İshal, normalden daha sık tuvalete çıkma ve dışkının sıvı, gevşek bir şekilde çıkarılması ile karakterize bir bağırsak bozukluğu rahatsızlığıdır. Genellikle kısa süre zarfında geçen ishal, zaman zaman altta yatan başka rahatsızlıkların ya da kullanılan ilaçların yan etkisi sebebiyle akut ishal veya kronik ishal olarak, meydana gelebilir. Bunun dışında hayat döngüsü içerisinde herkesin en az bir kere yaşayabileceği ishal, genellikle tedavi gerektirmeyen, sık su içilmesiyle ve doğru gıdaların tüketimiyle tıbbi bir tedavi gerektirmeden önlenebilecek bir rahatsızlıktır. İshale ne iyi gelir sorularının cevaplarını yazımızın detaylarında bulabilirsiniz.
İshal gün içinde normalden daha sık, daha sulu ve gevşek dışkının çıkarılması ile meydana gelen bağırsak sorunudur. İshal ya da diğer adıyla diyare, genellikle birkaç gün kadar kısa süren ve tedavinin gerekmediği bir rahatsızlıktır. Fakat ishal, akut (aniden ve kısa süreli) ya da kronik (uzun süreli) olabilmektedir. Bunun dışında anne sütü tüketen bebeklerde ve bulaşıcı hastalıklar sonucu da kişide ishal görülebilmektedir.
Akut ishal, dışkının normalden daha sık ve sulu gelmesi durumunun birkaç gün devam etmesiyle oluşur. Virüs kaynaklı ya da bakteriyel bir enfeksiyon sonucu oluşabilir. Gıda zehirlenmeleri de akut ishale sebep olabilmektedir.
Kronik ishal ise haftalarca devam edebilen ishali tanımlar. Kronik ishalin altta yatan sebepleri arasında bağırsak hastalıkları veya bağırsak bozuklukları olabilmektedir. İrritabl bağırsak sendromu, sürekli enfeksiyon, inflamatuar bağırsak hastalığı, çölyak vb. bağırsak hastalıkları da ciddi rahatsızlıklar kronik ishal oluşumuna örnek verilebilir.
İshal eşliğinde çocuklarda görülebilecek bazı belirtiler mevcuttur. Bunlar: karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ateş olarak sıralanabilir. Rahatsızlık süresince dehidrasyonun yani vücudun kaybettiği sıvının, telafi edilmesi yani rehidrasyon yapılması gerekmektedir. Tedavi sürecinin planlı ve düzenli işlemesi ishalin uzunluğuna ve nedeni bağıl olarak değişkenlik gösterebilir.
Özellikle yenidoğan dönemindeki bebeklerde görülen ishal dehidrasyon oluşturabileceği için dikkatli olunması gerekmektedir. Küçük çocuklarda ve bebeklerde ishalle beraber bu belirtiler görülüyorsa dehidrasyon oluşumu söz konusudur:
Hava sıcaklıklarının artışı besinler üzerinde bakteriyel enfeksiyonların kolay ve hızlı bir şekilde üremesine zemin hazırlamaktadır. Besinlerin saklanma koşullarına göre mikropların ve bakterilerin üremelerinde ve ürettikleri toksinlerde artış görünmektedir. Bu enfeksiyon içeren besinler tüketildiğinde ishal meydana gelmektedir. Bu yüzden uzun süre dışarıda açık bir şekilde beklemiş olan gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir. İshalin en sık gözlenen nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
İshal kendi kendine düzelebilen bir bağırsak bozukluğu olarak açıklanabilir. Fakat kendiliğinden düzelse bile birkaç günden uzun sürmesi durumunda bazı belirtiler eşliğinde hastalığın daha ciddi bir hal alması söz konusu olabilir. Belirtileri görülen şu durumlar halinde bir doktora başvurulması gerekmektedir:
Dehidrasyon yani su kaybı ishalin en belirgin ve önemli semptomlarından biridir. Dehidrasyonun aşırı susamak, ciltte ve ağızda kuruluk, koyu renkte idrar, daha az idrara çıkmak ya da hiç çıkamamak, halsizlik ve baş dönmesi gibi belirtileri bulunmaktadır. Dehidrasyonun özellikle çocuklar ve bebekler için tehlikeli olmasının yanı sıra yaşlılar için diyabet, böbrek yetmezliği ve bağışıklık sistemi hastalıkları yani direnci düşük bağışıklık sistemine sahip kişilerce ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.
İshale ne iyi gelir, ishal bir tedaviye gerek kalmadan birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Bu süreçte vücudun yeteri kadar sıvı almış olması önem taşır. İshalin daha uzun sürdüğü durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulması halinde hekim ilaç reçetesi verebilir. İshale bakteri ya da parazit sebep olmuşsa antibiyotikler tedaviye yardımcı olabilir. Eğer ishale virüs sebep olmuşsa antibiyotiklerin tedaviye yönelik bir etkisi olmayacaktır. İshal esnasında vücutta ciddi su kaybı olduğu için kaybedilen su ve minerallerin tedavi sürecinde geri kazanılması önemlidir. İshale ne iyi gelir; sıvı içmek kişinin midesinde rahatsızlık yaratıyorsa, kusmaya neden oluyorsa sıvı damardan serum ile verilebilir.
Bazı ilaçlar yan etki olarak ishal yapabilir. İshale bir antibiyotiğin neden olması durumunda bir hekime başvurulması ardından ilacın dozajında düşürülme yapılabilir ya da ilaç değişikliği yapılabilir. Bu sebeple ishal şikayetiyle hekime başvuruluyorsa kullanılan ilaçların muhakkak hekime söylenmesi gerekmektedir.
Öte yandan İshale neden olan başka tıbbi rahatsızlıklar varsa bunların tedavi edilmesi gerekebilir.
İshali kesebilecek ve ishale iyi gelecek bazı öneriler şu şekilde sıralanabilir:
Akut İshal Genellikle gün süren ve kendiliğinden iyileşen ishal türüdür. Sıklıkla görülen bir rahatsızlıktır. Sürekli İshal hafta arası sürebilmektedir. Kronik İshal En az 1 ay sürebilir. Belirtileri devamlı seyredebilir ya da zamanla iyileşip tekrar oluşabilir.
İshale iyi gelen diğer yiyecekler şu şekilde sıralanabilir: - Elma - Muz - Haşlanmış patates - Havuç - Pirinç lapası - Leblebi İshale iyi gelen bitki çayları şunlardır: - Adaçayı - Nane - Papatya - Asma yaprağı - Biberiye - Karanfil kökü
İshal yapan yiyecekler şu şekilde belirtilebilir: - Sarımsak - Karpuz - Yoğurt - Kavun - Soğan - Baharatlı yiyecekler - Kızartma türleri ve yağlı yiyecekler - Kefir - Fast food - Yeşil yapraklı sebzeler ve lifli gıdalar
Dışkının su gibi olması bağırsakların sıvı emilimini etkili bir şekilde yapamamasından kaynaklıdır. Bu durum dehidrasyona yani yüksek su kaybına sebep olabileceğinden dolayı ishalin su gibi olması durumunda ve gün içerisinde en az üç kere tuvalete çıkarak oluşması durumunda ciddi sonuçlara sebebiyet verebileceği için bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Güncelleme Tarihi: 22 Kasım
Yayınlama Tarihi: 01 Mart
Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Leblebi, yemeklerde, salatalarda ve mezelerde kullanılan nohutun kavrulmasıyla elde edilen bir kuruyemiştir. Hem lezzeti hem de faydalarıyla dikkat çeken leblebi tam bir sağlık deposu olma özelliğini taşır. Bu şifa deposu kuruyemişte K, B6, C, A, E vitaminleri ile selenyum, magnezyum, çinko, fosfat, kalsiyum bulunmaktadır. Birçok vitamin ve proteini içeriğiyle dikkat çeken leblebinin faydaları İbrahim Saraçoğlu tarafından da dile getirilir. Birçok kişi tarafından leblebinin faydaları merak edilmekte ve leblebi yemek neye iyi gelir soruları sıklıkla araştırılmaktadır. İşte leblebinin faydaları…
Leblebinin Faydaları
Hamilelikte Leblebi Yenir Mi?
Anne adayları gebelik döneminde beslenmelerine oldukça dikkat etmektedir. Bu nedenle de hamilelik döneminde yiyecekleri besinler konusunda oldukça hassastırlar. Gebelik dönemindeki kişiler hamilelikte leblebi yenir mi sorusunun cevabını da merak etmektedir. Hamilelikte leblebi yenmesi güvenli olduğu gibi son derece yararlıdır da. Özellikle hamilelikte yaşanan bulantıların önüne geçilmesinde leblebi son derece etkilidir.
Aynı zamanda içeriğinde bulunan birçok vitamin, mineral ve aminoasitler sayesinde bebeğin gelişimine katkı sunarken annenin sağlına da iyi gelir. Ayrıca hamilelikte sık sık mideyle ve sindirimle ilgili problemler de meydana gelebilmektedir. Midede ekşimeye yol açan reflü başta olmak üzere hamilelikte yaşanabilecek mide sorunlarının önüne leblebi tüketimiyle geçilebilir. Fakat fazla tüketilmesi sonucu kabızlık ve başka problemler de meydana gelebileceğinden tüketim miktarına dikkat edilmesi tavsiye edilmektedir.
Leblebinin Zararları
Leblebi oldukça faydalı bir besin maddesi olsa da bazı durumlarda ve bazı kişiler için zararlı da olabilmektedir. Öncelikle kronik kabızlık problemi yaşayan kişiler tarafından dikkatli tüketilmelidir. Leblebinin ishali önlediği ve iyileşmesine yardımcı olduğu bilinmektedir fakat kabızlık şikâyetlerini artırıcı özelliği de olabilir. Bu nedenle kronik kabızlık sorunu yaşayan kişilerin leblebi tüketimi konusunda hekimlerine danışmalarında yarar vardır. Aynı zamanda bütün besinlerde olduğu gibi leblebinin de aşırı tüketiminden kaçınılması gerekmektedir. Aşırı tüketimi sonucu şişkinlik, çok fazla gaz, bağırsak krampları gibi sorunlara yol açabilen bir maddedir. Aşırı leblebi tüketiminde kabızlık problemi de ortaya çıkabilir. Bu sebeple günlük leblebi tüketiminin belirli bir miktarı aşmaması tavsiye edilmektedir.