Sarı kantaron Latince adıyla Hypericum perforatum L., halk dilinde mayasıl otu veya binbirdelik otu olarak bilinir. Hyperaceae familyasından gelen sarı kantaron, ılıman ve sıcak iklimde yabani olarak yetişen bir bitkidir. Rengiyle göz alan bu ot, kurutularak ya da taze olarak işlenir ve ’e yakın türü Türkiye’de yetişir. Soğuk coğrafyalarda tekrar tekrar oluşan ve bu sebeple çok yıllık otsu bitki olarak kategorize edilen sarı kantaron, yeşil gövdesi ve sarı çiçekleriyle cm boylarındadır. Bu çiçekler yaz aylarında toplanır ve asırlardır tüm dünyada birçok farklı hastalığı tedavi etmek amacıyla kullanılır. Bugün de bu değerli bitki, fitoterapinin uzmanları tarafından bitkisel tedavilerde kullanılmaya devam ediyor.
Sarı kantaron çiçeklerinin toplanıp belirli bir işlemden geçirilmesi ve zeytinyağı ile birleştirilmesi sonucu kantaron yağı elde edilir. Bu yağ özellikle yara izlerinin hızlı iyileştirilmesi için kullanılır. Biyoflavonoidler, organik asitler, antioksidanlardan zengin olan sarı kantaron yağı, hiperisin ve hiperforin içeriğiyle de dikkat çeker. Kırmızı kantaron yağı ise kırmızı renktedir. Hiperisin bu yağın kırmızı renginden sorumlu olan antrakinon türevidir.
Sarı kantaron çiçekleri, çiçeklenme dönemleri olan Mayıs-Eylül ayları arasında topraktan 5 cm yukarıda olacak şekilde, yani toprak üstünden toplanır. Avrupa Farmakopesi’nde “Hyperici herba” adı ile bilinen bitki üretim maserasyonuna sokulur. Maserasyon; Uygun bir çözücü içinde bitkinin bekletilmesi anlamına gelir. Sarı kantaronun maserasyonu için zeytinyağı tercih edilir. Ancak kullanılan zeytinyağının özellikle sızma zeytinyağı olması önemlidir.
Doğru zamanda toplanan bitkinin toprak üstü kısımları taze veya kurutulmuş olarak cm uzunluklara parçalanır ve zeytinyağı içeren bir kavanoz içine konulur. Genellikle bu oranın 1/5 olması istenir. Bu karışım hafta arasında belirli periyodlarda çalkalanarak güneş ışığına maruz bırakılır. Sarı kantaron çiçeklerinin zeytinyağı ile özdeşleşmesi beklenir. haftalık süre sonunda karışım tülbentten geçirilir. Süzülen karışım kahverengi renkli bir şişeye konur ve bu şekilde saklanır.
Kantaron yağının son yıllarda özellikle yaraların iyileşmesinde etkili olduğu bilinir. Güneş yanıklarından, kesik yara izlerine kadar kantaronun içeriğindeki etken maddelerin iyileşme sağladığı söylenir. Bununla ilgili araştırmalar günden güne artarken kantaronun antiinflamatuar ve antibakteriyel özellikle gösterdiği kabul edilir. Kantaronun sindirim sistemini iyileştirmesi de kantaronun faydaları arasında sayılır. Kantaronun etken maddeleri depresyon ile mücadelede önemli rol oynar. Kadınların zorlu bir dönemi olan menopozda da kantaronun iyi bir dost olduğu bilinir.
Yapılan araştırmalarla kantaronun faydaları bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Ancak kulaktan dolma yanlış bilgiler de mevcuttur. Kantaronun bilimsel faydaları şöyle sıralanabilir:
İçerisindeki hiperforinden kaynaklı kantaron yağı, antibakteriyel etki gösterir. Bu, bakterilerin yaşamasını durdurup, üremesini engellemesi anlamına gelir. Hiperisin antibakteriyel aktiviteye destek olur. Sarı kantaron yağı içeren bir merhemin yanıkların iyileşmesinde etkili olduğu anlaşılmıştır. İyileşme süresini kısaltırken antiseptik etki ederek mikropların üremesini ve yayılmasını engellemiştir. Yapılan bir çalışmada, Hypericum ekstraktlarının bakteri kaynaklı vajinal enfeksiyonlarda kullanımının güvenli olduğu sonucuna varılmıştır.
yılında yapılan bir çalışmada Hypericum perforatum bir antiinflamatuvar ajan olarak umut vaat ediyor. Sarı kantaron ekstraktlarıyla beslenen sıçanlarda, kolon iltihabıyla ilişkili enzimlerinin seviyelerinde azalma görüldü. Sarı kantaronun iki ana yağ özütü olan quercetin ve I3, II8-biapigenin, özellikle antiinflamatuvar ve mide koruyucu aktivite gösterdi. Sarı kantaron ekstraktları siklooksijenaz-2, interlökin 6 ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS) gibi proinflamatuvar (iltihap yapıcı) genlerin ekspresyonunun etkinliğini önleyerek antiinflamatuvar (iltihap giderici) etki göstermiştir.
