Safra Kesesi Stent Takılması Nedir
SAFRA YOLLARINA YÖNELİK GÖRÜNTÜLEME İŞLEMLERİ ,İYİ HUYLU VE/VEYA KÖTÜ HUYLU DARLIKLARDA VE TIKANIKLIKLARDA BALON-STENT İŞLEMLERİ,DRENAJ İŞLEMLERİ, TAŞ ÇIKARILMASI, SAFRA KAÇAKLARININ TEDAVİSİ
PERKUTAN TRANSHEPATİK KOLANJİOGRAFİ İÇİN BİLGİLENDİRME (AYDINLATMA):
Perkutan Transhepatik Kolanjiografi Nedir?
Çok ince bir iğne ile deriden girerek karaciğer içindeki safra yollarına kontrast madde(boyalı madde) verilerek yapılan görüntülemedir.
Niçin Yapılır?
Safra yollarındaki hastalığın tanısını koymak veya safra yollarına uygulanacak drenaj, stent yerleştirme gibi girişimsel yöntemlerden önce anatomiyi göstermek için yapılır.
Nasıl Yapılır?
Giriş yeri ilaç sürülerek mikroplardan temizlenir ve hasta üzerine steril(mikropsuz) örtü örtülür. Çok ince bir iğne (Chiba iğnesi, 0,7 mm kalınlığında ) sağ taraftan veya karın üst kesiminden karaciğer içine sokularak safra kanalları içine kontrast madde verilir. Ve safra yollarlının filmleri çseafoodplus.infoılan bu kontrast maddeler bazı yan etkiler oluşturabilir, bu etkiler aşağıda işleminin riskleri ve komplikasyonları kısmında belirtilmiştir.
Aşağıdaki sorulara yanıt vererek kontrast maddenin size uygulanabilir olup olmadığına karar vermemizi sağlayacaksınız.
- Hiç astım atağı geçirdiniz mi? Evet Hayır
- İlaç veya gıda alerjiniz (özellikle iyod ve deniz ürünü) var mı? Evet Hayır
- Size daha önce kontrast madde verildi mi? ……………… Evet Hayır
- Daha önce kontrast madde reaksiyonu oldu mu? Evet Hayır
- Hamile veya süt emziriyor musunuz? ……………………. Evet Hayır
- Daha önce kalp veya böbrek hastalığı için tedavi edildiniz mi? Evet Hayır
- Şeker hastalığı için tedavi görüyor musunuz? Evet Hayır
- Multipl myelom, karaciğer yetmezliği, orak hücreli
anemi, hepatit (sarılık),graves hastalığı veya ……………………. Evet Hayır .
hipertiroidi(tiroit bezinin aşırı çalışması),feokromositoma,
HIV/AIDS hastası mısınız?
Perkutan Transhepatik Kolanjiografi İşleminin Riskleri ve Komplikasyonları
1- Karın boşluğuna safra sızması
2- Kanama
3- Enfeksiyon
4- Kan safra fistülü
5- Kontrast madde reaksiyonları:
a) Anafilaktoid reaksiyon: ciddi alerji benzeri reaksiyondur, ölüme yol açabilir.
b) Solunum yollarında spazm ve ödem: solunum sıkıntısına yol açar.
c)Hafif alerjik reaksiyonlar: aksırma, göz yaşarması, vücutta kızarıklık, ürtiker(kurdeşen).
d) Enjeksiyon yapılan yerde sıcaklık hissi, ağrı.
e) Bulantı, kusma.
f) Böbrek yetmezliği.
g) Kalp ritim bozuklukları.
h) Epilepsi.
Perkutan Transhepatik Kolanjiografi Öncesi Yapılması Gerekli İşlemler:
1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır
2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden gün önce ilaçlarını kesmelidirler.
3- Kullanılan kontrast madde böbrek hasarı oluşturabileceğinden BUN, kreatinin testleri de yapılmış olmalıdır.
4- İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.
5- Şeker hastası olanlar şeker hastalığı ile ilgili kan şekeri düşürücü ilaçları, aç kaldıkları için almamalıdırlar. Şeker düşürücü olarak metformin(glucophage) kullanan hastalar mutlaka durumu doktoruna bildirmeli, bu ilaç işlemden önce ve sonra 48 saat kullanılmamalıdır.
6- işlem öncesi damardan veya kalçadan koruyucu antibiyotik yapılacaktır. Halen antibiyotik kullanan hastalarda bu antibiyotiğin verilmesine gerek yoktur.
Perkutan Transhepatik Kolanjiografi Sonrası Yapılması Gerekli İşlemler:
Hasta işlem sonrası en az 24 saat yatak istirahatı yapacaktır. İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir. Kontrast maddenin bazı yan etkilerinin oluşmaması için bol miktarda sıvı alımı faydalı olacaktır.
