Samsun Halk Oyunları Nelerdir
kaynağı değiştir]
- Yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar
- Kahramanlık, yiğitlik, erlik destanıdır bar
- Bu oyunda gör bizi, geçme sakınıraktan
- Gözün varsa seçersin, bar'da karayı ak'tan
- Bir savaş seyri vardır, Dadaşın her bar'ında
- Görünce kanın kaynar, o an damarlarında
- Doyum olmaz bir görsen, Köroğlu'nun barı'nı
- Güvenirsin görünce, düşünmezsin yarını
- Dumlu'dan taa Basra'ya çağlayan selimiz var
- Bahtımız kara değil, bugün Karasu kadar
- Bingöl yaratmadı mı, kan çağlayan Aras'ı
- Hazar çalkalanırken, kanar Türk'ün yarası
- Aman Aras, han Aras, Bingöl'den kalkan Aras
- Al başımdan sevdanı, Hazar'da çalkan Aras
- Dadaş çelik bir yaydır, onu germeye gelmez
- Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez
- Yayla bulutu gibi, yükselir yavaş yavaş
- Sonra birden sel olur, köpürür coşar Dadaş
- Doğu'nun sınır taşı, Erzurum'un Dadaşı
- Efesi var İzmir'in, eğilmez Türk'ün başı
- Barbaşı sallarken gönülden mendilini
- Gözüne al Dadaşım, gönülden sevdiğini
- Dinle, davul ne diyor dan dan dan
- Ben bu sese vurgunam can can can
- Canlar yurdundur elbet, her can vatana kurban
- Atalar yurt sevmeyi davuldan öğrendiler
- Bu ilk bar'ın adına sarhoş barı dediler
- Dadaşlar ağır ağır bir halka çevirdiler
- Yurda kurban yiğitler, bu halkaya girdiler
- Gönülden tutuşanlar, hepsi de sarhoştular
- Seven sarhoştur elbet, içse de içmese de
- ses yok, donmuş dudaklar, gözler halkalanıyor
- Ufuklar bayraklaşmış, cihan dalgalanıyor
- Dan dan dan
- Kanlar kaynaştıran bir ses çıktı zurnadan
- Dağlar gibi Dadaşlar, kımıldandı durmadan
- Tanrım, bu ne duruştur, gözler şimşekleşiyor
- Kırat kişniyor, neden toprakları eşiyor
- Silkin Palandöken, dök başından kar'ını
- Dadaş oynarken, senin gösterir vakarını
- Vur davulcu, candan coşsun Dadaşım
- Çal zurnacı, oynasın Dadaş, dönüyor başım
Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]
Erkek Barları[değiştir ADANA:
1 - Adana üçayağı 2 - Depki halayı 3 - Horasan mengisi 4 – Kaba 5 – Kırıkhan 6 – Pekmez 7 - Serçe 8 - Sin sin 9 – Telefon 10 - Yağlı kenar Acem-Gelin alma Gürgenin Gazeli Halebi Hasandağı Lorke
ADIYAMAN:
1 - Ağırlama (Grani) 2 - Düz (Çeçen kızı) 3 – Galuç 4 – Guvend 5 – Kelek 6 – Rişko 7 - Sinsin (Sim simi) 8 – Teşi 9 – Tırge 10 – Üçayak Beşayak Gemi-Kelek Helican Koçeri Tek ayak
AFYON:
1 - Afyonun ortasında. 2 - Afyon zeybeği 3 - Basbas zeybeği 4 – Çaykenarı zeybeği 5 - Dolaşık 6 - Hatcam çıkmış 7 - Hezin hezin 8 - İğde dalları 9 - Kadılar zeybeği 10 - Teke zotlatması Al yazma zeybeği Erenler zeybeği Harman yeri- Teke zotlaması Yeşil olur
AGRI:
1 – Atabarı 2 – Basso 3 – Çimençiçek 4 – Koççeri 5 – Laççi 6 – Lorke 7 – Papuri 8 - Sallama 9 - Yallı - Yelli (Hesiko) 10 - Zeyniko - Zeyno Çoban Ali Kazkaz Koçaklama Tillara Yüksel
AMASYA:
1 - Çerkez halayı 2 - Düz halay 3 - Köroğlu halayı 4 - Merzifon karşılaması 5 - Sıçrama halayı 6 - Simsim – Sinsin 7 – Tarakul 8 - Terli koyun 9 – Üçayak 10 - Yelleme halayı Bildiş oyunu Dalliko Küştaklı Laz halayı Sallama
ANKARA:
1- Ankara zeybeği 2- Çarşamba 3 - Hüdayda - Fidayda 4 - Karaşar zeybeği 5 - Keskin halayı 6 - Mendil zeybeği 7 – Misget 8 - Mor koyun 9 – Sabahi 10 - Yandım şeker Allı Turna Avşar halayı Seymen zeybeği Sinsin Yıldız
ANYALYA:
1 - Al yazma zeybeği 2 - Antalya'nın mor üzümü 3 - Antalya zeybeği 4 - Gölhisar zeybeği 5 - Hasanbey zeybeği 6 – Kabardıç 7 – Mengi 8 – Sektirme 9 - Serik kıvrak zeybeği 10 - Yayla yolları Gönen zeybeği Karasu zeybeği Menevşesi tutam tutam Sarı zeybek inip gelir inişten Serenler zeybeği
ARTVİN:
1 - Atabarı-Artvin barı 2 – Cilveloy 3 - Coşkun çoruh 4 – Daldalan 5 - Deli horon 5 - Düz horon 7 – Karabağ 8 – Kobak 9 - Orta batum 10 - Sarı çiçek Borçka horonu Kız horonu Koçeri Ondört Şahlan
AYDIN:
1 - Aydın zeybeği 2 - Aydın soğukkuyu zeybegi 3 - Çine çayı zeybeği 4 - Güdüşlünün çeşmesi 5 - Harmandalı zeybeği 6 - İnce Mehmet zeybeği 7 - Kadıoğlu zeybeği 8 - Koca Arap zeybeği 9 - Ortaklar zeybeği 10 - Yağmur yağdı zeybeği Bayındır koşması Ellioğlu zeybeği İkiparmak zeybeği Kerimoğlu Kuruoğlu zeybeği
BALIKESİR:
1 - A gız sini geliyor 2 – Azime 3 - Balıkesir bengisi 4 - Bengi-Pamukçu bengisi 5 - Gönen zeybeği 6 – Güvende 7 - İkili güvende 8 - Mendili oyaladım 9 - Toplu güvende 10 – Tüllek Balıkesir zeybeği Büyük oyun-koca oyun Edremit zeybeği Gülüm Yerli zeybek
BİLECİK:
1 - Aşağıdan gelen hanım 2 - Bilecik karşılaması 3 - Düz oyun 4 - Güzel adın ismail 5 - Keklik zeybeği 6- Kıralın kızı 7 – Ortaköy 8 - Söğüdün erenleri 9 – Yanlama 10 - Yayla karşılaması Bilecik zeybeği İnce oyun Kıpırdım Söğüt zeybeği Yereli zeybek
BİNGÖL:
1 – Aşırma 2 – Çeçen 3 – Çepik 4 - Deliley – Delilo 5 – Halay 6 - Harrani (Esmer) 7 - İki ayak 8 - Kartal 9 – Meyremo 10 - Üç ayak Ağır hava Bulanık Dizkırma Koçeri Nari-Güzeller barı
BİTLİS:
1 - Ağır gövenk 2 – Değirmenci 3 - Dokuzlu - Dokuzayak 4 – Garzani 5 – Harkuşta 6 – Meyroke 7 – Papuri 8 – Timurağa 9 - Tiringo10 – Üçayak Bitlis barı Malafani Mutki harkuştası Sepe Teşi Aşırma Kövengin yollarında 18 – Temirağa 19 – Sippe 20 – Memyane 21 – Perijvan Dıldıl Kavaş 24 – Nare 25 – Zeybek
BOLU:
1 - Al yemeni 2 - Davul oyunu 3 - Gerede zeybeği 4 – Halimem 5 - Karaköy kaşık havası 6 - Karşılama 7 - Köroğlu8 – Meşeli 9 – Ördek Sürütme Bindirme Göynük zeybegı Harbi Cengi Mudurnu zeybeği Omuz halayı
BURDUR:
1 - Al yazma zeybeği2 - Avşar beyleri3 - Burdur zeybeği4 - Kabardıç - Gabardıç 5- Karinom 6 - Menevşeli 7 - Sarhoş zeybek 8 - Sarı zeybek9 - Serenler10 - Teke zotlatması Ağır zeybek Avşar zeybeği Çiftlik zeybeği Kazım zeybeği Topşeker
BURSA:
1 - Alçak oyun (Küçük oyun) 2 - Al yemeni 3 - Bursa'nın ufak tefek taşları 4 – Cezayir 5 - Eminem 6 – Güvende 7 - Kılıç kalkan 8 - Menevşesi tutam tutam 9 – Sekme 10 - Yüksek oyun (Büyük oyun) A Fadimem Anadolu zeybeği Aralık oyunu İnegöl karşılaması Üvendirme zeybeği
ÇANAKKALE:
1 - Bayramiçin dağları 2 - Çan çiftlemesi 3 – Çember 4 - Çeyiz altı (Yandım Ayşem) 5 - Çifte zeybek 6 - Gelibolu zeybeği 7 - İnce oyun 8 – Karaçayır 9 - Karanlık dere 10 – Karşılama Çanakkale zeybeği Dolama Dört günü Kaba güvende Salın selvi
ÇANKIRI:
1 - Çankırı halayı 2 - Çankırı zeybeği 3 - Çift ayak - Çift basma 4 - Halay – Alay 5 - Helisa 6 - Kürdün kızı 7 – Mahi 8 – Şıkırdım 9 - Topal koşma 10 – Üçayak Cirit oyunu Hacer oyunu Kasap Kaşık oyunu Sinsin
ÇORUM:
1 – Bediriş 2 – Çekirge 3 - Çorum halayı 4 – Dillalla 5 – Hürünü 6 - İğdeli gelin 7 – Miço 8 – Papıra 9 – Sınsin 10 - Türkmen kızı Arzı-kavaklar Bıçak oyunu Fidayda Yerli zeybek Zamah
DENİZLİ:
1- Acıpayam Oğuz zeybeği 2 - Acıpayam zeybeği 3 - Ağır Tavas zeybeği 4- Alaattin zeybeği 5 - Al yazmamı düreyim 6 - CemHem (Gireniz) 7 - Gırık Davaz zeybeği 8 - Gireniz sipsi havası 9 - Sarayköy zeybeği 10 - Tavas zeybeği Kınık zeybeğim Kızılhisar zeybeği Teke zotlaması Tekparmak zeybeği Yuvarlak zeybeği
DİYARBAKIR:
1 – Beri 2 – Çepik 3 – Delilo 4 – Esmerim 5 – Halay 6 - İki ayak 7 – Meryemo 8 - Tek ayak 9 – Teşi 10 – Üçayak Çaçan Girani Keşo Kurt kuzu Şuru metal-Kılıç kalkan
EDİRNE:
1 - Balkan gaydası 2 - Edirne'nin ardı bağlar 3 – Fatoş 4 - Güzel Emine 5 – Kabadayı 6 - Karşılama 7 – Kasap 8 – Kazibe 9 - Mendil (Sülümanağa) 10 – Selanik Galamatya İstefalka Pomak gaydası Zigoş Gel seyrek 16 – Mendil
ELAZIG:
1- Avreş 2 - Büyük ceyiz 3 - Çayda çıra 4 – Delilo 5 - Fatmalı (Nurey) 6 – Halay 7 - Güvercin 8 – Keçike 9 - Tamzara 10 – Temurağa Ağır halay Bıçak oyunu Kılıç kalkan Şeve kırma Üç ayak
ERZİNCAN :
1 – Dello 2 - Dut ağacı 3 - Erzincan'ın dağları 4 – Hayriye 5 – Horoz 6 – Koçeri 7 - Tavuk barı 8 – Temurağa 9 - Sarhoş barı10 – Sıklama Bebek Kızardı kayalar Melik Şerif Sinanlı Tırnana
ERZURUM:
1 - Aşahtan gelirem 2 - Baş bar 3 – Çember 4 - Çift beyaz güvercin 5 - Hançer barı 6 – Hoşbilezik 7 - İkinci bar 8 – Kavak 9 – Nare 10 - Tersine Çingeneler Dello Sallama Sekme Tavuk barı
ESKİŞEHİR :
1 - Beyler beybeği 2 – Çember 3 - Elindeki mendil 4 - Entarisi kırmızı 5 - Eskişehir zeybeği 6 - İnce oyun 7 – Kanaday 8 - Sallana zeybeği 9 - Sekme10 - Yoğurdum var Eskişehir kaşık oyunu Kara kuş Keçeli Kırka zeybeği Tüverek
GAZİANTEP:
1- Ağırlama 2 - Çepikli (Havarişko) 3 – Dokuzlu 4 – Fatike- Demone 5 - Kırıkhan (Kırıkcan) 6 - Leylim 7 – Mani 8- Mendilli (Zikir) 9- Oğuzlu (Hadidiye)10 – Şamatya Kuseyri-kuseri Marmara Serçe Şirinnar Şirvani
GİRESUN:
1 - Çandırlı 2- Dik kayda 3 - Dusko horonu 4 - Giresun karşılaması 5 - Kama oyunu 6 – Kolayunu 7 – Mendil 8 – Üçayak 9- Sis dağı 10 - Yali boyu Çandır karşılaması Dereli karşılaması Eminem Kumyalı Miralay