Yara iyileştirmesi, kantaron yağını üne kavuşturan özelliğidir. Sarı kantaron, kolajen ve elastin sentezini canlandırması, iltihabi reaksiyonu önlemesi, bakteri ve küf dahil mikropların gelişimini engellemesi sayesinde yara iyileştirme özelliğine sahiptir. Sarı kantaron yağının yaraların iyileşmesini hızlandırdığı araştırmalarla ortaya konmuştur. Yapılan çalışmada, sarı kantaron ile yapılmış bir yanık kreminin kullanıldığı yanık tedavisinde şu bulgulara varılmıştır: Tedavide etkisi gözlemlenen kantaron yağının özellikle 1’inci derece yanıklarda çok etkili olduğu, yanığın 2 gün içerisinde iyileştiği rapor edilmiştir. 2’nci ve 3’üncü derece yanıkların ise alışılagelmiş yöntemlerle tedavi edilen yanıklara oranla en az 3 kez daha hızlı iyileştiği görülmüştür. Aynı zamanda bu merhemin keloid (dokunun kendisini aşırı tamir etmesi sonucu oluşan fibroz doku) oluşumunu engellediği bildirilmiştir.
Sarı kantaron merheminin sezaryen yaralarındaki etkisi üzerine yapılan bir klinik çalışmada, 10’un günde yara iyileşmesinde anlamlı farklar görülmüştür. Sezaryenle doğum yapan ve bu merhemi kullanan kadınlarda yaralarının iyileşmesinde gözle görülür fark olduğu ve yara izlerinde de küçülmeler olduğu rapor edilmiştir. Bu kadınların iyileşme sürecinde kaşıntı ve ağrı hissinin de azaldığı da gözlenmiştir.
Kantaron yağı farklı yara tedavilerinde kullanılır. Sıyrıklar bunlardan biridir. Yanık ve güneş yanıkları da yine kantaron yağı ile tedavi edilebilir.
Mide ülseri ve şişkinlik problemlerinde kullanımına sıklıkla rastlanan sarı kantaron yağı, akut konstipasyon (kabızlık) ve gaz krampları için de kullanılabilir. Sarı kantaron yağı midenin içerisinde bariyer oluşturarak mide asidinin etkilerini hafifletir ve hazmı kolaylaştırır.
Sarı kantaronun içeriğindeki hiperforin ve flavonoid maddelerinin antidepresan etki göstererek destek olduğu yapılan analizlerle gösterilmiştir. Hafif ve orta derecede depresyon tedavisinde sarı kantaron özütünün etkili olduğu klinik çalışmalarla saptanmıştır. Akut majör depresyon tedavisi gören ve günde 2 kez mg standardize sarı kantaron ekstresi alan kişilerde, antidepresan etkisi görülmüştür. Sarı kantaronun antidepresan ilaçlar gibi etkili olduğu tespit edilmiştir.
Kadınların zorlu dönemlerinden biri olan menopoz döneminde de sarı kantaronun etkilerinden faydalanılabilir. Premenopoz (menopoz öncesi) ve menopoz döneminde kadınlar gece terlemeleri, sıcak basmaları, uykuya dalmada zorluk ve az uyuma isteği, duygu durum değişikliklerinden rahatsızdır. Bu şikayetler menopoz öncesinde başlayarak kadınların en çok şikayet ettiği durumlardır. Yapılan bir klinik çalışmaya göre, sarı kantaron menopoz şikayetlerinin azaltılmasında destek olmuştur. Menopoz öncesinden itibaren başlayan bu şikayetlerin şiddetini azaltırken süresini kısaltmıştır. Ayrıca şikayetlerin görülme sıklığını da ciddi oranda azaltmıştır. Bu etki bitkinin beyinde serotonin seviyesini artırarak kişinin psikolojik durumunu iyileştirmesine bağlı olabileceği düşünülür.
Özellikle yaz aylarında güneşe maruz kalınan süre ve miktar artar. Bu durum da cilt kuruluklarını beraberinde getirir. Bazı cilt tipi zaten her koşulda kurumaya müsaittir. Bu durumla başa çıkmak için zeytinyağlı kremlerin yanı sıra sarı kantaron yağından da destek alabilirsiniz. Özellikle çok sık rastlanan nasır ve topuk çatlakları için de sarı kantaron yağını deriye iyice yedirerek masaj yapıp sürmek yararlı olacaktır.
Kantaron yağının yüzde faydaları ve kantaronun yağının saça faydaları ile ilgili kanıtlanmış bir bilimsel çalışma yoktur.
Kantaron yağının yaralar üzerindeki kullanımı şöyledir: Ciltte meydana gelen yanık, yara, sıyrık, güneş yanıkları ve sezaryen yaralarına damla kadar kantaron yağı sürün ve yağı masaj yaparak uygulayın.
Mide ve sindirim sistemi için ise kantaron yağının kullanım şekli şudur: Aç karnına sabah ve akşam olmak üzere günde 2 defa 1 tatlı kaşığı (10 ml) içilmesi önerilir. Bu sayede mide koruyucu etki gösterir ve mide ülserini tedavi etmeye destek olur.
Öncelikle tüm bitkilerin kullanımı ile ilgili doğru bilgiye sahip olmak önemlidir. Kantaron yağının da nasıl saklandığı ve depolandığı bilinmelidir. Yağın ne kadar miktarda ve sürede kullanılacağı bilgisi net olmalıdır. Ayrıca hangi amaçla ile kullanılacağı da önemlidir. Şüpheli bir durum yoksa kantaron yağının ve hidrosolünün yıkıcı yan etkileri olduğu görülmemiştir. Ancak antidepresan tedavisi alan kişilerin bu bitkisel desteği almadan önce mutlaka doktora danışmaları gerekmektedir. Alerjik reaksiyonlara sebep olabileceği de unutulmamalıdır.
Her zaman yanlış doz toksik etki yaratır. Sarı kantaronun öngörülmemiş ve kontrolsüz dozajı çok fazla yan etkiye sahip olabilir.
Unutmayın ki bir bitkinin etkisi ile içerisindeki etken maddeye özgü özel çözücülerle ekstrakte edilmiş etken maddelerin etkisi aynı değildir. Sarı kantaron da olsa kullanmadan önce hekiminize ve eczacınıza mutlaka danışın.
Kalp damar hastalığı olanlar, klinik çalışmaları yeterli olmadığı için hamileler, emzirenler ve feokromasitoma hastalığı (böbrek üstü bezi tümörü) olanlarda sarı kantaron yağı kullanımı önerilmez. Yine kemoterapi alan kişiler ve organ reddine neden olabileceği için organ nakli yapılmış kişiler kesinlikle sarı kantaron kullanmamalıdır. Sarı kantaron yağı bazı ilaçlarla da etkileşime girebileceği için sakıncalı kabul edilir. Bu ilaçlar bazı antibiyotikler, kardiyovasküler sistemine yönelik ilaçlar ve sinir sistemi ilaçlarıdır. Sarı kantaronun bu ilaçlarla birlikte kullanılmaması gerekir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Kantaron ya, kantaron bitkisinin çiçeklerinden elde edilen bir bitkisel yadr. Kantaron bitkisi, sar çiçekleri ve kozalak eklindeki meyveleriyle tannan bir bitkidir. Kantaron bitkisi, birçok kültürde yüzyllardr çeitli tbbi amaçlar için kullanlmtr ve kantaron ya da bu amaçlardan biridir. Kantaron ya, anti-inflamatuar, antimikrobiyal ve yattrc özellikleri nedeniyle çeitli salk sorunlar için kullanlmaktadr.
Kantaron ya, çeitli salk sorunlarna yönelik geleneksel bir bitkisel tedavi olarak kullanlmaktadr. Kantaron bitkisinin çiçekleri, yann çkarlmasnda kullanlr ve yan içindeki bileenlerin antiseptik, antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleri bulunur. Kantaron ya sala iyi geldii kadar cilt ve saç bakmnda da kullanlabilir.
Kantaron ya saç derisi salna ve saç büyümesine yardmc olabilecek birçok faydas nedeniyle popüler bir saç bakm yadr. Kantaron ya saç derisini nemlendirir, kepeklenmeyi azaltr, saç dökülmesini azaltabilir ve saç büyümesini tevik edebilir. Ayrca, saç güçlendirmek ve saç köklerini beslemek için kullanlabilir. Kantaron ya saça uygulanmadan önce, biraz stlarak ve saç diplerine masaj yaparak uygulanabilir. Ancak, kantaron ya kullanmadan önce, herhangi bir olumsuz etkiye kar hassasiyetiniz varsa veya herhangi bir salk durumunuz varsa öncelikle doktorunuza danmanz önerilir.
Kantaron ya saç için kullanlacaksa saç derisine ve saç köklerine masaj yaparak uygulanr. lem için u admlar takip edebilirsiniz:
Bu ilemi haftada birkaç kez tekrarlayarak saçnzn daha salkl, parlak ve güçlü görünmesini salayabilirsiniz. Ancak, herhangi bir hassasiyetiniz varsa veya herhangi bir salk durumunuz varsa, kantaron ya kullanmadan önce doktorunuza danmanz önerilir.
