SAF (ÖZ) ŞİİR
Temsilcileri: Ahmet Haşim, Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Necip Fazıl Kısakürek, Ziya Osman Saba, Asaf Halet Çelebi Behçet Necatigil ve Fazıl Hüsnü Dağlarca’da belli bir dönem saf şiir eğilimi vardır. Yedi Meşaleciler de saf şiir anlayışına uygun şiirler yazmıştır.
AHMET MUHİP DIRANAS ( )
Eserleri
— Şiir: Şiirler, Kırık Saz (Tarih-i Kadim ile birlikte Tevfik Fikret’in 62 şiirini titiz bir dil işçiliğiyle sadeleştirmiştir.)
— Tiyatro: Gölgeler, O Böyle istemezdi, Çıkmaz
CAHİT SITKI TARANCI (—)
NECİP FAZIL KISAKÜREK (—)
Saf bir diğer adıyla öz şiir anlayışı ne demektir? Özellikleri nelerdir ve hangi sanatçılar bu anlayışı benimsemiştir? Saf şiir anlayışı ile tüm merak ettiklerinizi bu yazıda kaleme aldık.
Saf (Öz)Şiir, anlayışı Türk Edebiyatında Ahmet Haşim ile başlamıştır. Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülhazalar” adlı, Türk edebiyatında da ilk poetika örneği de sayılan makalesiyle saf şiir anlayışı başlamıştır. Özellikle Batı edebiyatında bulunan Paul Valery’nin şiire bakış açısı önemli etken olmuştur. Şiiri her şeyin üzerinde tutan ve şiir dili oluşmasını sağlayan Paul Valery Türk Edebiyatında Ahmet Haşim, Yahya Kemal, , Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ziya Osman Saba… gibi isimleri de etkilemiştir.
Saf Şiir anlayışı, her türlü ideolojiden uzak olarak yıllar arasını kapsayan dönemde varlığını sürdürmüştür. Şairler bu dönemde şiiri sadece şiirini kendi ilke ve kurallarına göre yazma endişesi içine girmişlerdir. Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalınması ve sadece okuyucuda haz uyandıran şiir yazma eğilimi ön planda tutulmuştur. Bu dönemdeki sanatçıların görüşü ise; “Sanat sanat içindir.” anlayışıyla bütünleşmiştir. Fransız sembolist şairlerden Paul Valery, Paul Verlaine, Baudelaire ve Mallarme gibi dili her şeyden üstün tutan görüşlerinden ve divan şiirinin biçimci yapısında da fazlaca etkilenmişlerdir. Bu dönemin üzerinde, önceki dönemlerde saf şiiri savunan Ahmet Haşim ve Yahya Kemal’in de etkisi oldukça büyüktür.
Saf Şiir anlayışına göre önemli olan şey; ‘iyi ve güzel şiir’ yazabilmektir. Şiirde biçim, özgünlük ve yaratıcı imgeler kullanılmasına önem vermişlerdir. Kendilerince bir şiir dili oluşturduklarından dolayı günlük dilden uzaktadırlar. Şiir her daim soylu bir sanat olarak görülmüştür. Anlatılan konular, bireyin iç dünyası, yalnızlığı, özlemi, ölüm vs.. gibi konulardan bahsederken kaygı içerisine girmişlerdir. Şiirde dizeye çok fazla önem vermişlerdir. Hatta en büyük değerleri dize ve dil olmuştur. Şiirde müzikaliteye çok önem vermişler; ahengi ise söyleyiş tarzı ve kafiyeyle sağlamışlardır. Saf şiir savunucularının disiplinli bir çalışma tarzına sahip olmaları; gelenekle moderni birleştirmeyi, hece ölçüsünü ise modern şiirle birleştirmeyi sağlamıştır. Şiirde genel itibariyle yerli unsurlara yer vermemeyi yeğlemişlerdir. Estetik tavrın ön planda olduğu bu şiir anlayışında didaktik bilgiden uzak durup, insanda uyandırdığı imgelerle estetik duyarlılığı korumayı hedeflemişlerdir. Bu dönem şairlerimizde Sembolizm akımının izleri görülmektedir. Bu dönem içerisinde bulunan Yedi Meşale topluluğu da bu anlayışa yakın bir sanat anlayışını savunmuştur.
Post Views
öz şiirsaf şiirsaf şiir nedirsaf şiir özelliklerisaf şiir temsilcileri
5- Saf şiirde en çok kullanılan söz sanatları şu şekilde sıralanabilir: Tezat, akis, aliterasyon, murassa ve tecahül-i arif
6- Verilmek istenen mesaj, doğrudan değil, çağrışım yoluyla okura aktarılır.
7- Saf şiir akımının temsilcileri, eserlerinde her okuyanın farklı bir şekilde yorumlayacağı alegorilere ve metaforlara yer vermiştir.
8- Sanat sanat içindir anlayışını benimseyen şairler, eserlerinde toplumsal konulara yer vermemiştir.
9- ''Önemli olan ne anlattığın değil, nasıl anlattığın'' sözü, saf şiirin mottosu kabul edilir.
Saf Şiir Temsilcileri ve Örnekleri
1- İsmet Özel:
İsmet Özel, saf şiir anlayışının son temsilcileri arasında yer alır. Şairin Devriye Nöbeti adlı kitabında ''bizim şiirden başka kültürel binamız yoktur'' ifadelerini kullanan İsmet Özel, şiir sanatının ne kadar önemli olduğunu vurgulamıştır.
Eserleri: Taşları Yemek Yasak, Üç Frenk Havası, Celladıma Gülümserken Çektirdiğim Son Resmin Arkasındaki Satırlar
Örnek Şiir:
Oturmadı yerine laf kocaman gedik dar
Latin danışmanlar bir söylerse ikidir
Köydekilerin aklı farzı erene kadar
Tilki kümese girer gerisini sen getir
2- Necip Fazıl Kısakürek
Tiyatro, şiir, deneme, hikaye ve anlatı türünde toplam 91 kitap yazan Necip Fazıl Kısakürek, saf şiir akımının en üretken isimlerinden biridir. Necip Fazıl Kısakürek şiirinde metafizik ögeler ve tasavvufi terimler önemli bir yer tutar.
Eserleri: Çile, Bir Adam Yaratmak, Hesaplaşma, Yüz Karası, Eski Rafta
Örnek Şiir:
Başım çığlıklı çocuk onu nasıl avutsam
Ne yapsam da ölümü bir saatçik unutsam
3- Ahmet Haşim:
Saf şiir akımının kurucusu kabul edilen Ahmet Haşim yılında kaleme aldığı makalede, şiiri bir hikaye değil sessiz bir şarkı olarak tanımlamıştır.
Eserleri: Göl Saatleri, Piyale
4- Cahit Zarifoğlu:
Cahit Zarifoğlu, şiir yazmayı muğlak ama mutlak zorunluluğun, mutlak ama muğlak sorumluluğu olarak tanımlamıştır. Doğu - Batı çatışması, içsel hesaplaşmalar ve ahiret özlemi, Cahit Zarifoğlu'nun şiirlerinde ele aldığı konuların başında gelir.
Eserleri: Yedi Güzel Adam, Bir Değirmendir Bu Dünya, Korku ve Yakarış
5- Yahya Kemal Beyatlı:
Son divan şairi olarak nitelendirilen Yahya Kemal Beyatlı, gazel, tahmis ve kaside türünde birçok şiir kaleme almıştır.
Eserleri: Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgarıyla
Saf şiir akımının diğer temsilcileri ise şu şekilde sıralanabilir: Ahmet Hamdi Tanpınar, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Sıtkı Tarancı.