GÜMÜŞHANE:
1 – Diringi 2 – Garabet 3 - Kut kut barı 4 – Lazutlar 5 - Mehmet Turan barı 6 - Sarı kız 7 – Sıksara 8 – Tamzara 9 – Temurağa 10 – Tiliko Dizden kırma Düz horon More Sarıkız Üçayak
HAKKARİ:
1 – Bablekan 2 - Beryuk3 – Koceri 4 - Kulavrep (Siyah külahlı) 5 – Lizani 6 – Mamır 7 - Papuri – Pappuri 8 – Şere 9 – Talan 10 - Teke (Neryani) Destar Emnadeyne Kaval deresi Kozberi Mününe-Mume
HATAY:
1 - Ağır halay (Şihhani) 2 – Çiftetelli 3 – Depki 4-Düz 5 - Garibin ayağı 6 - Kayser – Kuseyri 7 – Kırıkhan 8 – Mendilli 9 – Şenköy 10 – Üçayak Bahcivancı kız Deli arap Eli elime değdi Pamuk Şergiye Şerji
İÇEL:
1 – Gerali 2 - Ham çökelek 3 – Keklik 4 - Kıbrıs zeybeği 5 – Mengi 6 - Portakal zeybeği 7 - Sallama 8 - Silifkenin yoğurdu 9 - Türkmen kızı 10 - Yayla yolları Çaya vardım Gasavet Gökkarga zeybeği Sünne Tımbıllı
ISPARTA:
1 - Asi zeybeği 2 – Bidenem 3 - Çökcük oyunu 4 - Ferayi zeybeği 5 - Kesik zeybek 6 - Kıcır kıcır 7- Sarhoş zeybeği 8 – Sektirme 9 - Serenler zeybeği 10 - Teke zortlaması Alyazma zeybeği Dut dibi Evlerinin önü mersin Gül kuruttum Sarı zeybek
İZMİR :
1 - Bergama zeybeği 2 - Hantuman zeybeği 3- Harmandalı zeybeği 4 - İki parmak zeybeği 5 - İnce Mehmet zeybeği 6 - İzmir Kordon zeybeği 7 - Kocaarap zeybeği 8 - Soğukkuyu zeybeği 9 - Süslü jandarma 10 - Yund dağları Dağlı zeybeği Kazmir zeybeği Kırmızı buğday Kozak zeybeği Yağcılar zeybeği
KARS:
1 – Altınömür 2 – Döne 3- Elmas 4 - Iğdır barı 5 – Karabat 6 - Kentvari (Kindavur) 7 - Kıskanç 8 - Şeker oğlan 9 - Şeyh Şamil10 - Yüzbir Ayşad Han kızları Karakaşlar Kars zeybeği-Zayemeği Tavuk barı
KASTAMONU:
1 - Aşağı imaret 2 - Beyler bahcesi 3 - Bütün çıtırdak 4 – Çıtırdak 5 - Davul oyunu 6 – Heyamola 7 - Genç Osman 8 – Sepetçioğlu 9 - Tiridine bandım 10 - Yarım çıtırdak Çarsambadır çarşamba Kastamonu zeybeği Semet karşılaması Seymen ağırlaması Taşköprü zeybeği
KAYSERİ:
1 - Avşar ağırlaması 2 - Bızdık (çiçekdağı) 3 – Develioğlu 4 - Dokuzbuçuk (Öteyüz) 5 – Emine 6 – Karanfilli 7 – Kırıkhan 8 – KıyıIı 9 - Serçe - Topal serçe 10 – Turnalar Bünyan halayı Kirman Öteyüz Safayi Sinsin
KIRKLARELİ :
1 - Alaylar Alaylar 2 - Ali Paşa 3 – Beyler beyi 4 - Dırama karşılaması 5 - Eski kasap 6 - İbrahim hoca 7 – Karşılama 8 - Mendilli oyun (mandıra) 9 - Üç oğlan 10 - Yürü güzel Çobani Hanım ayşe Kabadayı Karayusuf Takuş-Sirto
KIRŞEHİR:
1 – Ağırlama 2 - Al elmayı 3 - Alyanak allanıyor 4 - Biter Kırşehirin gülleri 5 - Çiçek dağı 6 - Gel yanıma 7 - Ne olurhey gelin 8 –Üçayak 9 - Üç Oğlan 10 - Yürü güzel Cemo Çubuk uzun İbrama Karkm halayı Sinsin
KONYA:
1 - Ahmet yavaş 2 - Aslan Mustafa 3 - Düz oyun 4 – Emmiler 5- Galkıma 6 - İnce çayır 7 - Konya çiftetellisi 8 – Konyalı 9- Menberi 10 – Turnalar Aksinli Gedil zeybeği Limo Yeşillim Zambak
KÜTAHYA:
1 – Çömüdüm 2 – Harmandalı 3 - Hop şimi dallı 4 - Karmı yağdı 5 - Kılıç kalkan 6 - Kütahya zeybeği 7 – Meşeli 8 - Simav zeybeği 9 - Tıpır tıpır 10 - Yoğurdum var Aslanapa zeybeği Baskın zeybeği Emet zeybeği İslamoğlu zeybeği Yasemin dalı
MALATYA:
1- Berde 2 – Delilo 3 - Hoş geldin 4 - Kol üstü 5 - Malatya ağırlamasi 6 - Sim simi 7 - Söğüt dalı 8 – Temurağa 9 – Tezleme 10 – Üçayak Arapkir halayı Aşırma Beşayak Lorke Tamzara
MANİSA:
1 - Aydın zeybeği 2 – Değirmenci 3 – Gündoğdu 4 - Harmandalı zeybeği 5 - Kordon zeybeği 6 - Mermerenin yolları 7 – Ninna 8 - Ördek suya dalda gel 9 - Sarı zeybek 10 – Şadiyem Bergama zeybeği Cemile zeybeği Egelioğlu zeybeği Kırkağaç zeybeği Soma zeybeği
K. MARAŞ:
1 - Ceren 2 - Çeri 3 – Çoban 4 – Fatmalı 5 – Dokuzlu 6 - Kırıkhan 7 – Koser 8 - Maraş halayı 9 - Maraş üçayağı 10 – Sado Cengi harbı Çelebi halayı Karatavuk Köroğlu Zayak
MARDİN:
1 – Botani 2 – Delilo 3 - Dik oyun 4 - Çepik - Çepikü 5 – Govent 6 – Hınne 7 – Hırpani 8 - Köçeri - Koçeri 9 - Malaya10 – Reyhani Güle Haftano Hurse Lorke Meryemo
MUGLA:
1 - Beşkaza zeybeği 2 - Bodrum zeybeği 3 - Fethiye zeybeği 4 – Kabardıç 5 - Kadıoğlu zeybeği 6 - Muğla zeybeği 7 - Ortaköy zeybeği 8 - Soğukkuyu zeybeği 9 - Şah boylum 10 - Yayla yolları Elmalı peşrevi Ferayi Zeybeği Gündoğdu zeybeği Marmaris zeybeği Milas zeybeği
MUŞ:
1 -Ağır Gövenk 2 – Aşırma 3 – Ayşoki 4 – Botani 5 – Harkuşta 6 – Köçeri 7- Mektebin bacaları 8 – Nazey 9 – Tamzara 10 – Tello Delilo Gırani Leme halayı Mendilli Yarbe
NEVŞEHİR:
1- Allılar 2- Cezayir 3- Dergah semahı 4- İstanbul'dan Üsküdara 5- Kaleden kaleye 6- Kartal semahı 7- Kayalar 8- Kırat semahı 9- Mataramı-Arzu, Kamber Peşkir çektim Pınarın Üçayak Ürgüp yolu Yağmur yağar Hacıbektaş semahı
NİGDE:
1 -Cilveli (Hop cilveli) 2 – Çınarbaşı 3 – Çil Keklik 4 – Develi 5 - Dündarlı (Hop dündarlı) 6 – Menberi 7 – Tombili 8 - Ufacık karacık 9 - Yaman anşam 10 – Yıldız Aşlama Dört ayak Osman Abim evdemi Porsuk alayı-Alay Üçayak
ORDU:
1-Dik horan 2 - Düz horon 3 – Horon 4 - Kol oyunu 5 - Laz horonu 6 - Milli horon 7 - Pıçak oyunu 8 - Rum horonu 9 – Sallama 10 - Sarı kız Arap oyunu Elifoğlu Fındık dalları Ordu karşılaması Zamah
RİZE:
1 - Çift ayak 2 - Hemşin horunu 3 – Memetina 4 - Millet horona 5 – Papilat 6 - Rize hemşini 7 - Rize horonu 8 - Rize sallaması 9 - Ters ayak 10 - Yüksek hemşin Ancer Bakos Çinçiva Rize kız horonu Topaloğlu
SAKARYA:
1 - Dört kol 2- Geyve zeybeği 3 - İki kol 4 - İnce hava 5 – Kabadayı 6 – Meşeli 7- Mısratlı 8 – Pamukova zeybeği 9 - Üç kol 10 - Vara gele Karagözlüm Kasap Korudere zeybeği Sisdağı Taraklı horosu
SAMSUN:
1- Dik horon 2 – Haticem 3 - Gökteki yıldızlar 4 - İki ayak 5 - Karadeniz horonu 6 - Karşılama 7 - Ladik horonu 8 - Samsun sallaması 9 - Telgırafın telleri 10 - Vezirköprü sallaması Dik horon Kırık Neynam Sallama horonu Şeker oğlan
SİİRT:
1 – Belita 2 – Botani 3 - Dillo 4 - Govent – Govani 5 - Karakıştani 6- Kasap7 – Meyroke 8 – Süleymaniye 9 - Şirvan (Alkuşta) l0 – Türkani Çaçani Dörtayak Gazeli Kovenjer Şeyhani
SİNOP:
1- Alınıda giyer 2- Arı oyunu 3- Ayancık eymeleri 4- Bayram alayı 5- Bezirgan oyunu 6- Çömlek oyunu 7- Fındık kırma 8- Güzel botin 9- Hisarımızın çevresi Hürmüz gelin Karasuda pazar var Kargı oyunu Kasnakçı oyunu Tabaklının deresi Tinimini hanım
SİVAS:
1 - Abdurrahman halayı 2 - Arnavut halayı 3 - Hanım esme 4 – Hoşbilezik 5 - İş halayı 6 – Karamuk 7 - Madımak 8 – Maro 9- Sivas halayı10 – Temurağa Ellik halayı Hafikli ağırlaması Harami Köy halayı Sarı dumam samahı
TEKİRDAG :
1 – AliPaşa 2 – Cevriye 3 – Debreli 4 – Karşılama 5 - Kara Yusuf 6 – Kasap 7 - Tekirdağ karşılaması 8 – Üçayak 9 - Üç tokmak 10 - Yarım burgaz Cevriye Üç tokmak Yarım burgaz Yarım kasap Yuvan kaptan
TOKAT:
1 – Karabit 2 – Karkın halayı 3 - Karnım ağrıyor 4 – Kartal 5 - Kızık halayı 6 – Kocçari 7 - Ters bico 8 - Tokat ağırlaması 9 - Tombul makine 10 - Omuz halayı Arguvan samahı Çiçek halayı Kırat samahı Merzifon karşılaması Necip halayı
TRABZON:
1 - Akçaabat sallaması 2 - Bıçak horonu 3 - Düz horon 4 - Horon kurma 5 - Kız horonu 6 - Kozan gel 7 - Maçka horonu 8 - Sıksara oyunu 9 - Tonya horonu Vakfıkebir horonu Çavuş horonu Beşikdüzü kız horonu Maçka düzü Sürmene horonu Vardiya horonu
TUNCELİ:
1 - Bir ayak 2 – Dello 3 - Güzeller halayı 4 - İki- ayak 5 – Karaçer 6 – Kol oyunu 7 – Lorke 8 - Nare 9 - Tamzara (Tanzara) 10 - Üç ayak At oyunu Halay Horun Kosalma Köroğlu
URFA:
1 - Ağırlama (Girani) 2 - Derik 3 - Dik (horoz) 4 - Dörtlük – Değnek oyunu 5-Düz 6 – Gazel 7 - Kartalo - Kartal 8 – Kımıl 9 - Tek ayak Teşi Avrabi Bozeşşek-Keriboz İkiayak Terge Üçayak
UŞAK:
1 - Aşağıdan gelir araba 2 - Elmanın irisine 3 - Göçdere zeybeği 4 - İlkbahar ayları 5 - İslamoğluzeybeği 6 - Karamanın alt yanı 7 – Karanfil 8 – Karataş 9- Nazoğİu zeybeği 10 – Ormandan gel Banaz çayı Dın dın Dudu gız Oda mı yalan Sürmelim
VAN:
1 – Bablekan 2 - Gaz gaz 3 - Kelek van 4- Kersi 5 – Lorke 6 – Nare 7 – Sincani 8 – Şirvan 9 - Temi 10 – Toycular Ağır gövenk Gülli Bavasar Temürağa Yargüzel
YOZGAT:
1 - Burçak tarlası 2 – Çekirge 3 - Feyli turnam 4 - Gel efendim gel 5 - Kartal halayı 6 - Kıyılı 7 – Kunduralım 8 - Nalinnim 9 - Vıyda vıy Yozgat halayı Ağırlama Kartal halayı Kıyılı halayı Tekayak Üçayak
ZONGULDAK :
1 - Çayır çıktı dizine 2 – Çıtırdağ 3 - Düriye (mızmız oyunu) 4 - Genç Osman 5 - Göbekleşme 6- Hediye 7 - Hoştut oyunu 8- Karşılama 9 - Safranbolu çiftetellisi 10 – Yeşil ipek Açkapı oyunu Alaylı oyunu Amanı oyunu Düz oyun Osmanlı
Hikmet Gürcan - Samsun Folkloru
Göçler
&#;Kafkasya&#;dan zorunlu göçe tabi tutulan Türk kökenli Gürcüler (Türk kökenli Gürcü olmaz, Gürcü, Gürcü&#;dür) ile Müslüman Çerkezler Samsun Merkez İlçe, Dereköy, Kurupelit, Çarşamba, Kavak ve Terme&#;ye yerleşmişlerdir.
