SİYATİK NEDİR?
“Siyatik” insan vücudundaki en kalın sinirin adıdır ve latince adı “nervus ischiadicus” tur. Bu sinir kalça arkasından bacağın arka yüzü boyunca seyrederek diz üstü seviyede iki ana kola ayrılır ve ayağa kadar ulaşır.
Bir hastalığı ifade etmek için toplumda yaygın olarak kullanılan “siyatik” kelimesi ile bu sinirin vücutta çeşitli yerlerde sıkışmasıyla ortaya çıkabilen ve özellikle bacakta ağrı, kuvvet kaybı, kasılma, uyuşma, karıncalanma gibi şikayetlerle kendini gösteren bir rahatsızlık kastedilmektedir.
SİYATİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Özellikle kalça arkasından uyluk, baldır hatta topuk ve ayak tabanına kadar yayılabilen şiddetli, bıçak saplanır tarzda keskin veya künt vasıflı ya da kramp benzeri ağrı en sık görülen belirtidir.
Bu ağrı yürümekle, öne eğilmekle artabilir. Bunun yanında bacakta ve ayakta uyuşma, karıncalanma gibi his kusurları görülebilir.
Siyatik sinirdeki sıkışmanın derecesine bağlı olarak sinirin uyardığı kaslarda kuvvet kaybına bağlı yürüme güçlükleri de görülebilir.
SİYATİK TEDAVİSİ NASIL UYGULANIR?
Tedavi siyatik sinirin sıkıştığı seviyeye, sıkışmanın nedenine ve hastanın genel tıbbi durumuna göre değişkenlik gösterir.
Omurgadaki sıkışmalarda (sıklıkla bel fıtığı veya kanal darlığı nedeniyle) sıkışma bölgesine yapılacak enjeksiyon tedavileri veya direkt olarak siniri sıkıştıran yapıları ortadan kaldırmak üzere yapılacak cerrahi tedaviler seçenekler arasındadır.
Bu tedavilere ek olarak fizik tedavi, siyatik egzersizleri ve ilaç tedavilerinden de faydalanılmaktadır.
Omurga dışındaki siyatik sinir sıkışmalarında da benzeri şekilde enjeksiyon tedavileri, cerrahi tedavi, fizik tedavi yöntemleri ve ilaç tedavilerine başvurulur.
Özellikle ileri dereceli sıkışmalarda bacakta kuvvet kaybı da eşlik ediyorsa kalıcı siyatik sinir hasarı riskini olabildiğince azaltmak için acil cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Siyatik ağrısı siyatik siniri boyunca uzanan, belden kalçaya ve bacaklara doğru yayılan şiddetli ağrıdır. Genellikle lomber omurganın bel fıtığı ya da omurilik kanalının daralması (spinal stenoz) gibi nedenlerle siyatik sinirini baskılaması sonucu oluşur. Teşhis için MR veya BT taraması kullanılır. Tedavisi genellikle semptomları yani ağrıyı gidermeye odaklanır. Şiddetli nörolojik semptomlar varsa ya da konservatif tedaviye rağmen ağrılar azalmıyorsa ameliyat gerekebilir.
Siyatik sinirden kaynaklanan ağrı sinir kökünün genellikle fıtıklaşmış disk, kireçlenme, spinal stenoz veya daha az sıklıkla spinal tümör veya apse nedeniyle sıkışması nedeniyle oluşur. Sinir genellikle bel bölgesinde kompresyona uğrar. Ancak vertebral kolonun dışında, pelvis veya kalça seviyesinde de sıkışması mümkündür.
Ağrı siyatik siniri boyunca en sık kalçaya, uyluğun arka tarafına yayılır. Ağrı yanma şeklinde ya da keskin bıçak girer gibi ağrı şeklinde tarif edilir. Alt sırt ağrısı olmadan yalnızca kalça ve bacaklarda ağrı görülebilir. Bel fıtığı varsa öksürürken ya da kaslar kasılırken ağrı artabilir. Hastalar bacaklarında uyuşukluktan ve etkilenen bacağın zayıflığından şikayet ederler. Sinir köklerinin sıkışması yukarıda saydığımız semptomların yanı sıra diz refleksinde, ayak bileği refleksinde kayba yol açabilir. Bacak kaldırma testi, kayma testi gibi yöntemler ağrının kaynağı hakkında hekime bilgi verir.
Siyatik ağrısını tedavi etmek için ilk planda konservatif tedaviler uygulanır. Genellikle siyatik ameliyatsız bir şekilde iyileşir. Konservatif tedaviler arasında fiziksel aktivite, ilaç tedavisi, fizik tedavi ve enjeksiyon tedavileri bulunur.
Konservatif tedavilerle akut siyatik ağrısı genellikle bir iki hafta içerisinde azalmaya başlar. 6 haftaya kadar alt sırt ağrısını hafifletmek için ilaç tedavisi uygulanabilir. Kas spazmı sıcak veya soğuk kompresyon ile azaltılabilir. Fizyoterapi yararlı olabilir. Ağrının kaynağı fıtık ise ağrı izin verdiği sürece günlük yaşama devam edilmesi yani hareket edilmesi iyileşmeyi hızlandırır. Kötüleşen veya düzelmeyen kas güçsüzlüğü, ilerleyici nörolojik defisit varsa ya da konservatif tedavinin 6 hafta boyunca uygulanmasına rağmen ağrılarda azalma yoksa cerrahi tedavi önerilir. Çünkü siyatik ağrısı hastanın çalışma kapasitesini, duygusal veya genel durumunu derinden etkiler, yaşamı çekilmez hale getirir.
Bel fıtığı için standart cerrahi prosedür mikro diskektomidir. Günümüzde mikro cerrahi yöntemlerin gelişmesiyle bel fıtığı ameliyatları hastanın aynı gün taburcu edilebildiği, minimal kesi ile daha konforlu bir şekilde daha hızlı iyileşme süresi ile yapılabilmektedir.
Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.
Vücudu saran sinir hücreleri, psikolojik ve biyolojik faktörlerden hemen etkilenen bir yapya sahiptir. Sinir hücreleri zarar gördüünde çeitli hastalklar meydana gelir. Bunlardan biri de yaygn bir ekilde yaanan arlardr. Batan ayaa kadar hissedilen arlar, uzun süre sürdüünde endielenmek gerekir ve doktor kontrolüne gitmeniz önerilir.
imdi sizlerle bu sayfada sinir hücrelerinden biri olan siyatik üzerine konuacaz. Siyatikte oluan arnn nedenlerine ve bitkisel çözümlerine deineceiz. Eer son zamanlarda bacak arlarnz iddetlenmeye baladysa; siyatik ars yayor olabilirsiniz. Aman dikkat diyelim!
Salkta en doru tedavi yöntemleri ve kesin sonuçlar için lütfen alannda uzman bir doktora bavurunuz. Tavsiyelerimiz hafif iddetteki rahatszlklar için evde geçici bitkisel öneriler içerir. Salkl günler dileriz.
Sarmsakl Sütün Faydalar: Evde Doal Antibiyotik!
Nane Ya Faydalar Nelerdir? Ne e Yarar? Nasl Kullanlr?
Sar Kantaron Ya Faydalar Nelerdir? Neye yi Gelir?
Soan Suyu Faydalar Nelerdir? Zayflatr M? Nasl Yaplr?
Lahana Suyu Faydalar Nelerdir? Zayflatr M? Ne e Yarar?
Söüt Aacnn Bilmediiniz 8 Faydas
Susam Ya Faydalar, Ne e Yarar? Cilde ve Saça Nasl Uygulanr?
Ökse Otu Faydalar, Çay Neye yi Gelir? Kanser ve Diyabet Tedavisi
Sakinletirici Etkili Çarkfelek Çiçei Faydalar ve Özellikleri
Isrgan Otu Çay Nasl Yaplr? Faydalar Nelerdir? Zayflatr M?
Siyatik brahim Saraçolu ve dier uzmanlar tarafndan gündeme gelen bir rahatszlktr. Bu sorunu yaayanlarn muhakkak tedavi olmas gerektii vurgulanr. Gerekli tedavi için u aamalar izleyebilirsiniz:
Bel Ft Belirtileri, Ameliyat, Tedavisi, Nasl Geçer?
Bel Arsna Ne yi Gelir? Evde 3 Farkl Bitkisel Tedavi
5 Soruda Ense Ars: Nedenleri ve Tedavisi, Neyin Belirtisi?
Bel Ftna Ne yi Gelir? Uzmanlardan Evde 5 Bitkisel Tedavi Yöntemi
Bel Tutulmasna Ne yi Gelir? Evde Bitkisel Tedavi, Resimli Egzersizler
Siyatik Nedir? Nedenleri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir? başlıklı makalemizde, siyatik hastalığına dair tüm merak edilenlere değineceğiz. Siyatik ağrısı, beldeki bir sinirin iritasyonu, iltihaplanması, zorlanması veya sıkışmasından kaynaklanır. Siyatiğin en yaygın nedeni, sinir kökü üzerinde baskı oluşturan fıtıklaşmış veya kaymış bir disktir. Siyatikli çoğu insan, zamanla ve kişisel bakım tedavileri ile kendi kendine iyileşir.
Siyatik ağrısı, siyatik sinirinin yaralanması veya iritasyonu sonucu ortaya çıkan ve kalça bölgesinden kaynaklanan bir ağrıdır. Siyatik siniri, vücuttaki en uzun ve en kalın (neredeyse parmak genişliğinde) sinirdir. Aslında beş sinir kökünden oluşur. Bunların ikisi lomber omurga adı verilen bel bölgesinden ve üçü sakrum adı verilen omurganın son bölümünden gelir. Beş sinir kökü bir araya gelerek sağ ve sol siyatik sinirini oluşturur. Vücudun her iki tarafında da birer siyatik siniri, kalçadan ve bir bacaktan aşağı doğru geçerek dizin hemen altında son bulur. Siyatik siniri daha sonra bacaktan aşağı, ayak ve ayak parmaklarına kadar devam eden diğer sinirlere dallanır.
Siyatik sinirinin (siyatik) gerçek yaralanması aslında nadirdir ancak siyatik terimi genellikle belden başlayıp bacağa yayılan herhangi bir ağrıyı tanımlamak için kullanılır. Bu ağrıların ortak noktası, bir sinirin yaralanmasında kaynaklanıyor olmalarıdır. Bu beldeki bir sinirin tahrişi, iltihaplanması veya sıkışması gibi bir durum olabilir.
"Siyatik" hastaları siyatik sinir yolu boyunca, yani belin alt kısmından kalçalara ve bacaklara kadar herhangi bir yerde, hafif ya da şiddetli olabilen bir ağrı yaşar. Siyatik ayrıca bacakta ve ayakta kas güçsüzlüğüne, bacakta uyuşmaya ve bacak, ayak ve ayak parmaklarında hoş olmayan bir karıncalanma hissine neden olabilir.
İnsanlar nedenine bağlı olarak siyatik ağrısını farklı şekillerde tanımlarlar. Bazı insanlar ağrıyı keskin, vurucu veya sarsıcı olarak tanımlarken bazıları ise yanma, elektriklenme veya bıçak saplanır gibi ifade eder.
Ağrı sürekli olabilir veya gelip gidebilir. Ayrıca ağrı genellikle bacakta bele göre daha şiddetlidir. Kişi uzun süre oturursa veya ayakta durursa, ayağa kalktığında ve vücudun üst kısmını döndürdüğünde ağrı daha kötü hissedilebilir. Öksürme veya hapşırma gibi zorunlu ve ani bir vücut hareketi de ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
Siyatik genellikle bir seferde yalnızca bir bacağı etkiler ancak siyatik her iki bacakta da ortaya çıkabilir. Bu sadece sinirin omurilik boyunca nerede sıkıştığı ile ilgilidir.
Siyatik aniden veya kademeli olarak ortaya çıkabilir. Bu, sebebin ne olduğuna bağlıdır. Bir disk herniasyonu ani ağrıya neden olabilir. Omurgadaki artrit ise zamanla yavaş yavaş gelişir.
Siyatik çok yaygın görülen bir şikayettir. ABD'deki insanların yaklaşık %40'ı hayatlarının bir döneminde siyatik geçirir. Bel ağrısı, insanların doktorları ziyaret etmelerinin en yaygın üçüncü nedenidir.
Aşağıdaki durumlarda siyatik riski daha yüksektir:
Siyatiğin hamilelikte yaygın olduğu doğrudur ancak hamile kadınların siyatik olmasının ana nedeni artan kilo değildir. Bu durumun açıklaması, hamileliğin belirli hormonlarının, kadınlarda bağ dokunun gevşemesine neden olmasıdır. Bağlar omurları bir arada tutar, diskleri korur ve omurgayı sabit tutar. Gevşemiş bağlar, omurganın kararsız hale gelmesine neden olabilir ve disklerin kaymasına yol açabilir. Bu da sinirlerin sıkışmasına ve siyatik gelişimine yol açar. Bebeğin ağırlığı ve pozisyonu da sinire baskı yapabilir.
Ancak hamilelik sırasında siyatik ağrısını hafifletmenin yolları vardır ve ağrı çoğu zaman doğumdan sonra kaybolur. Fizik tedavi ve masaj terapisi, ılık duşlar, sıcak uygulamaları, ilaçlar ve diğer önlemler hamilelere yardımcı olabilir. Kişi hamileyse, ağrısını hafifletmek için hamilelik sırasında doğru duruş tekniklerini uyguladığından emin olmalıdır.
Siyatik, aşağıdakiler başta dahil olmak üzere birkaç farklı tıbbi durumdan kaynaklanabilir:
Siyatik belirtileri aşağıdakiler gibidir:
Doktor ilk olarak kişinin tıbbi geçmişini gözden geçirecek, ardından ise belirtilerini soracaktır.
Fiziki muayene sırasında doktor, kişinin omurgasının ağırlığını nasıl taşıdığını görebilmek için yürümesini isteyecektir. Baldır kaslarının gücünü kontrol etmek için hastanın ayak parmakları ve topukları üzerinde yürümesi istenebilir. Doktor ayrıca düz bacak kaldırma testi de yapabilir. Bu test için bacaklar düz olacak şekilde sırt üstü uzanılır. Doktor her bacağı yavaşça kaldırır ve ağrının başladığı noktayı not eder. Bu test, etkilenen sinirlerin tam olarak belirlenmesine yardımcı olur ve disklerden birinde bir sorun olup olmadığını ortaya çıkarır. Ayrıca ağrıyı tam olarak belirlemek ve kas esnekliğini ve gücünü kontrol etmek için hastandan başka esnemeler ve hareketler yapması da istenecektir.
Doktor, fiziki muayene sırasında keşfettiklerine bağlı olarak görüntüleme ve diğer testleri talep edebilir. Bunlar aşağıdakiler gibidir:
Tedavinin amacı ağrıyı azaltmak ve hareketliliği arttırmaktır. Sebebe bağlı olarak, birçok siyatik vakası bazı basit kişisel bakım tedavileriyle zamanla ortadan kalkar.
Kendi kendine bakım tedavileri aşağıdakiler gibidir:
Siyatik ağrısı olan her insanın durumu diğerinden farklıdır. Ağrının türü, şiddeti ve nedeni farklı olabilir. Bazı hastalarda önce daha agresif bir tedavi denenebilir. Bununla birlikte genel olarak, buz ya da sıcak uygulamak, esneme egzersizleri, reçetesiz satılan ilaçlar gibi geleneksel kişisel bakım tedavilerinin altı hafta boyunca uygulanması bir rahatlama sağlamazsa, bir doktora danışıp başka bir tedaviyi denemek gerekir.
Diğer tedavi seçenekleri aşağıdakiler gibidir:
Germe ve ilaç tedavisi gibi diğer tedavi yöntemleriyle iyileşme olmasa bile ağrı kötüleşmedikçe, alt ekstremitelerdeki kaslarda şiddetli güçsüzlük olmadıkça veya mesane ya da bağırsak kontrolü kaybedilmedikçe omurga cerrahisi genellikle önerilmez.
Ameliyatın ne kadar erken düşünüleceği, siyatiğin nedenine bağlıdır. Cerrahi seçeneği genel olarak, 1 yıldır devam eden semptomlardan sonra değerlendirilir. Şiddetli ve dayanması güç, kişinin ayakta durmasına veya çalışmasına engel olan ve hastaneye kaldırılmasına yol açan bir ağrı varsa, daha agresif bir tedavi yöntemi izlenebilir ve ameliyat için daha kısa bir zaman çizelgesi belirlenebilir. Mesane veya bağırsak kontrolünün kaybı, yani kauda ekuina sendromu olduğu belirlenirse de acil ameliyat gerekebilir.
Siyatik ağrısı için spinal cerrahinin amacı, sıkışan sinirler üzerindeki baskıyı kaldırmak ve omurganın stabil olduğundan emin olmaktır.
Siyatiği rahatlatmak için cerrahi seçenekler aşağıdakiler gibidir:
Diskektomi ve laminektominin gerçekleştirilmesi genellikle bir ila iki saat sürer. İyileşme süresi kişinin durumuna bağlıdır. Ameliyatı gerçekleştiren cerrah, hastanın tam aktiviteye ne zaman dönebileceğini kendisine söyleyecektir. Genellikle iyileşmek için gereken süre, altı haftadan üç aya kadar değişen bir aralıktadır.
Bu prosedürler çok güvenli ve etkili kabul edilse de tüm ameliyatların çeşitli riskleri vardır. Spinal cerrahinin riskleri aşağıdakiler gibidir:
Siyatiği olan çoğu insan tamamen iyileşir. Bununla birlikte, kronik (devam eden ve kalıcı) ağrı siyatiğin bir komplikasyonu olabilir. Sıkışan sinir ciddi şekilde yaralanırsa, ayaktaki uyuşma normal yürümeyi imkânsız hale getirir ve düşük ayak sendromu gibi kronik bir kas zayıflığı meydana gelebilir. Siyatik potansiyel olarak kalıcı sinir hasarına neden olabilir ve etkilenen bacaklarda his kaybına yol açabilir. Kişi bacaklarındaki veya ayaklardaki hissi kaybeder veya iyileşme dönemi sırasında bununla ilgili herhangi bir endişeye sahip olursa hemen doktoruyla iletişime geçmelidir.
Dejeneratif disk hastalığı, hamilelikten kaynaklanan siyatik veya kaza sonucu düşmeler gibi bazı siyatik sebepleri önlenemeyebilir. Tüm siyatik vakalarını önlemek mümkün olmasa da aşağıdaki adımları uygulamak kişinin sırtını ve belinin korumasına ve riski azaltmasına yardımcı olabilir:
Siyatik ağrısı, genellikle zamanla ve bazı kişisel bakım tedavileriyle kendi kendine geçebilir. Siyatik hastalarının çoğu (%80 ila %90) ameliyat olmaksızın iyileşir ve bunların yaklaşık yarısı, bir siyatik ağrısından altı hafta içinde tamamen kurtulur.
Kişinin siyatik ağrısı düzelmiyorsa ve umduğu kadar çabuk iyileşemediğine dair endişeleri varsa bir doktorla iletişime geçmelidir.
Aşağıdaki durumları yaşayanların derhal bir tıbbi yardım alması gerekir:
Sonuçta bunların bir acil durum olmadığı ortaya çıksa bile yukarıdaki belirtileri kontrol ettirmek en iyisidir.
Siyatik siniri, genellikle "siyatik" veya siyatik ağrısı olarak adlandırılan ağrının tek kaynağı değildir. Bazen ağrının kaynağı bel omurlarının daha üst kısımlarındadır ve bu da uyluğun önünde veya kalça bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bu ağrı da siyatik olarak adlandırılmaktadır.
Kalçadaki artrit gibi kalça problemleri genellikle kasık ağrısına, bacağa ağırlık verildiğinde veya bacak hareket ettirildiğinde ortaya çıkan bir ağrıya neden olur.
Ağrı sırtta başlayıp kalçaya veya bacağa doğru hareket ediyor veya yayılıyorsa ve bacakta uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük varsa, en olası neden siyatiktir.
Radikülopati, omurgada sıkışmış bir sinirin neden olduğu semptomları tanımlayan daha geniş bir terimdir. Siyatik, radikülopatinin spesifik bir tipi ve en yaygın türüdür.
Siyatiği olan birinin biraz dinlenmesi ve aktivitelerinde ve aktivite seviyesinde değişiklik yapması gerekebilir. Bununla birlikte, çok fazla dinlenme, yatak istirahati ve fiziksel hareketsizlik ağrıyı daha da kötüleştirebilir ve iyileşme sürecini yavaşlatabilir. Kasları esnek ve güçlü tutmak için mümkün olduğunca aktiviteyi sürdürmek önemlidir.
Kişi kendi egzersiz programına başlamadan önce, doğru bir teşhis almak için bir uzman doktora görünmelidir. Bu sağlık uzmanı, hastaya en uygun egzersiz ve kas güçlendirme programını tasarlaması için onu uygun bir fizyoterapiste veya diğer eğitimli egzersiz veya vücut mekaniği uzmanına yönlendirecektir.
Fıtıklaşmış bir disk, spinal stenoz veya siyatik sinirini sıkıştıran kemik çıkıntısının neden olduğu siyatik, etkilenen bacakta iltihaplanmaya veya şişmeye neden olabilir. Piriformis sendromunun komplikasyonları da bacakta şişmeye neden olabilir.
Tüm bu koşullar omuriliği, sinirleri, kasları, bağları veya eklemleri etkiler ve hepsi ağrıya neden olabilirken, hiçbiri siyatik ile doğrudan ilişkili değildir. Bu koşulların ana nedenleri farklıdır. Siyatik sadece siyatik siniri tutar. Bununla birlikte siyatiğe en benzer durum, bir sinirin sıkışmasını da içeren karpal tünel sendromu olacaktır.
Çoğu siyatik vakası ameliyat gerektirmez. Zaman ve kişinin kendi başına uygulayabildiği tedavi genellikle ihtiyaç duyulan tek şeydir. Bununla birlikte basit kişisel bakım tedavileri ağrıyı gidermezse, bir doktora görünmek faydalı olacaktır. Doktor, ağrının nedeninin ne olduğunu tespit edebilir, başka tedavi seçenekleri önerebilir veya gerekirse hastayı diğer omurga sağlığı uzmanlarına yönlendirebilir.