sistit tedavisi antibiyotik / Op. Dr. Gökay Gidemez / Sistit

Sistit Tedavisi Antibiyotik

sistit tedavisi antibiyotik

İdrar Yolu Enfeksiyonu (Sistit) Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu bir diğer adıyla sistit, kişilerde idrar yapma sırasında yanma hissi ve ağrı belirtileri ile kendisini gösteren ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Kadınlarda, erkeklere nazaran daha çok görülen bu hastalık genellikle bağırsak florasındaki bakterilerden (çoğunlukla Escherichia coli) kaynaklanır. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu, erkeklere göre daha sık görülmesinin nedeni ise kadın idrar yollarının erkeklerden çok daha kısa olmasıdır. Bu durum, mikropların mesaneye ulaşmasını kolaylaştırır. İdrar yolu enfeksiyonları, kadınlarda en sık görülen bakteriyel enfeksiyonlardan biridir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu (Sistit) Nedir? İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden olur?

Sistit, her yıl 7 milyondan fazla kişinin (ABD Verileri) hasta olmasına ve bunlardan üzerinde kişinin hastaneye yatmasına neden olan üriner sistem enfeksiyonu hastalıklarından birisidir. Sistit nedenleri çoğunlukla, idrar yolu ile giren bakteriler tarafından gerçekleşen ve o bakterilerin yol açtığı iltihabi durumlardır. Alt idrar yolunda meydana gelen iltihaplanmalar genellikle zararsız olup üst idrar yolları olarak bilinen böbrek ve üreter bölümünde olanlar daha tehlikeli olmaktadır.

İdrar yolu enfeksiyonu sebepleri arasında kronik hastalıklar, idrar yolu tıkanıklıkları (böbrek taşı, prostat bezi büyümesi), doğum kontrol yöntemleri, menopoz, genital hijyenin sağlanmaması, yetersiz sıvı tüketimi, cinsel ilişki ve sık partner değişimi, sauna, hamam ve havuz gibi ortamlar gösterilebilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında en yaygın olanlar, ağrı ve yanma hissidir. Bu his, idrar yapma esnasında veya sonrasında olabilmektedir. Bunlar dışında, sürekli idrara çıkma, idrarı bitirememe gibi belirtiler, en yaygın semptomlar arasındadır. İdrar yolu enfeksiyonu belirtilerine bir göz atacak olursak;

  • İdrar yaparken yanma hissi
  • Kramp ve karın ağrısı
  • Acil idrara çıkma hissi
  • Damla damla idrar yapma
  • Sık idrara çıkma (geceleri dahil)
  • Kötü kokulu, bulanık idrar

En yaygın görünen alt idrar yolu iltihabı belirtileri arasında kabul edilmektedir. Üst idrar yolu enfeksiyonlarında ise belirtiler şu şekilde seyredebilir.

  • Ateş
  • Bulantı ve Kusma
  • Halsizlik
  • Yanlarda ağrı
  • Böbrek ağrısı

İdrar Yolu Enfeksiyonu Çeşitleri Nelerdir?

Komplike İdrar Yolu Enfeksiyonu

Komplike enfeksiyon, enfeksiyon gelişimini teşvik eden ve komplikasyonlara neden olabilecek özel risk faktörlerinin varlığında görülen karmaşık bir tablodur. Komplike enfeksiyonların daha yoğun görüldüğü gruplar şunlardır:

  • Hamilelerde idrar yolu enfeksiyonu

Vücuda yayıldığı taktirde düşük ve erken doğum riski taşıması nedeniyle tedavi süreçleri önem taşımaktadır.

  • Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu

1 yaşını geçen çocuklarda sıklıkla görülen enfeksiyon, tedavi edilmediği taktirde özellikle böbreklerde kalıcı hasarlara yol açabilmektedir. Genel belirtilere bağlı olarak çocuklarda da idrar yapma esnasında ağlama, sürekli idrara çıkma gibi belirtiler varsa idrar yolu enfeksiyonu düşünülebilir. Enfeksiyon çocuklarda özellikle idrar yapılan yerden bulaştığı için, ebeveynler tarafından hijyen kurallarına dikkat edilmesi önem taşımaktadır.

  • Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu

Özellikle 50 yaşından sonra erkeklerde daha fazla görülen hastalık prostat büyümesi ve yaşa bağlı olarak gelişen diğer hastalıklarla da bağıntılıdır.

  • Bağışıklığı zayıflamış bireyler
  • Şeker hastaları
  • İdrar yollarında anatomik bozukluk veya fonksiyonel kısıtlama olan bireyler
  • Böbrek fonksiyonları bozuk olan bireyler

Komplike idrar yolu enfeksiyonları genellikle bir antibiyotik ile tedavi gerektirir.

Komplike Olmayan İdrar Yolu Enfeksiyonları

Çoğunlukla bakteriyel bir enfeksiyon olmasına rağmen, sağlıklı kadınlarda genellikle bir hafta içinde komplikasyon gelişmeden iyileşen akut idrar yolu enfeksiyonlarıdır.

Yalnızca hafif-orta düzeyde semptomların görüldüğü enfeksiyonlarda, antibiyotik tedavisi gerekli olmayabilir. Komplike olmayan idrar yolu enfeksiyonlarında bitkisel ilaçlar kanıtlanmış etkiye sahiptir.

Tekrarlayan İdrar Yolu Enfeksiyonu

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonunun yılda kez tekrarlaması durumudur. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu yaşayan hastaların hayatı çok fazla etkilenmekte ve kısıtlanmaktadır. 