&#; öncesi, 1. Dünya Savaşı sırasında Rus istilası sonrası göç edip gelen Rize, Artvin ve Trabzonlular ağırlıklı olarak Samsun merkez ilçe ile Terme ve Çarşamba&#;ya yerleşmişlerdir.
&#; İkinci büyük mübadil göçü yılları arası Yunanistan&#;ın Selanik ve Kavala yöresinden gelen Türk kökenli muhacirlerin burada yaşayan Rumlar ile takasıdır. Bu mübadillerimizin bir kısmı sadece Samsun merkez ilçeye bağlı 39 köye yerleşmişlerdir. Bunlar içerisinde Bafra ve Alaçam&#;a gidenler de olmuştur.
&#; Güney ve Doğu Anadolu&#;dan gelen Kürt kökenli ve Alevi inançlı vatandaşlarımız: Bafra Kızılırmak Mahallesi, Yörükler Beldesi, Ladik, Havza ve Vezirköprü&#;ye yerleşmişlerdir.
&#;isimleri değiştirilen merkez ilçe köylerimiz:
Alanlı: Alanos
Antyeri: Andırya
Çamlı yazı: Mevrek
Çatkaya: Kadamut (Gadamut)
Çoban Özü: Olyas
Gürgendağı: Kethüda
Has Köy: Papaz Köyü
İncesu: Müzmüllü
Kamalı: Kamalos (Gamalos)
Kaşyayla: Pinice
Kol Pınar: Büyük Gerçeme
Kökçe: Gökçe
Kutlukent: Ökse
Meyvalı: Mamados
Ovabaşı: Güdedi
Sarıtaş: Afanlı
Toybelen: Koymat (Goymat)
Uzgur: Küplüce (Güplüce)
Çayırkent: Gaman
Çatalçam: Canikli
Halk Oyunlarının Adları (s. )
Samsun Merkez: Çoban, Kol Bastı, Kasap, Birinci kına (güveyi güveyi), ikinci kına(hakiki kına),Tuz Kabını Tuzsuz Koyan, Rençberler Oyun Havası, Çiftetelli, Samsun Sallaması, Çarşamba Çiftetellisi, Dolama, Çuguş (Zigoş), Ağacının Fatma, Bilal Ağa, Debreli Haşan, Paşa Dudu, Gökteki Yıldızlar, Kamber, Helvacı, Çamaşır Yıkar mısın, Arap Oyunu, Deveci, Pıtık, Cimdallı, Neynam, Dik Horon, Telgrafın Telleri.
Alaçam ve Köyleri: Sarı Kız, Tombul Gelin, Samsun Sallaması, Alaçam Halayı.
Bafra ve Köyleri: Sarı Kız, İkileme, Demir Aga, Zirto, Kabadayı, Kasap, Samsun horonu, Tombul Gelin, Rumeli Dik Horonu, Kör Oğlu, Kızlar Havası, Atlama, Cipos, Salınık, Selanik, Hora, Alay Bey, Genç Osman. Kol Bastı.
Çarşamba İlçesi ve Köyleri: Çarşamba çifte tellisi, Çarşamba Düz Oyun Havası, Çarşamba Karşılaması, Sağır Perde, Anadolu Çifte Tellisi, Karaçalı, Kasap, Kaba Ceviz, Alafranga, Kol Bastı, Gürcü Horonu, Şinanay (Oy Kargalar).
Salı Pazarı İlçesi ve Köyleri: Üçlü Horon.
Terme İlçesi ve Köyleri: Üçlü Horon, Gürcü Horonu ve Horon Kurma.
Vezirköprü ve Köyleri : Oduncular, Serhoş Barı, Sarı Kız, İkileme Halay, Dik Horon, Halkalı, Meşe Meşeye Benzer, Sim Sim.
Havza ilçesi ve köyleri: Sarı Kız, Simsim, Yeni Simsim, Dörtayak Halay, Ağırlama ve Yeldirme, Halkalı, Havza çiftetellisi, Hasancık.
Kavak İlçesi ve Köyleri: Yamadan Gel Yamadan, Pıtık, Cimdallı.
Ladik İlçesi ve Köyleri : Üç ayak (ağır halay), Makinalı, Tamzara, Hoş Bilezik, Temur Ağa, Serhoş Barı, Sarı Kız, Oduncular, Ağam Ben Yandım, Yelleme, Ladik Horonu, İki ayak, Sim Sim.
Samsun Folklorunu (Halk Bilimi) üç gruba ayırmak mümkündür.
1 - Yerli halkın folkloru,
2- Çeşitli İllerden gelip bağlı bulunduğu yerin folklorunu yaşatanlar,
3- Mübadiller ( Balkanlar-Kafkaslar)
Ortak Oyunlar:
Kolbastı: Samsun, Bafra, Çarşamba
Kasap: Samsun, Bafra, Çarşamba
Samsun Sallaması: Samsun, Alaçam
Dik Horon: Samsun Vezirköprü
Sarı Kız: Alaçam, Bafra, Ladik, Vezirköprü
Tombul Gelin: Alaçam, Bafra
Gürcü Horonu: Çarşamba, Terme
Üçlü Horon: Salı Pazarı, Terme
Serhoş Barı: Ladik, Vezirköprü
Oduncular: Ladik, Vezirköprü
Sim sim: Havza, Ladik, Vezirköprü
Halkalı: Havza, Vezirköprü
Pıtık: Samsun, Kavak
Samsun&#;da Balkan kökenli Türklerin sayısı oldukça yüksektir. Bu nedenle de halk danslarımızın çeşitliliğine büyük katkıları olmuştur.
Mübadil Oyunları:
Çuğuş (Zigoş), Ağacanın Fatma, Bilal Ağa, Kabadayı, Kasap, Debreli Hasan, Paşa Dudu, Gökteki Yıldızlar, Kamber, Çamaşır Yıkar mısın, Arap Oyunu, Deveci, Telgrafın Telleri, Demir Aga, Zirto, Selanik, Kadriyem, Hüseyi Ağa (İseyina), Hatice, İsa Bey, Arda Boyu, Hop Hop Birdanem.
BAR:Oduncular ve Serhoş Barı
HALAY:Ağır Halay, Üç Ayak ve Kaba Ceviz
KARŞILAMA-HORON: Sağır Perde, Şinanay-Kol Bastı
HORON-HOROM:Düz Horon, Dik Horon, Üçlü Horon ve Gürcü Horonu
Samsun Mahalli Halk Danslarının Karakteristik Özellikleri (s. 41)
&#;halk dansları genellikle kalabalık gruplar halinde oynanmaktadır.
Oyunlar genellikle oyuncuların belli bir alan içerisinde dolaşması şeklinde icra edilir.
Çökme figürü, el vurma figürü, çapraz yürüme figürü, topuk vurma ya da ayak burnu vurma figürü, ayak savurma figürü, dönme figürü oyunlar içerisinde yer almaktadır.
SAĞIR PERDE:Bu oyunun adının müziğinden geldiği söylenmektedir. Ezgilerin çalınışında zurnanın çalmakta zorlandığı ve sağır perde olarak adlandırılan bir notanın varlığından söz edilmektedir.
Erkekler kollarını kırarak yere paralel olarak öne çıkarır ve ellerini çene hizasına gelene kadar kaldırır. Bayanlar ise kollarını erkekler gibi yapar ancak eller göğüs hizasında kalır. Oyun süresince parmaklar oyunlarındaki gibi ses çıkartacak şekilde şaklatılır. Halk arasında bu parmakların birbirine sürtülmesinden çıkan sese &#;pıtık&#; denir.
Hızlı ve insana neşe veren bu oyun türünü düğün, bayram ve eğlencelerde her zaman görürüz. Oyunda omuz sallamalar, kol hareketleri, ayak uçlarının yere hafifçe değmeleri, dönüşler çok dikkat çekicidir.
KABACEVİZ:Çarşamba&#;nın Kabaceviz köyü eskiden çok büyük ceviz ağaçlarının bulunduğu bir köy olarak tanınmaktadır.
İnsanların el ele tutuşarak uzun bir dizi halinde oynadığı, oynarken neşelendiği karakteristik bir Samsun mahalli halk dansıdır.
Oyuna başlarken önce el ele tutuşulur. Kol hafif kırılarak yukarı kaldırılır. Eller avuç içleriyle birbirini tutar.
Yürüyüş, eğilme ve el vurma figürleri vardır.
KASAP: Ağırlama ve yelleme olarak iki bölümü vardır. Oyun yarım daire biçiminde oynanır.
Oyun eller aşağıda tutulur ve sallanarak oynanır. Oyun başlangıçta yavaş başlar gittikçe hızlanır.
ALAFRANGA:Dansçılar, düz bir çizgide toplanırlar. Eller aşağıda tutulur.Düz sıra halinde oynanan bu oyun ileri-geri gidilerek icra edilir.
AĞIR HALAY: Oyun sağa doğru yürüyüşle oynanır. Oyunun başlangıcı (ağırlama bölümü) yavaştır. Kollar dirsekten kırılarak eller yukarıda tutulur.
SARHOŞ BARI: Kollar dirsekten kırık, dirsekle el arası yere paralel olarak kenetlenerek tutulur. Oyun bir süre sağa doğru yürüyerek, bir süre de bir dizi halinde öne gidilerek oynanır.
Oyun esnasında öne çıkışlarda &#;Haydaaa&#; diye nara atılır.
TEMURAĞA: Oyuna vücut sola döndürülerek, sağ ayak sol ayak üzerinden sola bir hamle ile başlar. &#;bazen sağa bazen sağ doğru yürüyüşle, bazen de düz sıra halinde, belli alan içinde gidip gelerek oyuna devam edilir.
ODUNCULAR: Erkeklerin oynadığı bir oyundur. Oyun süresince dansçıların kolları omuzlardan tutulu vaziyettedir. Baştaki dansçının elinde mendil bulunur.
SARIKIZ: Sağa doğru yürüyüşle başlayan ve yarım daire biçiminde oynanan bir oyundur. Baştaki oyuncunun elinde mendil vardır. Eller serçe parmaklardan tutuludur ve vücudun öne arkaya hareketine uygun olarak hareket eder.
TAMZARA:Tamzara Bar türü ya da Bar yöresi oyunu olmasına rağmen erkekler Halay düzeni ve Halay tutuşu ile oyuna başlarlar ve bitirirler. Oyun düz sıra halinde başlar ve yarım daire şeklinde devam eder. Bitişte oyuncular tekrar düz sıra haline gelirler.
GÜRCÜ HORONU
AĞAM BEN YANDIM:Kız-erkek karışık oynanan bu oyun aslında kız oyunudur. Halay sallanışı yapar gibi hafif geriye doğru ve son oyucunun üzerine yaşlanırmış gibi yaylanılmakta ve düz sıra halinde oynanmaktadır.
