Siyah Sümük Neden Olur
Sümüğünüzün rengi sağlığınız hakkında ciddi şeyler söylüyor!
&#;&#;te 9 farkl&#; sümük tipi!
Sümüğünüzün sağlığınız hakkında söylediği 9 şey
Açık ve akıcı
Net ve cıvık bir mukusunuz varsa, bu sağlıklı olduğunuz anlamına gelir. Bu mukus türü, tozlardan kurtulmanıza yardımcı olur. Burun deliklerinize girebilecek virüsler ve bakterilerle savaşan proteinler ve antikorlar içerir. Ancak bazen bir alerjinin belirtisi olabilir, özellikle burnunuz kaşınıyor ve hapşırıyorsanız.
Açık ve kalın
Bu tip mukus, kronik bir alerjinin belirtisi olabilir. Bu durumda burun tıkanır ve nazal dokular şişmiş hale gelebilir. Bir kulak burun boğaz uzmanına gitmek probleminizi çözebilir.
Beyaz
Burunda nem kaybolour ve mukus beyaz bir hale gelir. Bu soğuk algınlığı durumunda ortaya çıkar.
Sarı
Sarı renk soğuk algınlığının kesin bir işaretidir. Sarı renk, virüsle savaşan ölü beyaz kan hücrelerinden kaynaklanır.
Yeşil
Bu mukus türü de soğuk algınlığı durumunda ortaya çıkar. Vücut sisteminiz enfeksiyondan kurtulmak için yoğun bir çaba gösterir. Ancak, semptomlar 10 günden fazla sürerse, bakteriyel bir enfeksiyon olabilir bu yüzden doktora görünmelisiniz.
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Sümük Nedir?
Sümük, solunum yollarının ilk koruyucudur.
Sürekli üretilen, günlük miktarı – ml olup, İçerisinde %95 su, %3 organik maddeler enzimler proteinler ve %2 mineraller olan yapışkan bir sıvıdır.
Yoğunluğu ve yapışkanlığı ve asiditesi içeriğindeki maddeler ile ilgilidir ve dış hava şartlarına ısıya, neme ve mikrop varlığına göre değişkenlik gösterir. Kuruyunca kalın ve yapışkan bir kabuk halini alır.
Burun içinin nemli kalmasını sağlayarak solunum havasını nemlendir, ısıtır ve buruna gelen yabancı maddelerin, tozların ve polenlerin yapışarak tutulmasını ve mikropların öldürülmesini sağlar. Bir taraftan yeni sümük salgılanırken kirlenmiş olan sıvı burun içindeki gözle görülmeyen ince 7 mikron büyüklükteki tüycüklerin (silya) saniyede ye varan titreşim hareketi ile arkaya, geniz boşluğuna doğru iletilip yutularak midede imha edilmesi sağlanır. Burun girişinde sümüğün yer değiştirmesi iki saat sürerken, iç ve orta kısımlarda 10 dakika gibi kısa bir sürede gerçekleşir. Böylece solunum havası akciğere mikropsuz, tozlardan arındırılmış sıcaklığı, vücut ısısına yaklaşmış ve nemlenmiş olarak iletilir
Sümük Salgısının artışı
Burundaki mikrobik hastalıklar, soğuk algınlığı, alerji, baharatlı yiyecekler, görevi vücuda giren zararlı maddeleri yok etmek olan burun salgısını artırır. Bu şekilde artan salgı ile daha kolay temizleme sağlanmaya çalışılır.
Soğuk hava burun içindeki ince tüycüklerin hareketini bozarak mikropların yerleşmesini ve hastalık yapmasını kolaylaştırır. Arkaya gönderilemeyen ve artmış olan salgı önden akar.
Alerji varlığında alerjenlerin solunum yollarına ve akciğere gitmesini önlemek için burun salgısı artar.
Kırmızıbiberde bulunan kapsaisin, sıvıyı inceltip akışkan hale getirerek doğal bir burun tıkanıklığını giderici görevi yapar.
Sümük bakteri, virüs gibi mikroplarla hastalık olduğunda miktarı artar. Başlangıçta koyu olmayan berrak sümük birkaç gün içinde koyulaşır, sarıdan yeşile değişen bir renk alır. Hastalık halindeki bu sümüğün arkaya, genize akan kısmı balgam olarak değerlendirilir.