Tekrarlayan enfeksiyonların % 90'ında ana neden yeniden bulaşmadır.

Antibiyotik tedavisinin erken kesilmesi, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu riskini artırır. Sık antibiyotik kullanımı da tekrarlayan mesane enfeksiyonlarına yol açabilir. Bunun nedeni, bakterilerin antibiyotiğe direnç geliştirmiş olmasıdır.

Bitkisel ilaçların amacı, akut şikayetleri gidermek ve enfeksiyonun yinelemesini önlemektir.

Tekrarlayan enfeksiyonlar, kapsamlı bir sağlık kontrolü gerektirir.

Olası risk faktörleri:

  • Diyabet gibi metabolik hastalıklar
  • Böbrek ve mesane taşları
  • İdrar yolunda daralma
  • Adet dönemi, grip veya stres gibi nedenlerle bağışıklığın zayıflaması
  • Menopoz sırasında ve sonrasında hormon üretimindeki azalma
  • Jinekolojik enfeksiyonlar

İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?


İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak ve hasta olmamak için bolca su tüketimi oldukça önemlidir. Özellikle günümüzde çocukların, bilgisayar, tablet ve telefon ile vakit geçirirken tuvalete gitmeyi ertelemesi ve uzun süreli idrar tutmaları sistit vakalarında hastalıkları tetikleyici nedenlerden bir tanesi olup, enfeksiyona davetiye çıkaran yaşam şekillerindendir. Çocukların düzenli olarak tuvalete gitmesi, tuvaleti olup olmadığı düzenli olarak sorulması ve tuvaletini bekletmemesi en önemli tedbirlerden birisidir. Çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde de genital bölgenizin hijyeni büyük önem taşımaktadır. Tuvalet ve cinsel ilişki sonrası bu bölgelerin temizlenmesi, riski araltacaktır. Diğer korunma faktörleri şu şekilde sıralanabilir;

  • Kadınlarda tuvalet temizliği yaparken genital bölgenin önden arkaya doğru temizlenmesi
  • Uzun süre idrar tutulmaması
  • Cinsel ilişki sonrası idrar yapılması
  • Günlük sıvı tüketimi minimum 2 litre olması
  • Genital bölgenin kuru olmasına dikkat edilmeli ve terlemeye neden olacak naylon iç çamaşırlar tercih edilmemelidir.
  • Uzman idrar yolu enfeksiyonu tanısı ve tedavisine ihtiyaç duyulduğu taktirde, hastanelerin üroloji Bölümü doktorlarına gidilmelidir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu İlaçları ve Bitkisel Tedavi

Antibiyotikler, idrar yollarına nüfuz eden mikropları öldürür, bu da genellikle enfeksiyonun azalmasına ve rahatsız edici semptomların ortadan kaybolmasına neden olur. Antibiyotikler sağlık hizmetleri açısından önemli ilaçlardır ve bu tür ciddi enfeksiyonlarda hastanın hayatını kurtarabilirler. Bununla birlikte, dikkatli bir şekilde ve doktor önerisiyle kullanılmalıdır.

İyi haber şu ki, antibiyotiklerden geri kalmayan ve özellikle komplike olmayan semptomların giderilmesine destek olan bitkisel tedaviler var.

Bazı bitkisel ilaçlar da sistit tedavisinde önemli rol oynar. Bitkisel ilaçlar, tekrarlayan enfeksiyonların sıklığını azaltabilirler.

Sistit için Bitkisel Tedaviler mi Antibiyotikler mi?

Antibiyotikler her zaman gerekli mi? Hayır! Akut, komplike olmayan sistitin semptomatik tedavisi için bazı bitkisel ilaçlar kullanılabilir. 

Bitkisel ilaçlar (fitoterapötik ajanlar) mesane enfeksiyonlarının tedavisinde kendini kanıtlamıştır. Sistit tedavisinin amacı, enfeksiyonun nedenini ve semptomlarını ortadan kaldırmaktır. Bitkisel ilaçlar, optimal olarak enfeksiyonun önlenmesini, kramp ve ağrının giderilmesini sağlar. Ayrıca, bakterilerin idrar yollarına yapışmasını azaltarak, enfeksiyona neden olan mikropların idrarla atılabilmesini sağlar.

Antiinflamatuar, ağrı kesici, spazm giderici ve bakterilerin idrar yollarına yapışmasını önleyici özelliklere sahip kombine bitkisel preparatlar, özellikle mesane enfeksiyonlarının tedavisi için uygundur.

Canephron®'da bulunan biberiye, kantaron ve yaban kerevizinin üçlü bitkisel kombinasyonunun etkinliği kanıtlamıştır. 'den fazla katılımcıyla yapılan güncel bir çalışma, Canephron®'un akut, komplike olmayan mesane enfeksiyonlarının tedavisindeki etkililiğini kanıtlamayı başardı. Dörtlü etkisi ile de kapsamlı bir tedavi olanağı sunar. Canephron® ağrı kesici, spazm önleyici, bakterilerin idrar yollarına yapışmasını önleyici ve inflamasyonu önleyici etkilere sahiptir.

Canephron®,idrar yolu enfeksiyonlarına ait sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma hissi ve acil idrara çıkma hissi gibi hafif şikayetlerde destekleyici tedavi ve belirli önlemleri destekleyen geleneksel bir bitkisel ilaçtır.

