Kirâmen Kâtibîn, İslam dininde, insanların sağ ve solunda bulunup yapılan iyi ve kötü davranışları tespit edip, yazan meleklere verilen isimdir.[1]
Kirâmen Kâtibîn melekleri, İslam'a göre, iki tanedir. Bu meleklerden biri kişinin solundadır ve kötü davranışlarını yazar, diğeri ise kişinin sağındadır ve iyi davranışları yazar. Bu meleklerin varlığı Kur'an'da geçmektedir ve bu nedenle bu meleklere inanmak Müslümanlara farzdır (şarttır). Kur'an'da bu iki melek hakkında şöyle denmiştir:
Ayrıca Kâf suresi, ; Zuhruf Suresi ve İnfitâr suresi, ayetlerde de bu meleklerden bahsedilir. Kur'an'da bu meleklerinahirette hesap gördükleri sırada insanlara şahitlik edecekleri de yer alır (bkz: Kâf suresi, ).
Müslümanlar, ibadetleri olan namazı bitirirken, sağ ve sol omuzlarına doğru "Esselamü aleyküm ve rahmetullah" (Allah'ın selamı ve rahmeti üzerinize olsun) diyerek bu meleklere selam verirler.
İsrafil'in Kuran'ı Kerimdeki adı Münadi'dir. Nida kelimesinden türetilen Münadi, çağıran ve davet eden demektir. İsrafil mahşer gününde sur borusuna üfleyeceği için kendisine bu isim verilmiştir.
2- Azrail:
Kuran'ı Kerimde Azrail ismi geçmez. Bunun yerine ölüm meleği anlamına gelen Melek'ül Mevt ismi geçer. Ölüm melekleri Naşitat ve Naziat olarak ikiye ayrılır. İslam inancına göre şirk, kul hakkı, yalan, hırsızlık ve zina gibi büyük günahları işleyen kulların ruhlarını Naziat meleği alacakları. Naziat, şiddetle söküp çıkaran demektir. Naşitat ise ruhları yavaşça alan manasına gelir. Hayırlı ameller işleyen, haramdan sakınan, Allah'ın emir ve yasaklarına uyan kulların canını Naşitat adlı meleklerden biri alacaktır.
3- Mikail:
Tabiat olaylarını düzenleyen ve kulların Allah katında belirlenmiş rızıklarını taksim eden meleğe Mikail denir. Dört büyük melekten biri olan Mikail, İncil ve Tevrat'ta da geçer.
4- Cebrail:
Kuran'ı Kerimde Ruh'ül Kudüs adıyla geçen Cebrail'in görevi peygamberlere vahit getirmektir. İstediği her kılığa girebilen Cebrail, Allah'a en yakın olan melektir. Bu nedenle kendisine Melek-i Mukarreb denmiştir. Cebrail, peygamberlere vahiylerin aslını açıklamış ve belli başlı ibadetlerin nasıl yapılması gerektiğini göstermiştir. Kuran'daki birçok ayette ve hadis kaynaklarında, Cebrail'in Hz. Muhammed'e nasıl namaz kılınacağı öğrettiği yazılıdır.
5- Münker ve Nekir:
İslam inancına göre bu dünya ile ahiret arasındaki geçiş alemine berzah alemi denir. Berzah aleminde bekletilen ruhların ilk sorgusu kabirde yapılacaktır. Münker ve Nekir adlı meleklerin soracağı sorulardan bazıları şunlardır: Dinin ne? Peygamberin kim? Bu sorulara doğru cevap vermeyenler kabir azabı çekecektir. Doğru yanıt verenler ise mahşer gününe kadar Melekut Aleminde olacaktır.
5- Kiramen Katibin:
Kiramen Katibin ifadesi Kuran'ı Kerim'in birçok ayetinde geçer. Anlamı ''yazıcı melekler'' olan Kiramen Katibin, insanın sağ ve sol omzunda bulunur. Sağ omuzda bulunan meleğin adı Rakib'dir ve insanın sevaplarını yazar. İnsanın sol omzunda bulunan melek ise günahları yazar. Bu meleğin adı ise Atid'dir.
6- Müheymin Melekleri:
Erzurumlu Hakkı Efendi'nin Marifetname adlı eserinde detaylı bir şekilde anlatılan Müheymin melekleri, tasavvufta önemli bir yer tutar. Müheymin Melekleri, Ayan'ı Sabite'de bulunur ve Allah'ın varlık dairesine tecelli eden Zat'ını seyrederler.