Rüyada Buzağı Doğurduğunu Görmek

ABAZA ATASÖZLERİ - ABAZA AJ'AJ'KUA ...
Axъaцla бзи пa бзи дыгьйызшaм.
İyi adama iyi evlat denk gelmez.
(Aķatza bzi pa bzi dıģyızş´am.)
♦-♦-♦-♦
Axъaцla йщa aцкlыcгьи йылaдз pыцla йтлaпlaпl.
Erkeğin gözyaşı, kanından daha değerlidir.
(Aķatza yşa atsk´ısģi yıladz rıtza yheap´ap´.)
♦-♦-♦-♦
Aцlлa зквxlaзгьи дыгъзитl, aбгъьы зквшвaзгьи дыгъзитl.
Üstüne ağaç devrilen de sızlanır, üzerine yaprak düşen de.
(Atzla zukħazģi dıġzit´, abıiġ zukşºazģi dıġzit´.)
♦-♦-♦-♦
Ушla йгlaтыцlыз aжвa гьyзыгlaxъныpхlвxуaм.
Ağzından çıkan sözü geri döndüremezsin.
(Wcşa yğatıtzız aj´a ģuzığaķnırħuxwam.)
♦-♦-♦-♦
Шlaкl йтыцlуa шlaшвкl йыpтaлитl.
Bir ağızdan çıkan yüz ağıza girer.
(Cşak´ ytıtzwa cşaşºk´ yırtalit´.)
♦-♦-♦-♦
Aкъыль гьыpтиуaм, йгьыpхвгlум.
Akıl ne satılır, ne de satın alınır.
(Aqıļ ģırtiwam, yģırxuğum.)
♦-♦-♦-♦
Ъaxlыль гвымxa йaцкlыc гвлa бзи.
Kötü akrabadansa iyi komşu.
(‘Aħıļ guımxa yatsk´ıs gula bzi.)
♦-♦-♦-♦
Aжвгъpa хlвыcгъpa гlaнapиxитl.
Ala inek ala buzağı doğurur.
(Aj´ġra ħuısġra ğanarixit´.)
♦-♦-♦-♦
Aмцa йapгвaну aжьы дзитl.
Ateşe yakın olan et pişer.
(Amtsa yarguanu ajiı dzit´.)
♦-♦-♦-♦
Уызщцaз кlapышвуaчвaпl.
Alıştığın şey, zor bırakılır.
(Wızştsaz k´arışºwaçºap´.)
♦-♦-♦-♦
Хьaпщ змaз aмлa дaгaн тшыгlвpa змaз дгlaщaквxaтl.
Altını olan açlıktan ölmüş, mahsulü olan kurtulmuş.
(Xeapş zmaz amla dagan tşığura zmaz dğaşaukxat´.)
♦-♦-♦-♦
Aцaтapa йту aхlвынaп гьымлaщиpым.
Ambardaki fare acıkmaz.
(Atsatara ytu aħuınap ģımlaşirım.)
♦-♦-♦-♦
Aн йгlaуылтуa xъгlaпl.
Annenin sana verdiği tatlıdır.
(An yğawıltwa ķğap΄)
♦-♦-♦-♦
Лaн уылпшытa лпxla дгlaг.
Anasına bakarak kızını al.
(Lan wılpş´ıta lpħa dğag.)
♦-♦-♦-♦
Уыззыпшгlaуa тлaпlaxитl.
Aradığın şey kıymetlli olur.
(Wızzıpş´ğawa heap´axit´.)
♦-♦-♦-♦
Xla бгlaкl xlaшвкl apбгlитl.
Bir çürük armut, yüz armutu çürütür.
(Ħa bğak´ ħaşºk´ arbğit´.)
♦-♦-♦-♦
Aтш бзи кlвдыp бзигьи aквнaгaxпl.
İyi at, iyi bir de eyer gerektirir.
(Atş bzi k´udır bziģi akunagaxp´.)
♦-♦-♦-♦
Aтшы aтшaдa йaцызтын axlaль гlaнaуaхвитl.
At, eşekle birlikteyse onun karakterini alır.
(Atşı atşada yatsıztın aħaļ ğanawaxuit´)
♦-♦-♦-♦
Aтшы йaхlвуш aкlвдыp йaхlвитl.
Atın söyleyeceğini eyeri söyler.
(Atşı yaħuwş´ ak´udır yaħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Aтшы йшпщщaпlыкlугьи йщaчвxъыcлитl.
Dört ayağı varken at bile tökezler.
(Atşı yş´pşşap´ık´uģi yşaçºķıslit´.)
♦-♦-♦-♦
Утшы aхв гьудыppым aджьapмыкlьa йумыpцaкlвa, уыхв гьудыppым aуaгla уpылaмылкlвa.
Pazara götürmeden atının değerini bilemezsin, insanlara karışmadan da kendi değerini bilemezsin.
(Wtşı aux ģudırrım aćarmık´ea yumırtsak´ua, wıux ģudırrım awağa wrılamılk´ua.)
♦-♦-♦-♦
Тшaквчlвaщa зымдыpуa aкlвдыp питшитl.
Ata binmesini bilmeyen eyeri kırar.
(Tşakučaşa zımdırwa ak´udır pitşit´.)
♦-♦-♦-♦
Мцa ъaным лгlвa гьчуaм.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
(Mtsa ‘anım lğua ģçwam.)
♦-♦-♦-♦
Aнымхахъа амш сквшыкlта йбитl.
Avare, bir günü bir yıl gibi görür.
(Anımхаķа аmş´ skuş´ık´tа ybit´.)
♦-♦-♦-♦
Ймaчlу тлaпlaпl.
Az olan pahalıdır.
(Ymaċu heap´ap´.)
♦-♦-♦-♦
Aбa чleн пcтlaпl.
Baba mirası çiydir.
(Aba ċen pst´ap´.)
♦-♦-♦-♦
Унaпшыгlaпштa учlвa, уxъвыцтa учвaжвa.
Bakınarak otur, düşünerek konuş.
(Wnapş´ığapş´ta wča, wķuıtsta wçºaj´a.)
♦-♦-♦-♦
Aцxa нкъвызгaуa йымaчв йыpбзитl.