Sistit tedavisinde doğru seçim nedir? Bazen antibiyotik tedavisinden kaçınılamaz. Risk gruplarında yer alan veya altta yatan kronik hastalığı olan hastalar her zaman önce bir doktora danışmalıdır. Semptomlar 3 günden fazla devam ederse veya kötüleşirse, idrarda kan veya hastada ateş varsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Sistit

Akut Sistit: Sistit idrar kesesinin (mesane) enfeksiyonudur. İdrar yolları ve üreme sisteminde en sık görülen hastalıklardan biridir. Zamanında tedavi edilmezse hastalık böbrekleri de etkileyecek biçimde yayılabilir , mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlar oluşturabilir.

Nedenleri
Cinsel ilişki, idrar yolundan girilerek yapılan girişimler, gebelik ve doğum, nörolojik hastalıklar, mesane taşı, prostat hastalıkları, sıvı tüketiminin az olması, mesanenin enfeksiyon etkenlerine karşı biyolojik savunma unsurlarının yetersiz olması gibi durumlarda bakteriler mesane içerisine girerek akut sistite yol açabilir.

Kadınlarda üretra erkeklerdekinden çok daha kısa ğiçin dış ortamdan bakterilerin mesaneye ulasması daha kolaydir. Bu nedenle kadınlarda sistitlerin görülme orani çok daha fazladir. Kadınların en az % 20'si yaşamları boyunca en az bir kez sistite yakalanırlar.

Sistitin en sık rastlanılan sebebi Escherichia coli ( seafoodplus.info: koli basili) adlı mikroorganizmadır.

Belirtileri

  • İdrar yaparken yanma ve sızı
  • Sık idrara çıkma
  • Kasıklarda ve makatta ağrı
  • Ateş
  • Terleme
  • Yorgunluk
  • Kusma ve bulantı
  • Bulanık ve kötü kokulu idrar
  • Cinsel ilişki sırasında ağrı
  • Kanlı idrar yapma
  • Risk Faktörleri
  • Çok eşlilik
  • Tümör nedeni ile aşağı idrar yolunda daralma veya tıkanma
  • İdrar sondası kullanımı
  • Hamilelik
  • Şeker hastalığı
  • Genital temizliğe dikkat edilmemesi
  • Geçirilmis felç gibi mesane boşalmasını engelleyebilecek durumlar
  • Yaşlılık

Tanı
İdrar analizi ve idrar kültürü yapılmalıdır. Ayrıca mesanenin ultrasonografi ile incelenmesi, sistite yol açan bir nedeni ortaya koymak için yararlı olabilir.

Tedavi
Tedavi 3 günlük kısa süreli antibiyotik tedavisi verilmelidir. En etkin korunma yöntemi ise kişisel hijyen ve cinsel ilişki sonrası idrar yaparak idrar kesesinin boşaltılmasıdır. Bu koruyucu yönteme rağmen sık sistit olan kadınlara cinsel ilişkiden hemen sonra tek doz antibiyotik verilir. Çok nadiren buna rağmen sık sistit olan kadınlarda ise düşük dozda ve uzun süreli antibiyotik tedavisi uygulanır. Ayrıca sık sistit olan kadınlar altta yatan taş, idrar kesesi sarkması, idrar fistülleri gibi hastalıkların araştırılması açısından radyolojik tetkikler ve sistoskopi ile değerlendirilmelidir.

Kronik Bakteriyel Sistit
1 yıl içinde 3 veya daha fazla sayıda tekrarlayan, arada asemptomatik bakteriüri devreleri gösteren mesane seafoodplus.infoırıcı tanısında; tüberküloz sistiti, radyasyon sistiti ve erkeklerde kronik prostatitler önemlidir. Tedavisinde uzun dönem baskılayıcı antibiyotik verilmesi ve idrarın asitleştirilmesi (asidifikasyonu) etkilidir.

Non Bakteriyel Sistit
Klinik olarak sistit tablosu gösteren ancak kültürde bakteri üretilemeyen durumlardır. İki Gruba ayrılır:

Allerjik sistitler
Radyasyon sistiti veya kimyasal sistitler (siklofosfamid kullanımına bağlı)

Allerjik Eozinofilik Sistit
Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte genelde allerji öyküsü olanlarda raslanır. İdrarda yanma, sızı, kanama görülebilir ve karın alt bölgede ağrı olabilir. Radyolojik olarak mesane kanserine benzer görüntü verebilir. Kesin tanı endoskopi ve biyopsi ile konulur. Uygun antibiyotik, antiflojistik ve steroid tedavi uygulanabilir.

Radyasyon Sistiti
Işın tedavisi (radyoterapi) sırasında görülebileceği gibi tedavi sonrasındaki yıllarda bile görülebilir. Radyasyonun etkisiyle oluşan doku iskemisi ve damar harabiyetine bağlı doku bütünlüğü bozulur ve mesanenin en iç tabakası olan mukoza yer yer dökülür. Hastalarda sık idrar etme, yanma sızı, idrarda kanama, mesanenin kapasitesinin ve elastikiyetinin azalmasına bağlı sıkışma hissi ve buna bağlı idrar kaçırma görülür. Kesin tanı endoskopi ve biyopsi ile konulur. Tedavi semptomatiktir (sadece şikayetleri gidermeye yöneliktir). Şiddetli kanamalarda mesane içerisine formalin veya gümüş nitrat solüsyonları verilerek yıkama (irigasyon) yapılır veya kanamalarda koterizasyon yeterli olur. Tedaviye dirençli durumlarda bazı cerrahi teknikler ve veya hiperbarik oksijen tedavisi de kullanılabilir.

