Ses Havada Nasıl Yayılır
Ses hangi ortamlarda yayılır?
SES
Kulağın duya bileceği basit titreşimlerdir. İnsanların birbirleriyle iletişim kurmaları,duygu ve düşüncelerini aktarabilmeleri için konuşmaları gerekir. Konuşmanın temel öğesi sestir.
Ses, bir kaynaktan çıkar. Suda oluşan dalgalar gibi etrafa yayılır. Bizler de etrafa yayılan bu sesleri kulaklarımızla işitiriz.
Ses hangi ortamlarda yayılır?
Ses, havada yayıldığı gibi sıvılarda da yayılıseafoodplus.infoe yaşayan bazı canlılar bu sayede iletişim kurarlar. Fakat ses boşlukta yayılmaz. Örneğin: uzaydaki büyük patlamalarda ses duyulmaz.
Ses Neden Boşlukta Yayılmaz?
Dalgalar genel olarak, mekanik ve elektromanyetik dalgalar olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Elektromanyetik dalgalar, yayılmak için bir ortama ihtiyaç duymazlar ve boşlukta da yayılabirler. Mekanik dalgalar ise, enerjilerini aktarabilmek için ortam taneciklerine ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden boşlukta (örneğin uzayda) yayılamazlar. Ses dalgaları da mekanik dalgalar olduklarından yayılmak için maddesel bir ortama ihtiyaç duyarlar. Ses, nesnelerin titreşiminden meydana gelen ve uygun bir ortam içerisinde (hava, su vb.) bir yerden başka bir yere, sıkışma ve genleşmeler şeklinde ilerleyen bir dalgadır. Dolayısıyla ses, bir basınç dalgasıdır.
Sesin Yayılma Hızı
Sesin yayılma hızı havada 20o C de m/sn dir.
Sesin hızı ,ortamın sıcaklığından etkilenir.Sıcaklık arttıkça sesin hızı da artar.Sıcaklık artışı moleküllerin titreşim hızlarını arttırır,dolayısıyla sesin yayılma hızının artmasına sebep olur
Birim zamanda alınan yol hızı verdiğinden sesin yayılma hızı;
Hız: Yol / Zaman
Yağmurlu havalarda şimşek olayı gözlendikten sonra gök gürültüsünü duymamızın sebebi ses hızının ışık hızından daha küçük olmasıdır.
Işık hızı saniyede 3x m
Ses hızı saniyede dir.
Örnek:Aralarında uzaklık bulunan iki noktadan birinden çıkan ses diğer noktaya kaç saniyede ulaşır?(Vses= m/sn)
Zaman=Yol/Hız
Zaman=/ =5 sn
Sesin Yansıması
Ses dalgaları hareket ederken engellerle karşılaştıklarında yansımaya uğseafoodplus.infoıma olayında sesin hızı değişmez, fakat yönü değişir.
Sesin yansıması bazı canlılara kolaylık sağlamıştır.Örneğin; yarasalar çıkarttıkları seslerin cisimler üzerinde yansımasından faydalanarak hareket yönlerini belirlerler.
YANKI
Ses kaynağından çıkan sesin engele çarptıktan sonra geri yansıyarak tekrar duyulmasına YANKI denir.
Dilde anlam ayırt etmeyen, ancak farklı telâffuz edilen seslere, ses değişkesi denir. Örneğin bana ve banka kelimelerindeki [n] sesleri farklı söylenir. İlki bir diş sesi olan [n], ikincisi bir damak sesi olan [ŋ]‘dir. Buna göre Türkçede /n/ sesbiriminin, [n] ve [ŋ] olmak üzere en az iki ses değişkesinden söz edilebilir. Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi ses değişkeleri köşeli ayraç içinde gösterilir. Dilin sesleri incelenirken sesbirimler ve onların değişkeleri ayrıntılı olarak ele alınabilir ancak bu çalışmada ağırlıklı olarak sesbirimler üzerinde durulmaktadır.
Ayrıca bakınız[değiştir kaynağı değiştir]
Sesin yayılması için maddesel ortama ihtiyaç vardır. Yani boşlukta ses yayılmaz. Ses dalgalar halinde yayılır. Ses kaynağından çıkan ses maddenin taneciklerini titreştirir. Bu nedenle ses yayılır. Ses dalgasının her bir tam devrinde bir sıkışma ve bir seyrekleşme serisi vardır. Ses, tanecikten taneciğe yayılır, tanecikler ne kadar sık ise o kadar hızlıdır. Sesin yayılma hızı sırasıyla katıdan sıvıya, sıvıdan gaza azalır. Hız (V) = uzaklık (D)/ süre (t) biçiminde gösterilen genel hız formülü aslında teorik bir değer niteliği taşımamaktadır. Çünkü bu formülde göz önüne alınmayan dış faktörler, ses dalgalarının hızı üzerinde bir dizi etkiler yaratır. Örneğin rüzgâr sesi uzaklara taşır, gece ve gündüzün sıcaklık farkları ses dalgalarını etkiler. Ses dalgaları katılarda yaklaşık olarak &#;m/s hızla yayılır. Suda &#;m/s hızla yol alır. Havada &#;m/s yol alır.