Rubik Küp Rekor
"Rubik K&#;p&#;" &#;&#;zme rekorunu b&#;yle kırdı
Çinli bir çocuk "zeka küpü" olarak da bilinen "Rubik Küpü" çözme rekoru kırdı. 13 yaşındaki çocuk elleri ve ayaklarıyla üç küpü sadece 1 dakika 36 saniye çözdü.
Sadece ellerini değil ayaklarını da konuşturdu. Çinli çocuk en hızlı zeka küpü çözme rekorunu böyle kırdı. Rekor denemesi Çin'in güneydoğusundaki Şiamen kentinde yapıldı. Ke Jianyu adlı 13 yaşındaki genç daha önce kimsenin denemediği bir işe girişti. Elleri ve ayaklarıyla aynı anda iki zeka küpünü çözmeye çalıştı. Denemesine Guinnes Rekorlar Kitabı'ndan yetkililin gözetmenliğinde başladı. O kadar hızlıydı ki herkesi şaşkına çevirdi ve sadece 1 dakika 36 saniyede iki küpü de tamamladı. Böylece rekorlar kitabına girmeye hak kazandı.
Ayrıca bakınız: Tanrı'nın algoritması
Birbirinden bağımsız olarak Rubik Küpünün birçok çözüm yöntemi bulunmuştur. En popüler yöntem David Singmaster tarafından geliştirilmiş ve yılında Notes on Rubik's Magic Cube (Rubik'in Sihirli Küpü Üzerine Notlar) adlı kitapta yayımlanmıştır.[20] Bu çözümde küp seviye seviye çözülüyordu. Önce üst seviye, sonra orta, en sonra da alt seviye çözülüyordu. Diğer çözümler, "önce köşeler" yöntemi ile birlikte birçok farklı yöntemin kombinasyonundan oluşuyordu.
Rubik Küpü'nü olabildiğince hızlı çözebilmek için hızlı küp çözüm yöntemleri de geliştirildi. En yaygın hızlı küp çözüm yöntemi olan CFOP yöntemi, Jessica Fridrich tarafından geliştirilmiştir.[21] Bilinen bir başka yöntem de Lars Petrus tarafından geliştirilmiştir.[22]
Çözümler genel olarak bir algoritmadan oluşur. Bu algoritmalar da belirli bir amaca yönelik yapılan döndürme hareketleridir. Örneğin bir algoritma diğer tüm küpçükleri yerinde bırakırken yalnızca üç köşe küpçüğün yerini değiştirir. Bu algoritmalar bulmacanın o andaki hâline göre belirlenmiş bir sırayla uygulanır.
Hareket gösterim sistemi[değiştir kaynağı değiştir]
3×3×3'lük Rubik Küpü çözüm kitapçıklarının çoğu David Singmaster tarafından geliştirilen gösterim sistemini kullanarak hareket algoritmalarını tanımlar. Bu sisteme genel olarak "Küp gösterimi" ya da "Singmaster gösterimi" denir. Göreceli olan tanımlama nedeniyle herhangi bir küp için kullanılabilir.
- F (Front-Ön): Size bakan yüz
- B (Back-Arka): Ön yüzün arkasında kalan yüz
- U (Up-Üst): Ön yüzün üstünde kalan yüz
- D (Down-Alt): Üst yüzün karşısında ya da ön yüzün altında kalan yüz
- L (Left-Sol): Ön yüzün solundaki yüz
- R (Right-Sağ): Ön yüzün sağındaki yüz
Bir harfin arkasından kesme işareti geldiğinde o yüzün saat yönünün tersine çeyrek tur döndürüleceği anlamına gelir. Kesme işareti olmadan kullanılan harf ise saat yönünde çeyrek tur döndürülmesi için kullanılır. Bir harfin arkasından 2 kullanıldığında (genelde üst simge olarak yazılır) o yüzün yarım tur döndürülmesi anlamına gelir ve döndürme yönünün bir önemi yoktur.
Az kullanılan hareketlerin arasında küpün üçte ikisini ya da tamamını döndürmek için kullanılan gösterim yer alır. x, y ve z harfleri, küpün gösterilen eksenlerinden biri etrafında tamamen döndürülmesi için kullanılır. X ekseni sol ve sağ yüzleri dik olarak kesen çizgidir. Y ekseni üst ve alt yüzlerden, Z ekseni de ön ve arka yüzlerden geçen çizgidir.
f, b, u, d, l ve r olarak kullanılan küçük harfler sözü edilen yüzün ilk iki seviyesini hareket ettirmek için kullanılır. Ayrıca M, E ve S içeride kalan kısmın hareketi için kullanılır. M harfi, L ve R arasında kalan kısmın aşağı hareketi için, E harfi U ve D arasında kalan kısmın sağa hareketi için ve S harfi de F ve B arasında kalan kısmın saat yönünde döndürülmesi için kullanılır.