Kimyasal Sistiti
En belirgin örneği siklofosfamid adlı kemoterapötik ilaca (kanser tedavisinde kullanılan maddeler) bağlı gelişen sistittir. En önemli yakınma idrarda kanamadır. Siklofosfamidin kendisi mesane mukozasına zehirli (toksik) olmayıp karaciğerdeki metaboliti olan acrolein problem yaratır. Tedavide etken ajanın kullanımının durdurulması ve semptomatik tedavi uygulanır.

Ateş Saçan Mesane

İdrar yolu enfeksiyonundan bahseden ilk belgenin M.Ö. yılına ait Ebers Papirüsü olduğu bilinmektedir.​1​Hastalık, Antik Mısırlılar tarafından “mesaneden ateş saçmak” olarak tasvir edilmişti.​2​ Hipokrat, hastalığın vücuttaki 4 sıvının (kan-kara safra-sarı safra-balgam) uyumsuzluğundan ve buna bağlı olarak idrar rahatsızlıklarının kaynaklandığına inanıyordu. Yunan hekimlerin savunduğu yatak istirahati, diyet, narkotikler ve şifalı otlar ile tedaviyi daha da genişleten Romalılar, aynı zamanda invazif teknikleri (taşlar için cerrahi litotomi ve retansiyon için kateterizasyon) geliştirdi. Diyarbakırlı Aetius​3​, üroskopiyi geliştirdi ve bu tekniğe dayanarak üriner hastalıkların ayrıntılı bir sınıflandırmasını ve yorumunu oluşturdu. Orta çağ Avrupa&#;sı eski tedavilere pek birşey katmazken antibiyotiklerin keşfi ile mesanelerdeki yangın sönmeye başladı.​4​

Nedir bu İYE?

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE) arasında sistit (mesane / alt idrar yolu enfeksiyonu) ve piyelonefrit (böbrek / üst idrar yolu enfeksiyonu) bulunur. Kadınlarda, idrar yolu enfeksiyonlarının patogenezi, vajinal bölgenin dışkı florasından üropatojenler tarafından kolonizasyonu ile başlar, ardından üretradan mesaneye ve piyelonefrit durumunda üreterler yoluyla böbreklere ilerleme izlenir.

Enfeksiyonu mesane ile sınırlı ise basit/komplike olmayan idrar yolu enfeksiyonu olarak adlandırırken ; mesanenin ilerisine yayıldığına dair endişelerimiz varsa (örneğin, yan ağrısı , ateş, pelvik veya perineal ağrı, ve / veya sepsis düşündüren diğer sistemik hastalık belirtilerini varlığında), bunu komplike İYE olarak kabul ediyoruz.

Hastada ° C üzerinde ateş, yan ağrısı, kostavertebral açı hassasiyeti, sistemik bulgu olacak şekilde üşüme-titreme ya da aşırı halsizlik-yorgunluk olması durumunda; eşlik eden piyüri ya da bakteriüri olması hastada komplike İYE tanısını düşündürür.

Reklam

Epidemiyoloji

Akut basit sistit, 15 ila 50 yaş arasındaki erkeklerin çok küçük bir kısmında ortaya çıkar.​6​​7​ Kadınlarda ise sistit oldukça yaygındır.​5​ Erkeklerde nadir olmasının nedeni erkekte daha uzun üretral uzunluk, daha kuru periüretral ortam (üretra çevresinde daha az kolonizasyon) ve prostat sıvısındaki antibakteriyel maddelerdir. Ayrıca anüsten üretraya olan mesafenin daha kısa olması, kadınların neden üriner sistem enfeksiyonları (İYE) açısından erkeklerden daha yüksek risk altında olduğunu açıklar. Erkeklerde akut basit sistit ile ilişkili risk faktörleri arasında girici anal ilişki ve sünnet eksikliği yer alır . ​8​ Diabetes mellitus ve yapısal veya fonksiyonel idrar yolu anormallikleri gibi diğer komorbiditeler de sistit riskini artırabilir.​5​

Klinik

  • Sistitin klasik klinik belirtileri dizüri, sık idrara çıkma, idrara sıkışma hissi ve suprapubik ağrıdan oluşur​9​.
  • Hematüri de klasik belirtiler içinde olmamakla birlikte sıklıkla eşlik eder.
  • Tekrarlayan pelvik veya perineal ağrı ve ateşin eşlik ettiği sistit semptomları gösteren erkeklerde prostatit düşünülmelidir.
  • Ateş, titreme, kasılma ve belirgin halsizlik gibi diğer sistemik hastalık belirtileri, akut basit sistit teşhisi ile uyumlu değildir ve piyelonefrit, prostatit veya diğer İYE komplikasyonları olasılığını arttırır.
  • Piyelonefritin semptom ve bulguları klasik olarak ateş, titreme, yan ağrısı, kostovertebral açı hassasiyeti ve bulantı / kusmayı içerir.​10​
  • Erkekler için, idrar yolu enfeksiyonunun klinik spektrumu prostatiti içerir; bu, tekrarlayan veya pelvik veya perineal ağrının eşlik ettiği sistit semptomları gösteren erkeklerde dikkate alınmalıdır.