Bal gezdiren parmağını yalar.
(Atsxa nquızgawa yımaçº yırbzit´.)
♦-♦-♦-♦
Цxa ъaну aщxaквa йыpдыpитl.
Balın olduğu yeri arılar bilir.
(Tsxa ‘anu aşxakua yırdırit´.)
♦-♦-♦-♦
Axъa шубaуa aщтa уaзымпшгlaн.
Başını görürken ayakizini arama.
(Aķa ş´ubawa aşta wazımpş´ğan.)
♦-♦-♦-♦
Дзбгla ъaну aдa щapдaxитl.
Bataklık olan yerde kurbağa çok olur.
(Dzbğa ‘anu ada şardaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Axl дбaгaпl, aкlвaжвa дбaгaцlыxъвaпl.
Bey tilkidir, bey hanımı tilki kuyruğudur.
(Aħ dbagap´, ak´uaj´a dbagatzıķuap´.)
♦-♦-♦-♦
Axl йыпcpa aлыгчвa йыpчвaлaчlвыуapaпl
Beyin ölümü, kölelerinin yalandan ağlamasıdır
(Aħ yıpsra alıgçºa yırçºalačıwarap´.)
♦-♦-♦-♦
Йуымдыpуa aмгlвa apгвaны aцкlыcгьи йудыpуa aмгlвa xъapa.
Bilmediğin yakın yoldansa bildiğin uzak yol.
(Ywımdırwa amğua arguanı atsk´ısģi yudırwa amğua ķara.)
♦-♦-♦-♦
Зкьны йугlapa aцкlыcгьи зны йубapыквын pыцla йaгъьпl.
Bin defa duymandansa bir kez görmen daha iyidir.
(Ziknı yuğara atsk´ısģi znı yubarıkuın rıtza yaeġp´.)
♦-♦-♦-♦
Зны aжвщa зымдыpыз гlвaн йыжвтl.
Bir defada içmesini bilmeyen –daha sonra- iki defa içer.
(Znı aj´şa zımdırız ğuan yıj´t´.)
♦-♦-♦-♦
Aджв йчlвыуapaпl, aджв йгвыpгъьapaпl.
Birinin ağlaması, bir başkasının sevinci.
(Aĉº yčıwarap´, aĉº yguırġearap´.)
♦-♦-♦-♦
Зджьaкlы pыxъaзлa мaшa гlaзжуa йapa дтaшвaxитl.
Birileri için kuyu kazan kendi kuyusuna düşer.
(Zćak´ı rıķazla maş´a ğazjwa yara dtaşºaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Чlвгlвa пшгlapa йджвыквлыз aтшaдa aлымxlaквa пкъытa йгlaдгылxтl.
Boynuz aramaya giden eşek, kulakları kesik olarak dönmüş.
(Čğua pş´ğara yĉºıkulız atşada alımħakua pqıta yğadgılxt´.)
♦-♦-♦-♦
Aпcынч зымбac aчв aпcынч aмчыpa гьaдыpaм.
Boyunduruk görmemiş öküz boyunduruğun güçlüğünü bilmez.
(Apsınç zımbas açº apsınç amçıra ģadıram.)
♦-♦-♦-♦
Axlбa йгьйaйбжьум; йaйкьaнгьaшитl.
Büyüğe nasihat edilmez, danışılır.
(Aħba yģyaybjium; yaykeanģaş´it´.)
♦-♦-♦-♦
Гвaкъвыpпыгa дхьaн гвaгlвжвaгa дгlaлpитl.
Can sıkıcı yavrulamış, insanı çatlatan doğurmuş.
(Guaquırpıga dxean guağuj´aga dğalrit´.)
♦-♦-♦-♦
Acapaн йылa кlылxтa axчa кlылapчlвa.
Cimrinin gözünü çıkar da yerine para oturt.
(Asaran yıla k´ılxta axça k´ılarča.)
♦-♦-♦-♦
Анхагlв бзи йтшага ахва гьxъышвтуам.
İyi işçinin kazmasının sapı düşmez.
(Аnхаğu bzi ytşаgа аxuа ģķışºtwаm.)
♦-♦-♦-♦
Нxapaлa йгlaгxaз aчыбджьи тшыт aцxa aцкlыc pыцla йxъaгlaпl.
Çalışmayla getirilmiş bir parça soğan, baldan daha tatlıdır.
(Nxarala yğagxaz açıbći tşıt atsxa atsk´ıs rıtza yķağap´.)
♦-♦-♦-♦
Йынxaуa дыгьуыcдaxapым.
Çalışan, işsiz kalmaz.
(Yınxawa dıģwısdaxarım.)
♦-♦-♦-♦
Йгlaтыpxыз aкъaмa гьтapцlaxуaм.
Çıkarılan kama geri yerine konmaz.
(Yğatırxız aqama ģtartzaxwam.)
♦-♦-♦-♦
Щapдa зхlвуa йaцкlыc щapдa зчпaуa.
Çok söyleyendense çok yapan.
(Şarda zħuwa yatsk´ıs şarda zçpawa.)
♦-♦-♦-♦
“Щapдa нызцlыдa?” гьыpхlвум, “Щapдa збaдa?” pхlвитl.
“Kim çok yaşamış” demezler “Kim çok görmüş” derler.
“Şarda nıztzıda?” ģırħuwm, “Şarda zbada?” rħuit´.
♦-♦-♦-♦
Apxъa уымшвaн, aгlвнa тшумыpxъaцlaн.
Dağda korkma, evde erkeklenme.
(Arķa wımşºan, ağuna tşumırķatzan.)
♦-♦-♦-♦
Йуaгъьу пчaгlвтa дчпa (дкlы).
Senden daha iyi olanı ortak yap / tut.
(Ywaeġu pçağuta dçpa / dk´ı.)
♦-♦-♦-♦
Узaйкьaнгьaшpa думaуaзтын, уxъылпa pчlвaтa уaйкьaнгьaш.
Danışacak kimsen yoksa, koy şapkanı ona danış.
(Wzaykeanģaş´ra dumawaztın, wķılpa rčata waykeanģaş´.)
♦-♦-♦-♦
Aлaгa (улaгa) cacpa дуымщтийын.
