Salep Toplamak Yasak Mı

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ), Ekolojik Üreticiler Eğitim ve Yardımlaşma Derneği (EKOMDER) ile Büyükşehir Belediyesinin hazırladığı projeyle yılında üretimine başlanan salep orkidesi, çiftçi için yeni bir kazanç kapısı oldu.

Nisan ve mayıs aylarında hasadına başlanan salep orkidesinden bu yıl 15 ton yumru elde edildi. Yaş olarak kilogramı 60 liradan satılan salep, kazancıyla üreticileri sevindirdi.

Ekonomik değerinin yüksek olması ve yumrularının toz haline getirilerek içecek, dondurma, pastacılık ve kimya sektörlerinde kullanılması dolayısıyla talep gören salep orkidesinin üretim alanı her geçen yıl genişliyor.

Samsun'da 41 çiftçi 40 dönüm arazide salep orkidesi üretiyor

EKOMDER Başkanı Hakkı Karaman, Samsun'da 41 çiftçinin 40 dönüm arazide salep orkidesi üretimi yaptığını söyledi.

Salep orkidesinde hasat mevsiminin sonuna gelindiğini belirten Karaman, "Üretilen 15 ton salep orkidesi yumrusundan tonu yeni üretecek çiftçilere satıldı. Kalan yumruları da çiftçilerimiz alanlarını büyütmek için tekrar dikti. metrekare alanda üretim yapan çiftçi, ekim alanını metrekareye çıkardı." dedi.

Karaman, çiftçilerden ürünlerini satın aldıklarını dile getirerek, "Havaların kurak gitmesi nedeniyle beklediğimiz ürünün biraz altında rekolte elde ettik. Salep orkidesinin yumrusu var ama nem oranı düşük olduğu için verimlilikte azalma oldu. Çiftçimizden tohumluğu yaş olarak kilogramını 60 liradan satın aldık. 1 dönüm alandan üreticilerimiz kilogram ile 1 ton arasında ürün alarak yaklaşık 50 bin lira gelir elde etti." ifadelerini kullandı.

"15 yıl tohumluk üretmek için çalışmamız lazım"

Yeni salep orkidesi üreten çiftçilere 10 yıl alım garantisi verdiklerine işaret eden Karaman, şunları kaydetti:

"Alım garantisini 20 ila 30 yıl arasında bile verebiliriz. Bu tamamen çiftçimize bağlı. Tohumluk fiyatları belli olduğu zaman çiftçimize satış yapılacak fiyatlara yakın bir ücret ödemesi yapıyoruz. Satış fiyatını firmaların alım gücünü göre belirliyoruz. Salep orkidesine yoğun ilgi var, tohumluk ihtiyacını bile karşılayamıyoruz. Bu talep karşısında en az 15 yıl daha tohumluk üretimine çalışmamız lazım. Özellikle salep üretimi yapan fabrikalar biraz sabredecek, 10 veya 15 yıl sonra ihtiyacı karşılayacak duruma geleceğiz."

OMÜ Bafra Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ömer Çalışkan da Samsun'un coğrafi yapısı dolayısıyla salep çeşitliliğinin çok fazla olduğuna dikkati çekti.

Botanik araştırmalar sonucunda 30 çeşit salep orkidesinin doğada kendiliğinden büyüdüğünü belirlediklerini vurgulayan Çalışkan, şöyle konuştu:

"Salep orkidesinden birçok türü araziye indirdik. Bu çeşitlilikten faydalanarak üretimini nasıl yapabiliriz, bunu planladık. Yaptığımız tarla denemelerinde bu çeşitlerden dördünün üretime uygun olduğunu tespit ettik. Tohumluk üreterek üretimi genişletmeye çalışıyoruz. Her yıl çoğalttığımız salep orkidesi yumruları sayesinde üretici sayısını 41'e kadar çıkardık. Üretici sayısını giderek artırıyoruz. Samsun'da salep üretimini marka haline getireceğiz. Çünkü salep orkidesi üretimine çok uygun bir bölgedeyiz. 'Samsun salebi' olarak bunu isimlendirmek istiyoruz."

"Hedefimiz çiftçinin gelirini artırırken doğanın tahribatının da önüne geçmek"

Doç. Dr. Çalışkan, salep üretimi ile çiftçilerin gelirinin artırılmasını hedeflediklerini vurgulayarak, şunları söyledi:

"Salep orkidesinin doğadan toplanması yasak, 60 bin liranın üzerinde cezası var. Buradaki hedefimiz çiftçinin gelirini artırırken doğanın tahribatının da önüne geçmek. İhtiyaç duyulan salebin tamamen tarlada üretilmesini istiyoruz. Böylece doğadaki türlere dokunulmamasını amaçlıyoruz. Salep çok özel bir bitki. Gerek tohumdan, gerek yumrudan çoğaltılamayan bir bitki. Biz bazı türlere ek müdahale yaparak erken dönemde hasat, sök-dik işlemi yaparak üretime kazandırdık. Tarlada üretimi giderek yaygınlaştırarak doğa tahribatının da önüne geçmiş oluyoruz."

