Simit Tansiyonu Yükseltirmi

Herkes sağlıklı yaşamın formüllerini merak eder. Kimi okuduğunu, kimi de yakınlarından duyduğunu uygular. Peki doğal olan her besin herkes için faydalı mı? Ölçüyü nasıl ayarlamak gerekir? Hangi hastalığı olan nelerden uzak dursun? “Sağlıklı beslendiğim halde kilo veremiyorum” diyenler nerede hata yapıyor? Diyetlerin genel geçer bilgilere göre değil, hekim-diyetisyen kontrolünde mutlaka kişiye özel belirlenmesini gerektiğini vurgulayan Diyetisyen Arzu Yamanel, soru ve cevaplarla merak edilen konularda önemli bilgiler verdi.

"BAL 1 YAŞ ALTI BEBEKLER İÇİN TEHLİKELİ"

Bal, keten tohumu, susam gibi besinler herkes için mucize midir?

Bal içerdiği vitamin, mineral ve aminoasitlerden dolayı mucize olarak adlandırdığımız besinlerden biridir. Kanser ve birçok kronik hastalığa iyi gelen bal, 1 yaş altı bebeklerde kullanılamaz, çünkü arılar bal yapmak için nektar toplarken botulizm bakteri sporlarını da beraber alıp farkında olmadan bal yapımında kullanırlar. Yetişkinlerde herhangi bir sorun oluşturmaz. Ancak hem vücudun savunma ve sindirim sistemi yeterince gelişmemiş hem de mideleri hala sadece anne sütünü sindirecek durumda olan 1 yaşın altındaki bebeklerde bu bakteri, ‘botulizm’ adı verilen tehlikeli bir zehirlenmeye neden olabilir. Ayrıca balın karbonhidrat içeriğinden dolayı, kan şeker düzeylerinde aşırı bir yükselmeye sebep olacağından diyabet hastalarının da bu besini tüketmemeleri uygundur. Eğer çok isterlerse uzman kontrolünde ve glisemi kontrolü sağlanarak tüketimlerine izin verilebilir.

Keten tohumu; başta sindirim sistemi olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde sıklıkla kullanılır. Özellikle kabızlık, yüksek kolesterolün düşürülmesi, antienflamatuvar özellikleri ve zayıflamada kullanılır. Bununla birlikte eğer kan sulandırıcı bir ilaç kullanıyorsanız, keten tohumu kullanmayın. Diyabet ilaçları kullananlarda keten tohumu mutlaka uzman kontrolünde kullanılmalı, çünkü kan şekerini hızlıca düşürebilir. Fazla miktarda keten tohumu östrojen miktarını artıracağı için; kistik yapıda vücudu olanların tercih etmemesi önerilir. Ailede rahim kanseri ve yumurtalık kanseri öyküsü varsa, yine keten tohumu kullanımına dikkat edilmelidir veya kullanılmamalıdır.

Susam; A, C, E vitaminleri bakımından oldukça zengindir. Ayrıca içeriğinden dolayı; diyabet hastalığında ve anemide tercih edilir. Ancak susam yağlı bir besindir, dolayısıyla simit gibi bol susamlı besinlerin fazlası, kilo problemine sebep olur. Alerjik bir yapıda olanlar için ciltte kızarıklık, döküntü, kaşıntı, baş dönmesi, tansiyon problemi gibi sorunlara yol açabilir.

"YUMURTAYI TEREYAĞLI YİYEBİLİRSİNİZ"

Her sabah yumurta yemek kolesterolü etkiler mi?

Optimum miktarlarda kolesterol vücudumuz için olmazsa olmazdır. Ancak vücuda gereğinden fazla kolesterol almak bazı sorunların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Özellikle kanımızda dolaşan kolesterol miktarı arttıkça damar sağlığımız risk altına giriyor. Kolesterolün beslenmeyle yakından bir ilişkisi var. Bu süreçte bizi en yakından ilgilendiren çok da popüler olan yumurta. Yıllarca yumurtanın kolesterolü aşırı yükselttiği ve kolesterol sorunu olanların yumurtadan ve yumurtalı her besinden uzak durmaları gerektiğini düşündük. Ancak, son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalarda yumurtanın kolesterolü öyle sanıldığı gibi yükseltmediği görüldü. Çünkü yumurtanın sarısı yenildiğinde kanda yükselen kolesterolün damarlara çok da zararı yoktur. Ayrıca haftada gün yumurta tüketildiğinde de iyi kolesterol dediğimiz HDL kolesterolün de bir miktar yükseldiği bulunmuştur. Ancak her besinde olduğu gibi yumurtada da makul sınırlarda tüketime dikkat edilmelidir. Yani bol bol pastırmalı, sucuklu yumurta yemek yerine arada 1 tatlı kaşığı tereyağında pişmiş sahanda yumurta veya menemen yemenizi öneririm.

