su kirliliğini önlemek için neler yapılmalıdır / Yerküreye Saygı

Su Kirliliğini Önlemek Için Neler Yapılmalıdır

su kirliliğini önlemek için neler yapılmalıdır

Çevre Kirliliğini Önlemek İçin Neler Yapmalıyız?

Yapılan araştırmalara göre dünyadaki mevcut çevre kirliliğinin yüzde 50’si son 35 yılda meydana geldi. Çevre kirliliğinin bu kadar artmasının sebepleri hızla gelişen teknoloji ve sanayinin etkileri, nüfus artışı ve doğal kaynakların bilinçsiz tüketilmesi olarak gösterilebilir. Hayatımızı kolaylaştıran teknolojik gelişmelere “dur” demek mümkün olmasa da bunların en azından çevreye olan zararlı etkilerini azaltmaya yönelik önlemler alabiliriz.

Gelin, çevre kirliliğini önlemek için neler yapabileceğimize bakalım:

  • Evlerimizde ve iş yerlerimizde su, kâğıt ve elektrik tüketimini bilinçli olarak yapmalı; bu konuda çevremizdeki insanları da uyarmalıyız.

  • Çöplerimizi kesinlikle çevreye atmamalı; cam, plastik ve kâğıt gibi atık maddelerin geri dönüşümünü sağlamalıyız.

  • Balkonumuzu ve bahçemizi yeşillendirmeli, yeşil alanların artması için ağaç dikmeli, ormanların tahribatını önlemeliyiz.

  • Evimizde ve bahçemizde ozon tabakasına zarar veren kimyasal maddeler kullanmamalıyız.

  • Evlerimizde ısı yalıtımı yaptırmalı, güneş enerjisi veya doğalgaz enerjisini tercih etmeliyiz.

  • Otomobil egzozlarının verdiği zararlı etkiyi azaltmak için mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanmaya özen göstermeliyiz.

  • Alışverişlerde gereksiz yere plastik poşet kullanmamaya dikkat etmeli ve elimizdeki plastik poşetleri yeniden kullanmalıyız.

  • Banyoda ve mutfakta sürekli kullandığımız ürünler için daha az plastik içeren ve/veya geri dönüştürülebilir ambalajlarda sunulanları tercih etmeliyiz.

Çevre kirliliğinin engellenmesi için bunlar gibi birçok yöntem mevcut Peki, siz çocuklarınıza temiz bir çevre bırakmak için nelere dikkat ediyorsunuz? 

Su Kirliliği Nedenleri, Çözümleri

Su Kirliliği Nedenleri, Çözümleri

Su kaynaklarının yanlış kullanımı, küresel ısınma, su kirliliği gibi nedenler geleceğin dünyasında su krizinin yaşanacağını gösteriyor. Ülkemiz su açısından en çok kıtlık yaşayacak ülkeler arasında olmasa da, yapılan çalışmalar su kaynaklarının yeterli olmayacağını göz önüne seriyor. Yaşam için hayati önem taşıyan suyun sağlık, beslenme ve geçim için korunması gerektiğinin altı çiziliyor. The National Institute of Environmental Health Sciences (NIEHS) yayımladığı makalede, her yıl kirli su nedeniyle milyonlarca kişinin öldüğünü ve hastalandığını belirtiyor. İnsan, hayvan ve bitki sağlığı için suyun; kimyasallar ve diğer maddelerle kirlenmesi büyük tehdit oluşturuyor. 

Su Kirliliği Nedir?

Harvard Üniversitesi kaynakları su kirliliğini şöyle tanımlıyor: “İçme, yemek pişirme, temizleme, yüzme benzeri faaliyetler için suyun kullanılamaz hale gelmesi”. Su kirliliği yapılan testler, gözlem ve su canlılarının sağlık durumu üzerinden tespit edilebiliyor. Kirlenen suda zaman zaman gözde görülebilen çöpler, birikintiler, salgılar, ölü canlılar bulunabilirken, bakteri, virüs, parazit gibi gözle görülemeyen varlıklar da kirli suyun habercisi olabiliyor. Su kirliliği, hava ve toprak kirliliği ile bir arada inceleniyor. Topraktaki kirliliğin yer altı sularına, nehre, deniz ve okyanuslara uzandığı biliniyor. Benzer bir şekilde hava kirliliği aracılığıyla dağılan kimyasallar da suları kirletiyor. 