Sümük Salgısının Azalması:
Birçok hasta bunu burunda kuruma olarak tanımlamaktadır.
Sigara, endüstriyel artıklar egzost kokuları burun mukozalarını tahriş ederek salgının azalmasına ve kuruluğa neden olabilirler. Salgı azalınca kıvamındaki ve içeriğindeki değişim nedeniyle genizde akıntı hissi yaratabilir.
Geniz akıntısı nedir?
Burun ve sinüs dediğimiz kemik içi boşluklardan salgılanan ve "silia" diye isimlendirilen ince tüycüklerle sürekli geriye doğru atılan bu salgı kayar biçimde genize, oradan da aşağıya yemek borusuna gönderilir, normal şartlarda farkına varılmadan, hissedilmeden yutulur. Hastalık durumunda koyuluğunda tadında olan değişiklikler sonucu bu salgının genizde hissedilir hale gelmesi geniz akıntısı olarak tarif edilir.
Geniz Akıntısında Salgı değişiklikleri
Artmış ince salgı: Üst solunum yollarının virüs dediğimiz mikroplarla oluşan, soğuk algınlığı gibi basit enfeksiyonlarında, alerjide, soğuk havada, parlak ışıkta, belirli yiyecek ve baharatlarda, hamilelik ve hormon değişikliklerinde, doğum kontrol hapları, bazı yüksek tansiyon hapları gibi değişik ilaçlar kullanıldığında ve burun tıkanıklığı yapan burun kıkırdak ve kemik eğriliklerinde, burun eti büyümelerinde görülebilir.
Artmış, kalın salgı: Burun akıntısı, koyulaşıp, sarı, yeşil renk almaya başlarsa, bakteri denilen mikroplarla sinüs ve burun enfeksiyonu gelişmiş demektir. Çoğunlukla, kışın soğuk havalarda, nemsiz, sıcak ev ve binalarda, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilerde sık görülür. Bazı ileri alerji durumları da bu tür koyulaşmış ve rahatsız edici salgılara sebep olur. Çocuklarda, burun içinde yabancı cisimler(fasulye, kağıt, oyuncak parçası gibi) enfeksiyon ve koyu salgı oluşturur.
Azalan salgı: Aşağıdaki durumların herhangi birinde olabilir:
*Sigara dumanı, endüstriyel kirlilikler, otomobil egzozu gibi çevresel uyarıcılar, burun salgısını azaltır. Salgı azaldığında, normalden daha fazla koyulaşır ve aldatıcı olarak artmış mukus gibi hissedilebilir.
*Burun hava akımının düzgün olmasını engelleyen burun eğrilikleri de salgının azalması veya çoğalmasına sebep olabilirler.
*Yaş arttıkça, burun salgısı azalıp, koyulaşır. Bu, geniz akıntısı gibi hissedilebilir.
*Burnu döşeyen mukoza denilen dokunun bazı hastalıklarında da salgını üretimi ve akımı etkilenebilir.
Vazomotor rinit denilen ve alerjik olmadığı halde burun etinde şişmelerle oluşan hastalıkta burun, tıkalı, şiş ve ıslak hissedilir, değişikliklere karşı aşırı hassastır.
Geniz Akıntısında Şikâyetler
Geniz akıntısı, çoğunlukla boğaz ağrısı ve yanmasına yol açar. Boğaz kültüründe hastalık mikrobu üremese bile bademcik ve boğazdaki diğer dokularda şişlik oluşarak, boğaz rahatsızlığı, gıcık hissi, bir şey takılmış hissi, öksürük ve balgam oluşabilir.
Geniz Akıntısında Tanı
Tedaviye başlamadan önce, tetkikler yapmak ve doğru teşhise ulaşmak gerekir. Öncelikle tam bir kulak, burun, boğaz muayenesi ile gerekli laboratuar ve röntgen tetkikleri yapılmalıdır.
Geniz Akıntısında Tedavi
Başarılı bir tedavi ile geniz akıntısı ve boğaz şikâyetleri çoğunlukla düzelir. Tedavide salgının daha sıvı olmasına ve böylece daha kolay akıp kaymasına çalışılır. Özellikle, çok sıvı almayan yaşlılarda akıntı koyulaşır. Bu kişiler, günde en az 8–10 bardak su içmeli, kahve ve mümkünse idrar söktürücü ilaçlardan uzak durmalıdır.
Bakteriyel enfeksiyonlar: Antibiyotikler ile tedavi edilir. Ancak ilerlemiş ve kronikleşmiş sinüzitlerde sinüslerin açılması ve akıntının sağlanması için operasyon yapılması gerekebilir.
Alerji: Mümkünse, alerji oluşturan maddeden uzak durulmalıdır. Antihistaminik, dekonjestan, kromolin sodyum, kortizon türü ilaç ve spreyler, alerji aşıları kullanılabilir. Bazı hastalarda antihistaminiklerin, akıntının koyulaşmasına ve kurumasına sebep olarak şikayetleri artırabileceği unutulmamalıdır.
Gastroözefajeal reflü: Reflüyü azaltmak için yatarken başı yüsekte olmalı, yatmadan önce en az saat yemek yememeli, kafein ve alkolden uzak durulmalıdır. Gerektiğinde mide asidini önleyici ilaçlar kullanılabilir.
Yapısal bozukluklar: Sinüslerin boşalmasını engelleyen ve kronik sinüzite yol açan burun eğriliği , burun duvarındaki keskin bir çıkıntı, salgıyı arttırabilir,koyulaştırabilir.. Burun duvarındaki bir delik, kabuklanmaya yol açabilir. Yapısı ve fonksiyonu bozulmuş burun etleri ve polipler de benzer problemlere yol açabilir.Sıklıkla tedavi cerrahidir.
Burun içinin iyice yıkanması, kalınlaşmış veya azalmış salgının uzaklaştırılmasını sağlayabilir. Bunun için özel hazırlanmış solüsyonlar kullanılmalıdır.
Burun akıntısının rengi hangi hastalıkların habercisi? Sarı, yeşil, kahverengi ve daha fazlası
Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Halk arasında ‘sümük’ olarak tabir edilen, burundaki mukus tabakasının birçok işlevi bulunuyor. Bu tabakanın rengi, kişilerin vücudunda neler olup bittiğine dair çok önemli bilgiler veriyor. Peki mukus tabakasının vücutta ne gibi işlevleri var? Burun mukusunda oluşan renk değişimleri hangi hastalıkların habercisi? Uzmanlarla mercek altına aldık.
Vücudumuzda zararlı maddeleri dışarıda tutma işlevi gören pek çok sistem var. Burunda bu görev mukoza tabakasına düşüyor. Mukoza, nefes alma yoluyla içeri giren bakterileri önce burunda tutuyor sonra da ‘sümük’ olarak bilinen katı ya da sıvı bir maddeyle dışarı atıyor.
Genellikle soğuk algınlığından ya da şu sıralar yaygın görüldüğü üzere alerjilerden kaynaklandığı düşünülerek geçiştirilen burun akıntısı, pek çok hastalığın habercisi olabiliyor.
ABD'nin ve dünyanın önde gelen sağlık kuruluşlarından biri olan Cleveland Clinic'te Kulak, Burun ve Boğaz (KBB) uzmanı olarak görev yapan Dr. Raj Sindwani, burun mukusunun renginin “kişinin sağlık durumunu görmeye yardımcı olan en önemli etkenlerden biri” olduğunu söyledi.
New York Post’a konuşan Dr. Sindwani, “Sümüğünüzün rengi sıklıkla değişiyorsa bir şeylerin ters gittiğini düşünebilirsiniz. Bu durum alerji dışında, tahmin bile edemeyeceğiniz enfeksiyonlara veya hastalıklara uzanan bir sürecin habercisi olabilir” ifadelerini kullandı.
Dr. Sindwani, ortaya çıkan bu renklerin; beyaz, sarı, yeşil, kahverengi, siyah, kırmızı ve pembe şekilde olabileceğini söyleyerek “Her biri farklı hastalıklarla ilgili haber verebilir” diye de ekledi.
‘SÜMÜK İŞTE' DEYİP UMURSAMAMAK DOĞRU DEĞİL
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum KBB Uzmanı Prof. Dr. Şenol Polat, “Burnumuzun içi sürekli salgı üretebilen hücrelerle örtülüdür. Buna mukoza tabakası denir. Bu tabakanın ürettiği salgı sayesinde soluduğumuz havayı temizliyoruz. Yani mikroplardan ya da partiküllerden arındırıyoruz. Yine bu mukus sayesinde soluduğumuz havayı nemlendiriyor ve ısıtıyoruz” dedi.
Prof. Dr. Polat, şöyle devam etti:
-- Bu salgı, burnumuzun içerisindeki hücrelerin hareketleri sayesinde yani hücrelerin üzerindeki ‘silya’ dediğimiz tüylerin hareketiyle genzimize akar ve boğazımızdan aşağı mideye doğru gider. “Sümük işte” deyip umursamamak doğru değil;oldukça önemli ve uyarıcıdır. Burun akıntısı ya da geniz akıntısı şikayetiyle gelen hastaların hikâyesini çok detaylı dinlemek gerekir. Bu durum hastalık hakkında çok önemli ipuçları verir.
-- Ayrıca hastanın fiziksel muayenesi de bir diğer önem taşıyan araçtır. Burun akıntısının rengi hastalıklar hakkında bize oldukça detaylı bilgi verir ancak kesin tanıyı koymak için muhakkak endoskopik müdahale gerekir. Çok nadiren endoskopik muayene yeterli olmayabilir. Bu durumda görüntülemelerden muhakkak faydalanmak ve bazı laboratuvar tetkikleri ile kültür çalışmalarının yapılması şarttır.
Grafikler: Harun Elibol
“VÜCUDUMUZ 24 SAATTE 1,5 LİTRE MUKUS ÜRETİYOR”
KBB Uzmanı Op. Dr. Mustafa Bilazer de mukusun işlevine dikkat çekerek “Vücuttaki mukus hücreleri 24 saatlik periyot içerisinde 1,5 litre mukus üretebilir” ifadelerini kullandı.
Op. Dr. Bilazer, “Mukus genizden akıntı halinde olduğu için gün içinde pek hissedilmez. Çünkü sağlıklı bir kişinin burnu pek akmaz. Eğer vücut enfeksiyon veya alerji ile karşılaşırsa bu durumlarda mukusta artış gözlenir. Çünkü enfeksiyon sırasında vücut mikroplarla savaşarak kendisini korumaya çalışır. Özellikle sümüğün rengi hastalık hakkında önemli bilgiler verir” dedi.
BEYAZ BURUN AKINTISI NEYİN İŞARETİ?
Grip ve benzeri salgın dönemlerinde çoğunlukla beyaz mukus görülür. Bu durum normal karşılanması gereken bir şey midir yoksa endişe duyulacak hastalıkların habercisi midir?
Bu soruma Prof. Dr. Şenol Polat, “sağlık sorunu olmayan bir insanın sümüğü normal akıntılı ve berraktır. Sümüğün sarı ve beyaz hale gelmesi vücuda bir virüsün girdiğinin belirtisidir. Fakat mevsimden bağımsız olarak bu renk, enfeksiyon olmayan burun içerisindeki polip (tümör) gibi durumlardan kaynaklı da görülür” cevabını verdi.
Op. Dr. Mustafa Bilazer ise bu noktada oldukça önemli bir detaya vurgu yaparak, “Enfeksiyonda sarı veya yeşil olan mukus rengi alerjide beyaz bir salgı haline de gelebilir” dedi.
'YAŞLILARDA BURNUN TEK TARAFINDA SARI VE YEŞİL AKINTI VARSA TÜMOR RİSKİ OLABİLİR'
“Bazen burun içerisinde artmış olan bu salgı renk değiştirebilir. Çoğu zaman sarı veya sarıdan yeşile giden bir akıntıya dönebilir” diyen Prof. Dr. Şenol Polat, “Böyle durumlarda aklımıza muhakkak enfeksiyonlar gelmelidir” dedi.
Prof. Dr. Polat, şu bilgileri paylaştı:
-- Çocuklarda ve yetişkinlerde çoğunlukla sarı renkli akıntı görülür. Bu sarı renkli akıntı bakteriyel enfeksiyonun habercisidir. Bazı durumlarda viral enfeksiyonlarda ya da bazı virüslerin enfeksiyonunda da sarı renkli akıntı görebiliriz. Sarı renkli akıntının sebebi hem oradaki bakteriyel artıkların hem de bağışıklık sistemimizin bazı hücrelerinin artıklarının birikmesidir. Yani sarı renkli akıntı bize iltihaplanma reaksiyonunu gösterir. Özellikle de nötrofil dediğimiz bağışıklık sistemi hücrelerinin bir parçasıdır.
-- Eğer yeşil veya sarı-yeşil renkli akıntı tek taraflı ise yani burnun bir tarafında böyle bir renk var ama diğerinde yoksa özellikle de çocuklarda böyle bir akıntıyla karşılaşırsak, burunda yabancı cisimden şüphelenilmelidir. Eğer yaşlı ve yetişkin grupta tek tarafta sarı-yeşil renkli akıntı uzarsa ve tedavilere cevap vermese, o zaman da burun içindeki kötü huylu olan tümörlerden şüphelenmemiz gerekir.
Mukusun sarı veya yeşil olması tedaviye ihtiya&#; olduğu anlamına gelir. Bu durum bizlere artık enfeksiyonun ciddi şekilde oluşmaya başladığı ve v&#;cudun mikroplarla savaş halinde olduğu mesajını verir. Mikroplar &#;ld&#;r&#;ld&#;ğ&#; zaman mukus rengi sarı ya da yeşil olarak da kendini g&#;sterir. Bazı durumlarda mukus akmaz ve sin&#;sler dolar. B&#;yle durumlarda ameliyat gerekebilir.
Op. Dr. Mustafa BilazerPEMBE VE KIRMIZI SÜMÜK NEDEN OLUR?
En dikkat çeken ise pembe ve kırmızı mukus… Peki, bu mukus renkleri neden oluşuyor?
“Böyle bir şey yaşanıyorsa burun içinde kanama şüphesinden bahsedebiliriz” diyen Prof. Dr. Polat, “Çocuklarda ve yetişkinlerde bu tip hafif kanamalar kılcal damar çatlamalarına bağlı olabilir. Ancak sürekli ve tek taraflıysa bu kanamalar ciddiye alınmalı ve endoskopik muayene yaptırılmalı. Çocuklarda veya erişkinlerde tek taraflı ufak sızıntılar veya burun içerisinde bir yabancı cisim ya da tümör olma ihtimali de düşünülmeli” dedi.
Op. Dr. Mustafa Bilazer de “Mukusun pembe veya kırmızı olması enfeksiyonda da alerjide de ortaya çıkabilir. Ayrıca pembe veya kırmızı mukus olmasının nedeni kan sulandırıcı kullanımı da olabilir” bilgisini paylaştı.
Ayrıca Op. Dr. Bilazer, "Kanser hastalarında nadir görülen mukusta kan olması yani kırmızı veya pembe renkli mukus ortaya çıkabilir" dedi ve kanser hastalığının sadece mukus renginden belirlenebilen bir hastalık olmadığının da altını çizdi.
SİGARA İÇENLER DİKKAT!
Prof. Dr. Şenol Polat, siyah ve kahverengi sümük şikayetiyle sık karşılaştığını belirterek, “Kahverengi ve siyah mukus rengi genellikle sigara içenlerde görülür. Bağışıklık sistemi zayıf olan, kemoterapi alan ya da tümör tedavisi alan kişilerde genellikle görülür. Fakat bu tür hastalıklar yoksa inatçı ve hızlı ilerleyici mantar enfeksiyonları ya da doku kaybına neden olan nekrozlardan kaynaklı olabilir. Bu kişilerde yoğun kahverengi ya da siyah akıntılar görülebilir” dedi.
Mukusta kahverengi veya siyah rengin enfeksiyon mikrobunun öldüğüne işaret ettiğine de vurgu yapan Op. Dr. Mustafa Bilazer, “Enfeksiyon boyunca mikroplarla savaşan mukus salgısı, mikropların ölümünün ardından onları dışarıya atarken kahverengi veya siyah renge de dönüşebilir” ifadelerini kullandı.