Kantaron ya saçta en az yarm saat bekletilerek kullanlmaldr. Baz kaynaklar bu sürenin saat kadar olabileceini de belirtmektedir. Kantaron ya, saç köklerini besleyerek saç salna katkda bulunur ve saçlarn daha güçlü ve parlak görünmesine yardmc olur. Ancak, her saç tipi farkl olduu için, kantaron yann ne kadar süreyle saçta kalmas gerektii konusunda net bir süre belirtilmemektedir.
Kantaron ya saç dökmez. Aksine kantaron ya saç köklerini besleyerek saçn daha güçlü ve salkl olmasna yardmc olur. Kantaron ya, saç derisindeki kan dolamn artrarak saç köklerinin beslenmesini salar ve saçn daha hzl uzamasna da katkda bulunur. Ancak her insann saç farkl olduu için, baz insanlar kantaron yana kar hassas olabilirler ve bu nedenle kantaron ya kullanmadan önce bir doktor veya uzmanla görümek faydal olabilir.
Kantaron ya saça zarar vermez ancak baz durumlarda kullanm önerilmez. Özellikle alerjik reaksiyonlara veya hassasiyete sahip olan kiilerde, kantaron ya kullanm ciltte kzarklk, kant ve döküntü gibi yan etkilere neden olabilir. Ayrca, kantaron ya saçta kalrsa, saçn yal ve kirli görünmesine neden olabilir. Bu nedenle, kantaron ya kullanrken dikkatli olunmal ve saçta fazla kalmasna izin verilmemelidir. Kantaron ya, özellikle saçn ihtiyacna uygun ekilde kullanldnda saç salna katkda bulunabilir. Ancak, herkesin saç farkl olduu için, kantaron ya kullanmadan önce bir uzmana veya doktora danmak faydal olabilir.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Doğada kendiliğinden yetişen ve sağlık için faydalı bitkilerden biri olan sarı kantarondan elde edilen doğa yağ saç bakımı için hem kadınların hem de erkeklerin gözdesi haline gelmeye başladı. Cilt ve hastalıklarda sarı kantaron yağına başvuran kişiler son dönemlerde sarı kantaron yağı saçlara iyi gelir mi? sorusunun cevabını da araştırmaya başladı. Biz de sizler için kurutularak elde edilen sarı kantaron yağı hakkında merak edilen soruları yanıtladık.
Sarı Kantaron Yağı Saça Faydaları
Sarı Kantaron Yağı Saça Zararları
Sarı kantaron yağının saç sağlığı üzerinde pek çok olumlu etkisinin olmasına karşılık kişiler bu doğal yağın zararlarını da merak etmektedir. Sarı kantaron yağının saç bakımında bir zararı yoktur. Ancak fazla kullanımdan uzak durulmalıdır. Aksi halde saçta aşırı yağlanma meydana gelebilir.
Sarı Kantaron Yağı Saç Çıkarır Mı?
Sarı kantaron yağının saç çıkarma konusunda yüzde yüz etkili olduğuna dair bir görüş bulunmaz. Ancak bu yağ saç köklerini besler ve saç derisinin nefes almasını sağlar. Böylelikle saç dökülmelerinde azalma meydana gelir. Düzenli bir şekilde kullanıldığı takdirde saç dökülmesini tamamen durdurmaya da yardımcı olur.
Sarı Kantaron Yağı Saç Dibine Sürülür Mü?
Kantaron yağını direkt olarak saç dibine uygulamanın aksine saç uçlarına uygulamak daha doğrudur. Bunun nedeni kimi kişilerde sarı kantaron yağının deride alerjiye yol açma ihtimalidir.
Sarı Kantaron Yağı Saça Nasıl Sürülür?
Saç için oldukça faydalı olan sarı kantaron yağının saça nasıl uygulandığı da merak edilmektedir. Saç bakımı için sarı kantaron yağı kullanımı oldukça basittir. Bu yağı duş sırasında değil duş öncesinde kullanmalısınız. Banyo yağmadan önce yaklaşık bir saat sarı kantaron yağının saçta bekletilmesi faydalı olması için önemlidir. Kantaron yağını saçınıza uygularken avucunuza döktüğünüz bir avuç yağı saç uçlarına ve saçınızın diplerine iyice yedirin. Saçınıza eşit bir şekilde dağıttığınızdan emin olduktan sonra 1 saat boyunca bekleyin. 1 saatin ardından saçınızı şampuan ile yıkayarak durulayın. Sarı kantaron yağı ile saç bakımında aşırıya kaçmamaya dikkat edin. Sarı kantaron yağının faydasını görmek için haftada bir ya da iki kez banyo öncesinde kullanmanız yeterli olacaktır. Aşırı kullanımı saçta yağlanmaya yol açar.