Hayatımdan ekmeği, şekeri, tuzu çıkardım neden hala kilo veremiyorum?

Aslında bu durumun altında çok basit sebepler yatar. Biz uzmanlar öncelikle kan tahlili sonuçlarınızı değerlendiririz. Eğer sonuçlarınız idealse, yaptığınız ve farkında olmadığınız küçük hataları bulup onları düzeltiriz. Örneğin; fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişler çok faydalı ancak kalorili besinlerdir. 5 adet fındık veya 5 adet badem 50 kaloridir. Danışanlarım hayatına sağlıklı beslenme sürecini bir şekilde entegre etmiş oluyor ancak miktarda ciddi sorun yaşıyorlar. Örneğin ‘Kefir çok sağlıklı ve mutlaka günlük beslenmemizde yer almalı’ diyoruz, danışan ise kefiri hayatına sokmuş ama günde alması gerekenin çok çok üzerine çıktığı için fazla kalori olarak dönüyor, dolayısıyla kilo veremiyor. Diğer taraftan en sık karşılaştığım problem yine ara öğün atlama sebebiyle özellikle akşamüzeri atıştırmalarının fazla olması. Yemek hazırlanana kadar kişi, 3 badem, 2 ceviz içi, 1 tane galeta, yarım dilim peynir yese bile yaklaşık kalori almış olur (dikkatinizi çekerim, hepsi oldukça sağlıklı ve önerilen besinler). Üzerine de yemekte gr haşlanmış tavuk, zeytinyağlı salata ve 1 kâse yoğurt bile yese, atıştırmalar yüzünden günlük kalori ihtiyacının yaklaşık kalori üzerine çıkmış oluyor.

"MS HASTALARI EKİNEZYADAN UZAK DURSUN!"

Üst solunum yolu hastalıklarında kullanılan ekinezyayı kimler kullanmamalı?

Ekinezya, özellikle iltihap giderici, bağışıklık sistemini uyarıcı, antioksidan ve yara yeri iyileştirici özelliklere sahip birçok kimyasal madde içerir. En çok yararlı olduğu yer üst solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Ancak otoimmün hastalıklar (lupus, romatoid artrit), MS ve verem gibi hastalıklarda kullanılmamalıdır. Yan etki olarak baş ağrısı, halsizlik, bulantı, mide ağrısı, kabızlık ve döküntü, görülebilir. Bazı ilaçların etkisini ve yan etkisini artırabilir. haftadan daha uzun kullanımının bağışıklık sistemini baskıladığı gösterilmiştir. Bu nedenle 8 haftadan daha uzun süre kullanılmamalıdır.

D vitamini yararlı mı, zararlı mı?

Son yıllarda oldukça popüler olan D vitamini, kemik sağlığından, bağışıklığın güçlenmesine kadar birçok faydası vardır. D vitamini eksikliğinin ise diyabet hastalığından, kalp hastalıklarına, depresyondan astıma kadar birçok hastalıkla ilgili olduğu bilimsel çalışmalarla saptanmıştır. Yağda çözünen bir vitamindir. Diyetle alınan kalsiyum ve fosforun bağırsaklardan emilimini sağlar. Ancak D vitamini düzeyinizi kontrol ettirmeden takviye başlamayın. İdeal D vitamini alımı günde Ü olmalıdır. D vitamini için tolere edilebilir üst sınır tüm yaş gruplarında ünite, yani mikrogramdır. Fazlalığı ciddi kalsiyum yüksekliğine neden olur. Bu durum kalp-damar hastalıklarına, mide bağırsak hastalıklarına, ruhsal ve sinirsel hastalıklara neden olabilir. Hatta kalp ritim bozukluğu yapabileceğinden ölüme bile neden olabilir. Ayrıca D vitamini fazlalığı kemik döngüsünün durmasına ve kemiğin daha kırılgan hale gelmesine neden olabilir.

Kemoterapi alan hastalar zerdeçal kullansın mı?

Yeni yapılan bilimsel çalışmaların çoğu zerdeçalın, normal olmayan hücrelerin ve kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediğini gösterilmiştir. Özellikle kanser hücrelerinin yaşamasını sağlayan enzimin aktivitesini azalttığı belirtilmiştir. Özellikle kalınbağırsak kanseri riski yüksek olan kişilerde kanser gelişiminin engellenmesinde yararlı olabileceği düşünülüyor. Bununla birlikte zerdeçalın, bazı ilaçlarla birlikte kullanılmaması gerekir. Bu ilaçların meme kanserini öldürücü etkisini bozabilmektedir. Ayrıca spastik bağırsak hastalığı olanlarda yakınmaları artırdığı için kullanılmamalıdır. Safra yolları tıkanıklığı, safra taşı, ülser dahil mide-bağırsak hastalığı olanların da bu ürünü kullanmaması gerekir.

Yüksek tansiyonu düşürmek için nasıl beslenmeliyiz?

Bizim halk tansiyonu düşürmek için besinlerden ziyade, iki şey kullanır: Sarımsak ve limon suyu. Doktorlarımız ise tansiyona iyi gelebilecek besinleri tüketmemizi önerirler.

***

(Yazı: 1)

Çoğu durumda, kimse yüksek tansiyona neyin neden olduğunu bilmez. Bilinen şey, yediğimiz yiyeceklerin kan basıncımızı hem iyi hem de kötü yönde etkileyebileceğidir.

Yüksek kan basıncı nedir?

Kan basıncı, kalbin kanı kan damarı duvarlarına doğru itme kuvvetidir. Kalp, kanı vücutta taşıyan atardamarlara pompalar. Hipertansiyon olarak da adlandırılan yüksek tansiyon, atardamarlarımızdaki basıncın normal aralığın üzerinde olduğu anlamına gelir. Çoğu durumda, kimse yüksek tansiyona neyin neden olduğunu bilmez. Yediklerimiz kan basıncımızı etkileyebilir.

Yüksek tansiyonu kontrol etmek için ne yemeliyim?

Az tuzlu ve kalorisi düşük yiyecekleri yiyin. Taze sebze ve meyve tüketin.

Yiyecekleri tatlandırmak için tuz yerine baharat ve otlar, sirke, limon veya taze meyve suları kullanın.

Margarin gibi trans yağlardan uzak durun.

Salata sosları da tansiyonu yükseltir.

Yemem gereken yiyeceklerden bazıları nelerdir?

Süt, yoğurt ve peynir (kalsiyum açısından zengin besinler kan basıncını düşürür).

Beyaz et, balık ve hindi eti. Kırmızı et de yiyebilirsiniz.

Tam buğday ekmeği

Taze meyve ve sebzeler.

Bunlar kan basıncını düşürmeye yardımcı olan potasyum ve minerallerden zengindir.

Hedef günde 5 porsiyon meyve ve sebzedir.

Bulgur pilavı, makarna ve patates

Tuzsuz tohumlar (kabak ve ayçiçeği) ve tuzsuz fındık, kan basıncını düşüren mineral açısından zengin besinlerdir.

Hangi yiyecekleri daha az yemeliyim?

Margarin

Salata sosları.

Kızarmış yiyecekler.

Tuzlu atıştırmalıklar.

Konserve çorbalar.

Fastfood yiyecekler.

Şarküteri ürünleri (salam, sucuk, sosis)

Sodyum ve tuz arasındaki fark nedir?

Tuz çoğunlukla, gıdalarda doğal olarak bulunan bir mineral olan sodyumdur. Sodyum, kan basıncımızın artmasına neden olabilecek maddedir. Gıdalarda sodyumun diğer formları da bulunur. MSG (mono sodyum glutamat), yiyeceklere eklenen sodyumun başka bir örneğidir (Çin yemeklerinde yaygın olarak kullanılır).

Tuz tansiyonu nasıl yükseltir?

Sodyum içeren çok fazla besin yediğimizde, vücudumuz tuzu vücudumuzdan atmak için fazladan su tutar. Bazı insanlarda bu, kan basıncının yükselmesine neden olabilir. Eklenen su, kalbinize ve kan damarlarınıza baskı uygular.

Günde ne kadar sodyum tüketmeliyiz?

Amerikan Kalp Derneği, günlük sodyum alımının bir çay kaşığı kadar olmasını önermektedir. Bu da 5 grama tekabül eder. Çoğu insan bu sınırı fazlasıyla aşar.

Sodyum alımımı nasıl azaltabilirim?

Sofra tuzu kullanmayın.

Hazır gıdaların etiketlerini okuyun ve sodyum oranı düşük yiyecekleri seçin.

"Sodyumsuz", "düşük sodyumlu" ve "tuzsuz" olarak işaretlenmiş yiyecekleri seçin.

Tuz yerine geçen ikameleri kullanın (önce doktorunuza danışın).

İçerik etiketlerini okuyun. (İçerikler en büyük miktar sırasına göre listelenmiştir.)

Sodyum içermeyen otlar ve baharat karışımları satın alın.

Hangi yiyecekler sodyumdan yüksektir?

Sucuk, salam, sosis, tuzlu zeytin

Konserve yiyecekler

Çeşniler (soya sosu, salata sosları).

Aperatif yiyecekler (simit, patlamış mısır, yer fıstığı, cips).

Salamura edilmiş yiyecekler. (Sirke ve limon suyu tüketilebilir)

Diyetimi değiştirmek için başka ne yapmalıyım?

Sigara tansiyonu yükseltir.

Alkolden kaçının.

Çeşitli yiyecekler yiyin (tek taraflı beslenmeyin)

Diyet lifi yüksek yiyecekler yiyin (tam tahıllı ekmekler, tahıllar, esmer makarna, taze meyve ve sebzeler).

***

(Yazı: 2)

Yüksek tansiyon oldukça sık görülen bir hastalıktır. Ancak yediğimiz gıdalara dikkat ederek ve sağlıklı beslenip sağlıklı yaşayarak bunun önlenmesini ve kalp damar hastalığını ortaya çıkarmasının önüne geçebiliriz. Taze sebze, meyve ve süt içeren gıdalar iyi gelmektedir.

Tansiyonun düşmesine iyi gelen besinler, gıdalar ve yiyecekler

Süt Ürünleri: Kalsiyum içeren süt, peynir ve yoğurt gibi gıdalar damarların ve kalbin korunmasına yardımcı olur ve tansiyonun dengelenmesini sağlar.

Tam Tahıllar: Kan basıncının düzenlenmesinde rol alan besin lifi içermesi sayesinde sindirimi kolaylaştırır. Kepekli ekmek, yulaf, çavdar, esmer pirinç ve arpa gibi gıdaların tüketilmesi tansiyonu dengelemeye yardımcı olacaktır.

Sebzeler: Tansiyonu düşürmede etkili olan sebzeler ayrıca düşük kalori ve yüksek vitamin ve mineral içermesi açısından genel sağlığı da korur. Brokoli, ıspanak, patates, kabak ve domates gibi sebzeler tansiyonun düşmesini sağlar.

Meyveler: Besin lifi içermesi ve düşük kaloriye sahip olmasının yanında tansiyonu düşürmeye de yardımcı gıdalardır. Kavun, elma, çilek, ananas, muz, şeftali, mango ve turunçgiller yüksek tansiyona iyi gelen yiyeceklerden bazılarıdır.

Balıklar: Vücudumuzun protein ihtiyacının bir kısmını deniz ürünlerinden sağlamalıyız. Ton, somon, mezgit gibi derin su balıkları tüketimi sağlanmalıdır. Haftada en az 2 kez balık yemek omega-3 açısından şarttır.

Baharatlar: Tuz yerine baharatlarla tatlandırılan yiyecekler almak tansiyonu düşürmeye fayda sağlayacaktır.

Kuru yemişler: Badem, ceviz, fındık ve fıstık gibi gıdalar tüketilmesi tansiyonu da dengeler. Ancak kavrulmamış ve tuz içermemiş olması önemlidir.

Potasyum içeren gıdalar: Potasyum tansiyonun dengelenmesinde etkili olabilen bir mineraldir ve potasyum içeren gıdaları tüketmek tansiyonun etkisi azaltmaya ve dengelemeye yardımcı olacaktır.

Potasyum içeren yoğurt, süt, avokado, kayısı, kavun, muz, hurma, üzüm, nektar, balık, tavuk, hindi, ton balığı, kereviz, havuç, fasulye, ıspanak, patates, bal kabağı ve domatestir.

Ayrıca kalsiyum ve magnezyum içeren (yer fıstığı, fıstık ezmesi, buğday kepeği, börülce) gıdalar da tansiyonun dengelenmesine olanak verir.^[1][2]

görüntülenme