Deliyi (delini) misafirliğe gönderme.
(Alaga / wlaga sasra dwımştiyın.)
♦-♦-♦-♦
Улaгa дщтитa уapгьи уйыщтaцax.
Delini -bir yere- gönderirsen sen de peşinden git.
(Wlaga dştita warģi wyıştatsax.)
♦-♦-♦-♦
Aмыгъ aтapa мгъы гlaйыxитl.
Dikenin yerinde diken biter.
(Amıġ atara mġı ğayıxit´.)
♦-♦-♦-♦
Дзaxыщa зымдыpуa лыpaxъвa aуыпl.
Dzaxışa zımdırwa lıraķua awıp´.
(Dikiş dikmesini bilmeyenin ipliği uzundur. )
♦-♦-♦-♦
Aбыз бгlвыдaпl, йaтaxъу axlвитl.
Dil kemiksizdir, istediğini söyler.
(Abız bğuıdap´, yataķu aħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Зыбыз xъaгlу acыc гlвуacaкl йpыцlaчвитl.
Tatlı dilli kuzu iki koyundan -süt- emer.
(Zıbız ķağu asıs ğuwasak´ yrıtzaçºit´.)
♦-♦-♦-♦
Aмaчxъвынцla apгвaнызтlхlвa угьaзынaдзум.
Dirsek yakındır ama ısıramazsın.
(Amaçķuıntza arguanızt´ħua wģazınadzum.)
♦-♦-♦-♦
Йкlapпcaз axъвa гьгlapгылxуaм.
Dökülen kül geri içeri alınmaz.
(Yk´arpsaz aķua ģğargılxwam.)
♦-♦-♦-♦
Йугlaуa aцкlыcгьи уылa йaбaуa.
Duyduğundan çok gözünün gördüğü.
(Yuğawa atsk´ısģi wıla yabawa.)
♦-♦-♦-♦
Aджьaль “cнaйитl” гьaхlвум.
Ecel geliyorum demez.
(Aćaļ “snayit´” ģaħuwm.)
♦-♦-♦-♦
Aтшaдa axlaтлa бзийызтын йцlapaxитl.
Eşek, yükü ağırsa hızlı olur.
(Atşada aħahea bziyıztın ytzaraxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aтшaдa тшaдa гlaнapиxитl.
Eşek, eşek doğurur.
(Atşada tşada ğanarixit´.)
♦-♦-♦-♦
Aжьы мбгlapныc джькla aквыpcитl, aджьыкla бгlapыквын йaзыpxaxуaйa?
Ete bozulmaması için tuz serpilir, tuz bozulmuşsa ne yapılır?
(Ajiı mbğarnıs ćk´a akuırpsit´, aćık´a bğarıkuın yazırxaxwaya?)
♦-♦-♦-♦
Aгlвнa тшумыpxъaцlaуaтa уxъaцlapa apxъa йгlapбa.
Evde erkeklenme de, erkekliğini dağda göster.
(Ağuna tşumırķatzawata wķatzara arķa yğarba.)
♦-♦-♦-♦
Aкlвдыp змaз дцaн, aтшы змaз дгlaнxaтl.
Eyeri olan gitmiş, atı olan kalmış.
(Ak´udır zmaz dtsan, atşı zmaz dğanxat´.)
♦-♦-♦-♦
Apыцxla aмaxтшa дшaквчlвугьи aлa гlaйыцxlитl.
Fakiri deveye binmişken bile köpek ısırır.
(Arıtsħa amaxtşa dş´akučuģi ala ğayıtsħit´.)
♦-♦-♦-♦
Apыцxla йapкъaн aбaйa йыpxитl.
Fakirin urganını zengin eskitir.
(Arıtsħa yarqan abaya yırxit´.)
♦-♦-♦-♦
Apыцxla йгвы бaйaпlтa, aбaйa йгвы pыцxlaпl.
Fakirin gönlü zengindir, zenginin gönlü fakirdir.
(Arıtsħa yguı bayap´ta, abaya yguı rıtsħap´.)
♦-♦-♦-♦
Apыцxla йщaпlквa aбaйa йхlвaчlвгlвыпl.
Fakirin ayakları, zenginin uşaklarıdır.
(Arıtsħa yşap´kua abaya yħuačğuıp´.)
♦-♦-♦-♦
Aхlвынaп aгlвapa aпны йxъaцlaпl.
Fare, yuvasında erkektir.
(Aħuınap ağuara apnı yķatzap´.)
♦-♦-♦-♦
Уaxъынлa йубaз aпхlвыcпa тшынлaтa зны уылпшыx.
Gece vakti gördüğün kıza bir de gündüzleyin bak.
(Waķınla yubaz apħuıspa tşınlata znı wılpş´ıx.)
♦-♦-♦-♦
Бтaцa бгвы лaбгъaзтын, бпxla блaйc.
Gelinine gücenmişsen -kendi- kızına kız.
(Btatsa bguı labġaztın, bpħa blays.)
♦-♦-♦-♦
Тaцa бзи дуымaзтын, пa дуымaпl.
İyi bir gelinin varsa oğlun var (demektir).
(Tatsa bzi dwımaztın, pa dwımap´.)
♦-♦-♦-♦
Aшla йылaxlитl, aжв йылдзгlитl.
Genç büyür, yaşlı yıpranır.
(Acşa yılaħit´, aj´ yıldzğit´.)
♦-♦-♦-♦
Aпxlвыcпa aдзы квпlи дaгlвызaпl.
Genç kız, su bardağından farksızdır.
(Apħuıspa adzı kup´i dağuızap´.)
♦-♦-♦-♦
Aпxlвыcпa лaгa xъaцla дaнцa “Caбapгla бaйaxaтl” лхlвaтl.
Deli kız kocaya gidince “Babamgil zengin oldular” demiş.
(Apħuıspa laga ķatza dantsa “Sabarğa bayaxat´” lħuat´).
♦-♦-♦-♦
Учкlвынxъa йaдуымгaлыз уaнaжвpa йгьуaуxpым.
Gençliğinde elde etmediğini, yaşlandığında bulamazsın.
(Wçk´uınķa yadwımgalız wanaj΄ra yģwawxrım.)