PERKUTAN BİLİYER STENT YERLEŞTİRİLMESİ İÇİN BİLGİLENDİRME (AYDINLATMA):
Perkutan Biliyer Stent Yerleştirilmesi Nedir?
Safra yolları tıkanıklıklarında tıkanıklığı ortadan kaldırmak için metalden yapılmış protezin(stent = tel kafes) tıkanıklık seviyesinde safra yoluna yerleştirilmesi işlemidir.
Niçin Yapılır?
Safra yollarında tıkanma oluşturan ve cerrahi tedavi yapılması uygun olmayan tümörlerde bağırsağa normal safra akımının sağlanması için yapılır.
Nasıl Yapılır?
Genellikle önceden perkutan transhepatik kolanjiografi ve perkutan bilier drenaj işlemi yapılmıştır. Drenaj kateteri içerisinden bir klavuz tel barsağa kadar uzatılır, drenaj kateteri çıkarılır. Klavuz tel üzerinden bir balonlu kateter tıkanıklık seviyesine ilerletilerek tıkanık seviyede balon şişirilip genişletme işlemi yapılır. Balon çıkarılıp üzerine stent yerleştirilmiş kateter tıkanıklık seviyesine ilerletilir ve stent bu seviyede serbest bırakılır. Stent tam açılmadıysa tekrar balonla genişletme işlemi yapılır. Ortalama işlem yarım saat sürer.
Perkutan Biliyer Stent Yerleştirilmesi İşleminin Riskleri ve Komplikasyonları:
1-Kanama
2-Enfeksiyon –sepsis(iltihabın kana karışması)
3-Stentin yerleştirildiği yerden ayrılması
4-Stent tıkanması
5-Safra yolu, barsak delinmesi
6-Kontrast madde reaksiyonları
a) Anafilaktoid reaksiyon: ciddi alerji benzeri reaksiyondur, ölüme yol açabilir.
b) Solunum yollarında spazm ve ödem: Solunum sıkıntısına yol açar.
c)Hafif alerjik reaksiyonlar: Aksırma, göz yaşarması, vücutta kızarıklık, ürtiker(kurdeşen).
d) Enjeksiyon yapılan yerde sıcaklık hissi, ağrı.
e) Bulantı, kusma.
f) Böbrek yetmezliği.
g) Kalp ritim bozuklukları.
h) Epilepsi.
Perkutan Biliyer Stent Yerleştirilmesi İşlemi Öncesi Yapılması Gerekli İşlemler:
1- İşlemden önce hasta en az 8 saat aç olmalıdır.
2- İşlemden önce kanın pıhtılaşma özelliklerini gösteren hemostaz testleri (INR, APTT, fibrinojen, trombosit sayımı) ve kan ile bulaşan hastalıklar için (Hbs, HIV ve HCV) testler yapılmış olmalıdır. Hemostaz testleri istenilen seviyede değilse pıhtılaşmayı önleyen ilaçların alımının kesilmesi ve uygun tedavi verilmesi gerekir. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar işlemden gün önce ilaçlarını kesmelidirler.
3- İşlem öncesinde hastanın sürekli kullandığı kalp ve tansiyon ilaçları gibi ilaçları almasına devam etmelidir. Hasta ilaçlarını sabahları alıyorsa az bir miktar suyla içmelidir.
4- işlem öncesi damardan veya kalçadan koruyucu antibiyotik yapılacaktır. Halen antibiyotik kullanan hastalarda bu antibiyotiğin verilmesine gerek yoktur.
5- İşlem öncesi radyoloji servisine indirilmeden önce ya da işlem öncesi paranteral (damardan veya kas içerisine)sakinleştirici veya gerekirse diğer ilaçlar verilir. Sakinleştirici size rahatlatacak, uyuklamaya neden olmasına rağmen muhtemelen işlem sırasında uyanık olacaksınız.
Perkutan Biliyer Stent Yerleştirilmesi İşlemi Sonrası Yapılması Gerekli İşlemler:
Hasta işlem sonrası en az 24 saat yatak istirahatı yapacaktır. İşlemden sonra aksi söylenmedikçe yemek yenilebilir.
PERKÜTAN SAFRA YOLU TAŞI TEDAVİSİ TEDAVİSİ İÇİN (AYDINLATMA):
Perkutan Safra Yolu Taşı Tedavisi Nedir?
Safra yolu içindeki taşların , dışarıdan safra yoluna kateter ile girilip çeşitli yollar ile gerekirse kırılarak dışarı alınması veya barsağa düşürülme işlemidir.
Niçin Yapılır?
Cerrahi tedaviye göre daha az riskli, endoskopik yöntemlerin kullanılamadığı durumlarda, hastayı daha az incitici yöntemle safra yolundaki taşların tedavi etmek için yapılır.