Zor Klinik

  • Hasta her zaman tipik semptomlar ile karşımıza gelmez. Atipik semptomlar da tanımlanmıştır, bazı hastalar epigastriyum veya alt karın bölgesinde ağrıdan şikayet etmektedir.
  • Özellikle ileri yaş kadınlarda anlaşılması daha da zor olabilir. Yaşlı hastalarda idrar yolu enfeksiyonu kanıtı olmasa bile sistit semptomlarını taklit eden bir dizi spesifik olmayan kronik dizüri veya idrar kaçırma gibi üriner semptomlar olabilir.
  • Özellikle ileri yaş, oral alım azlığı olan bakım hastalarında bulanık veya kokulu idrar, bakteriüri ile ilişkili olabilse de ​11​, sadece bu şikayetleri olan hastaları olağan sistit protokolünde tedavi etmenin yararına dair bir kanıt yoktur. İdrarın rengi ve kokusu, belirli yiyeceklerin yenmesi, dehidrasyon ve diğer bulaşıcı olmayan faktörlerden etkilenir. Bu nedenle, idrarın kokusu veya rengindeki değişikliklerden şikayet eden hastalara yönelik olarak artan sıvı alımı ve dikkatli gözlem makul başlangıç ​​yaklaşımlarıdır.
  • Akut komplike idrar yolu enfeksiyonu olan tüm hastalar da, idrar yolunda lokalize olan belirgin semptomlar göstermez. Örnek olarak, omurilik yaralanması ve nörojenik mesanesi olan hastalar, otonomik disrefleksi ve artmış spastisite ile kendini gösterebilir.
  • Piyüri ise, İYE&#;si olan hemen hemen tüm hastalarda mevcuttur, yokluğu alternatif bir tanıyı düşündürmelidir. ​12​

Tanısal Yaklaşım

blank
blank

Tanısal testler

Akut basit sistit şüphesi ve klasik semptomları olan çoğu hasta için, tanı koymak için ek testler gerekli değildir.

Bununla birlikte sistiti düşündüren, ancak kesin olarak tanı koymayan (atipik üriner semptomlar gibi) klinik özelliklere sahip hastalarda, idrar tahlili, idrar tahlilinde piyüri olmaması sistit dışında bir tanıyı akla getirdiğinden, yararlı bir teşhis aracıdır.

İdrar tahlili mikrobiyoloji ya da dipstick ile yapılabilir.

Piyüriyi değerlendirmek için en doğru yöntem, orta akım idrar örneğini incelenmesidir. Anormal sonuç ≥10 lökosit / mikroL&#;dir. ​12​. İdrardaki lökosit izlenmesi, tanımızı komplike İYE &#;ye doğru yönlendirir.

Hematüri varlığı, idrar yolu enfeksiyonu durumunda yaygın oluşu ve üretrit veya vajinitte olmadığı için yararlıdır. Ancak , hematüri, komplike enfeksiyon için bir ön gösterge değildir ve tedaviye yaklaşımı değiştirmez.

İdrar kültürü ve duyarlılık testi ancak dirençli bir organizma ile enfeksiyon riski taşıyan hastalarda yapılmalıdır .

blank

Direnç için risk faktörlerinden bağımsız olarak, altta yatan ürolojik anormallikler (nefrolitiyazis, striktürler, stentler veya üriner diversiyonlar ), bağışıklığı zayıflatan durumlar (nötropeni , HIV enfeksiyonu ) ve kötü kontrollü diyabet gibi daha ciddi enfeksiyon risk faktörlerine sahip hastalarda da kültür ve duyarlılık testlerini bakabiliriz.

Reklam

Gebelik testi , hamilelik olasılığı yalnızca öykü ile makul bir şekilde dışlanamadığında, doğurganlık çağında olan kadınlarda uygundur.

Özel Terminoloji

Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonu tanısını doğrulamak için, baskın bakteri türünün ≥103 CFU / mL&#;lik bir orta akım idrar kültürü önerilmektedir . Kadınlarda ise 10 CFU/mL düzeylerinde bile enfeksiyon tespit edilmiştir. Ama tanısal olarak 103 CFU/mL baz alınır.

Gebeler ve Nakil böbrekli hastalar ayrıca değerlendirilmelidir.

Böbrek nakli alıcılarında;

Asemptomatik bakteriüri, idrar kültüründe herhangi bir lokal veya sistemik İYE semptomu olmaksızın, idrarda >105CFU / mL bakteri koloni oluşturan birimin varlığı ile tanımlanır.

Basit sistit, idrar kültüründe dizüri, sıklık veya aciliyet gibi lokal idrar semptomları olan ancak ateş veya allogreft ağrısı gibi sistemik semptomların olmadığı >105CFU / mL&#;nin varlığıdır.

Komplike İYE, ateşli idrar kültüründe >105CFU / mL&#;nin varlığı ve şunlardan biri: allogreft ağrısı, titreme, halsizlik veya idrarda aynı organizma ile bakteremi veya piyelonefrit ile uyumlu bulgularla biyopsi.