Su kirliliği, zehirlenmelere, canlıların zarar görmesine, hastalanmasına ve ölmesine neden olabiliyor. Kirli su ile cilt teması, yeme ve içme yoluyla kullanım, ekin yetiştirilmesi kirlenmeden etkilenmenin en yaygın yolları oluyor. Kirleticilerin bedene girmesi ve organlara ulaşması, hastalıklara davetiye çıkarıyor. Biyolojik çeşitlilik hızla azalıyor, ormansızlaşma, iklim değişiklikleri, toprakta verimsizleşme gibi sorunlar su kirliliğinin sonuçları arasında sayılıyor. 

Su Kirliliğinin Nedenleri Nelerdir?

Doğrudan ve dolaylı kirleticiler, su kirliliğinin ana nedenleri arasında yer alıyor. Doğrudan kaynaklar, fabrika, rafineri ve arıtma tesisleri oluyor. Dolaylı kirletici kaynaklar arasında ise toprak, yeraltı suyu sistemleri ve yağmur suyu aracılığıyla su kaynağına ulaşan kirleticiler yer alıyor. Kirleticilerin türü, kirlenme nedeni, hızı değişiklik gösterse de kirletici ana faktörler şöyle sıralanabiliyor: 

  • Aşınmış, eski su borularından sızan zehirli maddeler
  • Yanlış ve kurallara aykırı atık sahaları, atık dökümü
  • Yanlış pestisit kullanımı, yanlış gübreleme 
  • Maden arama gibi faaliyetlerde kullanılan kimyasallar 
  • Arıtılmayan, sorunlu kanalizasyon sistemleri 
  • Sanayi atıkları 
  • Geri dönüştürülemeyen çöpler 
  • Yağ sızıntıları 
  • Küresel ısınma 
  • Radyoaktif atıklar
  • Hava kirliliği 

Su Kirliliğini Önlemek İçin Neler Yapmalıyız? 

Harvard Üniversitesi’nin su kirliliği üzerine yayınladığı makaleye göre, su kirliliği ile baş etmenin hem bireyler hem de kurumlar tarafından uygulanabilecek yolları bulunuyor. 

  • Su kirliliğini kontrol edebilmenin ilk yolu, daha az su tüketiminden geçiyor. Sınırlı kaynakların verimli kullanımı için evlerde su tasarruf cihazlarının tercih edilmesi öneriliyor. Diş fırçalarken suyun akıtılmaması, çamaşır ve bulaşık makinelerinin tam dolmadan çalıştırılmaması, sebze yıkarken çıkan atık suyun sulamada kullanımı gibi öneriler sunuluyor. 
  • Ev ve iş yerlerinde daha az kimyasal temizleyici kullanmak tavsiye ediliyor. 
  • Belediyelerin su borularını kontrol etmesi ve düzenli aralıklarla yenilenmesi gerekiyor. 
  • Arıtma tesislerinin kurulumu, denetimi ve etkin kullanımı sağlandığında su kirliliği için önemli bir adım atılabiliyor. 
  • Giderlere yağ dökmemek, atık yağları toplayarak belediyenin atık toplama merkezlerine teslim etmek gerekiyor. 
  • Geri dönüştürülebilen ürünlerin tercihi, çöplerin ayrılarak sınıflandırılması ve geri dönüşüme uygun malzemelerin ilgili kutulara bırakılması önemli görülüyor. 
  • Yanlış böcek ilacı, tarım ilacı ve gübre çeşitleri kullanımından kaçınılması, bilinçli kullanımının öğrenilmesi, su kirliliği için önleyiciler arasında sayılıyor. 

Hawaii Üniversitesi’nin paylaştığı notlara göre, paketli gıda tüketiminden boya seçimine, plastik kullanımından yere çöp atmaya kadar hayatın içindeki birçok etki, su kirliliği için üzücü sonuçlar doğurabiliyor. Organik içerikli ürünler tercih etmek, paketsiz ürün almaya alışmak, yeniden kullanma ve geri dönüşüm alışkanlığı kazanmak, su kirliliğini hafifletmenin en kolay yolları arasında yer alıyor. Otomobil sürücülerinin araçlarının bakımını düzenli yaptırarak olası yağ ve kimyasal atık sızıntılarını önlenmesi gibi basit çözümler, su kirliliğinin azalmasını sağlıyor. 

Tarım ve Su İşleri Bakanlığı’nın bünyesinde yayımlanan Su Kirliliği Açısından Hassas Alanların ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi ile Hassas Alanların Yönetimine İlişkin Esaslar başlıklı uzmanlık tezi, iyi tarım uygulamalarının su kirliliğinin önlenmesindeki önemini vurguluyor. Makaleye göre, 

  • Gübrenin toprağa uygulanmasının uygun olmadığı dönemlerin belirlenmesi ve uygun dönemlerde gübreleme yapılması gerekiyor. Yağışlı zamanlarda yoğun gübre kullanımı tavsiye edilmiyor. 
  • Damla sulama gibi uygulamaların teşvik edilmesi suyun verimli kullanımı için önemli görülüyor. 
  • Doğal sulak alanların kurulması öneriliyor. 
  • Bitkinin besin maddesine ihtiyaç duyduğu zamanın, toprağın ihtiyacının analizlerle belirlenmesi ve analiz sonuçlarına göre gübreleme yapılması gerekiyor. 
  • Aşırı eğimli arazilerde, gübreleme konusunda uzman desteği alınması tavsiye ediliyor. 
  • Nemli mevsimlerde sızıntıyı sınırlandırmak için ekim nöbeti uygulamaları önemli görülüyor. 

Tarfin, su kirliliği konusunda toplumun ve çiftçilerimizin bilinçlenmesine önem veriyor. Tüm gübre ve ilaç ihtiyaçlarınız için adresiniz olan Tarfin, uygun fiyatlarla akıllı alışverişin yolunu sunuyor. Siz de Tarfin Mobil aracılığıyla tarım alışverişlerinizi hemen gerçekleştirebilirsiniz. Çevremizin zarar görmemesi, toprağımızın verimini kaybetmemesi için gübreleme ve ilaçlama öncesinde ihtiyaçlarınızı doğru belirlemeli, analiz yaptırmalı ve uzman desteği almalısınız. 

Su Kirliliğini Önlemek için Evde Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Su kirliliğinin önlenmesi için evde alınabilecek birçok önlem bulunuyor. Geri dönüştürülebilir ürün kullanımı, çöpleri ayrıştırmak, giderlere atık madde atmamak, suyu verimli kullanmak, yağı asla gidere dökmemek, kimyasal temizleyicilerden uzak durmak evde alınabilecek önlemlerin başında geliyor.

Su Kirliliği Sonucu Oluşan Deniz Salyası Nasıl Geçer?

Balıkçılık için tehdit oluşturan sorunun son yıllarda Marmara Denizi kıyılarında sıklıkla görüldüğüne dikkat çekiliyor. Uzmanlar, deniz salyası varlığının deniz canlısı tüketimi için sorun yaratmadığını vurgularken balıkçılık etkinliklerini zorlaştırdığının altı çiziliyor. Marmara Denizi’ndeki kirlilik ve deniz salyası sorununun çözülebilmesi için Marmara Denizi’nin atık yükünün azaltılmasının gerektiği, kanalizasyon atıklarının arıtılmasının önemli olduğu vurgulanıyor. Denizlerimizde görülen, müsilaj adı verilen deniz salyası sorununun oluşumdan sonra birkaç ay sonra kendiliğinden yok olacağı belirtiliyor ancak yeniden oluşumun önlenmesi için atık probleminin, küresel ısınmanın üstesinden gelinmesi gerektiği ifade ediliyor.

Su Kirliliği Sorunu: Deniz Salyası Nedir?

Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından paylaşılan habere göre, beyaz renkli deniz salyası balıkçılar arasında kay kay adıyla anılıyor. Suyun sıcaklığının  mevsim normallerinin üzerinde olması, su kirliliği gibi faktörler sonucu bakteri artışı ve buna bağlı olarak denizde yaşayan canlı, mikroorganizma ve fitoplanktonların çoğalması deniz salyası oluşturuyor. Su yüzeyinde biriken, beyaz renkteki tabakalaşma salya adını alıyor. Güneş ışınlarını engelleyen birikinti, oksijen geçirgenliğine mani oluyor ve canlı yaşamını olumsuz etkiliyor.

Su Kirliliğini Önlemek İçin Tarım Alanında Neler Yapılabilir?

İyi tarım uygulamalarına geçmek önemli bir adım olarak görülüyor. Bilinçli tarım ilacı ve gübre kullanımı önem arz ediyor. Ayrıca akıllı tarım sistemleri, otomatik sulama ve ilaçlama aygıtlarının varlığı gereksiz kullanımın önüne geçeceği için su kirliliğine karşı yapılabilecekler arasında yer alıyor. Çiftçilerimizin toprak analizini ihmal etmemesi ve analize göre toprağa besin desteğinde bulunması yapılabilecek en kolay noktalardan birini oluşturuyor.

share

Tarfin Çiftçinin Hep Yanında!

Tarfin satış noktaları ve güncel kampanyalar hakkında bilgi almak için telefon numaranızı bırakın, sizi arayalım.

Benzer Haberler

Tarfin VDMK
Tarfin Gelir Korumalı Paket ürününün VDMK ihracını gerçekleştiriyor

Türkiye&#;nin lider dijital tarım platformu Tarfin, tarımsal tedarik zincirinde gerçekleştirdiği varlığa dayalı menkul kıymet (VDMK) ihraçlarında yeni bir kapı aralıyor. Tarfin, Pasha Yatırım Bankası aracılığı ve OMG Capital Advisors danışmanlığı ile Aralık ’de çiftçilere sunmaya başladığı Gelir Korumalı Paket ürününün VDMK ihracı için harekete geçiyor. Tarım sektöründe çiftçiler için maliyet belirsizliğinin önüne geçen Gelir Korumalı Paket’in VDMK ihracı hububat fiyatlarına endeksli yapılandırılmış menkul kıymet özelliği ile sektörde yeniliğe imza atıyor.

Devamını oku
Damızlık Koyun, Kuzu, Koç Seçimi Nasıl Yapılır?
Damızlık Koyun, Kuzu, Koç Seçimi Nasıl Yapılır?

Damızlık koyun, kuzu, koç seçimi hakkında ipuçlarımız sizlerle. Siz de en iyi damızlık koyun ve koç seçimi için önerilerimizi dikkate alabilirsiniz.

Devamını oku
Karık Sulama Nedir, Nasıl Yapılır?
Karık Sulama Nedir, Nasıl Yapılır?

Karıkla sulama en yaygın sulama yöntemlerinden biri. Açıklan karıklar vasıtasıyla sulama işleminin detaylarını hemen öğrenin. Karık sulama nedir yazımızda!

Devamını oku
success

Talebinizi Aldık. Teşekkür Ederiz.

Size en kısa sürede ulaşacağız.

Su Kaynaklarını Temiz Tutmak Neden Önemli?

Çiftlik hayvanlarının evcilleştirilmesi, tarıma dayalı hayat, Sanayi Devrimi ve günümüzdeki teknolojik gelişmeler… İnsanlık tarihi Dünya’nın oluşumundan bugüne kadar geçen zaman içinde çok küçük bir bölümü oluştursa da insanların gezegenimiz ve yeryüzündeki canlı yaşam üzerinde önemli etkileri var. Örneğin dünya genelindeki 7,6 milyar insan tüm canlı biyokütlesinin sadece %0,01’ini oluşturmasına rağmen, tüm yabani memelilerin yaklaşık %83’ü ve yabani bitkilerin yarısı insanlar nedeniyle yok oldu. İnsanlık sadece dünya üzerindeki canlı yaşamı değil doğal kaynakları da olumsuz etkiliyor. Bu kaynaklardan biri de yeryüzündeki yaşam için hayati önem taşıyan su.

ABD Jeoloji Araştırma Kurumu

Dünya her ne kadar mavi gezegen olarak bilinse de yeryüzündeki suyun yaklaşık %97,5’i tuzlu su. Geriye kalan %2,5’luk kısmı oluşturan tatlı suyun yaklaşık üçte ikisi ise buzullarda katı hâlde bulunuyor. Yani erişilebilir değil. Dolayısıyla yaşam için gerekli olan su kaynaklarının %1’den daha azı erişilebilir ve içilebilir nitelikte tatlı su. Bu kısıtlı kaynağın farklı şekillerde kirlenmesine yol açarak kullanılamaz hâle gelmesine neden oluyoruz.

Suyu Kirleten Başlıca Kirleticiler

Su kütleleri çevresel etkenlerle kirlendiğinde su kirliliği ortaya çıkıyor. Başlıca su kirleticileri ise şunlar:

Atık Sular

Özellikle şehirleşmiş bölgelerdeki evlerde veya sanayi işletmelerinde kullanılan atık sular ile yağmur sularıyla taşınan zararlı kimyasal ve biyolojik kirleticiler su yollarına karışarak tatlı su kaynaklarını kirletebiliyor.

Tarımsal Sulama

Dünya genelinde tüketilen tatlı suyun yaklaşık %70’i tarımsal sulama için kullanılıyor. Tarım aynı zamanda gölleri, nehirleri ve yer altı sularını kirleten başlıca kirletici kaynaklarından biri. Tarım ürünlerinin verimini artırmak için kullanılan pestisitler yani tarım ilaçları, kimyasal gübreler ve hayvan gübreleri su yollarına karışarak tatlı su kaynaklarının kirlenmesine neden oluyor.

Bunlar dışında deniz, hava ve kara taşıtlarından, tanker kazalarından, yer altındaki çatlaklardan kaynaklanan petrol sızıntıları; uranyum madenciliği, nükleer silah denemeleri ve nükleer kazalar sonucu açığa çıkan radyoaktif atıklar; fabrikalardan atılan kimyasal maddeler su kaynaklarına karışarak su kirliliğine neden olabiliyor.

Cıva ve kurşun gibi ağır metaller, deterjanlar, plastikler, endüstriyel çözücüler, kloroflorokarbon ve benzen gibi uçucu organik bileşikler, ilaçlar, tarım ilaçları gibi birçok kirletici suda yaşayan canlılar için tehdit oluşturuyor.

Su Kirliliğini Önlemek İçin Neler Yapabiliriz?

Su, uygun koşullarda içindeki kirleticileri doğal yollarla ortadan kaldırabiliyor. Ancak kirlilik kontrolsüz hâle geldiğinde ve kirlilik kaynakları sürekli olarak suya karıştığında su kendi kendini temizleme yeteneğini kaybedebiliyor. Bu nedenle su kalitesinin düzenli olarak izlenmesi ve bir sorun tespit edilmesi durumunda gerekli önlemlerin geç olmadan alınması gerekiyor.

Su Kirliliği İnsan Sağlığını Nasıl Etkiliyor?

Sudaki hastalığa neden olan mikroorganizmalar yani patojenlerden kaynaklanan hastalıklar arasında kolera, tifo, ishal, çocuk felci, amipli dizanteri, sarılık ve tifo bulunuyor. Suyla bulaşan hastalıkların çoğu su kaynaklarına dışkı karışmasından kaynaklanıyor. Patojenlere bağlı hastalıkların yanı sıra sudaki kirlilik solunum yolu hastalıkları, kanser, nörolojik bozukluklar ve kalp-damar hastalıklarına yol açabiliyor. Örneğin petrol sızıntıları insanlar için büyük tehlike oluşturuyor. Sudaki ağır metaller deniz ürünlerine geçebiliyor ve bu canlıları tüketen insanlarda ağır metal birikmesine bağlı olarak Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıklar görülebiliyor.

Su Kirliliğinin Suda Yaşayan Canlılar Üzerindeki Etkileri

Su kaynaklarının kirlenmesi sonucu çevresel koşullarda ortaya çıkan değişiklikler, suda yaşayan organizmalar için ciddi sorunlar oluşturabiliyor. Bu durumda sudaki organizmalar ya uygun başka bir habitata göç ediyor ya da yaşam ortamlarında ortaya çıkan değişime uyum sağlayamadıkları için ölüyor. Yaşam alanlarının daha az etkilendiği durumlarda ise üreme kapasiteleri veya metabolizmaları olumsuz etkileniyor. Ekosistemdeki bazı canlı türlerinin sayısının artıp bazılarının azalması tüm ekosistemi etkilediği için uzun vadede olumsuz sonuçlar ortaya çıkabiliyor.

Yoğun yağmurlardan veya sellerden sonra tarım ilaçları, kimyasal gübre gibi kirletici maddeler su yollarına taşınabiliyor. Özellikle tarım ürünlerinin verimini artırmak için kullanılan kimyasal gübrelerin içindeki fosfor ve azot gibi maddeler suya karıştığında sudaki konsantrasyonları yükseliyor. Bu da sudaki alglerin aşırı çoğalmasına neden oluyor. Ötrofikasyon olarak isimlendirilen bu durum sudaki oksijen konsantrasyonunun azalmasına, dolayısıyla balıkların ve diğer organizmaların ölmesine neden oluyor.

Endüstriyel atıklardan ve diğer atık sulardan su kaynaklarına karışan kimyasal kirleticiler besin zinciri boyunca birikerek her basamakta bir üst canlıya aktarılıyor. Bu şekilde ton balığı gibi büyük balıklarda yüksek miktarda zehirli kimyasal maddeler birikebiliyor.

Ayrıca suya karışan çöpler suda yaşayan canlıları fiziksel olarak boğabiliyor, aç bırakabiliyor veya hareketlerini kısıtlayabiliyor. Plastik ve metal atıklar, olta takımları, balıkçı ağları suda yaşayan canlı türlerine zarar verebiliyor.

Ne Yapılabilir?

Su kirliliğine çözüm bulunması için hem bireysel hem de toplumsal olarak çeşitli önlemler almamız gerekiyor. Kanalizasyon atıklarından ve endüstriyel atıklardan kaynaklanan su kirliliği özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşayan insanların temiz suya ulaşmasını zorlaştırıyor. Ayrıca iklim değişikliği de su kaynaklarının miktarını ve kalitesini olumsuz etkiliyor.

Öncelikle suda yaşayan canlı çeşitliliğini korumak ve varlıklarını devam ettirmelerini sağlayabilmek için su ekosistemlerine zarar veren faaliyetlerin belirlenmesi gerekiyor. Bunları belirledikten sonra bu faaliyetlerin ekosistem üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik önlemler alınması gerekiyor.

Su, hayatta kalmamız için temel bir ihtiyaç. Bu nedenle su kaynaklarını temiz tutmak önceliğimiz olmalı.

Kaynaklar:

  • Bar-On, Y.M., Phillips, R., Milo, R., “The biomass distribution on Earth.”, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), Cilt , Sayı 25, s. ,
  • Strosnider, H. ve ark., “Rural and Urban Differences in Air Quality, , and Community Drinking Water Quality, - United States”, MMWR Surveillance Summaries, Cilt 66, Sayı 13, s. ,
  • World’s Water Organization–Pacific Institute, Water Data,
  • seafoodplus.info

Yazar Hakkında:

Dr. Melis Savaşan Söğüt

Moleküler Biyolog


paylaş

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir