Çocuklarda karın ağrısı, en sık karşılaşılan sorunlardan biri… Şiddetli karın ağrısı yaşayan çocukların hayat konforu bozulurken, bu durum aileler içinde büyük ölçüde kabusa dönebiliyor. Aileler çocuklarının ne kadar şiddetli karın ağrısı yaşadığını tahmin edemediğinden bazen bu durumu önemsiz görebiliyor. Fakat önemsiz görülen uzun süreli karın ağrıları, ciddi ve tedavi gerektiren hastalıkların habercisi olabilir. Hisar Hospital Intercontinental Çocuk Cerrahisi Bölümü Uzmanı Op. Dr. Ali Gözüküçük, çocuklarda sık görülen karın ağrıları hakkında bilgi verdi.
Karın içinde ağrıya neden olabilecek birçok organ bulunuyor
Karın ağrısı çoğu zaman önemsiz bir durum olarak görülse de aslında önemli hastalıkların işaretçisi olabilir. Göğüs kafesinin altından başlayıp kasıklara kadar uzanan bölge olan karın içinde ağrıya neden olabilecek birçok organ bulunmaktadır. Çocuklarda karın ağrısı yaşa göre farklılık gösterse de özellikle yaş bakımında küçük olan ve kendini ifadede edemeyecek çocuklarda oldukça dikkatli olmak gereklidir.
En çok enfensiyonlara bağlı karın ağrısı şikayeti görülüyor
Çocuklarda en çok görülen karın ağrısının nedenlerinden biri enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkan mide ve bağırsak iltihabıdır. Bu ağrılar genel olarak okul çağı çocuklarda görülmekle birlikte nedeni bağırsak haraketleri karın ağrısı olarak algılabilmektedir.Ayrıca bu hastalarda bağırsakta hazmın değiştiği, özellikle stres ve anksiyete gibi psikolojik sorunların daha da metabolizmayı bozarak yakınmaların artmasına neden olduğu belirlenmiştir.Bu nedenle anne babalara da önemli görevler düşmektedir. Ailelerin çocuklarının durumunu iyi gözlemesi, teşhis sürecini kolaylaştırabilir.
Çocuklardaki karın ağrısının birçok nedeni olabilir, DİKKAT!
Çeşitli nedenlerle oluşabilen karın ağrısının başlama şekli ve yeri, devam süresi, sıklığı, eşlik eden bulgular bunlar; kusma, ishal, ateş, öksürük, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, taş düşürme hikayesi vb. karın ağrısı konusunda çok önemli bilgiler verir. Burada ailelerin çocuklarındaki karın ağrısının önemli olup olmadığını ayırt edebilmesi için dikkat etmesi gerekenler;
14.Tekrarlayan karın ağrısı, karında şişkinlik , karın üst tarafında sucuk tarzında kitle ele geliyor ve çilek jölesi şeklinde gaita yapıyor ise invajinasyon (bağırsağın iç içe geçmesi) olabilir doktorunuza başvurunuz.
Hemen hemen tüm insanlar, hayatlarının bazı bölümlerinde karın ağrısı sorunu ile karşı karşıya kalırlar. Bu ağrılar karnın genelinde görülmek ile birlikte, kimi vakıalarda sadece karnın sol tarafı ağrır. Bizde bu yazımızda sol karın ağrısı yaşayan hastalar için bu durumundan nedenlerinden ve tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Karnımın Sol Tarafı, Sol Üst Ve Sol Alt Tarafı Ağrıyor Neden Olur Nasıl Geçer?
Sol Karın Ağrısı Sebepleri
Sol karın ağrısının bir diğer sebebi de kabızlıktır. Lifli gıdalar tüketmemek, stres ve vücudun susuz kalması kabızın en yaygın belirtileri arasındadır. Belirtileri ise, karın ağrısı, kramplar ve rahatsızlık hissidir.
Gastroözofageal Reflü Hastalığı
Sol karındaki ağrının en yaygın sebeplerinden birisi de gastroözofageal reflü hastalığıdır. Bu hastalığın oluşum sebebi ise bazı nedenlerden ötürü mide asidinin yemek borusuna geri çıkmasıdır.
Sindirim Sistemi İle İlgili Sebepler
Sindirim sistemiyle ilgili birçok problem sol karında ağrıya sebep olmaktadır. Eğer aşırı oranda alkol tüketiyorsanız veyahut böbrek taşlarınız varsa, pankreas iltihabı yani pankreatit yaşama ihtimaliniz yüksektir. Divertikülit, tipik olarak orta yaşlı veya yaşlı kadınlarda, divertiküller olarak adlandırılan kolondaki keseler enfekte olduğunda ortaya çıkar.
Böbrek Taşları
Vücutta yüksek düzeyde kalsiyum veya ürik asit olduğunda böbrek taşları oluşur. Vücudun susuz kalması da bu duruma neden olan başlıca risk faktörlerinden biridir. Taşın konumuna bağlı olarak, karnın sol tarafında ağrı hissedilebilir. Karın ağrısı dışında, bulantı, kusma, kasık ağrısı ve ateş gibi diğer belirtiler de yaşanabilir. Küçük taşlar kendiliğinden iyileşir. Doktor su tüketmenizi veya ilaçlar kullanmanızı tavsiye eder. Diğer yandan, daha büyük böbrek taşlarından kurtulmak için bir ameliyat olunması tavsiye edilen bir çözümdür.