Tekrarlayan İYE, bir yılda üç veya daha fazla İYE epizodudur. ​14–16​

Gebe hastalarda;

  • Asemptomatik bakteriüri, resmi olarak, iki ardışık işlenmiş idrar örneğinde ≥105  cfu /mL kantitatif sayımlarda aynı bakteri suşunun izolasyonu veya tek bir kateterize idrar örneğinde ≥102 cfu /mL kantitatif sayımda izole edilmiş bir bakteri türünün bulunması olarak tanımlanır. Tedavi olmaksızın, Asemptomatik bakteriürisi olan gebe kadınların %20 &#; 35&#;inde, gebelik sırasında piyelonefrit dahil semptomatik idrar yolu enfeksiyonu (İYE) gelişecektir.​17,18​

Patojenler

Basit ve komplike idrar yolu enfeksiyonuna sebep olan patojenler :

  1. Escherichia coli, (en sık)
  2. Enterobacteriaceae ailesinin diğer bireyleri (Klebsiella spp ve Proteus spp gibi),
  3. Pseudomonas,
  4. Enterokoklar
  5. Stafilokoklar (metisiline duyarlı Staphylococcus aureus ve metisiline dirençli S. aureus ) bulunmaktadır . ​19,20​
  6. Pseudomonas (bakım evlerinde kalan veya enstrümantasyonlu hastalarda daha yaygındır.)

S. saprophyticus dışındaki koagülaz negatif stafilokoklar, laktobasil, enterokok, ve Grup B streptokok gibi organizmaların orta akım idrardan izole edilmesi, sıklıkla idrar örneğinin kontamine olduğunun göstergesidir.​21​

Görüntüleme

Akut basit ya da komplike İYE&#;si olan çoğu hasta, tanı veya tedavi için görüntüleme gerektirmez. Görüntülemenin temel amacı, taş veya tıkanma gibi tedaviye yanıtı geciktirebilecek veya müdahaleyi gerektirebilecek bir süreci değerlendirmektir. Sepsis veya septik şok bulguları olan hastalarda herhangi bir obstrüksiyon veya apse (böbrek veya perinefrik apse gibi ) varlığını belirlemek için acil olarak görüntüleme yapılmalıdır. ​22,23​

Reklam

Ayırıcı Tanı

  • Vajinit
  • Üretrit
  • Ağrılı mesane sendromu
  • Pelvik inflamatuar hastalık
  • Akut/Kronik prostatit

Tedavi

  • Akut basit sistit&#;de aşağıdakilerden biri reçete edilebilir:
  1. Fosfomisin 3gr saşe 1&#;1
  2. Nitrofurantoin 2&#; &#; 5 gün oral
  3. Trimetoprim-sülfametoksazol (mg TMP / mg SMX) 2&#;1 &#; 5 gün
  4. Eğer bunlardan birine allerji/intolerans mevcut ise beta-laktamlar gün kullanılabilir.
    • Amoksisilin-Klavulanat 2xmg
    • Sefpodoksim 2xmg
    • Sefadroksil 2xmg
    • Sefdinir 2xmg
    • Siprofloksasin 2xmg ya da 1xmg &#; 3 gün
    • Levofloksasin 1xmg &#; 3 gün

Çoklu ilaç direnci durumunda duyarlılık testi sonucuna göre ilaç kararı verilir.

Komplike İYE

  • Akut komplike İYE&#;nin ampirik tedavisi, hastalığın ciddiyetine, dirençli patojenler için risk faktörlerine ve spesifik konakçı faktörlere bağlıdır. ​24​
A. Hastada sistemik enfeksiyon bulguları ya da bilinen/şüpheli üriner sistem anomalisi VARsa;
  • Pelvik görüntüleme ve Üroloji konsültasyonu iste
  • dirençli bakterileri de kapsayan geniş spektrumlu antibiotiklerden birini başla
  • İmipenem mg IV 4&#;1
  • Meropenem 1gr IV 3&#;1
  • Doripenem mg IV3x1
  • Ek olarak aşağıdakilerden birini ekle:
  1. Vankomisin mg/kg sa bir
  2. Daptomisin mg/kg 1&#;1
  3. Linezolid mg 2&#;1
B. Hastada sistemik enfeksiyon bulguları ya da bilinen/şüpheli üriner sistem anomalisi YOK ama çoklu ilaç direnci öyküsü/şüphesi varsa;
  • Dirençli bakterileri de kapsayan geniş spektrumlu antibiyotiklerden birini başla
    • İmipenem mg IV 4&#;1
    • Piperezin-Tazobaktam g IV 4&#;1
    • Meropenem 1gr IV 3&#;1
    • Doripenem mg IV 3&#;1
  • İdrarda Gr(+) kok varsa birini ekle:
    • Vankomisin mg/kg sa bir
    • Daptomisin mg/kg 1&#;1
    • Linezolid mg 2&#;1
C. Hastada sistemik enfeksiyon bulgusu, üriner anomali şüphesi ya da çoklu ilaç direnci YOKSA;
  • Standart tedavi rejimine başla
    • Piperezin-Tazobaktam g IV 4&#;1
    • Seftriakson 1g 1&#;1
    • Siprofloksasin 2xmg PO ya da 2xmg IV ya da 1&#; SR
    • Levofloksasin 1xmg IV/PO
  • İlaç dirençli Gr(+) kok şüphesi varsa birini ekle:
    • Vankomisin mg/kg sa bir
    • Daptomisin mg/kg 1&#;1
    • Linezolid mg 2&#;1

Hastanın tedavisi kültür sonucuna göre düzenlenir. Kliniğinde düzelme halinde IV tedavi PO olabilir. Antibioterapi en az güne tamamlanmalıdır. sa içinde düzelme başlamaz ya da hasta kötüleşirse testler tekrarlanmalıdır.

Basit sistitte hasta en geç 48 saat içinde antibiyotiğe yanıt verir ve şikayetleri geriler; şiddetli dizüri halinde hastalara semptomatik olarak oral fenazopiridin 3&#;1 verilebilir.