ÇARŞAMBA - HAVZA ÇİFTETELLİLERİ: Ağırlıklı olarak kadın oyunu olmasına rağmen, yer yer erkekler tarafından da oynanmaktadır. Diğer yörelerde olduğu gibi oyun yavaş başlar ve gittikçe hızlanan bir tempo ile devam eder.
Erkeklerde diz kırma, dizleri ve topukları birbirine vurma, parmak ucunda yürüme ve pıtık vurma (çalma) yaygındır.
Kadın hareketleri daha çok kendi ekseni etrafında oluşurken, erkek hareketlerinde oyuncular oyun içerisinde birbirlerine sırtlarını dönmemekte ve karşılıklı olarak oynamaktadırlar.
Kullanılan müzik aletleri
Samsun merkez ilçe: Zurna, davul, bağlama, klarnet, cümbüş, ıklığ.
Çarşamba: Davul, zurna ve bağlama
Bafra: Çift davul, çift zuma
Terme: Davul, zurna, kemençe.
Havza: Davul, zurna, klarnet, cümbüş.
Vezirköprü: Davul, zurna klarnet, cümbüş
Kavak: Davul, zurna
Ladik: Çift klarnet, davul, zuma, bağlama
Iklığ : &#;Iklık ya da iğlik&#; olarak da bilinir. Türklerin kullandığı eski yaylı çalgı. Bazı araştırmacılara göre de en eski Türk yaylı çalgısıdır.
Genel çizgileriyle rebap ve kabak kemaneye benzer. Hayvan kabuğundan (örneğin kaplumbağa), su kabağından ya da Hindistan cevizinden yapılan yarım küre biçimli gövdesinin ön yüzüne deri (çoğunlukla balık derisi) gerilirdi. Sapının ucunda tel sayısına göre iki ya da üç burgu bulunurdu.
Samsun&#;daki en önemli icracıları Yurdakul Süer, Özcan Avanoğlu, Sebahattin Meşekıran ve Iklığcı Osman (s. 52).
Seyirlik Oyunlar (s. 77)
YÜZÜK OYUNU- (Yüzük Kapmaca)
Uzun kış gecelerinde erkeklerin ya da kadınların ayrı ayrı oynadıkları ancak teması aynı olan bir oyundur.
Ortaya bir tepsi (sini) getirilir ve oyuncuların en yaşlısı oyun kurucu olarak seçilir. Sonrada bu eğlence kadınlar arasında yapılıyorsa evin en yaşlı kadınının yüzüğü alınır. Oyuncu sayısı kadar küçük bezler (mendiller) temin edilir. Önce bütün oyuncular oyun kurucuya sırtlarını dönerler. Oyun kurucu bu mendillerden birine yüzüğü düğümler. Diğer mendilleri de boş olduğu belli olmayacak şekilde düğümler ve hepsini sininin içine atar. Sonra oyuncular verilen komutla sininin içindeki düğümlü mendillerden birisini kapar ve bütün oyuncular bunu aynı anda yaparlar.
İçinde yüzük olan mendili alana oyun kurucu tarafından bir ceza verilir. Bunlar genellikle mani-türkü söyleme-oynama, kendi evinin büyüklerinden birini taklit etme ya da bir hayvan sesi çıkarmak gibi cezalardır.
Erkeklerde bu oyunların cezaları daha ağırdır. Oyunculardan birini sırtında taşımak, tek ayak üstünde durmak, kış gecesi bakkala gönderilerek lokum-helva alması İstenebilir.
MENDİL OYUNU (s. 78)
Yine kış gecelerinde herkesin oynadığı bir oyundur. Aileler kendi aralarında oynadığı gibi gençler bir evde toplanarak da oynarlar.
Kural oyun oynanan evdeki bir yaşlının ya da müsait olan birinin bu oyuna hakemlik etmesidir.
Bütün Oyuncular daire şeklinde ve dizlerinin üstünde otururlar. Gelen komutla herkes secdeye varır gibi yüzlerini yere koyarlar. Oyun kurucu elindeki mendili bu oyunculardan birinin arkasına kimse görmeyecek şekilde saklar. Bu saklama sırasında kuralara uymayan bir oyuncu olursa oyun durdurulur ve bir ceza verilir.
Mendil saklama sırasında oyun kurucunun ayak seslerinin duyulmaması için yere kapaklanan oyuncuların her biri bir hayvan sesi taklit eder. Daha sonra gelen komutla hepsi doğrulur.
Oyun kurucu oyunculara teker teker mendili kim çaldı diye sorar ve oyuncular ben ya da ben değilim diye cevap verir. Bu soru cevap birkaç tur devam eder. Sonunda eğer mendil ben çaldım diyen birinin arkasında ise bu kişi gruptan herhangi birine istediği bir cezayı verir. Eğer mendil ben çalmadım diyen bir oyuncunun arkasında ise bu defa oyun kurucu o oyuncuya ceza verir. Oyun kurucu herkese adil olmak zorundadır.
VIZ VIZ OYUNU
Bu oyun Kavak ilçemizin bazı köylerinde (Mahmut Beyli) erkekler arasında yaygın bir şekilde oynanmaktadır.
Bir evde ya da köy odasında toplanan erkekler aralarında birini kura ile seçerler. Seçilen bu kişi ARI olur. Arı parmakları ile orada konuşulanları duymayacak şekilde iki kulağını tıkar ve yüksek şekilde kesintisiz olarak vızıldamaya (vızzzzzzzzzzzz) başlar. Bu arada diğer oyuncular aralarında bir nesne (genellikle arının üstündeki bir eşya ya da onunla ilgili bir bilgi) belirlerler ve bunun ne olduğunu kulakları tıkalı arıya sırayla sorar. Arı diğer oyuncuların ağız hareketlerinden bu nesnenin ne olduğunu çıkartmaya çalışır. Her yanlış cevapta arı ensesine bir tokat yer. Burada oyunun en neşeli tarafı arının soruyu anlamadan verdiği garip cevaplardır. Hangi oyuncunun sorusuna yakın bir cevap verirse bu defa arı oyuncuyu temsili olarak sokar ve tokatlar.
Burada oyunun bir başka özelliği Oyuncular arıya soracakları sorunun başına mutlaka &#;Hodokman-Bi batman&#; diye bir tekerleme ilave ederler. Eğer aralarında arının çorabını belirlemişlerse; Hodokman-Bi batman çorabın ne renk diye sorarlar.
SARIK BAĞLAMA (SIRA GECESİ) (s. 79)
Kız evinde kına eğlenceleri yapılırken oğlan evinde de eğlenceler yapılır. Gecenin ilerleyen saatlerinde oğlanın sağdıçları ya da erkek arkadaşları bir fesle ortalama 2 metre uzunluğunda bir dolak getirirler ve damadı ortaya çıkartırlar.
Türküler ve oyunlar eşliğinde damada fes giydirilir ve dolak sarığa sarılmaya başlar. Ancak bu sarma işi oldukça ağırdan alınır. Dolak sarığa her bir tur atıldığında oyunda müzikte durur ve bu işi düzenleyen kişi &#;Bu dolak yetmeyecek, yeniden dolak almamız lazım. Ama bunun içinde para lazım&#; der.
Ortadaki siniye bütün davetliler para atar. Ortalığı kızıştırmak içinde kimin siniye kaç lira attığı bağırarak duyurulur. Yeteri kadar para toplanıldığında sarık bağlama işine de son verilir ve baklava tepsileri getirilir.
Bu şekilde toplanan para düğün masraflarına katkı olmak üzere damadın babasına ya da düğün masraflarını yapan kişiye verilir.
ARAP OYUNU
Bu oyunda oyuncu bedeninin görülen yerlerini siyaha boyar. Siyah bir post giymiştir ve elinde de tüfeği vardır. Bir başka oyuncu, ihtiyar ve beyaz sakallıdır. Yüzü un ile aklaştırılmıştır ve sırtına bir post giymiştir.
Kız ve iki kişiden yapılan bir at. Kız at ile yaylaya göç etmektedir. Arap atın başını çeker ve kıza sarkıntılık eder. İhtiyar ile arap, kız için kavgaya tutuşurlar. Kız ikisine de yüz vermez. Arap ihtiyarı öldürür. Kız ağlar, ağıtlar söyler. İzleyicilerde bu üzüntüye katılır. Düğün sahibi ihtiyarın ağzına para koyunca ihtiyar canlanır ve neşeyle halay çekilir.
DEVECİ OYUNU
Burada üç kişi vardır. Bir merkep, bir de deve bulunur. Eli yüzü isle karartılmış arap merkebi çeker. Deveci ise keçi postundan bir külah giyer. Beyaz yünden sakal yapar. Yüzü unla aklaştırılmıştır. Sırtı kamı şişirilmiştir. Elinde değnek bulunur. Arap ile gelin birlikte davul zuma eşliğinde oynarlar. Arap kadına sarkıntılık eder. Deveci araba silah atarak kovalar. Arap kızı kaçırır. Başka biri bir el silah atar. Arap korkusundan bayılır (veya ölür) sırtındaki eleği kırar gelin başında ağıt söyler, ağlar para veya yiyecek verip ayıltır. Sonra birlikte yenir içilir.
Samsum&#;da oynanan çocuk ve genç oyunları (s. )
Giyim-Kuşam (s. 83)
Alaçam ilçemizin Ağacalan, Büyük Yeraltı, Otmeşe köylerinde dokuma tezgâhları bulunmaktadır.
Kadın Giysileri:
Çarık: Manda derisinin (gönü) sırt kısmından yapılmakta ve bir çeşit yün çorapla giyilmektedir.
Çorap: Ayağa mevsimine göre yün, tiftik ya da pamuk dokuma çoraplar giyilirdi.
Paçalı Don: Evlerde el tezgâhlarında yapılan pamuklu dokumadıseafoodplus.infoinden farklı renkte iki parçalı olarak dikilmektedir. Diz ile ayak bileği arasındaki parça (saçı kırmızı denen bir boya) kire gelmesi için boyalı ipten dokunmuştur.
İçlik-İşlik: İç gömleğinin altına giyilmektedir. Bir nevi kadın iç çamaşırının üst kısmı olarak kullanılmıştır.
İç Gömleği: Her kadın çehiz olarak kendi dokuduğu gömlekleri getirir.Gömleklerin yakası açılmamıştır. Yaka giyileceği zaman açılmaktadır.Gömleklerin yakasının giyilmeden önce açılmasının kişiye ya da aileye uğursuzluk getireceğine inanılmaktadır (s. 90).
Üç etek: Evde giyilen gündelik üç eteklerin ön iki eteği kısadır. Halk arasında buna &#;sen git ben geliyorum&#; tabiri kullanılmaktadır.
Cepken-Yelek: Gündelik giyimlerde üçeteğin üzerine giyilmektedir.
Gerdan Altını: Kadınlar evde de olsalar takılarından vazgeçmezlerdi.
Fes-Altınkaplama Fes: Gündelik giyimin vazgeçilmez parçalarından biridir fes. &#;altın sayısı çok olan feslere &#;Kaplama Fes&#; denilmektedir.
Çember-Yemeni: Çember ya da yemeniler evde başta fes varken çene altından, yoksa enseden bağlanmaktadır.
Önlük: Önlük boyu üçetek boyu kadar uzun ve iki kez bele dolanmaktadır.
Yemeni: Ekonomik durumu iyi olan kadınlar ve kızlar gelin olurken, bayram ya da düğünlerde &#;yemeni ya da kundura&#; adı verilen ayakkabılar giyerlerdi.
Bel Kuşağı-Kemer: Merkez köylerde yaygın olan hasır dokumadır. Bunu tamamlayan yine hasır dokuma bileklikler kullanılmaktadır. Ladik ve Havza&#;nın bazı köylerinde ise saçaklı kuşaklar kullanılmaktadır.
Delme Yelek: Gömleğin üstünde ve yeleğin de altına giyilmekte. Hakim olan renk yeşil ve kırmızıdır. Sadece Ladik ve Havzanın bazı köylerinde kullanılmaktadır.
Tepelik-Tepe Altını: Kumaş kaplama karton plaka üzerine 29 lira çeyreği 10 sıra inci ya da kesme sedef boncuk ortasına ise bir Reşat altını koyulmuştur. Samsun ve köylerinde tepelik ya da tepe altına doğrudan saç üzerine koyulmaktadır. Tepelik saç üzerine pembe renkli bir kumaş kullanarak takılmaktadır.
Erkek Giysileri:
Çarık-Çapula-Kundura: Genellikle tuz ile gölgede kurutulmuş manda derisinden yapılmış çarık, burnu yukarıya kalkık çapula ya da ağır ve kaba bir erkek ayakkabısı olan kundura giyilir.
İç Donu: Paça ve Tuman da denir.
Potur: Yörenin tamamına yakınında siyah ve kahverengi şayak dokuma, ağı bol, ayak bileği ile diz arası dar giysidir.
Kuşak: Beli sıkı tutması için sarılan uzun ve dar bir dokumadır.
Kuşak hem bir erkek süsüdür, hem de öne gelen kıvrımları cep gibi kullanılmıştır. Çevreler, bıçaklar, hançerler, çubuklar, tütün-kav ve çakmak keseleri, para keseleri, enfiye kutuları, saatler ve anahtarlar kuşak kıvrımları arasında taşınmıştır.
Yelek-Fermene:Sağlı sollu ikişerden dört cebi vardıseafoodplus.infoer daha çok sahil kesiminde kullanılmaktadır.
Başlık: Samsun&#;da kullanılan erkek başlıkları sarık, serpuş, kavuk, külah, başlık, takke, puşu, derviş tacı, kalpak ve şapkadır. En yaygın kullanılanı festir.
Samsun Halk Müziği (s. )
&#;Nefesli Sazlar Ustası&#; Seydi Yerli, Ladik - Salur&#;da kaval imal ederdi.
Yorumcular; Şahin Gültekin, Ayten Zenger
Gürcan, Hikmet. (), Samsun Folkloru, Anadolu Folklor Vakfı Samsun Grubu Kültür Yayınları, İstanbul
nest...
ADANA:
1 - Adana üçayağı 2 - Depki halayı 3 - Horasan mengisi 4 – Kaba 5 – Kırıkhan 6 – Pekmez 7 - Serçe 8 - Sin sin 9 – Telefon 10 - Yağlı kenar Acem-Gelin alma Gürgenin Gazeli Halebi Hasandağı Lorke
ADIYAMAN:
1 - Ağırlama (Grani) 2 - Düz (Çeçen kızı) 3 – Galuç 4 – Guvend 5 – Kelek 6 – Rişko 7 - Sinsin (Sim simi) 8 – Teşi 9 – Tırge 10 – Üçayak Beşayak Gemi-Kelek Helican Koçeri Tek ayak
AFYON:
1 - Afyonun ortasında. 2 - Afyon zeybeği 3 - Basbas zeybeği 4 – Çaykenarı zeybeği 5 - Dolaşık 6 - Hatcam çıkmış 7 - Hezin hezin 8 - İğde dalları 9 - Kadılar zeybeği 10 - Teke zotlatması Al yazma zeybeği Erenler zeybeği Harman yeri- Teke zotlaması Yeşil olur
AGRI:
1 – Atabarı 2 – Basso 3 – Çimençiçek 4 – Koççeri 5 – Laççi 6 – Lorke 7 – Papuri 8 - Sallama 9 - Yallı - Yelli (Hesiko) 10 - Zeyniko - Zeyno Çoban Ali Kazkaz Koçaklama Tillara Yüksel
AMASYA:
1 - Çerkez halayı 2 - Düz halay 3 - Köroğlu halayı 4 - Merzifon karşılaması 5 - Sıçrama halayı 6 - Simsim – Sinsin 7 – Tarakul 8 - Terli koyun 9 – Üçayak 10 - Yelleme halayı Bildiş oyunu Dalliko Küştaklı Laz halayı Sallama
ANKARA:
1- Ankara zeybeği 2- Çarşamba 3 - Hüdayda - Fidayda 4 - Karaşar zeybeği 5 - Keskin halayı 6 - Mendil zeybeği 7 – Misget 8 - Mor koyun 9 – Sabahi 10 - Yandım şeker Allı Turna Avşar halayı Seymen zeybeği Sinsin Yıldız
ANYALYA:
1 - Al yazma zeybeği 2 - Antalya'nın mor üzümü 3 - Antalya zeybeği 4 - Gölhisar zeybeği 5 - Hasanbey zeybeği 6 – Kabardıç 7 – Mengi 8 – Sektirme 9 - Serik kıvrak zeybeği 10 - Yayla yolları Gönen zeybeği Karasu zeybeği Menevşesi tutam tutam Sarı zeybek inip gelir inişten Serenler zeybeği
ARTVİN:
1 - Atabarı-Artvin barı 2 – Cilveloy 3 - Coşkun çoruh 4 – Daldalan 5 - Deli horon 5 - Düz horon 7 – Karabağ 8 – Kobak 9 - Orta batum 10 - Sarı çiçek Borçka horonu Kız horonu Koçeri Ondört Şahlan
AYDIN:
1 - Aydın zeybeği 2 - Aydın soğukkuyu zeybegi 3 - Çine çayı zeybeği 4 - Güdüşlünün çeşmesi 5 - Harmandalı zeybeği 6 - İnce Mehmet zeybeği 7 - Kadıoğlu zeybeği 8 - Koca Arap zeybeği 9 - Ortaklar zeybeği 10 - Yağmur yağdı zeybeği Bayındır koşması Ellioğlu zeybeği İkiparmak zeybeği Kerimoğlu Kuruoğlu zeybeği
BALIKESİR:
1 - A gız sini geliyor 2 – Azime 3 - Balıkesir bengisi 4 - Bengi-Pamukçu bengisi 5 - Gönen zeybeği 6 – Güvende 7 - İkili güvende 8 - Mendili oyaladım 9 - Toplu güvende 10 – Tüllek Balıkesir zeybeği Büyük oyun-koca oyun Edremit zeybeği Gülüm Yerli zeybek
BİLECİK:
1 - Aşağıdan gelen hanım 2 - Bilecik karşılaması 3 - Düz oyun 4 - Güzel adın ismail 5 - Keklik zeybeği 6- Kıralın kızı 7 – Ortaköy 8 - Söğüdün erenleri 9 – Yanlama 10 - Yayla karşılaması Bilecik zeybeği İnce oyun Kıpırdım Söğüt zeybeği Yereli zeybek
BİNGÖL:
1 – Aşırma 2 – Çeçen 3 – Çepik 4 - Deliley – Delilo 5 – Halay 6 - Harrani (Esmer) 7 - İki ayak 8 - Kartal 9 – Meyremo 10 - Üç ayak Ağır hava Bulanık Dizkırma Koçeri Nari-Güzeller barı
BİTLİS:
1 - Ağır gövenk 2 – Değirmenci 3 - Dokuzlu - Dokuzayak 4 – Garzani 5 – Harkuşta 6 – Meyroke 7 – Papuri 8 – Timurağa 9 - Tiringo10 – Üçayak Bitlis barı Malafani Mutki harkuştası Sepe Teşi Aşırma Kövengin yollarında 18 – Temirağa 19 – Sippe 20 – Memyane 21 – Perijvan Dıldıl Kavaş 24 – Nare 25 – Zeybek
BOLU:
1 - Al yemeni 2 - Davul oyunu 3 - Gerede zeybeği 4 – Halimem 5 - Karaköy kaşık havası 6 - Karşılama 7 - Köroğlu8 – Meşeli 9 – Ördek Sürütme Bindirme Göynük zeybegı Harbi Cengi Mudurnu zeybeği Omuz halayı
BURDUR:
1 - Al yazma zeybeği2 - Avşar beyleri3 - Burdur zeybeği4 - Kabardıç - Gabardıç 5- Karinom 6 - Menevşeli 7 - Sarhoş zeybek 8 - Sarı zeybek9 - Serenler10 - Teke zotlatması Ağır zeybek Avşar zeybeği Çiftlik zeybeği Kazım zeybeği Topşeker
BURSA:
1 - Alçak oyun (Küçük oyun) 2 - Al yemeni 3 - Bursa'nın ufak tefek taşları 4 – Cezayir 5 - Eminem 6 – Güvende 7 - Kılıç kalkan 8 - Menevşesi tutam tutam 9 – Sekme 10 - Yüksek oyun (Büyük oyun) A Fadimem Anadolu zeybeği Aralık oyunu İnegöl karşılaması Üvendirme zeybeği
ÇANAKKALE:
1 - Bayramiçin dağları 2 - Çan çiftlemesi 3 – Çember 4 - Çeyiz altı (Yandım Ayşem) 5 - Çifte zeybek 6 - Gelibolu zeybeği 7 - İnce oyun 8 – Karaçayır 9 - Karanlık dere 10 – Karşılama Çanakkale zeybeği Dolama Dört günü Kaba güvende Salın selvi
ÇANKIRI:
1 - Çankırı halayı 2 - Çankırı zeybeği 3 - Çift ayak - Çift basma 4 - Halay – Alay 5 - Helisa 6 - Kürdün kızı 7 – Mahi 8 – Şıkırdım 9 - Topal koşma 10 – Üçayak Cirit oyunu Hacer oyunu Kasap Kaşık oyunu Sinsin
ÇORUM:
1 – Bediriş 2 – Çekirge 3 - Çorum halayı 4 – Dillalla 5 – Hürünü 6 - İğdeli gelin 7 – Miço 8 – Papıra 9 – Sınsin 10 - Türkmen kızı Arzı-kavaklar Bıçak oyunu Fidayda Yerli zeybek Zamah
DENİZLİ:
1- Acıpayam Oğuz zeybeği 2 - Acıpayam zeybeği 3 - Ağır Tavas zeybeği 4- Alaattin zeybeği 5 - Al yazmamı düreyim 6 - CemHem (Gireniz) 7 - Gırık Davaz zeybeği 8 - Gireniz sipsi havası 9 - Sarayköy zeybeği 10 - Tavas zeybeği Kınık zeybeğim Kızılhisar zeybeği Teke zotlaması Tekparmak zeybeği Yuvarlak zeybeği
DİYARBAKIR:
1 – Beri 2 – Çepik 3 – Delilo 4 – Esmerim 5 – Halay 6 - İki ayak 7 – Meryemo 8 - Tek ayak 9 – Teşi 10 – Üçayak Çaçan Girani Keşo Kurt kuzu Şuru metal-Kılıç kalkan
EDİRNE:
1 - Balkan gaydası 2 - Edirne'nin ardı bağlar 3 – Fatoş 4 - Güzel Emine 5 – Kabadayı 6 - Karşılama 7 – Kasap 8 – Kazibe 9 - Mendil (Sülümanağa) 10 – Selanik Galamatya İstefalka Pomak gaydası Zigoş Gel seyrek 16 – Mendil
ELAZIG:
1- Avreş 2 - Büyük ceyiz 3 - Çayda çıra 4 – Delilo 5 - Fatmalı (Nurey) 6 – Halay 7 - Güvercin 8 – Keçike 9 - Tamzara 10 – Temurağa Ağır halay Bıçak oyunu Kılıç kalkan Şeve kırma Üç ayak
ERZİNCAN :
1 – Dello 2 - Dut ağacı 3 - Erzincan'ın dağları 4 – Hayriye 5 – Horoz 6 – Koçeri 7 - Tavuk barı 8 – Temurağa 9 - Sarhoş barı10 – Sıklama Bebek Kızardı kayalar Melik Şerif Sinanlı Tırnana
ERZURUM:
1 - Aşahtan gelirem 2 - Baş bar 3 – Çember 4 - Çift beyaz güvercin 5 - Hançer barı 6 – Hoşbilezik 7 - İkinci bar 8 – Kavak 9 – Nare 10 - Tersine Çingeneler Dello Sallama Sekme Tavuk barı
ESKİŞEHİR :
1 - Beyler beybeği 2 – Çember 3 - Elindeki mendil 4 - Entarisi kırmızı 5 - Eskişehir zeybeği 6 - İnce oyun 7 – Kanaday 8 - Sallana zeybeği 9 - Sekme10 - Yoğurdum var Eskişehir kaşık oyunu Kara kuş Keçeli Kırka zeybeği Tüverek
GAZİANTEP:
1- Ağırlama 2 - Çepikli (Havarişko) 3 – Dokuzlu 4 – Fatike- Demone 5 - Kırıkhan (Kırıkcan) 6 - Leylim 7 – Mani 8- Mendilli (Zikir) 9- Oğuzlu (Hadidiye)10 – Şamatya Kuseyri-kuseri Marmara Serçe Şirinnar Şirvani
GİRESUN:
1 - Çandırlı 2- Dik kayda 3 - Dusko horonu 4 - Giresun karşılaması 5 - Kama oyunu 6 – Kolayunu 7 – Mendil 8 – Üçayak 9- Sis dağı 10 - Yali boyu Çandır karşılaması Dereli karşılaması Eminem Kumyalı Miralay
GÜMÜŞHANE:
1 – Diringi 2 – Garabet 3 - Kut kut barı 4 – Lazutlar 5 - Mehmet Turan barı 6 - Sarı kız 7 – Sıksara 8 – Tamzara 9 – Temurağa 10 – Tiliko Dizden kırma Düz horon More Sarıkız Üçayak
HAKKARİ:
1 – Bablekan 2 - Beryuk3 – Koceri 4 - Kulavrep (Siyah külahlı) 5 – Lizani 6 – Mamır 7 - Papuri – Pappuri 8 – Şere 9 – Talan 10 - Teke (Neryani) Destar Emnadeyne Kaval deresi Kozberi Mününe-Mume
HATAY:
1 - Ağır halay (Şihhani) 2 – Çiftetelli 3 – Depki 4-Düz 5 - Garibin ayağı 6 - Kayser – Kuseyri 7 – Kırıkhan 8 – Mendilli 9 – Şenköy 10 – Üçayak Bahcivancı kız Deli arap Eli elime değdi Pamuk Şergiye Şerji
İÇEL:
1 – Gerali 2 - Ham çökelek 3 – Keklik 4 - Kıbrıs zeybeği 5 – Mengi 6 - Portakal zeybeği 7 - Sallama 8 - Silifkenin yoğurdu 9 - Türkmen kızı 10 - Yayla yolları Çaya vardım Gasavet Gökkarga zeybeği Sünne Tımbıllı
ISPARTA:
1 - Asi zeybeği 2 – Bidenem 3 - Çökcük oyunu 4 - Ferayi zeybeği 5 - Kesik zeybek 6 - Kıcır kıcır 7- Sarhoş zeybeği 8 – Sektirme 9 - Serenler zeybeği 10 - Teke zortlaması Alyazma zeybeği Dut dibi Evlerinin önü mersin Gül kuruttum Sarı zeybek
İZMİR :
1 - Bergama zeybeği 2 - Hantuman zeybeği 3- Harmandalı zeybeği 4 - İki parmak zeybeği 5 - İnce Mehmet zeybeği 6 - İzmir Kordon zeybeği 7 - Kocaarap zeybeği 8 - Soğukkuyu zeybeği 9 - Süslü jandarma 10 - Yund dağları Dağlı zeybeği Kazmir zeybeği Kırmızı buğday Kozak zeybeği Yağcılar zeybeği
KARS:
1 – Altınömür 2 – Döne 3- Elmas 4 - Iğdır barı 5 – Karabat 6 - Kentvari (Kindavur) 7 - Kıskanç 8 - Şeker oğlan 9 - Şeyh Şamil10 - Yüzbir Ayşad Han kızları Karakaşlar Kars zeybeği-Zayemeği Tavuk barı
KASTAMONU:
1 - Aşağı imaret 2 - Beyler bahcesi 3 - Bütün çıtırdak 4 – Çıtırdak 5 - Davul oyunu 6 – Heyamola 7 - Genç Osman 8 – Sepetçioğlu 9 - Tiridine bandım 10 - Yarım çıtırdak Çarsambadır çarşamba Kastamonu zeybeği Semet karşılaması Seymen ağırlaması Taşköprü zeybeği
KAYSERİ:
1 - Avşar ağırlaması 2 - Bızdık (çiçekdağı) 3 – Develioğlu 4 - Dokuzbuçuk (Öteyüz) 5 – Emine 6 – Karanfilli 7 – Kırıkhan 8 – KıyıIı 9 - Serçe - Topal serçe 10 – Turnalar Bünyan halayı Kirman Öteyüz Safayi Sinsin
KIRKLARELİ :
1 - Alaylar Alaylar 2 - Ali Paşa 3 – Beyler beyi 4 - Dırama karşılaması 5 - Eski kasap 6 - İbrahim hoca 7 – Karşılama 8 - Mendilli oyun (mandıra) 9 - Üç oğlan 10 - Yürü güzel Çobani Hanım ayşe Kabadayı Karayusuf Takuş-Sirto
KIRŞEHİR:
1 – Ağırlama 2 - Al elmayı 3 - Alyanak allanıyor 4 - Biter Kırşehirin gülleri 5 - Çiçek dağı 6 - Gel yanıma 7 - Ne olurhey gelin 8 –Üçayak 9 - Üç Oğlan 10 - Yürü güzel Cemo Çubuk uzun İbrama Karkm halayı Sinsin
KONYA:
1 - Ahmet yavaş 2 - Aslan Mustafa 3 - Düz oyun 4 – Emmiler 5- Galkıma 6 - İnce çayır 7 - Konya çiftetellisi 8 – Konyalı 9- Menberi 10 – Turnalar Aksinli Gedil zeybeği Limo Yeşillim Zambak
KÜTAHYA:
1 – Çömüdüm 2 – Harmandalı 3 - Hop şimi dallı 4 - Karmı yağdı 5 - Kılıç kalkan 6 - Kütahya zeybeği 7 – Meşeli 8 - Simav zeybeği 9 - Tıpır tıpır 10 - Yoğurdum var Aslanapa zeybeği Baskın zeybeği Emet zeybeği İslamoğlu zeybeği Yasemin dalı
MALATYA:
1- Berde 2 – Delilo 3 - Hoş geldin 4 - Kol üstü 5 - Malatya ağırlamasi 6 - Sim simi 7 - Söğüt dalı 8 – Temurağa 9 – Tezleme 10 – Üçayak Arapkir halayı Aşırma Beşayak Lorke Tamzara
MANİSA:
1 - Aydın zeybeği 2 – Değirmenci 3 – Gündoğdu 4 - Harmandalı zeybeği 5 - Kordon zeybeği 6 - Mermerenin yolları 7 – Ninna 8 - Ördek suya dalda gel 9 - Sarı zeybek 10 – Şadiyem Bergama zeybeği Cemile zeybeği Egelioğlu zeybeği Kırkağaç zeybeği Soma zeybeği
K. MARAŞ:
1 - Ceren 2 - Çeri 3 – Çoban 4 – Fatmalı 5 – Dokuzlu 6 - Kırıkhan 7 – Koser 8 - Maraş halayı 9 - Maraş üçayağı 10 – Sado Cengi harbı Çelebi halayı Karatavuk Köroğlu Zayak
MARDİN:
1 – Botani 2 – Delilo 3 - Dik oyun 4 - Çepik - Çepikü 5 – Govent 6 – Hınne 7 – Hırpani 8 - Köçeri - Koçeri 9 - Malaya10 – Reyhani Güle Haftano Hurse Lorke Meryemo
MUGLA:
1 - Beşkaza zeybeği 2 - Bodrum zeybeği 3 - Fethiye zeybeği 4 – Kabardıç 5 - Kadıoğlu zeybeği 6 - Muğla zeybeği 7 - Ortaköy zeybeği 8 - Soğukkuyu zeybeği 9 - Şah boylum 10 - Yayla yolları Elmalı peşrevi Ferayi Zeybeği Gündoğdu zeybeği Marmaris zeybeği Milas zeybeği
MUŞ:
1 -Ağır Gövenk 2 – Aşırma 3 – Ayşoki 4 – Botani 5 – Harkuşta 6 – Köçeri 7- Mektebin bacaları 8 – Nazey 9 – Tamzara 10 – Tello Delilo Gırani Leme halayı Mendilli Yarbe
NEVŞEHİR:
1- Allılar 2- Cezayir 3- Dergah semahı 4- İstanbul'dan Üsküdara 5- Kaleden kaleye 6- Kartal semahı 7- Kayalar 8- Kırat semahı 9- Mataramı-Arzu, Kamber Peşkir çektim Pınarın Üçayak Ürgüp yolu Yağmur yağar Hacıbektaş semahı
NİGDE:
1 -Cilveli (Hop cilveli) 2 – Çınarbaşı 3 – Çil Keklik 4 – Develi 5 - Dündarlı (Hop dündarlı) 6 – Menberi 7 – Tombili 8 - Ufacık karacık 9 - Yaman anşam 10 – Yıldız Aşlama Dört ayak Osman Abim evdemi Porsuk alayı-Alay Üçayak
ORDU:
1-Dik horan 2 - Düz horon 3 – Horon 4 - Kol oyunu 5 - Laz horonu 6 - Milli horon 7 - Pıçak oyunu 8 - Rum horonu 9 – Sallama 10 - Sarı kız Arap oyunu Elifoğlu Fındık dalları Ordu karşılaması Zamah
RİZE:
1 - Çift ayak 2 - Hemşin horunu 3 – Memetina 4 - Millet horona 5 – Papilat 6 - Rize hemşini 7 - Rize horonu 8 - Rize sallaması 9 - Ters ayak 10 - Yüksek hemşin Ancer Bakos Çinçiva Rize kız horonu Topaloğlu
SAKARYA:
1 - Dört kol 2- Geyve zeybeği 3 - İki kol 4 - İnce hava 5 – Kabadayı 6 – Meşeli 7- Mısratlı 8 – Pamukova zeybeği 9 - Üç kol 10 - Vara gele Karagözlüm Kasap Korudere zeybeği Sisdağı Taraklı horosu
SAMSUN:
1- Dik horon 2 – Haticem 3 - Gökteki yıldızlar 4 - İki ayak 5 - Karadeniz horonu 6 - Karşılama 7 - Ladik horonu 8 - Samsun sallaması 9 - Telgırafın telleri 10 - Vezirköprü sallaması Dik horon Kırık Neynam Sallama horonu Şeker oğlan
SİİRT:
1 – Belita 2 – Botani 3 - Dillo 4 - Govent – Govani 5 - Karakıştani 6- Kasap7 – Meyroke 8 – Süleymaniye 9 - Şirvan (Alkuşta) l0 – Türkani Çaçani Dörtayak Gazeli Kovenjer Şeyhani
SİNOP:
1- Alınıda giyer 2- Arı oyunu 3- Ayancık eymeleri 4- Bayram alayı 5- Bezirgan oyunu 6- Çömlek oyunu 7- Fındık kırma 8- Güzel botin 9- Hisarımızın çevresi Hürmüz gelin Karasuda pazar var Kargı oyunu Kasnakçı oyunu Tabaklının deresi Tinimini hanım
SİVAS:
1 - Abdurrahman halayı 2 - Arnavut halayı 3 - Hanım esme 4 – Hoşbilezik 5 - İş halayı 6 – Karamuk 7 - Madımak 8 – Maro 9- Sivas halayı10 – Temurağa Ellik halayı Hafikli ağırlaması Harami Köy halayı Sarı dumam samahı
TEKİRDAG :
1 – AliPaşa 2 – Cevriye 3 – Debreli 4 – Karşılama 5 - Kara Yusuf 6 – Kasap 7 - Tekirdağ karşılaması 8 – Üçayak 9 - Üç tokmak 10 - Yarım burgaz Cevriye Üç tokmak Yarım burgaz Yarım kasap Yuvan kaptan
TOKAT:
1 – Karabit 2 – Karkın halayı 3 - Karnım ağrıyor 4 – Kartal 5 - Kızık halayı 6 – Kocçari 7 - Ters bico 8 - Tokat ağırlaması 9 - Tombul makine 10 - Omuz halayı Arguvan samahı Çiçek halayı Kırat samahı Merzifon karşılaması Necip halayı
TRABZON:
1 - Akçaabat sallaması 2 - Bıçak horonu 3 - Düz horon 4 - Horon kurma 5 - Kız horonu 6 - Kozan gel 7 - Maçka horonu 8 - Sıksara oyunu 9 - Tonya horonu Vakfıkebir horonu Çavuş horonu Beşikdüzü kız horonu Maçka düzü Sürmene horonu Vardiya horonu
TUNCELİ:
1 - Bir ayak 2 – Dello 3 - Güzeller halayı 4 - İki- ayak 5 – Karaçer 6 – Kol oyunu 7 – Lorke 8 - Nare 9 - Tamzara (Tanzara) 10 - Üç ayak At oyunu Halay Horun Kosalma Köroğlu
URFA:
1 - Ağırlama (Girani) 2 - Derik 3 - Dik (horoz) 4 - Dörtlük – Değnek oyunu 5-Düz 6 – Gazel 7 - Kartalo - Kartal 8 – Kımıl 9 - Tek ayak Teşi Avrabi Bozeşşek-Keriboz İkiayak Terge Üçayak
UŞAK:
1 - Aşağıdan gelir araba 2 - Elmanın irisine 3 - Göçdere zeybeği 4 - İlkbahar ayları 5 - İslamoğluzeybeği 6 - Karamanın alt yanı 7 – Karanfil 8 – Karataş 9- Nazoğİu zeybeği 10 – Ormandan gel Banaz çayı Dın dın Dudu gız Oda mı yalan Sürmelim
VAN:
1 – Bablekan 2 - Gaz gaz 3 - Kelek van 4- Kersi 5 – Lorke 6 – Nare 7 – Sincani 8 – Şirvan 9 - Temi 10 – Toycular Ağır gövenk Gülli Bavasar Temürağa Yargüzel
YOZGAT:
1 - Burçak tarlası 2 – Çekirge 3 - Feyli turnam 4 - Gel efendim gel 5 - Kartal halayı 6 - Kıyılı 7 – Kunduralım 8 - Nalinnim 9 - Vıyda vıy Yozgat halayı Ağırlama Kartal halayı Kıyılı halayı Tekayak Üçayak
ZONGULDAK :
1 - Çayır çıktı dizine 2 – Çıtırdağ 3 - Düriye (mızmız oyunu) 4 - Genç Osman 5 - Göbekleşme 6- Hediye 7 - Hoştut oyunu 8- Karşılama 9 - Safranbolu çiftetellisi 10 – Yeşil ipek Açkapı oyunu Alaylı oyunu Amanı oyunu Düz oyun Osmanlı
Hikmet Gürcan - Samsun Folkloru
Göçler
&#;Kafkasya&#;dan zorunlu göçe tabi tutulan Türk kökenli Gürcüler (Türk kökenli Gürcü olmaz, Gürcü, Gürcü&#;dür) ile Müslüman Çerkezler Samsun Merkez İlçe, Dereköy, Kurupelit, Çarşamba, Kavak ve Terme&#;ye yerleşmişlerdir.
