Siroz Nasıl Anlaşılır

Siroz hastalığı aşırı kimyasal ve alkol kullanımı doğrultusunda oluşabileceği bilinen bir tür karaciğer hastalığıdır. Siroz hastası olan bireylerin büyük çoğunluğu uygun tedaviler ile sağlığına ulaşabilmektedir.

Siroz Nedir?

Halk arasında siroz olarak bilinen bu hastalık aslında kronik karaciğer j-hastalığıdır. Karaciğer yapısı ve konumu itibari ile oldukça önemli bir organdır. Özellikle vücuda alınan her türlü ilacın yıkım işlemi karaciğer sayesinde olur. Karaciğer kendini yenileyebilen bir organ olamasın nedeni ile siroz hastalığının geçme imkânı oldukça fazladır.

Fakat siroz hastalığına yakalana bireylerin sigara ve alkol gibi birçok alışkanlığa son vermesi gerekir. Aksi takdir de tekrardan hastalık ortaya çıkabilir. Karaciğer yapısı itibari ile bir sure daha siroz hastalığına rağmen çalışır. Özellikle hastalık esnasında karaciğerin sertleşip küçülme ihtimali çok fazladır. Sonuç olarak karaciğer hastalığı olarak bilinen siroz hastalığı sonucunda bireyin vücudunda çok büyük değişiklikler olur.

Siroz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Siroz hastalığı genellikle erken dönemde belirti vermez. Fakat hastalığın ilerleyen safhalarında bazı belirtiler sayesinde siroz hastalığı oldukça netleşir. İlk olarak iştah kaybı ve bunun devamında bir miktar kilo kaybı meydana gelir. Halsizlik ve bulantı durumlarının gözlenmesi de beklenir. Saç dökülmesi ve çabuk hasta olunması karaciğerde olan eksikliğin ilk belirtileridir.

Hastalığın ikinci evresinde kas kaybı ve kansızlık durumları meydana gelir. Kaşıntı ve sarılık gibi durumların rastlanması da son derece normaldir. Son yıllarda oldukça azalma görülen siroz hastalığının ileri evrelerin de vücutta sararmalar oluşur.

Özellikle sarılık hastalığı da sirozun bir sonudur. Kadınlarda adet düzensizliğinin başlaması da sirozun sonucudur. Mide bölgesinde ağırlaşma hissedilmesi karaciğerin etkinliğinin azaldığını gösterir.

Karaciğer Sirozu Nasıl Anlaşılır, Neden Olur?

Karaciğerinde siroz başlangıcı olan bir birey ilk olarak büyük çapta sarılık belirtileri gösterir. Devamında özellikle karaciğer üzerinde morarmalar oluşabilir. Karaciğer sirozuna neden olan en büyük etmen orantısız sigara ve alkol kullanımdır. Özellikle yeteriz ve düzensiz beslenme de karaciğeri oldukça yoran aktiviteler arasında yer almaktadır.

B12 eksikliği ile karaciğer sirozu durumunun görülme ihtimali de artar. Ayrıca bireyin safra yollarında tıkanmalar varsa kesinlikle siroz başlangıcı meydana gelebilir. Birey kesinlikle uzman bir doktor tarafından kontrol edilmelidir. Siroza neden olan diğer etmenlerden biriside ağır ilaç kullanımdır.

Çünkü çok yüksek kimyasal içerikli ilaçların kullanılması durumunda vücut organlarında birisi olan karaciğer çok çalışır. Karaciğerin yorulması ve yeterli besinin gitmemesi nedeniyle oldukça sıkıntılı durumlara yol açabilir. Bireylerin ağı ilaçlarla birlikte alkol ve sigara kullanması sürecin daha da olumsuz etkilenmesine neden olur.

Siroz Tedavi Yöntemleri Nedir?

Karaciğerde meydana gelen aşırı ve yoğun şekilde yapılan yapım ve yıkım faaliyetleri nedeni ile siroz hastalığı oluşur. Siroz hastalığının geçmesi için tedaviye hastanın katılımı ve hasta doktor ilişkisi son derece önemlidir. Ayrıca karaciğer siroz hastalığı üç aşamaya ayrılır.

İlk aşama oldukça hafi düzeyde olan karaciğer hastalığıdır ve zararlı alışkanlıkların bırakılması ile geçmesi muhtemeldir. Diğer ikinci aşama oldukça zordur ve zararlı alışkanlıklara birlikte bireylerin ilaç kullanması da gerekir. Son aşamada ise karaciğerin büyük bir bölümü zarar görmüş ve kullanılmaz duruma gelmiştir.

Bu aşamada yapılması gereken karaciğer naklidir. Eğer sirozdan şüpheleniyorsanız acil bir şekilde doktorunuzla iletişime geçmenizde fayda vardır. Çünkü erken teşhis tedavini başarısını arttırır.

Siroz Nedir?