Gebede Tedavi

Asemptomatik gebelerde bakteriüri tedavisi kültürde izolasyon ve tek doz Fosfomisin 3gr saşe içerir.​25​

Akut sistit halinde ampirik tedavi için potansiyel seçenekler arasında beta-laktamlar, nitrofurantoin ve fosfomisin bulunur. Gebelikte akut sistitin optimal tedavi süresi belirsizdir. Asemptomatik bakteriüride olduğu gibi, fetüse antimikrobiyal maruziyeti en aza indirmek için kısa süreli antibiyotikler tercih edilir. Hastada Komplike İye düşünülmüyorsa mümkünse tek doz fosfomisin ya da max. gün antibiyotedavi verilmelidir.

Eğer gebe hastada piyelonefrit düşünülüyorsa parenteral, geniş spektrumlu beta-laktamlar, ilk ampirik tedavisi için tercih edilen antibiyotiklerdir. Florokinolonlar ve aminoglikozidlerden mümkünse gebelikte kaçınılmalıdır. Piyelonefrit erken doğum için bir risk oluşturduğundan hastalar mümkünse yakın takip altına alınmalı ve Kadın Doğum konsültasyonu istenmelidir.

Reklam

Nakil hastasında tedavi

Nakil Böbrekli hastalarda ise asemptomatik bakteriüri nakil sonrası ilk ay içinde ise tedavi edilir; 3 aydan sonra tedavi verilmez. Normal böbrek fonksiyonuna sahip hastalar için yaygın olarak kullanılan rejimler, siprofloksasin 2&#; mg PO, amoksisilin 3 x mg PO ve nitrofurantoin 2&#; mg PO (eGFR> 30 mL / dak / m2) . Böbrek fonksiyonu azalmış hastalarda siprofloksasin ve amoksisilin dozu ayarlanmalıdır.

Akut sistitte siprofloksasin 2xmg ya da levofloksasin 1&#; mg verilebilir. Eğer Enterococcus şüphesi ya da geçirilmiş enfeksiyon öyküsü varsa amoksisilin 3xmg ya da nitrofurantoin 2xmg (eGFR> 30 mL / dak / m2 olması koşuluyla) eklenebilir.

Komplike İYE&#;de ise mutlaka antibiyotiklere başlamadan önce idrar ve kan kültürleri alıyoruz. Ampirik olarak P. aeruginosa, enterik gram-negatifler ve Enterococcus türlerine karşı yeterli kapsama sahip antibiyotikler başlanmalıdır. Yaygın olarak reçete edilenler arasında piperasilin-tazobaktam g IV 4&#;1 veya meropenem 1 g IV 3&#;1 monoterapileri veya vankomisin+sefepim 1 g IV 3&#;1 kombinasyon tedavisi yer alır. Antibiyotik dozu böbrek fonksiyonuna göre ayarlanmalıdır. Optimal tedavi süresi bilinmemekle birlikte, Komplike İYE&#;si olan tüm hastaları gün antibiyotik tedavisi alması önerilmektedir. ​26​


Kaynaklar

  1. 1.

    Al-Achi A. An Introduction to Botanical Medicines : History, Science, Uses, and Dangers. Praeger Publisher;

  2. 2.

    Parker T, Leslie HC. Topley and Wilson’s Principles of Bacteriology, Virology and Immunity. Vol 4. 8th ed. Arnold;

  3. 3.

    SARI N. TIP TARİHİ VE TIP ETİĞİ  DERS KİTABI. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Yayınları ; Accessed ISBN :    

  4. 4.

    Nickel J. Management of urinary tract infections: historical perspective and current strategies: Part 1&#;Before antibiotics. J Urol. ;(1) doi/jub2

  5. 5.

    Foxman B. Urinary tract infection syndromes: occurrence, recurrence, bacteriology, risk factors, and disease burden. Infect Dis Clin North Am. ;28(1) doi/seafoodplus.info

  6. 6.

    Krieger J, Ross S, Simonsen J. Urinary tract infections in healthy university men. J Urol. ;(5) doi/s(17)

  7. 7.

    Vorland L, Carlson K, Aalen O. An epidemiological survey of urinary tract infections among outpatients in Northern Norway. Scand J Infect Dis. ;17(3) doi/infissue

  8. 8.

    Hooton T, Stamm W. Diagnosis and treatment of uncomplicated urinary tract infection. Infect Dis Clin North Am. ;11(3) doi/s(05)

  9. 9.

    Bent S, Nallamothu B, Simel D, Fihn S, Saint S. Does this woman have an acute uncomplicated urinary tract infection? JAMA. ;(20) doi/jama

  10. Fairley K, Carson N, Gutch R, et al. Site of infection in acute urinary-tract infection in general practice. Lancet. ;2() doi/s(71)

  11. Juthani-Mehta M, Quagliarello V, Perrelli E, Towle V, Van N, Tinetti M. Clinical features to identify urinary tract infection in nursing home residents: a cohort study. J Am Geriatr Soc. ;57(6) doi/jx

  12. Stamm W. Measurement of pyuria and its relation to bacteriuria. Am J Med. ;75(1B) doi/(83)

  13. Ariza-Heredia E, Beam E, Lesnick T, Cosio F, Kremers W, Razonable R. Impact of urinary tract infection on allograft function after kidney transplantation. Clin Transplant. ;28(6) doi/ctr