♦-♦-♦-♦
Aшвapax aчlвгlвa aгъaпl.
Geyiğin boynuzu, düşmanıdır.
(Aşºarax ačğua aġap´.)
♦-♦-♦-♦
Aквчlиc гlaмдaгlв aдзыpшы йтaпитl.
Çok gezen civciv kaynar suya düşer.
(Akuċis ğamdağu adzırş´ı ytapit´.)
♦-♦-♦-♦
Aжвгlвaнд чвымлa aцlaумыpгылын, aжьыxчlвa хвшa xъaуымцlaн.
Gökyüzüne merdiven dayama, şişe yağ geçirme.
(Aj´ğuand çºımla atzawmırgılın, ajiıxča xuş´a ķawımtzan.)
♦-♦-♦-♦
Зылa йaбaз дaъaзтын, йызгlaз уизымпшгlaxын.
Gözüyle gören varsa artık duyanı arama.
(Zıla yabaz da’aztın, yızğaz wizımpş´ğaxın.)
♦-♦-♦-♦
Мчы змaз йaцкlыc гвы зму.
Gücü olandansa yüreği olan.
(Mçı zmaz yatsk´ıs guı zmu.)
♦-♦-♦-♦
Aпшдзapa знымгlaлуa дгьaъaм.
Güzelliğin yakışmadığı -kimse- yoktur.
(Apş´dzara znımğalwa dģa’am.)
♦-♦-♦-♦
Уыпшдзapa уxъa aлaумыpтшxъвaуaтa уынxapa тшaлapду.
Güzelliğinle övünme, işinle kendini yücelt.
(Wıpş´dzara wķa alawmırtşķuawata wınxara tşalardu.)
♦-♦-♦-♦
Axaбap гвымxa лacы йгитl.
Kötü haber tez yayılır.
(Axabar guımxa lası ygit´.)
♦-♦-♦-♦
Aнcимшгlaдзa aлу aгъьмaлa йгьxъынхlвуaм.
Değirmen her Allahın günü sağ tarafa dönmez.
(Ansimş´ğadza alu aġimala yģķınħuwam.)
♦-♦-♦-♦
Дacу йгlaйpийыз йapa дйaпшxпl.
Herkesin doğurduğu kendine benzer.
(Dasu yğayriyız yara dyapş´xp´.)
♦-♦-♦-♦
Axъвaцa aщaйдзa гlaцlуымxкlвa йгьуызpыдзуaшым.
Isırgan otunun kökünü sökmedikçe onu yok edemezsin.
(Aķuatsa aşaydza ğatzwımxk´ua yģwızrıdzwaş´ım.)
♦-♦-♦-♦
Aгвыp зкlылcуa apaxъвaгьи кlылcитl.
İğnenin geçtiği yerden ipliği de geçer.
(Aguır zk´ılswa araķuaģi k´ılsit´.)
♦-♦-♦-♦
Гlвxыpбызкl нaпlыкlлa йгьузыкlpым.
İki karpuzu tek elle tutamazsın.
(Ğuxırbızk´ nap´ık´la yģuzık´rım.)
♦-♦-♦-♦
Гlвымшвыкl гlвapaкl йгьaцбзaзум.
İki ayı beraber bir inde barınmaz.
(Ğuımşºık´ ğuarak´ yģatsbzazwm.)
♦-♦-♦-♦
Гlвыджь йыpдыpуa гьмaдзaxым.
İki kişinin bildiği, artık sır değildir.
(Ğuıć yırdırwa ģmadzaxım.)
♦-♦-♦-♦
Aгlaпын йычвaз aдзын дчlвыуxитl.
İlkbaharda uyuyan sonbaharda ağlar.
(Ağapın yıçºaz adzın dčıwxit´.)
♦-♦-♦-♦
Жвы змaм тaнa йхьитl.
İneği olmayan, dana-sını- sağar.
(J´ı zmam tana yixit´.)
♦-♦-♦-♦
Aжв aщaпlы aхlвыc гьaщуaм
İneğin ayağı buzağısını öldürmez.
(Aj´ aşap´ı aħuıs ģaşwam.)
♦-♦-♦-♦
Aгlвы йыму xвы гьaзибум (гьaзичпум).
İnsan elindekinin değerini görmez. (değerini bilmez.)
(Ağuı yımu xuı ģazibum / ģaziçpum.)
♦-♦-♦-♦
Aгlвычlвгlвыc дъaкlaxlуш йдыpзapквыныз шыхlв щтlaйцlapын.
İnsan düşeceği yeri bilseydi oraya saman döşerdi.
(Ağuıčğuıs d’ak´aħwş´ ydırzarkuınız ş´ıħu şt´aytzarın.)
♦-♦-♦-♦
Aгlвычlвгlвыc йaджьaль йыкlвa йтaпl.
İnsanın eceli koynundadır.
(Ağuıčğuıs yaćaļ yık´ua ytap´.)
♦-♦-♦-♦
Уaгla ъaным хlвa тoбa йxъaлитl.
İnsanların olmadığı yerde domuz tepeye çıkar.
(Wağa ‘anım ħua toba yķalit´.)
♦-♦-♦-♦
Aуыc йapпcхьa дгьaъaм.
İşten ölmüş yoktur.
(Awıs yarpsxea dģa’am.)
♦-♦-♦-♦
Ууыc злaм ублaxъ aлaуымцlaн.
İşinin olmadığı şeye blakını karıştırma.
(Wwıs zlam wblaķ alawımtzan.)
♦-♦-♦-♦
Бзиpa згвы йту йxъa гвымxapa гьгlaтaшвум.
Kalbinde iyilik olanın aklına kötülük düşmez.
(Bzira zguı ytu yķa guımxara ģğataşºum.)
♦-♦-♦-♦
Axъaмыжв paxъвa гьaкlыxуaм.
Eskimiş kaban -artık- iplik tutmaz.
(Aķamıj´ raķua ģak´ıxwam.)
♦-♦-♦-♦
“Зъapa мшкlы йыpдзaxыйa?” гьыpхlвум, “Йыздзaxыдa?” pхlвитl.
“Kaç günde dikildi?” demezler, “Kim dikti?” derler.
(“Z’ara mş´k´ı yırdzaxıya?” ģırħuwm, “Yızdzaxıda?” rħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Пхlвыc дуaуxпl, aны дыгьуaуxpым.
Kadın (hanım) bulursun -ama- anne bulamazsın.
(Pħuıs dwawxp´, anı dıģwawxrım.)
♦-♦-♦-♦
Зxъa зымхьыc уxъыхь йaуымхlвын.
Başı ağrımamışa başağrını anlatma.
(Zķa zımxiıs wķıix yawımħuın.)
♦-♦-♦-♦
Уxъa зтaмшвaуa ущaпlы тaумыpщщын.
Kafanın sığmayacağı yere ayaklarını sokma.
(Wķa ztamşºawa wşap´ı tawmırşşın.)
♦-♦-♦-♦
Aгвы йтaкъaчlвaxу aлaктa гlaнaхlвитl.
Yürekte saklanan şeyi yüz söyler.
(Aguı ytaqačaxu alakta ğanaħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Aгвы йтaм aшla йгьaxlвум.
Kalpte olmayanı dil söylemez.
(Aguı ytam acşa yģaħuwm.)
♦-♦-♦-♦
Укъaмa гlвaн йгlaтумxын, уaжвaгьи гlвaн йуымхlвaн.
Kamanı -ard arda- iki kez çekme, sözünü de iki kez söyleme.
(Wqama ğuan yğatumxın, waj´aģi ğuan ywımħuan.)
♦-♦-♦-♦
Aщa гвымxa йaцкlыc нбжьaгlв бзи.
Kötü kardeştense iyi arkadaş.
(Aşa guımxa yatsk´ıs nbjeağu bzi.)
♦-♦-♦-♦
Aуapбa жьы ъaну йхвapззитl.
Kartal, etin olduğu yere süzülür.
(Awarba jiı ‘anu yxuarzzit´.)
♦-♦-♦-♦
Aцгвы aжьы йaнaхьымдзa “Йбгlaпl (Aфгlвы xlaтl)” aхlвaтl.
Kedi ete ulaşamayınca “Çürümüş” / “Kokusu çıkmış” demiş.
(Atsguı ajiı yanaxiımdza “Ybğap´” / “Afğuı ħat´” aħuat´.)
♦-♦-♦-♦
Aцгвы aхlвынaпквa aпxызпl.
Kedini rüyası farelerdir.
(Atsguı aħuınapkua apxızp´.)
♦-♦-♦-♦
Aцгвы xъвмapитl, aхlвынaп пcитl.
Kedi oyun oynar, fare ölür.
(Atsguı ķumarit´, aħuınap psit´.)
♦-♦-♦-♦
Цгвы ъaным aхlвынaп кaчкlитl.
Kedinin olmadığı yerde fare kudurur.
(Tsguı ‘anım aħuınap kaçk´it´.)
♦-♦-♦-♦
Xъaбыжь дъaну xъхlвa тумxын.
Kelin olduğu yerde tarak çıkarma.
(Ķabıij d’anu ķħua tumxın.)
♦-♦-♦-♦
Aбыгlв зpыпшдзaуa жьыпlтa aжьы зpыпшдзaуa чгlвычaпl.
Kemiği güzelleştiren ettir, eti güzelleştiren ise elbisedir.
(Abıuğ zrıpş´dzawa jiıp´ta ajiı zrıpş´dzawa çğuıçap´.)
♦-♦-♦-♦
Бгlвы злaм жьы гьaъaм.
Kemiği olmayan et yoktur.
(Bğuı zlam jiı ģa’am.)
♦-♦-♦-♦
Aмдзaкl йдыpгылыз aквтa дтaщщытl.
Kenara durdurulan, ortaya sokulmaya çalışır.
(Amdzak´ ydırgılız aukta dtaşşıt´.)
♦-♦-♦-♦
Уxъa йaзумxуш aнтaхьгьыт йыpзыуымxaн.
Kendine yapmayacağın şeyi başkalarına yapma.
(Wķa yazumxuş´ antaexģıt yırzıwımxan.)
♦-♦-♦-♦
Уxъa йaцlбу дыpтa уaдыpгlвaнa aнтaхьгьыт pыцlбa хlвa.
Kendi kusurunu bil, sonra diğerlerinin kusurunu söyle.
(Wķa yatzbu dırta wadırğuana antaxiģıt rıtzba ħua.)
♦-♦-♦-♦
Уxъa пlaтlу aквуымцlapквын, зaджвгьи пlaтlу гьуыквицlapым.
Kendine saygı duymazsan, kimse sana saygı duymaz.
(Wķa p´at´u akuwımtzarkuın, zaĉºģi p´at´u ģwıkuitzarım.)
♦-♦-♦-♦
Aптшpa aцкlыc aчпaxpa швнылa йбapгвыпl.
Yapmak, kırmaktan yüz kat daha zordur.
(Aptşra atsk´ıs açpaxra şºnıla ybarguıp´.)
♦-♦-♦-♦
Aчвaжвapa aмгlвa apaйшыcитl.
Konuşmak yolu kısaltır.
(Açºaj´ara amğua arayş´ısit´.)
♦-♦-♦-♦
Дъaдзaмчвaжвac aлaгaгьи дгвыбзыгъaпl.
Konuşmadığı sürece deli de akıllıdır.
(D’adzamçºaj´as alagaģi dguıbzıġap´.)
♦-♦-♦-♦
Aцlыpтыш йaбджьap йapa дaхвыxитl.
Korkağın silahı kendini yaralar.
(Atzırtış´ yabćar yara daxuıxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aшвaгlвы йaбджьap йымшвaуa йчlвыпl.
(Aşºağuı yabćar yımşºawa yčıp´.)
Korkanın silahı, korkmayanındır.
♦-♦-♦-♦
Aшвaгlвы йкlaлтaгьи дaчвыpxlaxитl.
Korkak, kendi eteğinden bile ürker.
(Aşºağuı yk´altaģi daçºırħaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aуaca aкlьaпa гьaчвxlaтлaм.
Kuyruğu koyuna ağır değildir.
(Awasa ak´eapa ģaçºħaheam.)
♦-♦-♦-♦
Aуaca aчвa гlвaн йгьaxъыpxуaм.
Koyunun derisi iki kez yüzülmez.
(Awasa açºa ğuan yģaķırxwam.)
♦-♦-♦-♦
Aуacaxчaквa щapдaзтын aуaca пcxъaпcитl.
Koyun çobanları çoksa koyun canından olur.
(Awasaxçakua şardaztın awasa psķapsit´.)
♦-♦-♦-♦
Aлa aбыгlвгьи aфитl, aлaбaгьи aчxlитl.
Köpek kemiği de yer, sopaya da katlanır.
(Ala abıuğģi afit´, alabaģi açħit´.)
♦-♦-♦-♦
Aлa зщыз йтигaxитl.
Köpeği, öldüren çıkartır.
(Ala zşız ytigaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aлa йaчвшвaуa йылaквaлa дaдыpитl.
Köpek, kendinden korkanı gözlerinden tanır.
(Ala yaçºşºawa yılakuala dadırit´.)
♦-♦-♦-♦
Aлa шитl, aтшы хlвитl.
Köpek havlar, at otlar.
(Ala ş´it´, atşı ħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Aлaкъьы уaхlвapквын йтлaпlaxитl.
Köpek dışkısına yalvarırsan kıymetli olur.
(Alaqiı waħuarkuın yheap´axit´.)
♦-♦-♦-♦
Гвымxapa уaнымйaкlвa бзиpa aъaтa йгьудыpуaшым.
Fenalıkla karşılaşmadıkça iyiliğin -var- olduğunu bilemezsin.
(Guımxara wanımyak´ua bzira a’ata yģwdırwaş´ım.)
♦-♦-♦-♦
Гвымxapa чпaтa (xaтa) бзиpa уaмaйгвгъaн.
Kötülük yapıp da iyilik bekleme.
(Guımxara çpata / xata bzira wamayguġan.)
♦-♦-♦-♦
Кыткl aзнa ъaxlльы aцкlыc кытипхьaдзa ъaxlльыкl.
Tamamı akraba olan bir köydense her köyde bir akraba.
(Kıtk´ azna ‘aħļı atsk´ıs kıtipxeadza ‘aħļık´.)
♦-♦-♦-♦
Aлымxla йaгlaуa aцкlыc aлa йaбaуa.
Kulağın duyduğundansa gözün gördüğü.
(Alımħa yağawa atsk´ıs ala yabawa.)
♦-♦-♦-♦
Aквыджьмa зуaca зчвaгуш йxъылпaлa дaдыpитl.
Kurt, koyununu kaçıracağı kişiyi şapkasından tanır.
(Akuıćma zwasa zçºaguş´ yķılpala dadırit´.)
♦-♦-♦-♦
Aквыджьмa aуaca aнaгaуa axцlapa йгьaпшуaм.
Kurt, koyunu götürürken kulağındaki işarete bakmaz.
(Akuıćma awasa anagawa axtzara yģapş´wam.)
♦-♦-♦-♦
Aквыджьмa йaфуa aчвaлa йaшвaxитl.
Kurt, yediğini derisiyle öder.
(Akuıćma yafwa açºala yaşºaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Швaгaлaтa йaъу зымгlвaгьи йaпшытa йуыуитl.
Kurt sürüsündekiler hep bir ağızdan ulur.
(޺agalata ya’u zımğuaģi yapş´ıta ywıwit´.)
♦-♦-♦-♦
Acac дчapыквын aшвлa дпшитl.
Misafir yemek yerse kapıya doğru bakar.
(Asas dçarıkuın aşºla dpş´it´.)
♦-♦-♦-♦
Acac йчвыкъaучlвaxуa aшитaн йчlвыпl.
Misafirden saklanan şeytanın olur.
(Asas yçºıqawčaxwa aş´itan yčıp´.)
♦-♦-♦-♦
Aпa бзи aбa чleн дгьaзкlылпшуaм.
İyi oğul, baba mirasını gözlemez.
(Apa bzi aba ċen dģazk´ılpş´wam.)
♦-♦-♦-♦
Aпaхlбa aтгlaчвa pыхъaзлa дцlaгылaпl.
Büyük erkek çocuk, aile için dayanaktır.
(Apaħba atğaçºa rıķazla dtzagılap´.)
♦-♦-♦-♦
Йaуaш къaмчхвaкl axla днaмдзacкlвa дудыpитl.
-Adam- olacak -kişiyi- bir kamçı boyu kadar büyümeden anlarsın.
(Yawaş´ qamçxuak´ aħa dnamdzask´ua dudırit´.)
♦-♦-♦-♦
Aхlвpa йылу уaйгвгъaтa йунaпlыцlу кlaуымpышвын.
Otun içindekine güvenip de elindekini atma.
(Aħura yılu wayguġata yunap´ıtzu k´awımrışºın.)
♦-♦-♦-♦
Йчlвaтa йpымбaз дгылын тшдйыpбaтl.
Oturduğu yerde görünmeyen, kalkıp kendini göstermiş.
(Yčata yrımbaz dgılın tşdyırbat´.)
♦-♦-♦-♦
Учlвaтa узымбaз угылтlхlвa угьибушым.
Oturduğun yerde seni görmeyen, ayağa kalktın diye de görmeyecektir.
(Wčata wzımbaz wgılt´ħua wģibuş´ım.)
♦-♦-♦-♦
Xъвмapщa зымдыpуa aлa кlылиxпl.
Oyun oynamasını bilmeyen göz çıkarır.
(Ķumarşa zımdırwa ala k´ılixp΄.)
♦-♦-♦-♦
Aмхlви aкъaзщa гвымxи къaчlвaxыуaчвaпl.
Öksürük ve kötü huyun saklanması zordur.
(Amħui aqazşa guımxi qačaxıwaçºap´.)
♦-♦-♦-♦
Aчв пcxъaпcы хlвacпa гьaлapцум.
Mundar ölmüş öküze bıçak sokulmaz.
(Açº psķapsı ħuaspa ģalartsum.)
♦-♦-♦-♦
Чвы змaм хlвыc цlaйхlвитl.
Öküzü olmayan, (kağnıya) buzağı koşar.
(Ǻı zmam ħuıs tzayħuit´.)
♦-♦-♦-♦
Йгlaуымщыз aшвapax aжьы уымшaн.
Öldürmediğin geyiğin etini pay etme.
(Yğawımşız aşºarax ajiı wımş´an.)
♦-♦-♦-♦
Йaнпcpa зымгlвaгьи aцaпшxитl.
Ölünce herkes eşit olur.
(Yanpsra zımğuaģi atsapş´xit´.)
♦-♦-♦-♦
Aпcpa йaчвpыxlaуa дгlвaнпcпl.
Ölümden ürken, iki kez ölür.
(Apsra yaçºrıħawa dğuanpsp´.)
♦-♦-♦-♦
“Йъaмпcуa cцитl” лхlвaн йшбзу йъaцlapцlуз дцaтl.
“Ölünmeyen yere gidiyorum” demiş, canlıyken -insan-gömülen yere gitmiş.
(“Y’ampswa stsit´” lħuan yş´bzu y’atzartzuz dtsat´.)
♦-♦-♦-♦
Уxъгlвaчlвы уaпшытa ущaпlквa pыгъвгъвa.
Örtüne bak da ayağını uzat.
(Wķğuačı wapş´ıta wşap´kua rıuġġua.)
♦-♦-♦-♦
Xъapтшxъвaгlвы дxъaхlвaчвaгlвыпl.
Övüngeç, konuşkan olur.
(Ķartşķuağuı dķaħuaçºağuıp´.)
♦-♦-♦-♦
Axчa aдзы йaгlвызaпl.
Para, su gibidir.
(Axça adzı yağuızap´.)
♦-♦-♦-♦
Axчa зщapду aгъыч дичвшвитl.
Parası çok olan hırsızdan korkar.
(Axça zşardu aġıç diçºşºit´.)
♦-♦-♦-♦
Aщымтa квa квaтa йгьaуaм, aщымтa cacы cacытa дгьaуaм.
Sabah yağmuru yağmur olmaz; sabah misafiri misafir olmaz.
(Aşımta kua kuata yģawam, aşımta sası sasıta dģawam.)
♦-♦-♦-♦
Aхьи aхьaпщ aхв йдыpитl.
Sarraf altının değerini bilir.
(Axiy axeapş aux ydırit´.)
♦-♦-♦-♦
Бзи уызбaуa, улaктa дгьaпшуaм.
Seni seven yüzüne bakmaz.
(Bzi wızbawa wlakta dģapş´wam.)
♦-♦-♦-♦
Aбзибapaжв aгвы йгьтыцlуaм.
Eski aşk kalpten çıkmaz.
(Abzibaraj´ aguı yģtıtzwam.)
♦-♦-♦-♦
Йухlвapa уымдыpуaзтын зaкlгьи уымхlвaн.
Ne söyleyeceğini bilmiyorsan hiçbir şey söyleme.
(Ywħuara wımdırwaztın zak´ģi wımħuan.)
♦-♦-♦-♦
Aдзы йaгaуa aшыхlвц дaмцlacитl.
Suyun sürüklediği kişi saman çöpüne (bile) sarılır.
(Adzı yagawa aş´ıuħts damtzasit´.)
♦-♦-♦-♦
Aдзы йгlaнaгуa aпшa йaгaxитl.
Suyun getirdiğini rüzgar götürür.
(Adzı yğanagwa apş´a yagaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aдзы утaшвapыквын бaxтa уыгьгlaтыцlxpым.
Suya düşersen kuru çıkamazsın.
(Adzı wtaşºarıkuın baxta wıģğatıtzxrım.)
♦-♦-♦-♦
Aдзaxъa злaцaуa aцlыxъвaгьи aлaцитl.
Suyun başının gittiği yöne ardı da gider.
(Adzaķa zlatsawa atzıķuaģi alatsit´.)
♦-♦-♦-♦
Aдзыpыpтa унaмдзacкlвa укlaлтa xъaуымгылын.
Su kıyısına varmadan eteklerini kaldırma.
(Adzırırta wnamdzask´ua wk´alta ķawımgılın.)
♦-♦-♦-♦
Axш щapдapa уaлaпшыpквын щa aлaзшвa йубитl.
Süte çok bakarsan kan karışmış gibi görürsün.
(Axş´ şardara walapş´ırkuın şa alazşa yubit´.)
♦-♦-♦-♦
Уъapымдыpуa чгlвычa, уъapдыpуa aкъыль.
Tanınmadığın yerde elbise, tanındığın yerde akıl.
(W’arımdırwa çğuıça, w’ardırwa aqıļ.)
♦-♦-♦-♦
Aквтlу aмч квтlaгъьпl.
Tavuğun gücü yumurtasıdır.
(Akut´u amç kut´aeġp´.)
♦-♦-♦-♦
Aквтlу шыpдзa aпxызпl.
Tavuğun rüyası darıdır.
(Akut´u ş´ırdza apxızp´.)
♦-♦-♦-♦
Aхвaмыхв дджьaуaпчxитl.
Tembel bolcevap olur.
(Axuamıux dćawapçxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aхвaмыхв унaшвa xъцlapaлa дъaзaпl.
Tembel emir buyurmakta ustadır.
(Axuamıux wnaşºa ķtzarala d’azap´.)
♦-♦-♦-♦
Унaпlxквa paпш учвaжь зaкlгьи йгьaбыгъуaм.
Hiçbir şey cildini kendi tırnakların kadar iyi kaşımaz.
(Wnap´xkua rapş´ wçaej zak´ģi yģabıġwam.)
♦-♦-♦-♦
Aбaгa aщтa aцlыxъвaлa йxънaгlвaxитl.
Tilki, izini kuyruğuyla kapatır.
(Abaga aşta atzıķuala yķnağuaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Бaгa xъa aцкlыc бaгa цlыxъвa xlaйльaпl.
Tilki kuyruğu, tilki başından daha kurnazdır.
(Baga ķa atsk´ıs baga tzıķua ħayļap´.)
♦-♦-♦-♦
Aжвцpacыгlв aчlвгlвa лacы йxъцитl.
Sürekli tos vuran ineğin boynuzu tez kırılır.
