Salep Bitkisi Nasıl Yetiştirilir

Hem doğal ortamında yabani şekilde yetişen hem de özel olarak yetiştirilen salep bitkisi evde veya farklı mekanlarda kolayca gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda hoş görüntüsü ile bir adım öne çıkan bitkiler arasında yer alıyor. Dondurmaya kıvam vermesi açısından değerlendirilen salep, aynı zamanda pek çok yemek için önemli bir kaynak şeklinde öne çıkmaktadır. Kullanım açısından ayrıca her geçen gün daha geniş yelpazeye yayılmaya devam eden önemli besin kaynaklarından biridir.

Salep Bitkisi Nasıl Yetiştirilir, Nasıl Çoğaltılır?

Nadiren beyaz olması ile beraber daha çok mor renk üzerinden, birçok farklı amaca göre besin kaynağı olarak tüketilen bitki olarak salep bitkisi öne çıkıyor. Özellikle toprak altında bulunan yumru denen kısım, toz haline getirilmesiyle yemeklerde yaygın olarak değerlendirilmektedir. Genel olarak salep yetiştiriciliği tarlalarda gerçekleştiği gibi, aynı zamanda bireysel açıdan evde de bu uygulama ele alınabilmektedir. Tabii aşamalı şekilde ve sırasıyla işlemlerin yapılması çok önemlidir.

- oranında yanmış koyun gübresi ile beraber %25 oranında bulunan kum, toprak ile beraber bir araya getirilmelidir.
- Toprağın yaklaşık olarak 5 santimetre kadar derinine salep tohumları ekilmelidir. Özellikle saksının alt kısmını çıkarmak verim açısından daha etkili olacaktır.
- Ekme işlemini tamamladıktan sonra saksıları bol güneş alan bir yere yerleştirin.
- Fazla sulama sevmeyen salep için, toprak nemli kaldığı sürece bu işlemi çok fazla gerçekleştirmeye gerek yoktur.
- Genel olarak salep bitkisi adını hasat zamanı nisan sonu ile beraber haziran başı gibi gerçekleşir. Bu sebepten dolayı belli bir süre beklemek ve sabırlı olmak önemlidir.

Toz haline getirmek suretiyle pek çok farklı yemekte kullanım özelliği veren salep, Türkiye'de en çok tüketilen önemli besin kaynakları arasında gelmektedir. Bu şekilde siz de bireysel olarak evinizde rahatlıkla salep bitkisi yetiştirebilirsiniz.

Salep Bitkisi Faydaları ve Özellikleri Nelerdir?

Sağlık açısından önemli bir kaynak olarak öne çıkan salep bitkisi, değişik yöntemler üzerinde kullanım imkanı vermektedir. Böylece hem fiziksel hem de psikolojik olarak rahatlamak amaçlı kullanılabilir.

- Özellikle vücut ısısını arttırmak suretiyle kış aylarındaki hastalıklardan koruma imkanı verir.
- Yaşanabilecek soğuk algınlığı ve benzeri hastalık belirtileri söz konusu olduğu zaman, salep tüketmek iyi gelecektir.
- Süt kullanılarak pişirme yöntemi uygulanan salep, sağlıklı ve düzenli şekilde kilo verme imkanı sağlar.
- Dengeli şekilde yağların erimesi için ideal bir besin kaynağıdır.
- Sindirim sistemini korur ve hazımsızlığı önler.
- Kabızlığın önüne geçer.
- Zihni canlandıran salep, beyin fonksiyonlarını daha etkin çalıştırarak odaklanma imkanı verir.

Bu gibi faydaları ve özellikleri ile beraber değişik yöntemler üzerinden salep tüketebilirsiniz. Aynı zamanda kolayca evde yetiştirerek, tozlarından faydalanmak suretiyle pek çok hastalıkta korunma imkanı elde etmeniz mümkün. Zira özellikle kış aylarında bağışıklık sistemini güçlendirdiği için önemli bir konuma potansiyel oluşturuyor.

Kış aylarında grip, soğuk algınlığı, nezle gibi hastalıklardan korunmak için sık sık tüketilen salep, evde kolaylıkla yetiştirilen bitkilerden biridir. Orkidegiller veya salepgiller familyasına ait bir bitki olan salep, genellikle mor, nadiren ise beyaz renktedir. Estetik görünümü ile süs bitkisi olarak da yetiştirilen salep, bitkinin toprak altında kalan kısımlarından elde edilir. Toprağın altındaki yumrular toz haline getirilerek içecek yapımında kullanılır. Soğuk ortamları seven salep bitkisi, hemen hemen birçok iklimde yetiştirilmeye müsaittir. Salep bitkisi Eylül ayında ekilir. Doğru bakım yapılırsa Nisan ve Haziran aylarında çiçek açmaya başlar. Çiçek açtıktan sonra bitkinin altındaki yumrular toplanır ve tüketmeye hazır hale getirilir. Peki, evde salep nasıl yetiştirilir? İşte, salep bitkisi yetiştiriciliği hakkında her şey:

Saksıda Salep Nasıl Yetiştirilir?