Örnek olarak üst kısımdaki üç kenar küpçüğü diğer parçaların yerini değiştirmeden hareket ettirmek için kullanılan F2U'R'LF2RL'U'F2 algoritması şöyle okunur:
- Ön yüzü derece çevir
- Üst yüzü saat yönünün aksine 90 derece çevir
- Sağ yüzü saat yönünün aksine 90 derece çevir
- Sol yüzü saat yönünde 90 derece çevir
- Ön yüzü derece çevir
- Sağ yüzü saat yönünde 90 derece çevir
- Sol yüzü saat yönünün aksine 90 derece çevir
- Üst yüzü saat yönünün aksine 90 derece çevir
- Son olarak ön yüzü derece çevir.
Yeni başlayanları yıldırmamak için bu gösterim sisteminin yanı sıra algoritma açıklayıcı resimler ve çevrimiçi çözümlerde de animasyonlar verilmektedir.[23]
Yarışmalar[değiştir kaynağı değiştir]
'den 'ye kadar yüz milyonun üzerinde küp satıldı.[12] ve yıllarında Britanya Oyuncak Perakendecilerince verilen Yılın Oyuncağı ödülünü kazandı. Sabır Küpü piyasaya çıktıktan kısa süre sonra benzer birçok oyuncak hem Rubik hem de başkaları tarafından piyasaya sürülmüştür. Bunların arasında 4×4×4, 2×2×2 ve 5×5×5 tipleri ile birlikte Piramit adı verilen dört yüzlü tipi de bulunmaktadır.
Mayıs ayında Yunan Panagiotis Verdes, 6×6×6’lık Sabır Küpünü çözdü ve 23 Mayıs 'da Sabır Küpü çözme konusunda dünya şampiyonluğu olan Frank Morris bu yeni küpü denedi. Daha önce 3×3×3'ü 15 saniyede, 4×4×4'ü 1 dakika 10 saniyede ve 5×5×5'i 2 dakikada çözen Morris, 6×6×6'yı 5 dakika 37 saniyede çözdü. Temmuz 'da Verdes 7x7x7'lik küpü de çözdü ve Frank Morris'in bu küpü denerken çekilen video görüntüsü 27 Ekim 'da İnternet üzerinde yayımlandı.[13]
'te, Melinda Green, Don Hatch ve Jay Berkenilt, Java ile "MagicCube4D" olarak adlandırdıkları 3×3×3×3'lü 4 boyutlu Rubik Küpü modeli yarattılar. Daha fazla olasılık barındırması nedeniyle Ocak ayına kadar sadece 55 kişi bu küpü çözebildi.[14] yılında ise Roice Nelson ve Charlie Nevill bu kez 3×3×3×3×3'lü ve 5 boyutlu bir küp yarattılar. Ocak 'ye kadar bu küpü yalnızca 7 kişi çözebildi.[15]
'de Birleşik Krallık'tan on iki yaşındaki Patrick BossertYou Can Do the Cube (Küpü Siz de Yapabilirsiniz) (ISBN ) adındaki kendi çözüm kitabını yayımladı. Bu kitap on yedi baskıyla dünya üzerinde 1,5 milyon adet satıldı ve hem The Times’ın hem de The New York Times’ın en çok satan kitaplar listesine girdi.
Bulmacanın en çok ilgi topladığı dönemlerde renkli etiketler de satışa sunulmuştu. Böylece küpü çözemeyip düş kırıklığına uğrayan ya da sabırsız küp sahipleri, sabır küplerini ilk hâline getirebiliyordu.[16]
Rubik Küpü, pek çok dilde bu isimle anılmaktadır. Ancak bazı dillerde farklı şekilde bilinmektedir. Örneğin İbranicede "Macar Küpü" olarak bilinir.
3×3×3'lük özgün modelin otuzuncu yıl dönümü, yılında, tahtadan yapılan ve aynı özgün model gibi işlevsel bir modelin piyasaya çıkarılmasıyla kutlandı. Bu tahta küp, Ernõ Rubik'in yılında küpün ilk prototipini tahtadan yapmasından esinlenerek üretilmiştir.