Nasıl Yapılır?
Genellikle önceden perkutan transhepatik kolanjiografi ve perkutan bilier drenaj işlemi yapılmıştıseafoodplus.info kateteri içerisinden bir klavuz tel barsağa kadar uzatılır,drenaj kateteri çıkarılıseafoodplus.info tel üzerinden bir balonlu kateter safra yolu ile barsak birleşim yerinde balon şişirilip genişletme işlemi yapılır. Taş küçükse özel bir balon ile barsağa itilir. Taş büyükse basket adı verilen tel kafes içine alıp sıkıştırılarak, lazer yötemi ile kırılarak balon veya su injeksiyonu ile barsağa itilir.
Perkutan Safra Yolu Taşı Tedavisi İşleminin Riskleri ve Komplikasyonları
1- kanama, psödoanevrizma
2- Safra yolu,Barsak delinmesi
3-ağrı.
Perkutan Safra Yolu Taşı Tedavisi , Önce Yapılması Gerekli İşlemler:
İşlem öncesi en az 6 saat açlık gerekir.
Hastada kanama bozukluğu olmamalıdır. Bunu belirlemek için kan testleri yapılır.
İşlem öncesi hastayı rahatlatmak için damardan ilaç verilebilir.
İşlemden Sonra Yapılması Gerekli İşlemler:
İşlemden sonra hasta bir süre gözlem altında tutulur. Hasta aynı gün aktiviteden uzak tutulur.
ERCP Nedir? Nasıl Yapılır? Hangi Durumlarda Yapılır?
ERCP nasıl yapılır? Endoskopi ile ağız yolundan girilerek yemekborusu ve mide geçilir ve dodenuma ulaşılır. Duodenumda bulunan milimetrik safra yolu ağzına endoskop içinden geçirilen ince bir kanülle girilir ve safra yollarının içine röntgen cihazından görülebilen kontrast madde verilir. Bu sırada röntgen cihazı ile elde edilen görüntü sayesinde safra yollarında bulunan taş, tümör, darlık gibi anormallikler tanınır. Safra yollarına müdahale düşünülüyorsa, ucunda tel bulunan bir başka kanül ile, safra yolları girişi elektrokoter aracılığıyla elektriksel olarak kesilerek genişletilir. Örneğin safra taşı varsa, basket ya da balon kateter endoskopun içinden geçirilir ve taş yakalanarak ya da çekilerek çıkartılır. Safra akımını engelleyen tümör ya da darlık gibi durumlarda bir balon ile bu darlık giderilebilir, ya da darlık bölgesine bir stent yerleştirilerek safra akışı sağlanır. İşlem süreri sıklıkla dakika kadardır. Başarılı bir işlem sonrası hasta aynı gün ya da sonraki gün normal yaşamına döner.
ERCP Hangi Durumlarda Yapılır?
En sık ERCP yapılma nedeni safra yollarında taş bulunmasıdır. Safra kesesinde oluşan taşın buradan ana safra kanalına düşmesi sonucu ortaya çıkan tıkanıklığı gidermek için yapılır. Bunun dışında safra yolları ve pankreas tümörleri, safra yolları darlığı, safra yollarından kaçak olması (özellikle cerrahi girişimler sonrası), bazı pankreas hastalıkları ERCP endikasyonlarını oluşturur.
ERCP'nin Alternatifleri Var Mıdır?
Yukarıda sayılan hastalıklarda cerrahi girişim de bir tedavi yöntemi olarak uygulanır. Ancak bu bölge cerrahi girişim açısından zorluklar içerir ve açık cerrahi girişim sonrası komplikasyon riski ERCP ye göre çok daha yüksektir ve hastanın günlerce hastanede yatışı gerekir.
ERCP'nin Komplikasyonları Nelerdir?
İşlem genel olarak güvenli olmakla birlikte, ERCP nin de bazı komplikasyonları vardır. Bu komplikasyonların en önemlileri pankreas bezinin iltihaplanması (pankreatit), eletriksel kesi sırasında ortaya çıkan kanama ya da barsak delinmesidir. Çogu kez bu komplikasyonlar endoskopik müdahale ile giderilebilse de, seyrek olarak cerrahi girişim gerekebilir ve hastanede yatarak tedavi uygulanabilir. Bazen anatomik ya da teknik nedenlerle işlem başarısız kalabilir. Deneyimli ellerde ERCP işlemi %95'in üzerinde başarılı ve güvenlidir.
Bütün bu risklere karşın ERCP yukarıda sayılan hastalıklarda ve özellikle safra yollarına düşen taş durumlarında en güvenli girişimdir ve safra yollarına yapılacak müdahalalerde ilk seçenektir.