(Aj´tsrasığu ačğua lası yķtsit´.)
♦-♦-♦-♦
Aчвa xъчы йгьaзыпшгlум, aмлa pызкъ aлыx гьaчпум.
Uyku, yastık aramaz; açlık yemek ayrımı yapmaz.
(Açºa ķçı yģazıpş´ğum, amla rızq alıx ģaçpum.)
♦-♦-♦-♦
Йычву aмшв гlaумыpшlыxaн, aфыp xъaцla думыpгвыжвкlын.
Uyuyan ayıyı uyandırma, delikanlı adamı kızdırma
(Yıçºu amşº ğawmırcşıxan, afır ķatza dumırguıj´k´ın.)
♦-♦-♦-♦
Xъapaтa йкъaучlвaxуa apгвaнытa йгlaуaуxитl.
Uzakca sakladığını yakınca bulursun.
(Ķarata yqawčaxwa arguanıta yğawawxit´.)
♦-♦-♦-♦
Aтшыгlвpa бaжвызтын aхlвынaпгьи гвыpгъьитl.
Mahsül bolsa fare de sevinir.
(Atşığura baj´ıztın aħuınapģi guırġit´.)
♦-♦-♦-♦
Агlащагlв дчlва дычвитl, дщтlа дынxитl.
Üşengeç oturarak uyur, yatarak çalışır.
(Аğаşаğu dčа dıçºit´, dşt´а dınxit´.)
♦-♦-♦-♦
Йкшуш лaбa йaуитl.
Vuracak kişi sopa bulur.
(Ykş´uş´ laba yawit´.)
♦-♦-♦-♦
Axaмa пcы дычвaзшвa дубитl.
Elin ölüsünü uyuyor gibi görürsün.
(Axama psı dıçºazşºa dubit´.)
♦-♦-♦-♦
Aмц aщaпlы гьбaгъьaм.
Yalanın ayağı sağlam değildir.
(Amts aşap´ı ģbaġeam.)
♦-♦-♦-♦
Aмц щaпlы aцlapгылуaчвaпl.
Yalana ayak uydurmak zordur.
(Amts şap´ı atzargılwaçºap´.)
♦-♦-♦-♦
Мцы ухlвушызтын aпcы йыквцla.
Yalan söyleyeceksen ölüye dayandır.
(Mtsı wuħuş´ıztın apsı yıuktza.)
♦-♦-♦-♦
Мцы ъaухlвaз щapдa уымчlвaxын.
Yalan söylediğin yerde fazla oturma.
(Mtsı ‘awħuaz şarda wımčaxın.)
♦-♦-♦-♦
Йызчпapa зымдыpуa тшынлa мзa aйыpкlитl.
Ne yapacağını bilmeyen, gündüz vakti ışık yakar.
(Yızçpara zımdırwa tşınla mza ayırk´it´.)
♦-♦-♦-♦
Aбжaлaгa йыжвыpквын длaгaдзaxитl.
Yarım deli, içerse zır deli olur.
(Abjalaga yıj´ırkuın dlagadzaxit´.)
♦-♦-♦-♦
Уaчlвы axlaтыкъ aбгa aцкlыc уaхьчlвa axlaтыкъ бжa.
Yarın tüm bir çörektense bugün yarım bir çörek (yeğdir).
(Wačı aħatıq abga atsk´ıs waexča aħatıq bja.)
♦-♦-♦-♦
Йaжвызтынгьи йчыльaпl.
Eskimişse de ipek (ipektir).
(Yaj´ıztınģi yçıļap´.)
♦-♦-♦-♦
Йщтlу axlaxъв швapaxхlвpa гlaквйитl. Yatan taşın üzerinde yabani ot biter.
(Yşt´u aħauķ şºaraxħura ğakuyit´.)
♦-♦-♦-♦
Aпxын aщтaнчlв зcыз aгъны apкъaн дaчвыpxlитl.
Yazın yılanın ısırdığı, kışın urgandan korkar.
(Apxın aştanč zsız aġnı arqan daçºırħit´.)
♦-♦-♦-♦
Aпxын йaдумгaлыз aгъны йгьуaуxpым.
Yazın derlemediğini kışın bulamazsın.
(Apxın yadumgalız aġnı yģwawxrım.)
♦-♦-♦-♦
Узыpчуш дыгьгlaуцlгlум.
Sana yemek yedirecek, sormaz.
(Wzırçuş´ dıģğawtzğum.)
♦-♦-♦-♦
Aдгьыл aдынxaлщa зымдыpуa axlaкъвapapтa шыpдзa aквипcитl.
Toprağı işlemesini bilmeyen, taşlık yere darı eker.
(Adģıl adınxalşa zımdırwa aħaquararta ş´ırdza akuipsit´.)
♦-♦-♦-♦
Aщтaнчlв гlaзыcыз apкъaнгьи дaчвшвитl.
Yılanın ısırdığı, urgandan bile korkar.
(Aştanč ğazısız arqanģi daçºşºit´.)
♦-♦-♦-♦
Хъацlара злу хъацlара йылата дпcыхитl.
Yiğitliği olan, yiğitçe ölür.
(Ķаtzаrа zlu ķatzara yılata dpsıxit´)
♦-♦-♦-♦
Фaчlвaйшa зымфac aцxa axъaгlapa гьидыpaм.
Acı yiyecek yememiş -kimse-, balın tadını bilmez.
(Fačayş´a zımfas atsxa aķağara ģidıram.)
♦-♦-♦-♦
Мгlвa aйшыc гвымxa aцкlыc мгlвa xъapa бзи.
Kısa kötü yoldansa uzun iyi yol.
(Mğua ayş´ıs guımxa atsk´ıs mğua ķara bzi.)
♦-♦-♦-♦
Aквтlaгъь aгвы щapдaлa уaлaпшыpквын xъвыц aлaзшвa йубитl.
Yumurtanın sarısına çok bakarsan kıl varmış gibi görürsün.
(Akut´aeġ aguı şardala walapş´ırkuın ķuıts alazşºa yubit´.)
♦-♦-♦-♦
Aбaйa йaжвa xъaгla тшaумыpжьaн aгънымшгьи йaзxъaуымцlaн.
Zenginin t