Siroz, karaciğerin sağlıklı dokusunun skar dokusu ile yer değiştirdiği ve geri dönüşümsüz hasar aldığı karaciğer hastalıklarının son evresinde görülen bir hastalıktır. Sağlıklı karaciğer dokusunun yerini skar dokusu aldığından karaciğer fonksiyonları azalır. Görevlerini uygun bir şekilde gerçekleştiremez. Birçok karaciğer hastalığı tipi; sağlıklı karaciğer hücrelerine hasar verir, hücrede inflamasyona ve hücre ölümüne sebebiyet verirler. Kalan karaciğer dokusu hücre onarımı yapmaya çalışır. Onarım sürecinde karaciğer, skar dokusu ve fibröz yapılarla iyileşmeye çalışır. Ancak skar dokusu karaciğere gelen kan akımını kısıtlar. Siroz evreleri ilerledikçe karaciğerdeki skar dokusu oranı artar. Karaciğer; besinleri işleme, hormon üretme, ilaç ve toksinleri vücuttan uzaklaştırma gibi becerilerini kaybeder. Ayrıca karaciğer tarafından salgılanan protein ve enzimlerin üretimi de azalır. Sirozun geri dönüşü yoktur, skar dokular iyileştirilemez. Eğer siroz erken teşhis edilirse karaciğere verilen hasar kısıtlanabilir. Son evre siroz hayatı tehdit edici bir durumdur. Karaciğer nakli gerektirir.

Sirozun Yaygın Nedenleri

Siroz tek bir nedene ve patofizyolojiye sahip bir hastalık değildir. Karaciğer hücrelerine hasar veren her hastalığın son aşaması olarak kabul edilir. Sirozun en yaygın nedenleri sırasıyla şunlardır:

1. Alkol kullanımı: Alkolün uzun dönem aşırı kullanımının sirozla ilişkilendirildiği raporlanmıştır.
2. Karaciğerin kronik viral enfeksiyonları (hepatitler): Hepatit B ve hepatit C enfeksiyonları kronik viral hepatite yol açan hepatitlerdir.
3. Yağlı karaciğer hastalığı: Obezite ve diyabet hastalığında görülen bu durum sirozun en önemli sebeplerindendir. Non-alkolik steatohepatit olarak da isimlendirilir.

Daha az yaygın olan siroz sebepleri ise:

- Alfaantitripsin eksikliği: Karaciğerde anormal proteinlerin birikmesine sebep olur.

- Hemokromatozis: Karaciğerde aşırı demir birikimi anlamına gelen bir hastalıktır.

- Wilson hastalığı: Karaciğerde aşırı bakır birikimi ile kendini gösteren bir hastalıktır.

- Kistik Fibroz: Yapışkan ve kıvamlı mukusun karaciğerde birikmesidir.

- Glikojen depo hastalıkları: Karaciğerin karbonhidratların depo formu olan glikojeni yıkamadığı veya depolayamadığı hastalıklardır.

- Alagille Sendromu: Normalden daha az miktarda safra kanalı bulunmasıdır. Safranın akımında problem vardır. Sarılığa sebep olur.

• Otoimmün hepatit: Kişinin kendi bağışıklık sisteminin sağlıklı karaciğer dokusuna saldırması ve hasar vermesi sonucu oluşur.
• Karaciğerde safra akımını etkileyen hastalıklar: Primer biliyer kolanjit, primer sklerozan kolanjit ve biliyer atrezi gibi hastalıklar safra akımını engeller ve karaciğer hasar alır.

• Kronik kalp yetmezliği: Karaciğerin sıvı ile yüklenmesine ve yeterli kan dolaşımının sağlanmamasına neden olur.

• Amiloidoz: Nadir görülen bir hastalıktır. Normal karaciğer fonksiyonunu azaltan anormal bir protein olan amiloidin birikmesi ile giden bir hastalıktır.

Karaciğer hastalıklarından siroza hastalığına ilerleme aşama aşama gerçekleşir. Karaciğer hasarı devam ederse hücreler ölmeye başlar. Çok nadir olarak bazı şiddetli vakalarda siroza çok hızlı bir ilerleyiş söz konusu olabilir.

Siroz Nasıl Teşhis Edilir?

Yaygın bir karaciğer hasarı söz konusu olmadığı sürece siroz hastası, hastalığının farkında olmayabilir ve hiç şikayeti olmayabilir. Ancak karaciğer hasarı vücut tarafından kompanse edilemeyecek büyüklükte ise belirti ve bulgular görülür. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

- Çabuk yorulma

- Kolay morarma ve kanama

- İştah kaybı

- Bulantı

- Bacaklarda, ayak bileğinde ve ayaklarda şişkinlik (ödem)

- Kilo kaybı

- Kaşıntı

- Sarılık

- Karında sıvı birikmesi (assit)

- Ciltte örümceğimsi damar yapıları

- Avuçlarda kızarıklık

- Erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti)

- Hepatik ensefalopati geliştiğinde bilinç bozukluğu

Hasta yukarıda sıralanan şikayetlerle doktora başvurduğunda hastadan sirozun sebebine yönelik tıbbi hikaye alınır ve fizik muayenesi tamamlanır. Hastanın öyküsünde özellikle alkol kullanımı, yasa dışı ilaç kullanımı, hepatit ve sarılık sorgulanır. Tıbbi hikayeye yönelik kan testleri istenir. Karaciğer enzim seviyeleri, hepatit markerları, bilirubin seviyesi, otoantikor varlığı ve alfa fetoprotein hormonuna bakılır.