&#; öncesi, 1. Dünya Savaşı sırasında Rus istilası sonrası göç edip gelen Rize, Artvin ve Trabzonlular ağırlıklı olarak Samsun merkez ilçe ile Terme ve Çarşamba&#;ya yerleşmişlerdir.
&#; İkinci büyük mübadil göçü yılları arası Yunanistan&#;ın Selanik ve Kavala yöresinden gelen Türk kökenli muhacirlerin burada yaşayan Rumlar ile takasıdır. Bu mübadillerimizin bir kısmı sadece Samsun merkez ilçeye bağlı 39 köye yerleşmişlerdir. Bunlar içerisinde Bafra ve Alaçam&#;a gidenler de olmuştur.
&#; Güney ve Doğu Anadolu&#;dan gelen Kürt kökenli ve Alevi inançlı vatandaşlarımız: Bafra Kızılırmak Mahallesi, Yörükler Beldesi, Ladik, Havza ve Vezirköprü&#;ye yerleşmişlerdir.
&#;isimleri değiştirilen merkez ilçe köylerimiz:
Alanlı: Alanos
Antyeri: Andırya
Çamlı yazı: Mevrek
Çatkaya: Kadamut (Gadamut)
Çoban Özü: Olyas
Gürgendağı: Kethüda
Has Köy: Papaz Köyü
İncesu: Müzmüllü
Kamalı: Kamalos (Gamalos)
Kaşyayla: Pinice
Kol Pınar: Büyük Gerçeme
Kökçe: Gökçe
Kutlukent: Ökse
Meyvalı: Mamados
Ovabaşı: Güdedi
Sarıtaş: Afanlı
Toybelen: Koymat (Goymat)
Uzgur: Küplüce (Güplüce)
Çayırkent: Gaman
Çatalçam: Canikli
Halk Oyunlarının Adları (s. )
Samsun Merkez: Çoban, Kol Bastı, Kasap, Birinci kına (güveyi güveyi), ikinci kına(hakiki kına),Tuz Kabını Tuzsuz Koyan, Rençberler Oyun Havası, Çiftetelli, Samsun Sallaması, Çarşamba Çiftetellisi, Dolama, Çuguş (Zigoş), Ağacının Fatma, Bilal Ağa, Debreli Haşan, Paşa Dudu, Gökteki Yıldızlar, Kamber, Helvacı, Çamaşır Yıkar mısın, Arap Oyunu, Deveci, Pıtık, Cimdallı, Neynam, Dik Horon, Telgrafın Telleri.
Alaçam ve Köyleri: Sarı Kız, Tombul Gelin, Samsun Sallaması, Alaçam Halayı.
Bafra ve Köyleri: Sarı Kız, İkileme, Demir Aga, Zirto, Kabadayı, Kasap, Samsun horonu, Tombul Gelin, Rumeli Dik Horonu, Kör Oğlu, Kızlar Havası, Atlama, Cipos, Salınık, Selanik, Hora, Alay Bey, Genç Osman. Kol Bastı.
Çarşamba İlçesi ve Köyleri: Çarşamba çifte tellisi, Çarşamba Düz Oyun Havası, Çarşamba Karşılaması, Sağır Perde, Anadolu Çifte Tellisi, Karaçalı, Kasap, Kaba Ceviz, Alafranga, Kol Bastı, Gürcü Horonu, Şinanay (Oy Kargalar).
Salı Pazarı İlçesi ve Köyleri: Üçlü Horon.
Terme İlçesi ve Köyleri: Üçlü Horon, Gürcü Horonu ve Horon Kurma.
Vezirköprü ve Köyleri : Oduncular, Serhoş Barı, Sarı Kız, İkileme Halay, Dik Horon, Halkalı, Meşe Meşeye Benzer, Sim Sim.
Havza ilçesi ve köyleri: Sarı Kız, Simsim, Yeni Simsim, Dörtayak Halay, Ağırlama ve Yeldirme, Halkalı, Havza çiftetellisi, Hasancık.
Kavak İlçesi ve Köyleri: Yamadan Gel Yamadan, Pıtık, Cimdallı.
Ladik İlçesi ve Köyleri : Üç ayak (ağır halay), Makinalı, Tamzara, Hoş Bilezik, Temur Ağa, Serhoş Barı, Sarı Kız, Oduncular, Ağam Ben Yandım, Yelleme, Ladik Horonu, İki ayak, Sim Sim.
Samsun Folklorunu (Halk Bilimi) üç gruba ayırmak mümkündür.
1 - Yerli halkın folkloru,
2- Çeşitli İllerden gelip bağlı bulunduğu yerin folklorunu yaşatanlar,
3- Mübadiller ( Balkanlar-Kafkaslar)
Ortak Oyunlar:
Kolbastı: Samsun, Bafra, Çarşamba
Kasap: Samsun, Bafra, Çarşamba
Samsun Sallaması: Samsun, Alaçam
Dik Horon: Samsun Vezirköprü
Sarı Kız: Alaçam, Bafra, Ladik, Vezirköprü
Tombul Gelin: Alaçam, Bafra
Gürcü Horonu: Çarşamba, Terme
Üçlü Horon: Salı Pazarı, Terme
Serhoş Barı: Ladik, Vezirköprü
Oduncular: Ladik, Vezirköprü
Sim sim: Havza, Ladik, Vezirköprü
Halkalı: Havza, Vezirköprü
Pıtık: Samsun, Kavak
Samsun&#;da Balkan kökenli Türklerin sayısı oldukça yüksektir. Bu nedenle de halk danslarımızın çeşitliliğine büyük katkıları olmuştur.
Mübadil Oyunları:
Çuğuş (Zigoş), Ağacanın Fatma, Bilal Ağa, Kabadayı, Kasap, Debreli Hasan, Paşa Dudu, Gökteki Yıldızlar, Kamber, Çamaşır Yıkar mısın, Arap Oyunu, Deveci, Telgrafın Telleri, Demir Aga, Zirto, Selanik, Kadriyem, Hüseyi Ağa (İseyina), Hatice, İsa Bey, Arda Boyu, Hop Hop Birdanem.
BAR:Oduncular ve Serhoş Barı
HALAY:Ağır Halay, Üç Ayak ve Kaba Ceviz
KARŞILAMA-HORON: Sağır Perde, Şinanay-Kol Bastı
HORON-HOROM:Düz Horon, Dik Horon, Üçlü Horon ve Gürcü Horonu
Samsun Mahalli Halk Danslarının Karakteristik Özellikleri (s. 41)
&#;halk dansları genellikle kalabalık gruplar halinde oynanmaktadır.
Oyunlar genellikle oyuncuların belli bir alan içerisinde dolaşması şeklinde icra edilir.
Çökme figürü, el vurma figürü, çapraz yürüme figürü, topuk vurma ya da ayak burnu vurma figürü, ayak savurma figürü, dönme figürü oyunlar içerisinde yer almaktadır.
SAĞIR PERDE:Bu oyunun adının müziğinden geldiği söylenmektedir. Ezgilerin çalınışında zurnanın çalmakta zorlandığı ve sağır perde olarak adlandırılan bir notanın varlığından söz edilmektedir.
Erkekler kollarını kırarak yere paralel olarak öne çıkarır ve ellerini çene hizasına gelene kadar kaldırır. Bayanlar ise kollarını erkekler gibi yapar ancak eller göğüs hizasında kalır. Oyun süresince parmaklar oyunlarındaki gibi ses çıkartacak şekilde şaklatılır. Halk arasında bu parmakların birbirine sürtülmesinden çıkan sese &#;pıtık&#; denir.
Hızlı ve insana neşe veren bu oyun türünü düğün, bayram ve eğlencelerde her zaman görürüz. Oyunda omuz sallamalar, kol hareketleri, ayak uçlarının yere hafifçe değmeleri, dönüşler çok dikkat çekicidir.
KABACEVİZ:Çarşamba&#;nın Kabaceviz köyü eskiden çok büyük ceviz ağaçlarının bulunduğu bir köy olarak tanınmaktadır.
İnsanların el ele tutuşarak uzun bir dizi halinde oynadığı, oynarken neşelendiği karakteristik bir Samsun mahalli halk dansıdır.
Oyuna başlarken önce el ele tutuşulur. Kol hafif kırılarak yukarı kaldırılır. Eller avuç içleriyle birbirini tutar.
Yürüyüş, eğilme ve el vurma figürleri vardır.
KASAP: Ağırlama ve yelleme olarak iki bölümü vardır. Oyun yarım daire biçiminde oynanır.
Oyun eller aşağıda tutulur ve sallanarak oynanır. Oyun başlangıçta yavaş başlar gittikçe hızlanır.
ALAFRANGA:Dansçılar, düz bir çizgide toplanırlar. Eller aşağıda tutulur.Düz sıra halinde oynanan bu oyun ileri-geri gidilerek icra edilir.
AĞIR HALAY: Oyun sağa doğru yürüyüşle oynanır. Oyunun başlangıcı (ağırlama bölümü) yavaştır. Kollar dirsekten kırılarak eller yukarıda tutulur.
SARHOŞ BARI: Kollar dirsekten kırık, dirsekle el arası yere paralel olarak kenetlenerek tutulur. Oyun bir süre sağa doğru yürüyerek, bir süre de bir dizi halinde öne gidilerek oynanır.
Oyun esnasında öne çıkışlarda &#;Haydaaa&#; diye nara atılır.
TEMURAĞA: Oyuna vücut sola döndürülerek, sağ ayak sol ayak üzerinden sola bir hamle ile başlar. &#;bazen sağa bazen sağ doğru yürüyüşle, bazen de düz sıra halinde, belli alan içinde gidip gelerek oyuna devam edilir.
ODUNCULAR: Erkeklerin oynadığı bir oyundur. Oyun süresince dansçıların kolları omuzlardan tutulu vaziyettedir. Baştaki dansçının elinde mendil bulunur.
SARIKIZ: Sağa doğru yürüyüşle başlayan ve yarım daire biçiminde oynanan bir oyundur. Baştaki oyuncunun elinde mendil vardır. Eller serçe parmaklardan tutuludur ve vücudun öne arkaya hareketine uygun olarak hareket eder.
TAMZARA:Tamzara Bar türü ya da Bar yöresi oyunu olmasına rağmen erkekler Halay düzeni ve Halay tutuşu ile oyuna başlarlar ve bitirirler. Oyun düz sıra halinde başlar ve yarım daire şeklinde devam eder. Bitişte oyuncular tekrar düz sıra haline gelirler.
GÜRCÜ HORONU
AĞAM BEN YANDIM:Kız-erkek karışık oynanan bu oyun aslında kız oyunudur. Halay sallanışı yapar gibi hafif geriye doğru ve son oyucunun üzerine yaşlanırmış gibi yaylanılmakta ve düz sıra halinde oynanmaktadır.
ÇARŞAMBA - HAVZA ÇİFTETELLİLERİ: Ağırlıklı olarak kadın oyunu olmasına rağmen, yer yer erkekler tarafından da oynanmaktadır. Diğer yörelerde olduğu gibi oyun yavaş başlar ve gittikçe hızlanan bir tempo ile devam eder.
Erkeklerde diz kırma, dizleri ve topukları birbirine vurma, parmak ucunda yürüme ve pıtık vurma (çalma) yaygındır.
Kadın hareketleri daha çok kendi ekseni etrafında oluşurken, erkek hareketlerinde oyuncular oyun içerisinde birbirlerine sırtlarını dönmemekte ve karşılıklı olarak oynamaktadırlar.
Kullanılan müzik aletleri
Samsun merkez ilçe: Zurna, davul, bağlama, klarnet, cümbüş, ıklığ.
Çarşamba: Davul, zurna ve bağlama
Bafra: Çift davul, çift zuma
Terme: Davul, zurna, kemençe.
Havza: Davul, zurna, klarnet, cümbüş.
Vezirköprü: Davul, zurna klarnet, cümbüş
Kavak: Davul, zurna
Ladik: Çift klarnet, davul, zuma, bağlama
Iklığ : &#;Iklık ya da iğlik&#; olarak da bilinir. Türklerin kullandığı eski yaylı çalgı. Bazı araştırmacılara göre de en eski Türk yaylı çalgısıdır.