1. Evde salep yetiştirmek için geniş bir saksı alın. Saksının içerisine %25 kum, %10 yanmış koyun gübresi bulunan toprakla doldurun.
2. Toprağa 5 cm derinlikte olacak şekilde küçük çukurlar açın. Bu çukurlara salep tohumlarını yerleştirin ve üzerini toprakla örtün.
3. Saksının altını çıkartın. Bu sayede bitkiden daha iyi verim alabilirsiniz. Salep bitkisi için ilk can suyunu verin ve saksıyı bol güneş alan bir ortama yerleştirin.
4. Salep bitkisi fazla sulamayı sevmediği için toprağı nemli kalacak şekilde sulayın. Sulama sıklığını belirlemek için işaret parmağınızla toprağa bastırın.
5. Eğer toprak çok kuruysa sulama yapabilirsiniz. Eğer toprak nemliyse sulama işlemini ertesi güne bırakabilirsiniz.
6. Salep bitkisi Nisan-Haziran ayları arasında çiçek açmaya başlar. Bu yüzden çiçek açana kadar sabırlı olmanız ve bitkinin bakımını ihmal etmemeniz gerekir.

Salep Hasadı Nasıl Yapılır?

Salep bitkisinde 2 adet yumru vardır. Bu yumrulardan biri toplanır, toz haline getirilir ve afiyetle tüketilir. Diğer yumru ise diğer sene toplanacak genç yumrudur.

Salep Kaç Ayda Yetişir?

Salep bitkisinin çiçek açması için, ortalama ay gerekir. Ancak ilk sene ekilen yumrular salep yapımında kullanılmaz. Bu nedenle 1 sene daha beklenir. İkinci oluşan yumrular salep yapımında kullanmak için uygundur.

Salep Bitkisi Hangi İklimde Yetişir?

Salep, genellikle kendi kendine yetişen bir bitki türüdür. Soğuk ve kireçli toprakları seven salep bitkisi, deniz seviyesinden metre yüksekliklere kadar görülebilir.

Salep Üretimi Neden Yasak?

Salep soğanlarının bazı türleri yok olma tehlikesi altındadır. Bu yüzden yok olma tehlikesi bulunan salep tohumlarının satışı yasaktır.

Şunlara da göz atın;

1. Evde safran nasıl yetiştirilir?
2. Zencefil nasıl yetiştirilir?
3. Çilek nasıl yetiştirilir?
4. Saksıda dereotu nasıl yetiştirilir?
5. Evde vişne nasıl yetiştirilir?

Salep Bitkisinin Faydaları

Orkide bitkisinin kökünden faydalanarak elde edilen bu bitkinin;

• Bağırsakların çalışmasını düzenler ve kabızlığı önleyip sindirimi kolaylaştırır.
• Mide ağrılarına iyi gelir ve şişkinliği giderir.
• Hemoroid tedavisinde etkilidir.
• Öksürük ve bronşitte boğazı yumuşatır
• Kış aylarında grip ve sağuk algınlığına iyi gelir.
• Soğuk havalarda içildiğinde vücudu ısıtır.
• Hafızayı ve zihni güçlendirir.
• Göğüs hastalıklarını giderir.
• Kadınların adet düzensizliğinine iyi gelir.
• Kadınların regl dönemi ağrılarını azaltır.
• Emziren anneler için süt artırıcı özelliği vardır.

Salep Bitkisi Nasıl Yetiştirilir?

Salep bitkisi yetiştirmek için öncelikle Tarım Bakanlığı'ndan izin alınması gerekir. Çünkü salep koruma altına alınan bitkiler arasında yer almaktadır. Genel olarak her bölgede yetişmekle birlikte, özellikle kreçli topraklarda verimliliği daha fazladır. Salep ekim ayında ekilip, nisan ayında hasat edilir. Burada önemli olan nokta, hasat yaparken makine gibi ekipmanlar ile değil el ile toplama yapılmasıdır. Eğer yumru sayısı birden fazlaysa bir tanesi bırakılıp geri kalan hasat edilir. 

Ülkemizde her yıl ortalama 60 ton salep üretilmektedir. Türkiye’nin hemen her bölgesinde salep orkidesi toplanmakla birlikte, ege bölgesi’nin özellikle kıyı kesimleri, İzmir, Aydın ve Muğla illeri,  Akdeniz Bölgesi’nde antalya çevresi, Mersin’in Silifke İlçesi, Adana ve Kahramanmaraş, Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu civarı, İç Anadolu’da Yozgat, Akdağmadeni, Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise Van çevresi. Burdur Bucak ve Safranbolu’da da hem toplama, hem de ticareti yapılmaktadır.

Salebin Toza Dönüşümü Çok Zahmetli

Salep, orkide bitkisinin kökünde yer alan yumrulardan elde edilir. Hasat zamanı köklerine zarar verilmeden topraktan çıkarılan bu yabani orkide soğanları, öncelikle temiz bir ortamda kirlerinden arındırılır ve yıkanır. Yıkandıktan sonra önce süt veya suyla kaynatılır. (15dakika); sonra ipe dizilip gölgede kurutulur. Ortalama kurutma süresi 6 aydır. Kurutulma işlemi bittikten sonra öğütücüler yardımıyla salep toz haline getirilerek kullanılır.

Salep yumruları müsilaj glikoz ve uçucu bir yağ taşır ve içerdiği en önemli madde glikomannandır. Su ve sütle birlikte kullanıldığında şişer ve bu özelliği sayesinde dondurma yapımının temel maddesi olarak kullanılır.