkı kontrol dikkat edilecek diğer konulardır. Hastalığın ağır seyredeceğinin bazı işaretleri vardır. Sigara bunlardan birisidir. Romatoid artrit tedavisi ile ilgilenen doktorlar diğer ağır seyir işaretlerini de bilmektedirler. Hastalığın tedavisindeki yoğunluğu ve kontrol sıklığını, kontrollerde nelere dikkat edeceklerini buna göre planlamaktadırlar. Hastaların aktif yakınmalarının olmadığı dönemlerde bile yılda 2-4 defa romatolog tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Alevlenme dönemlerinde ise kontrol aralığı daha da sıklaştırılabilir. Gerektiğinde hastalara diğer bilim dalları desteği sağlanabilir.
Hastalar yasamları boyunca ilaç kullanmak zorunda mıdır?
Hastaların çoğunda uzun süreli ilaç kullanımı gerekmektedir. Ancak, hastaların % 20 ile % 40’ında, hiçbir ilacın kullanılmadığı, yakınmaların hiç olmadığı ve laboratuar bulgularının tamamen normal olduğu ‘remisyon’ olarak adlandırılan durum görülebilmektedir. Erken, yoğun ve uygun tedavi ile remisyon elde etmek daha da olasılıdır.
Romatolojik ve nörolojik hastalıkları olanlar malul olabilecek mi?
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
Ali PEKTEN
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Çalışacak durumda değilim. Normal emekli olamıyorum. Malulen emekli olabilir miyim?
2500 prim günüm ve 18 yıl çalışma sürem var. Kişişel bakımımı ve zorunlu ihtiyaçlarımı tek başıma yerine getiremiyorum. Eklemlerim ağrıyor. Çalışacak durumda değilim. Normal emekli olamıyorum. Malulen emekli olabilir miyim?
Sayın okurum, SGK yeni düzenleme ile kişisel bakımını ve zorunlu ihtiyaçlarını yardımsız yerine getiremeyen romatolojik, ortopedik ve nörolojik hastalıkları olan vatandaşlarımıza malul olma hakkı getirdi. Tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyememe, standart toplu taşıma araçlarını kullanamama durumunda sigortalı malul sayılacak artık. Etkin hareket kabiliyeti bulunmayan; tekerlekli sandalye, iki baston, iki kanadyen, walker vb. yardımcı cihaz olmadan yürüyemeyen, tek el desteğine rağmen yardım olmaksızın yürüyemeyen, standart toplu taşıma araçlarını kullanamayan, ince ve kaba hareket becerilerini etkin yapamayan, etkilenmiş uzuvları kendine bakım veya günlük yaşam aktivitelerinde kullanamayan hastalar bu yeni yönetmeliğe SGK sağlık kurulu uygun görürse göre malul olacaklardır. Sigorta şartları eğer dediğiniz gibiyse SGK ya başvurun.SGK sağlık kurulu hastalıklarınızı inceleyip malül demesi halinde aylık alabilirsiniz.
Ali bey kalp yetmezliğim var çalışamıyorum. Senin gibileri SGK malul ediyor dediler. Doğru mu?
SGK sağlık kurulu hastalıklarınıza bakar %60 çalışamaz olduğunuza karar verirse malül olursunuz. Ancak sigorta şartları ile birlikte değerlendirildikten sonra şartlar uygunsa aylık bağlanır.
UYKUDA SOLUNUM BOZUKLUĞU
Ben şoförüm. Solunum sistemim rahatsız. Uykuda solunum bozukluğu yaşıyorum. Bazen öyle oluyor ki, direksiyon başında uyuya kalıyorum. Bize de aylık bağlanır mı?
- Soruyu; “benim durumumda olanlar malul sayılır mı?” dersek güzel olur. Malül sayılmanız halinde sigorta şartları ile birlikte aylık alırsınız.Cevaba gelirsek; SGK nın yeni yönetmeliğinde sizin durumunuzla ilgilide düzenleme yapıldı. Astım, uykuda solunum bozuklukları gibi sık görülen solunum sistemi hastalıkları için ilk kez maluliyet kriterleri oluşturuldu. Eski yönetmelikte tüm solunum sistemi hastalıkları (yüzden fazla hastalık) tek bir paragrafla genel olarak tarif edilmişken yeni yönetmelikte en sık görülen ve başvuru sebebi olan hastalıklar tek tek ele alınmış ve bağımsız değerlendirme kriterleri oluşturulmuştur. Bu durumda ileride kendinizi daha kötü hissederseniz, 1800 gün ve 10 yılınızda varsa SGK ya başvurun. SGK %60 çalışamaz derse aylık alabilirsiniz.
KİMLER BAKIMA MUHTAÇ SAYILDI?
Yaşım 65. Babamla yaşıyorum. Babam SGK dan malulen emekli.Babamda yenile, akciğerlerinde rahatsızlık tespit edildi. Raporla günde 10 saat oksijen cihazına bağlanıyor. Bana bu durumun babamın aylığını artıracağını söylediler. Doğru mudur?
-Babanızın bu yeni hastalığı, aylığını şu anda artırmaz. Ancak Bir eylülden itibaren yürürlüğe girecek yeni yönetmelikle babanızın aylığı artabilir. SGK Yönetmeliğinde; iki gözde de yüzde yüz görme kaybı olanlar, iki elin kaybı, bir kolun omuzdan ve bir bacağın kalçadan kaybı, her iki bacağın alttan en az 1/3 ün kaybı gibi ne tür hastalıklar bakıma
muhtaç kabul ediliyor tek tek sayılmış. Yeni yapılan düzenleme ile artık yönetmelikte sayılan bakıma muhtaç olanlar listesine solunum yetmezliği nedeniyle yardımcı solunum cihazlarını sürekli kullanan hastalar da eklendi.Böylece sizin veya babanızın SGK ya başvurması halinde SGK sağlık kurulu kararı ile babanızın aylığı belli bir miktar artacaktır.
Yazımızın sonunda önemli açıklama
Yazımızda malullük dosyasını . SGK’nın getirdiği yeniliklerle genel hatları inceledik. Bilindiği gibi her hastalık hastaya göre farklı şekillerde sonuçlar doğuracağından, sağlık kurulu raporları, SGK nın kendi sağlık kurullarınca ayrıca yönetmelikte belirlediği tıbbi kriterlere göre incelenmek suretiyle hasta malül sayılacak veya sayılmayacaktır.Dolayısıyla her bir kişinini durumu özeldir ve ayrı değerlendirilmeye muhtaçtır. En doğru sonuç SGK nın vereceği kararlara göre alınacaktır. Bizim bu yazı dizimizde belirttiğimiz hususlar ana hatları ile okurlarımızı bilgilendirme amaçlıdır ve fikir ve görüşler şahsi görüşlerimdir hiçbir kurum kuruluş ve kişileri bağlamaz. Faydalı olması dileğimle tüm hürriyet okurlarına saygılarımla.