Crohn Hastalığı
Crohn hastalığı bağırsaklarda iltihaplanmadır. Bu durum kroniktir ve teşhisi hiç de kolay değildir. Sol karında uzun süreli ağrılar, bu duruma işaret ediyor olabilir.Crohn hastalığı için kalıcı bir şifa yoktur. Ancak iltihap sökücü ve antibiyotik gibi ilaçlar, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ve ameliyat bu hastalığın belirtilerinden rahatlama sağlamada yardımcı olabilir.
Divertikülit
Divertikülit; kalın bağırsak hastalığıdır. Karın sol tarafında hassasiyet ve ağrı divertikülitin en sık görülen belirtileridir. Bu hastalık genellikle yaşlı insanlarda(60 yaşın üstünde) görülür. Hafif vakalarda (ağrının daha hafif olduğu ve hiçbir komplikasyon görülmediği), ilaçlar, antibiyotikler ve uygun bir beslenme düzeninin takibi yararlı olabilir. Ancak bağırsak tıkanıklığı gibi komplikasyonlar gözlenirse, doktor hastaneye yatış ve ameliyat önerecektir.
Ülseratif Kolit
Ülseratif kolit; bağırsak ve rektumun iç tabakasında oluşan iltihap, ülser ve yaralar olarak tanımlanmaktadır. Bir tür iltihabi bağırsak hastalığıdır (IBD). Rektal kanama, karın krampı ve ağrı, kilo vermek ülseratif kolit hastalığının belirtileridir. Tedavi seçenekleri arasında iltihap sökücü ilaçlar, antibiyotikler ve ağrı kesiciler bulunur. Şiddetli vakalar ameliyatla tedavi edilir.
Sol Karın Ağrısından Kurtulmak İçin Doğal Yöntemler;
Sıcak Su Torbası Kullanın
Sıcak kompres, üst karın ağrısı için hızlı ve etkili bir çözümdür. Kompresyonun sıcaklığı, karındaki kaslarını gevşetir ve böylece ağrıyı azaltır. Sıcak kompres, iltihabı azaltmada da etkilidir. Basit vakalarda sırt üstü uzanın ve karnın sol tarafına bir sıcak su torbası yerleştirin.
Papatya
Papatya çayı, sol karındaki ağrıyı azaltmaya yardımcı olarak rahatlatır. Bu bitkide bolca bulunan iltihap sökücü ve antispazmodik özellikler rahmi rahatlatarak ağrıya sebep olan kasılmaları önler.
Nane
Nane içindeki mentol doğal bir analjezik olarak çalışır ve karın ağrısından kurtulmaya yardımcı olur. Ayrıca, nane, diğer ağrı sorunlarının yanı sıra gaz ağrısını hafifletmede de etkilidir.
UYARI: Nane; mide ekşimesi veya asit reflü hastalığı olanlar için uygun olmayabilir.
Elma Sirkesi
Elma sirkesi üst karın ağrısını rahatlatmaya yardımcı olabilir. Vücuttaki pH seviyesini dengeleyerek sindirimi geliştirir. Dahası her türlü iltihap ve enfeksiyona karşı çok iyi savaşır.
Karın boşluğu birçok organı barındırmaktadır. Bu organların her birinin çeşitli hastalıkları ağrıya neden olabilir. Bu organların hastalıklarını değerlendirirken ağrı genellikle baş ağrısı ve bel ağrısından farklı olarak uyarıcı nitelik taşır. Karın ağrısı vakit geçirilmeden değerlendirilmesi gereken bir belirtidir. Diğer kronik ağrılarda ağrı kesiciler verilirken, karın ağrılarında neden belirlenmeden ağrı kesici verilmesi son derece sakıncalıdır. Çünkü bu durumda ağrının kesilmesiyle altta yatan hastalık gizleneceğinden tedavide geç kalınarak daha büyük zararlara yol açılabilir.
Karın boşluğunda mide, bağırsaklar, karaciğer, pankreas, safra kesesi, safra yolları, dalak, apandis, böbrek ve idrar yolları, mesane, kadınlarda rahim ve yumurtalıklar, erkekte prostat bulunmaktadır. Bütün bu organlardan ve karın duvarından kaynaklanan birçok akut ve kronik ağrı vardır. Bütün bu ağrıların değerlendirilmesi oldukça zordur. Hastanın iyi tetkiki gereklidir.
Karın ağrıları içerisinde en sık görülenler apandisite bağlı karın ağrıları, safra kesesinin iltihap ve taşlarından kaynaklanan ağrılar, mide ve onikiparmak bağırsağı ülserinden kaynaklanan ağrılar, pankreas bezinin iltihaplarından kaynaklanan ağrılardır. Ayrıca karın organlarının kanserlerinde şiddetli ağrılar ortaya çıkar.
Karın ağrıları genellikle tanıya daha kolay ulaşabilmek için ağrının yerleştiği bölgeye göre sınıflandırılırlar. Bu amaçla karın bölgesi çeşitli kısımlara ayrılır.
Göbek çevresindeki ağrılar ince bağırsak hastalıkları ve apandis iltihabı (apandisit) ile ilişkili olabilir.
Bu bölgeye epigastrik bölge de denir. Göbeğin üstünde orta hatta yer alır. Bu bölgenin ağrıları genellikle mide hastalıkları ile ilgilidir. Bunlar mide ekşimesi, gastrit ya da ülser olabilir. Ayrıca ince bağırsağın üst bölümü (onikiparmak bağırsağı), pankreas ve safra kesesi hastalıklarında da bu bölgede sürekli ve şiddetli ağrı oluşabilir. Bu bölgede ağrıya neden olan bir başka durum ise diyafram fıtığıdır. Tüm bunlardan başka bölgede yer alan organların (mide, pankreas) kanserlerinde de karnın üst orta bölgesinde şiddetli ağrı ortaya çıkar.
Bu bölgede ağrı çok sık değildir. Bazen mide, dalak, pankreas ve kalın bağırsakla ilgili hastalıklarda görülebilir.
Üst sağ bölgede şiddetli ağrının en önemli nedeni safra kesesinde iltihaplanmadır. Bu durumda ortaya çıkan ağrı göbeğe ve bele yayılabilir. Bazen pankreas veya onikiparmak bağırsağından kaynaklanan hastalıklar da karnın sağ üst bölgesinde ağrıya neden olabilir.
Bu bölgede ağrı kalın bağırsak iltihaplarına, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonları ya da üreme organları ile ilgili hastalıklara bağlı olabilir. Bölgenin sık görülen bir ağrılı hastalığı da spastik kolondur.
Sıklıkla son bağırsaktan kaynaklanan problemler bu bölgede ağrıya yol açar. Divertikülit adı verilen özel bir kalın bağırsak iltihabı ve Crohn hastalığı örnek olarak sayılabilir.
Kalın bağırsak hastalıklarında bu bölgede de ağrı görülür. Apandisit ağrısı da başlangıç döneminin ardından karnın sağ alt bölümüne yayılır.
Akciğerlerin alt kısımları, böbrekler, rahim ve yumurtalıklar gibi karın dışında yer alan organlardan kaynaklanan ağrılar bazen karın bölgesine yayılır. Bu tip ağrıya yansıyan ağrı adı verilir. Ayrıca karın organlarından kaynaklanan ağrıların da başka bölgelere yayılmasına sık rastlanır. Örneğin safra kesesi ağrısı göğse ve sağ omuza, pankreas ağrısı bele ve kürek kemiklerinin arasına yayılır. Bunlar da yansıyan ağrıya örnek durumlardır.
Karın ağrısı nedeniyle hekime başvuran hastalarda ağrının nedenini ortaya koymak için öncelikle hastanın şikayeti, ağrının niteliği ayrıntılı bir şekilde sorgulanır, bunu fiziksel muayene, çeşitli laboratuvar testleri, görüntüleme yöntemleri ve gerektiğinde endoskopik incelemeler izler.
Ağrının başlama şekli önemlidir. Örneğin, ani başlayan bir ağrı bağırsaklarda beslenme bozukluğu, safra kesesi kanallarında veya bağırsaklarda tıkanma gibi ani başlayan bir hastalığın habercisidir.
Ağrının şekli de tanı için değerli bilgiler sağlar. Örneğin bağırsak tıkanmalarında bağırsakların kasılmalarına bağlı kramp şeklinde ağrılar ortaya çıkar. Safra yollarının tıkanması üst karın bölgesinde şiddetli ve sabit bir ağrıya yol açar. Akut pankreatitte tipik olarak üst karın bölgesinde ve sırtta, çok şiddetli, dayanılmaz, sabit bir ağrı vardır. Akut apandisitte ağrı göbek çevresinde başlar ve tablo ilerledikçe karnın sağ alt bölgesine kayar.
Bir başka önemli tanı kriteri ağrının süresidir. Örneğin, spastik kolit ağrısı aylar ve hatta yıllar boyunca artma ve azalmalarla sürüp gider. Safra kesesi ağrısı birkaç saatten daha uzun sürmez. Pankreas iltihabına bağlı ağrı ise birkaç gün devam eder.
Karın ağrılarının tanısında görüntüleme yöntemlerinin çok önemli yeri vardır. Direkt grafi (röntgen) ile bağırsak tıkanmaları veya delinmeleri saptanabilir. İlaçlı röntgen çekimleri mide-bağırsak sistemi ile ilgili değerli bilgiler verir. Ultrasonografi de tanıda çok değerli bir yöntemdir. Safra kesesi hastalıkları, apandisit, karaciğerle ilgili sorunlar, böbrek ve idrar yolu hastalıkları ultrasonografi ile saptanabilir. Bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans ise karın bölgesinin anatomisini mükemmel bir şekilde göstermeleriyle pek çok hastalıkta kesin tanıya ulaşılmasını sağlayan görüntüleme yöntemleridir.