Solunum Sistemi Proje Ödevi
6.Sınıf 2.Ünite 4.Bölüm Solunum Sistemi Konu Anlatımı
Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için besine ve bu besinden elde edecekleri enerjiye ihtiyaç duyarlar.
Besinlerin oksijen yardımıyla parçalanarak enerji elde edilmesine solunum adı verilir. Solunum sisteminde yer alan yapı ve organlar ile vücuda alınan oksijen, karbondioksite dönüştürülerek dışarı atılır.
Solunum sistemimizi oluşturan yapı ve organlar sırasıyla burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, bronş, bronşçuk, akciğerler ve alveollerdir.
Soluk alma sırasında havanın solunum sisteminde izlediği yol:
Burun > Yutak > Gırtlak > Soluk borusu > Bronş > Bronşçuk > Akciğerler > Alveoller şeklindedir.
*Göğüs kasları, diyafram kası ve kaburgalar solunum sisteminde görev alan yardımcı yapılardır.
Diyafram
Göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran, soluk alıp verme olaylarında görevli yapıya diyafram adı verilir. Diyaframlar düzleşip/kubbeleşerek hava giriş çıkışına yardımcı olurlar. Diyaframa karın kası da denir.
Soluk Alma Olayı
Soluk alma olayında kaburgalar arası kaslar ile diyafram kası kasılır (düzleşir), göğüs kafesi genişler ve göğüs boşluğunun hacmi artar. Ayrıca akciğerlerin içerisi hava ile dolduğundan, akciğerler de genişler ve burada iç basınç düşer.
Soluk Verme Olayı
Soluk verme olayında kaburgalar arası kaslar ile diyafram kası gevşer (kubbeleşir), göğüs kafesi daralır ve göğüs boşluğunun hacmi azalır. Ayrıca akciğerlerin içerisinde yer alan hava boşalacağından, akciğerler de küçülür ve burada iç basınç artar.
Soluk yolunun açıklığı sağlandıktan sonra solunum kontrol edilir. Kişinin solunumu yoksa, hemen suni solunuma başlanılmalıdır. Önce, her biri bir saniye sürecek şekilde, iki kurtarıcı soluk verilir. Her soluk verildiğinde göğüs kafesinin yükselişi[1]; soluğun ardından ise, soluk veren başını kaldırır, solunumun geri çıkışını ve bu arada göğüs kafesinin inişini izler. Verilecek soluk miktarı, göğüs kafesini yükseltecek kadar olmalıdır. Çok fazla ve güçlü soluk vermenin yararlı olmadığı tespit edilmiştir. O nedenle, bir saniye sürecek şekilde aldığınız nefesi (balon üfler gibi) verilmelidir.