Görüntüleme yöntemleriyle karaciğerin büyüklüğü, şekli ve dokusu incelenir. Karaciğeri görüntülemek için bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve ultrasonografi istenebileceği gibi safra patolojilerinden şüphe ediliyorsa safra kanallarını daha detaylı görüntülemek için endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi istenebilir. Transient elastografi adı verilen özel ultrasonografi yöntemiyle karaciğer dokusundaki skar oranı ile ilgili bilgi edinebilir.

Karaciğerden biyopsi (örnek parça) alınarak siroz tanısı konfirme edilir. Ayrıca biyopsi, sirozun sebebini ortaya koyabilir ve kansere ilerleyip ilerlemediğini belirtebilir.

Siroz Evreleri Nelerdir?

Siroz semptomlarının varlığına göre kompanse ve dekompanse siroz olmak üzere iki evrede incelenir. Eğer yeteri kadar erken teşhis edilirse dekompanse sirozun kompanse siroza dönüşü mümkündür. Bu iki evre şu şekildedir:

- Kompanse siroz evresi: Siroza dair semptomların görülmediği ve hastanın şikayetinin omadığı evredir. Karaciğerde skar dokusu vardır ancak semptoma yol açacak kadar ilerlememiştir.

- Dekompanse siroz evresi: Sarılık ve karında sıvı birikmesi (assit) gibi semptomlar bu evrede kendini gösterir. Çok ciddi bir evredir. Erken tanı ve teşhiste geri dönüşü mümkündür ancak geç kalınmışsa tek seçenek karaciğer naklidir. Hayatı ciddi oranda tehdit eder.

Siroz Tedavi Yöntemleri

Sirozu tamamen geri döndüren kesin bir tedavi yoktur. Karaciğerin aldığı kalıcı hasarı azaltmak, sirozun ilerlemesini engellemek ve hastayı rahatlatmak amacıyla bazı tedaviler verilebilir. Sirozun sebebine ve evresine göre tedavi doktor tarafından belirlenir.

Yaşam tarzı değişiklikleri

Alkol tüketimine bağlı sirozda ilk yapılması gereken alkol kullanmayı bırakmaktır. Obezite ve diyabet hastalığında doktor tarafından kilo verilmesi önerilebilir. Siroza bağlı olarak karında sıvı biriktiğinde ve ödem oluştuğunda düşük sodyum diyeti yapılmalıdır.

İlaç tedavisi

Karaciğer kanlanmasında önemli bir yeri olan portal vende basınç artışı (portal hipertansiyon) durumunda basıncı düşüren beta bloker ve nitrat grubu ilaçlar tercih edilirken hepatit gibi enfeksiyon durumlarında antiviral tedaviler tercih edilir.

Karaciğer nakli

Yaşam tarzı değişikliklerinin ve ilaç tedavisinin işe yaramadığı noktada hasta için tek tedavi karaciğer naklidir. Canlı donörden veya kadavradan nakil gerçekleştirilebilir.

Siroz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Hangi miktarda alınan alkol siroz için risk faktörüdür?

yılında yapılan bir meta analiz çalışması; kadınların miktardan bağımsız olarak alkol kullanımının siroz riskini artırdığını, erkeklerin ise günde bir içkiden fazla içmesinin siroz riskini topluma göre artırdığını belirtmektedir. Bunun nedeni erkek vücudunun alkolü kadın vücuduna göre alkolü daha iyi metabolize etmesidir. Alkol için güvenli bir doz yoktur.

Hepatit Nedir, Hepatite Ne Sebep Olur?

Karaciğer hücrelerinin hasar görmesi ve inflame olmasına hepatit denir. Hepatit, karaciğer hücresinin inflamasyonu anlamına gelir ve karaciğer hücresinde inflamasyon başlatan her şey hepatite sebep olabilir. Bu hasar; ilaçlar, toksinler, alkol, kalıtsal hastalıklar, metabolik hastalıklar ve viral enfeksiyonlar tarafından verilebilir. Hepatite yol açan birçok mikroorganizma vardır ancak başlıca sorumlusu hepatit A, B, C, D ve E virüsleridir. Bunlardan sadece hepatit B ve C virüsleri kronik hepatite sebep olur.

Siroz Komplikasyonları Nelerdir?

Sirozun en ciddi komplikasyonu portal hipertansiyondur. Karaciğer kanlanmasında çok önemli rolü olan portal venin basıncının yükselmesidir. Kan dolaşımı engellendiği için özofagusta, midede ve bağırsaklarda varisler oluşur. Özellikle özofagus varislerinin kanama olasılığı çok yüksektir. Hasta kaybedilebilir. Diğer siroz komplikasyonları; malnütrisyon, karaciğer kanseri, karaciğer yetmezliği ve hipersplenizmdir.

Siroz Bir Kanser Çeşidi midir?

Siroz bir kanser çeşidi değildir ancak karaciğer kanseri olan hastaların çoğunda siroz da vardır. Siroz, karaciğer kanser riskini 20 kat artırır.