Salebin kimyasal yapısını inceleyeceklerini anlatan Çalışkan, tarlada yetişen türlerin içeriğinde hangi maddeler bulunduğunu ortaya çıkaracaklarını belirtti.

Yozgat'&#;n Gülyayla Köyü'nde, geçen y&#;l&#;n May&#;s ay&#;nda salep toplarken Orman ve Su &#;&#;leri Bakanl&#;&#;&#; Yozgat &#;ube Müdürlü&#;ü görevlileri taraf&#;ndan yakalanan Ali Çetin'e 2 bin say&#;l&#; Çevre Kanunu'nun 9 ve 20'nci maddesi uyar&#;nca 40 bin lira para cezas&#; kesildi. Salep toplaman&#;n yasak oldu&#;unu bilmedi&#;ini ve kesilen cezay&#; ödeme gücü bulunmad&#;&#;&#;n&#; ifade eden Çetin, cezaya itiraz etti, ancak bir sonuç alamad&#;. Kesilen cezan&#;n yüksek olmas&#; nedeniyle ödeyemeyece&#;ini belirten 4 çocuk babas&#; Ali Çetin, &#;unlar&#; söyledi:

"Geçen y&#;l bahar ay&#;nda arkada&#;lar&#;mla birlikte salep toplarken orman görevlileri yan&#;m&#;za geldi ve bize salep toplaman&#;n yasak oldu&#;unu söylediler, tutanak tuttular. Aradan bir süre geçtikten sonra tebligat geldi. Tebligata bakt&#;&#;&#;m&#;zda bana 40 bin lira ve ye&#;enime yine ayn&#; miktar olmak üzere toplam 81 bin lira ceza geldi. Bizim bu rakam&#; ödeme imkan&#;m&#;z yok. Cumhurba&#;kan&#;m&#;zdan, ba&#;bakan&#;m&#;zdan, bakan&#;m&#;zda yard&#;m bekliyoruz. 4 çocu&#;um var. Anne ve babama da ben bak&#;yorum. &#;n&#;aatlarda amelelik yaparak geçimimi sa&#;l&#;yorum. Bu paray&#; ben hayat&#;m boyunca bir arada görmedim. Benim bunu ödeme gücüm yok. Yasak oldu&#;unu bilsek salep toplar m&#;y&#;z. Kilosu liradan sat&#;lan salep için 40 bin lira ceza ödemek ister miyiz. Bir uyar&#; yap&#;lmadan bize ceza kesildi. Ben yand&#;m ba&#;kas&#; yanmas&#;n, salep toplamak yasakm&#;&#;, salep toplayanlar salep toplamay&#; b&#;raks&#;n."

Orman ve Su &#;&#;leri Bakanl&#;&#;&#;, Yozgat &#;ube Müdürü Cihan E&#;ilmez, çevre kanununun 20'nci maddesi gere&#;ince devletçe koruma alt&#;na al&#;nm&#;&#; olan salep yumrular&#;n&#;n sökülmesinden dolay&#; vatanda&#;lara cezai i&#;lem uyguland&#;&#;&#;n&#; seafoodplus.info

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Zonguldak Şubesi tarafından, mayıs ayında yapılan kontrollerde ilçede, nesli tehlike altındaki salep soğanlarını toplayan 4 kişi tespit edildi.

Ayrı iki bölgede yakalanan kişilerin taşıdığı çuvallardan 41,5 kilo salep soğanı çıktı.

Ekipler, soğanları toplayan 4 kişiye biyolojik çeşitliliği tahrip ettikleri gerekçesiyle bin 'er lira olmak üzere toplam bin lira ceza kesti.

Salep soğanları ise tekrar doğal ortamlarına dikildi.

[Fotoğraf: DHA]

Nesli tehlike altındaki türler listesinde

Salep soğanları, Nesli Tehlikede Olan Yabani Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme'ye (CITES) göre, nesli tehlike altındaki türler listesinde bulunuyor.

DKMP'den yapılan açıklamada salep soğanının yanı sıra yabani orkide gibi endemik bitkilerin kök yumrularının sökülüp ticari amaçla toplanmasının bitkilerin zaman içinde yok olmasına sebep olacağı belirtildi.