Genel çizgileriyle rebap ve kabak kemaneye benzer. Hayvan kabuğundan (örneğin kaplumbağa), su kabağından ya da Hindistan cevizinden yapılan yarım küre biçimli gövdesinin ön yüzüne deri (çoğunlukla balık derisi) gerilirdi. Sapının ucunda tel sayısına göre iki ya da üç burgu bulunurdu.
Samsun&#;daki en önemli icracıları Yurdakul Süer, Özcan Avanoğlu, Sebahattin Meşekıran ve Iklığcı Osman (s. 52).
Seyirlik Oyunlar (s. 77)
YÜZÜK OYUNU- (Yüzük Kapmaca)
Uzun kış gecelerinde erkeklerin ya da kadınların ayrı ayrı oynadıkları ancak teması aynı olan bir oyundur.
Ortaya bir tepsi (sini) getirilir ve oyuncuların en yaşlısı oyun kurucu olarak seçilir. Sonrada bu eğlence kadınlar arasında yapılıyorsa evin en yaşlı kadınının yüzüğü alınır. Oyuncu sayısı kadar küçük bezler (mendiller) temin edilir. Önce bütün oyuncular oyun kurucuya sırtlarını dönerler. Oyun kurucu bu mendillerden birine yüzüğü düğümler. Diğer mendilleri de boş olduğu belli olmayacak şekilde düğümler ve hepsini sininin içine atar. Sonra oyuncular verilen komutla sininin içindeki düğümlü mendillerden birisini kapar ve bütün oyuncular bunu aynı anda yaparlar.
İçinde yüzük olan mendili alana oyun kurucu tarafından bir ceza verilir. Bunlar genellikle mani-türkü söyleme-oynama, kendi evinin büyüklerinden birini taklit etme ya da bir hayvan sesi çıkarmak gibi cezalardır.
Erkeklerde bu oyunların cezaları daha ağırdır. Oyunculardan birini sırtında taşımak, tek ayak üstünde durmak, kış gecesi bakkala gönderilerek lokum-helva alması İstenebilir.
MENDİL OYUNU (s. 78)
Yine kış gecelerinde herkesin oynadığı bir oyundur. Aileler kendi aralarında oynadığı gibi gençler bir evde toplanarak da oynarlar.
Kural oyun oynanan evdeki bir yaşlının ya da müsait olan birinin bu oyuna hakemlik etmesidir.
Bütün Oyuncular daire şeklinde ve dizlerinin üstünde otururlar. Gelen komutla herkes secdeye varır gibi yüzlerini yere koyarlar. Oyun kurucu elindeki mendili bu oyunculardan birinin arkasına kimse görmeyecek şekilde saklar. Bu saklama sırasında kuralara uymayan bir oyuncu olursa oyun durdurulur ve bir ceza verilir.
Mendil saklama sırasında oyun kurucunun ayak seslerinin duyulmaması için yere kapaklanan oyuncuların her biri bir hayvan sesi taklit eder. Daha sonra gelen komutla hepsi doğrulur.
Oyun kurucu oyunculara teker teker mendili kim çaldı diye sorar ve oyuncular ben ya da ben değilim diye cevap verir. Bu soru cevap birkaç tur devam eder. Sonunda eğer mendil ben çaldım diyen birinin arkasında ise bu kişi gruptan herhangi birine istediği bir cezayı verir. Eğer mendil ben çalmadım diyen bir oyuncunun arkasında ise bu defa oyun kurucu o oyuncuya ceza verir. Oyun kurucu herkese adil olmak zorundadır.
VIZ VIZ OYUNU
Bu oyun Kavak ilçemizin bazı köylerinde (Mahmut Beyli) erkekler arasında yaygın bir şekilde oynanmaktadır.
Bir evde ya da köy odasında toplanan erkekler aralarında birini kura ile seçerler. Seçilen bu kişi ARI olur. Arı parmakları ile orada konuşulanları duymayacak şekilde iki kulağını tıkar ve yüksek şekilde kesintisiz olarak vızıldamaya (vızzzzzzzzzzzz) başlar. Bu arada diğer oyuncular aralarında bir nesne (genellikle arının üstündeki bir eşya ya da onunla ilgili bir bilgi) belirlerler ve bunun ne olduğunu kulakları tıkalı arıya sırayla sorar. Arı diğer oyuncuların ağız hareketlerinden bu nesnenin ne olduğunu çıkartmaya çalışır. Her yanlış cevapta arı ensesine bir tokat yer. Burada oyunun en neşeli tarafı arının soruyu anlamadan verdiği garip cevaplardır. Hangi oyuncunun sorusuna yakın bir cevap verirse bu defa arı oyuncuyu temsili olarak sokar ve tokatlar.
Burada oyunun bir başka özelliği Oyuncular arıya soracakları sorunun başına mutlaka &#;Hodokman-Bi batman&#; diye bir tekerleme ilave ederler. Eğer aralarında arının çorabını belirlemişlerse; Hodokman-Bi batman çorabın ne renk diye sorarlar.
SARIK BAĞLAMA (SIRA GECESİ) (s. 79)
Kız evinde kına eğlenceleri yapılırken oğlan evinde de eğlenceler yapılır. Gecenin ilerleyen saatlerinde oğlanın sağdıçları ya da erkek arkadaşları bir fesle ortalama 2 metre uzunluğunda bir dolak getirirler ve damadı ortaya çıkartırlar.
Türküler ve oyunlar eşliğinde damada fes giydirilir ve dolak sarığa sarılmaya başlar. Ancak bu sarma işi oldukça ağırdan alınır. Dolak sarığa her bir tur atıldığında oyunda müzikte durur ve bu işi düzenleyen kişi &#;Bu dolak yetmeyecek, yeniden dolak almamız lazım. Ama bunun içinde para lazım&#; der.
Ortadaki siniye bütün davetliler para atar. Ortalığı kızıştırmak içinde kimin siniye kaç lira attığı bağırarak duyurulur. Yeteri kadar para toplanıldığında sarık bağlama işine de son verilir ve baklava tepsileri getirilir.
Bu şekilde toplanan para düğün masraflarına katkı olmak üzere damadın babasına ya da düğün masraflarını yapan kişiye verilir.
ARAP OYUNU
Bu oyunda oyuncu bedeninin görülen yerlerini siyaha boyar. Siyah bir post giymiştir ve elinde de tüfeği vardır. Bir başka oyuncu, ihtiyar ve beyaz sakallıdır. Yüzü un ile aklaştırılmıştır ve sırtına bir post giymiştir.
Kız ve iki kişiden yapılan bir at. Kız at ile yaylaya göç etmektedir. Arap atın başını çeker ve kıza sarkıntılık eder. İhtiyar ile arap, kız için kavgaya tutuşurlar. Kız ikisine de yüz vermez. Arap ihtiyarı öldürür. Kız ağlar, ağıtlar söyler. İzleyicilerde bu üzüntüye katılır. Düğün sahibi ihtiyarın ağzına para koyunca ihtiyar canlanır ve neşeyle halay çekilir.
DEVECİ OYUNU
Burada üç kişi vardır. Bir merkep, bir de deve bulunur. Eli yüzü isle karartılmış arap merkebi çeker. Deveci ise keçi postundan bir külah giyer. Beyaz yünden sakal yapar. Yüzü unla aklaştırılmıştır. Sırtı kamı şişirilmiştir. Elinde değnek bulunur. Arap ile gelin birlikte davul zuma eşliğinde oynarlar. Arap kadına sarkıntılık eder. Deveci araba silah atarak kovalar. Arap kızı kaçırır. Başka biri bir el silah atar. Arap korkusundan bayılır (veya ölür) sırtındaki eleği kırar gelin başında ağıt söyler, ağlar para veya yiyecek verip ayıltır. Sonra birlikte yenir içilir.
Samsum&#;da oynanan çocuk ve genç oyunları (s. )
Giyim-Kuşam (s. 83)
Alaçam ilçemizin Ağacalan, Büyük Yeraltı, Otmeşe köylerinde dokuma tezgâhları bulunmaktadır.
Kadın Giysileri:
Çarık: Manda derisinin (gönü) sırt kısmından yapılmakta ve bir çeşit yün çorapla giyilmektedir.
Çorap: Ayağa mevsimine göre yün, tiftik ya da pamuk dokuma çoraplar giyilirdi.
Paçalı Don: Evlerde el tezgâhlarında yapılan pamuklu dokumadıseafoodplus.infoinden farklı renkte iki parçalı olarak dikilmektedir. Diz ile ayak bileği arasındaki parça (saçı kırmızı denen bir boya) kire gelmesi için boyalı ipten dokunmuştur.
İçlik-İşlik: İç gömleğinin altına giyilmektedir. Bir nevi kadın iç çamaşırının üst kısmı olarak kullanılmıştır.
İç Gömleği: Her kadın çehiz olarak kendi dokuduğu gömlekleri getirir.Gömleklerin yakası açılmamıştır. Yaka giyileceği zaman açılmaktadır.Gömleklerin yakasının giyilmeden önce açılmasının kişiye ya da aileye uğursuzluk getireceğine inanılmaktadır (s. 90).
Üç etek: Evde giyilen gündelik üç eteklerin ön iki eteği kısadır. Halk arasında buna &#;sen git ben geliyorum&#; tabiri kullanılmaktadır.
Cepken-Yelek: Gündelik giyimlerde üçeteğin üzerine giyilmektedir.
Gerdan Altını: Kadınlar evde de olsalar takılarından vazgeçmezlerdi.
Fes-Altınkaplama Fes: Gündelik giyimin vazgeçilmez parçalarından biridir fes. &#;altın sayısı çok olan feslere &#;Kaplama Fes&#; denilmektedir.
Çember-Yemeni: Çember ya da yemeniler evde başta fes varken çene altından, yoksa enseden bağlanmaktadır.
Önlük: Önlük boyu üçetek boyu kadar uzun ve iki kez bele dolanmaktadır.
Yemeni: Ekonomik durumu iyi olan kadınlar ve kızlar gelin olurken, bayram ya da düğünlerde &#;yemeni ya da kundura&#; adı verilen ayakkabılar giyerlerdi.
Bel Kuşağı-Kemer: Merkez köylerde yaygın olan hasır dokumadır. Bunu tamamlayan yine hasır dokuma bileklikler kullanılmaktadır. Ladik ve Havza&#;nın bazı köylerinde ise saçaklı kuşaklar kullanılmaktadır.
Delme Yelek: Gömleğin üstünde ve yeleğin de altına giyilmekte. Hakim olan renk yeşil ve kırmızıdır. Sadece Ladik ve Havzanın bazı köylerinde kullanılmaktadır.
Tepelik-Tepe Altını: Kumaş kaplama karton plaka üzerine 29 lira çeyreği 10 sıra inci ya da kesme sedef boncuk ortasına ise bir Reşat altını koyulmuştur. Samsun ve köylerinde tepelik ya da tepe altına doğrudan saç üzerine koyulmaktadır. Tepelik saç üzerine pembe renkli bir kumaş kullanarak takılmaktadır.
Erkek Giysileri:
Çarık-Çapula-Kundura: Genellikle tuz ile gölgede kurutulmuş manda derisinden yapılmış çarık, burnu yukarıya kalkık çapula ya da ağır ve kaba bir erkek ayakkabısı olan kundura giyilir.
İç Donu: Paça ve Tuman da denir.
Potur: Yörenin tamamına yakınında siyah ve kahverengi şayak dokuma, ağı bol, ayak bileği ile diz arası dar giysidir.
Kuşak: Beli sıkı tutması için sarılan uzun ve dar bir dokumadır.
Kuşak hem bir erkek süsüdür, hem de öne gelen kıvrımları cep gibi kullanılmıştır. Çevreler, bıçaklar, hançerler, çubuklar, tütün-kav ve çakmak keseleri, para keseleri, enfiye kutuları, saatler ve anahtarlar kuşak kıvrımları arasında taşınmıştır.
Yelek-Fermene:Sağlı sollu ikişerden dört cebi vardıseafoodplus.infoer daha çok sahil kesiminde kullanılmaktadır.
Başlık: Samsun&#;da kullanılan erkek başlıkları sarık, serpuş, kavuk, külah, başlık, takke, puşu, derviş tacı, kalpak ve şapkadır. En yaygın kullanılanı festir.
Samsun Halk Müziği (s. )
&#;Nefesli Sazlar Ustası&#; Seydi Yerli, Ladik - Salur&#;da kaval imal ederdi.
Yorumcular; Şahin Gültekin, Ayten Zenger
Gürcan, Hikmet. (), Samsun Folkloru, Anadolu Folklor Vakfı Samsun Grubu Kültür Yayınları, İstanbul