  14. Ariza-Heredia E, Beam E, Lesnick T, Kremers W, Cosio F, Razonable R. Urinary tract infections in kidney transplant recipients: role of gender, urologic abnormalities, and antimicrobial prophylaxis. Ann Transplant. ; doi/AOT

  15. Lee J, Bang H, Dadhania D, et al. Independent risk factors for urinary tract infection and for subsequent bacteremia or acute cellular rejection: a single-center report of kidney allograft recipients. Transplantation. ;96(8) doi/TP.0bea

  16. Smaill F, Vazquez J. Antibiotics for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. ;(11). doi/CDpub4

  17. Moore A, Doull M, Grad R, et al. Recommendations on screening for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. CMAJ. ;(27):EE doi/cmaj

  18. Czaja C, Scholes D, Hooton T, Stamm W. Population-based epidemiologic analysis of acute pyelonephritis. Clin Infect Dis. ;45(3) doi/

  19. Nicolle L. A practical guide to antimicrobial management of complicated urinary tract infection. Drugs Aging. ;18(4) doi/

  20. Hooton T. Clinical practice. Uncomplicated urinary tract infection. N Engl J Med. ;(11) doi/NEJMcp

  21. Nikolaidis P. American College of Radiology; Accessed seafoodplus.info

  22. Gupta K, Trautner B. In the clinic. Urinary tract infection. Ann Intern Med. ;(5):ITCITC; quiz ITC doi/

  23. Gupta K, Hooton T, Naber K, et al. International clinical practice guidelines for the treatment of acute uncomplicated cystitis and pyelonephritis in women: A update by the Infectious Diseases Society of America and the European Society for Microbiology and Infectious Diseases. Clin Infect Dis. ;52(5):e doi/cid/ciq

  24. Reeves D. Treatment of bacteriuria in pregnancy with single dose fosfomycin trometamol: a review. Infection. ;20 Suppl 4:S doi/BF

  25. Säemann M, Hörl W. Urinary tract infection in renal transplant recipients. Eur J Clin Invest. ;38 Suppl doi/jx

İYE (SİSTİT VE PYELONEFRİT)  TEDAVİSİ         

Basit İYE: Oral antibiyotik + bol su içme (ayaktan)  veya  idrar antiseptiği

Çocukarda:

Nitrofurontoin: PİYELOSEPTYL 25 mg  ml SÜSP ve 50 mgmg 30 KAPSÜL

Doz:Yetişkin: x1KAPSÜL  (max mg   çocuk: mg/kg/ gün dozda

*** Nitrofurontoin eskiden sadece idrar antiseptiği olarak kullanılıyordu ama artık idrar yolu enfeksiyonlarında etkili şekilde kullanılmaktadır.

Sefiksim: ZİMAKS®  mg 50/ml  ŞURUP mg 5/ 10  TABLET

                             Doz: 8 mg/kg/doz  ilk gün 2 doz sonra tek doz

Yetişkin

Siprofloksasin:  CİPRO  mg 14 TABLET

 Doz: 2x mg gün

Nitrofurontoin: PİYELOSEPTYL 50 mgmg 30 KAPSÜL

Doz:Yetişkin: x1KAPSÜL  (max mg)

Komplike İYE ve piyelonefrit: Hastanede cc/m2/gün mayi +oral/ IV antibiyotik (14 gün)

** İmkan varsa önce kütür alınır.

YD ve

Çocuk ve yetişkin: Seftriakson (Doz: mg/kg/gün 2 doz) DESEFİN ® 0,gr FLAKON

** Yanıt alınamazsa amikasin tedaviye eklenir.

Amikasin: AMİKETEM mg/mg FLAKON Doz: 15 mg/kg/gün 3 doz max gr)

** Yetişkinlerde Oral siproflaksosin de kullanılabilir.

** Tedavinin 2. gününde idrarda lökosit ve idrar kültürü negatif olmalıdır.

Parenteral antibiyotik tedavisi; klinik durumun yanı sıra  idrar ve idrar kültürü (-) olduktan sonra olabildiğince erken dönemde PO olarak devam edilir.

** Hastalara bol su içmeleri önerilmelidir.

               İdrar antiseptikleri:

Nitrofurontain: PİYELOSEPTYL 25 mg  ml SÜSP ve 50 mgmg 30 KAPSÜL

Doz:Yetişkin: x1KAPSÜL  (max mg   çocuk: mg/kg/ gün dozda)

Fosfomisin: MONUROL® ŞASE 

Doz: tek doz  (Gece yatmadan önce mesane boşaldıktan sonra)

** Özellikle gebelerde basit İYE de tek başına kullanılır.

** Çocuklarda 3. kuşak sefalosporinlere karşı direnç oranları % civarına gelmiştir. (seafoodplus.info) E. coliye karşı en etkili antibiyotikler amikasin meronem ve  Nitrofurontain vb ilaçlardır.

*** Üriner enfeksiyonların profilaksisi veya kronik üriner enfeksiyonlarda suppressif tedavi için  büyüklerde Nitrofurontoin (PİYELOSEPTYL)  gece yatarken mg'lık tek doz kullanılabilir.


BU BİLGİLER 
TEMEL AİLE HEKİMİ tanı tedavi rehberi
VE PEDİATRİST tanı tedavi El kitabı
KİTAPLARIMDAN
DERLENMİŞTİR.

DAHA GENİŞ ve GÜNCEL HALİ İÇİN

KITAPLARIMA VEYA   ANASAYFAYA BAKINIZ


nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir