Genelde nerede durup nerde coşacağı belli olmayan konuşmalarda sıkılan veya sıkılacak kurşunun hedefi yoktur ve sınırları asla belli olmayan bir husustur "tenzih etmek". Buna türlü türlü başka örnekler de verilebilinir fakat kısaca diyelim ki bu terim daha çok TBMM, TV programları, belediye meclisleri falan filan yerlerden.
Bir tane aklıevvel çıkar ortaya, ateşli ateşli atıp konuşmakta bazen ise kurşunlar hedefe değince de! Başlar efendim size değil, siz niye alınıyorsunuz ki, benim demem farklı yere, siz alındıysanız sizi tenzih ediyorum vs vs.
Veya başka bir yerde başka bir sohbette;
&#;-Arkadaşlar şunu iyi bilinki bu otelcilerin hepsi karı satıyor, karı pazarlıyor.
O an, orada bulunmakta olan bir otel işletmecisi hemen ateşlenir:
-Beyefendi lütfen haddinizi bilin kendinize gelin, dediğinizi kulaklarınız duymuyor olmalı. Bizim otelimiz temiz nezih aile otelidir çocuklarınızı alıp rahatlıkla dinlenebilirsiniz, bizim otelimizde böyle şeyler olmaz
&#;Hemen aklıevvel tekrar araya girer:
-Beyefendi sizi tenzih ederim benim sözüm sizin gibi nadide turizmcilere değil bu işi lekeleyenlere mesleğin yüz karası olup da bu işin adını çıkartanlara der ve davam eder
Otel işletmecisi tenzih edildiği ve artık ayrıcalıklı kişi rütbesini aldığı için bir huşu içinde hemen yerine oturur ve bir daha da adam ne derse desin ortaya çıkmaz. Çünkü tenzih edilmiştir bir kere, tenzih edilmişler tarafına kategorize edilmiş, o tartışmada karnesi tam not almış öğrenci gibi sevindirik olmuştur.
Yaşamımızın her alanında buna bezer şeyler sürekli oluyor ve böyle bir durumda cinnet getirmemek için peygamber sabrına ihtiyacımız olduğunu da söylemeden edemeyeceğim. Millet birbirine ana avrat sövüyor, daha sonra birbirlerini tenzih ediyorlar ve hiç bir şey olmamış gibi oluyor sonra.
Bir apartman toplantısında örneğin şöyle oluyor.
&#;Konuşmacılardan biri diyor ki:
- Bu apartmanda hayvan besleyen, pis, arsız utanmaz insanlar var,
Hemen ekler Ahmet Bey sizi tenzih ederim (Ahmet Bey apartmanda hayvan besleyen tek insandır)&#; devamla; altıncı kattaki iki dairede de hayâsızca işler dönüyor, kim giriyor kim çıkıyor belli değil, apartmandaki bütün huzursuzluğu da edebe aykırılığı da bunlar yapıyor, der ve toplantıya katılan herkesin yüzüne bakarak yalnız sayın arkadaşlarım sizleri tenzih ediyorum (tenzih ettiği kişiler içinde altıncı kattaki dairelerin sakinleride vardır). Her katta dört daire olduğu için kimse üzerine alınmaz, suçlayıcı gözlerle diğerlerine bakar, kendine toz kondurmaz ve tenzih edildikleri için sırtlarını koltuklarına daha bir güvenle yaslarlar. Onlar da susar artık sesleri çıkmaz.
Bir düşünürsek öyleyse, tenzih etmek, yani "tenzih ederim" demek bayağı büyük bir silah. Herkese, istediğini söyleyebilirsin, hakaret et, vur kır parçala bu maçı kazan, ne yaparsan yap.
Bir örnek de siyasi partilerden verelim. Yönetim kurulu toplantısı yapılıyordur, yöneticilerden Hüseyin Bey söz alır, derki; “Arkadaşlar burada konuşulanlar on beş dakika geçmeden dışarıdan duyuluyor, tamam arkadaşlar sizleri anlıyorum ve hepinizi tenzih ediyorum ama ne yazık ki gerçek bu, konuştuklarımız hemen dışarıda yayılıyor, içimizde sanırım biri dışarı laf taşıyor” der ve oturur.
Hemen yönetici Abdurrahman Bey söz alır ve “Olur mu arkadaşlar, ben niye dışarıda bir şey duymuyorum da başkaları duyuyor, Demesiyle Hüseyin Bey’in tekrar söz alması bir olur: “Ya Abdurrahmancığım ben sana der miyim, seni tenzih ediyorum derken tenzih edemediği diğer yüzlere bakamamaktadır. Bir Atasözü derki; Bakacağın yüze tükürme tükürdüğün yüze bakma!
Not: Bu aralar Ekşi Sözlük çok işime yarıyor.
Günün sözü: Karakterinize dikkat edin; kaderinize dönüşür. (Mahatma gandhi)
*Arşivden seçmeler
&#;