Sünger Omurgalı Mı
Omurgasız Hayvanlar grubunda yer alan canlıların en önemli özelliği, vücutlarının sırt kısmında bir omurgaya sahip olmamasıdır. Omurgasızlar, tür çeşitliliği ve sayıları bakımından incelendiğinde hayvanlar âleminin en geniş grubunu oluşturur. Omurgasız hayvanlar; süngerler, sölenterler, solucanlar, yumuşakçalar, eklem bacaklılar ve derisi dikenliler olmak üzere altı grupta incelenir.
Süngerler, çok hücreli hayvanların en ilkel grubunu oluşturur. Bu canlıların tatlı ve tuzlu sularda yaşayan türleri vardır. Süngerlerin vücutlarında çok sayıda por (delik) bulunur. Bu porlardan geçen su içerisinde bulunan besinleri özelleşmiş hücreleri (amoebositler) ile alıp sindirir.
Süngerlerin dolaşım, boşaltım, solunum ve sindirim sistemi gelişmemiştir. Euspongia officinalis (banyo süngeri), Doğu Akdeniz kıyılarında yaşayan en tanınmış sünger türüdür.
Sölenterler, genellikle denizlerde yaşar. Ancak tatlı sularda yaşayan türleri de vardır. Deniz anası, hidra, medüz, mercan ve deniz şakayığı sölenterlere örnek olarak gösterilebilir.
Solucanlar; yassı, yuvarlak ve halkalı solucan olmak üzere üç grupta incelenir. Yassı solucanlar, sırt-karın doğrultusunda yassılaşma gösterir. Yassı solucanlarda hem dişi hem de erkek üreme organı aynı birey üzerinde bulunur. Bu tip canlılara hermafrodit canlılar denir. Genellikle parazit olarak yaşar. En iyi bilinen ve serbest yaşayan yassı solucan planariadır (pılanarya).
Dünyanın her yerinde durgun akarsularda ve gölcüklerde yaşar. Ayrıca insanda parazit olarak yaşayan ve hastalık yapan tenya (şerit) ve karaciğer kelebeği yassı solucanlardandır.
Yuvarlak solucanların vücudu ince, uzun ve ip gibidir. Bazı türleri suda ve nemli toprakta serbest olarak yaşarken, bazıları da hayvan ve bitkilerde parazit olarak yaşar. Trichinella spiralis (Tirişinella sipiralis) insanda, Ascaris lumbricoides (Askaris lumbirikoides) ise atlarda parazit olarak yaşayan yuvarlak solucanlardandır. Ayrıca insanlarda lenf damarlarını tıkayarak fil hastalığına sebep olan Wuchereria bancrofti (Vuşererya bankırofti) de parazit olan yuvarlak solucanlardandır. Halkalı solucanların vücutları ise birbirine benzeyen halkalardan meydana gelmiştir. Denizlerde, tatlı sularda ve karada yaşayan türleri vardır. Toprak solucanı, deniz solucanı ve sülükler bu gruptandır.
Toprak solucanları doğada önemli roller üstlenen, ekolojik önemi büyük, ilginç hayvan gruplarından biridir. Pek çok canlının temel besin kaynağı olmaları nedeniyle besin ağının önemli bir parçasıdır. Son yıllarda gerek arazi gerekse laboratuvar koşullarında yapılan çalışmalar solucanların toprağın yapısı, verimliliği ve üretimi üzerinde olumlu etkiye sahip olduğunu, bulunduğu bölgede bazı bitki hastalıklarını önemli ölçüde azalttığını ve madde döngülerinde önemli rol oynadığını ortaya koymuştur. Bu nedenle bir çok ülkede solucanların önemi fark edilmiş ve üzerinde bir çok araştırma sürdürülmektedir.
Yumuşakçaların vücudu yumuşaktır. Çoğunun vücudunun yan ve sırt kısımları bir kabukla örtülüdür. Kara salyongozu dışında diğer yumuşakçalar suda yaşar ve solungaç solunumu yapar. Salyangoz, midye, ahtopot ve mürekkep balığı yumuşakçaların önemli örneklerindendir.
Eklem bacaklılar, tür sayısı bakımından hayvanlar âleminin en zengin grubunu oluşturur. Suda ve karada yaşayan türleri bulunan eklem bacaklılar eşeyli üreme yapar. Kabuklular, örümcekgiller (örümcekler, akrepler, keneler ve akarlar), çok ayaklılar ve böcekler eklem bacaklılardandır. Kabuklular suda yaşar ve solungaç solunumu yapar. Istakoz, karides, tesbih böceği, yengeç ve su piresi kabukluların en önemli örneklerindendir.
Örümcekler ve akrepler, çoğunlukla karasal ortamlarda yaşar ve bazı türleri zehirli olabilir. Keneler, uyuz böcekleri, tarantula ve akarlar bu gruba giren canlılardır. Çoğu örümcekte gaz değişimi (solunum) kitapsı akciğerlerle gerçekleşseafoodplus.infoı akciğer bir odacık içerisinde bulunan yanyana paketlenmiş levhalardan oluşmuştur. Böceklerdeki gaz değişimi dallanmış trake sistemi ile gerçekleşir. Kitin borular vücut içerisine doğru uzar ve oksijeni hücrelelre taşır.
Çok ayaklılar karada ve nemli yerlerde yaşar. Vücutları birbirine benzeyen ince ve uzun parçalardan oluşur. Çiyan ve kırkayak çok ayaklılara örnek verilebilir.
Böcekler, canlılar içerisinde en zengin tür çeşitliliğine sahip olan gruptur. Karada yaşayan böceklerin genellikle 6 tane ayağı vardır. Böceklerin çoğunda iki çift kanat ve anten bulunur. Kelebekler, çekirgeler, sinekler, kız böcekleri, kın kanatlılar, termitler ve arılar böceklerin tanınmış takımlarındandır. Böceklerin çoğu gelişiminde başkalaşım geçirir.
Derisi dikenlilerin tamamı denizde yaşar. Derileri dikenli yapıdadır. Deniz yıldızları, deniz kestaneleri, deniz hıyarları, yılansı yıldızlar ve deniz laleleri derisi dikenlilerin önemli örneklerini oluşturur
Post Views
Omurgasız hayvanlar nelerdir? nasıl &#;oğalır ve ka&#;a ayrılır? Omurgasız hayvanların &#;zellikleri ve isimleri
Omurgasız canlılarda kıkırdak ya da iskeletten oluşmuş bir kemik yapı yoktur. Onun yerine iskelet görevi gören farklı yapılar bulunur. Örnek verecek olursak; yengeçlerde dış etmenlerden korunmak için sert bir kabuk bulunur. Böceklerde ise kitin ismi verilen bir kabuk bulunmaktadır.
Omurgasız hayvanların bir kısmı karada yaşarken bir kısmı da suda yaşamaktadır. Karada yaşamlarını devam ettiren omurgasızlar da akciğer bulunmaz. Bu canlılar ya trake solunumu ya da deri solunumu yaparlar. Suda yaşayan omurgasız canlılar ise solungaç solunumu yapmaktadır.
Omurgasız Hayvanlar Nasıl Çoğalır ve Kaça Ayrılır?
Omurgasız hayvanların üreme şekli yumurta ile çoğalmadır. Sivrisinek, çekirge, hamam böceği, kelebek gibi canlılar çevremizde gördüğümüz omurgasızlara örnek gösterilebilir. Ahtapot, ıstakoz, yengeç, midye, denizyıldızı, denizkestanesi, süngerler ise suda yaşamını sürdüren omurgasızlara örnek olarak gösterilebilirler. İnsanların en sık karşılaştığı omurgasız hayvanlar eklem bacaklılar ile solucanlardır. Sölenterler, eklem bacaklılar, yumuşakçalar, derisi dikenliler de omurgasız hayvanlar sınıfında yer alır.
Omurgasızlar da en sık görülen çoğalma şekli genelde yumurtlama olmaktadır. Yumurtadan çıkan canlılar çoğu zaman yetişkin bireylere benzemezler. Gelişimleri esnasında birkaç aşamadan geçerek yetişkin hallerine benzemeye başlarlar. Ancak yumurtadan çıktığı hali yetişkinlerine benzeyenler de bulunur.
Omurgasız Hayvanların Özellikleri ve İsimleri Nelerdir?
Süngerler
Suda yaşayan canlılardır. İğnemsi bir iskeletleri bulunmaktadır. Bu iskeletin maddesi kalsiyum karbonattır. Doku ya da organları yoktur. Eşeyli ya da eşeysiz bir şekilde üreyebilirler. Vücutlarında yalnızca bir adet açıklık vardır.
Sölenterler
Deniz ve tatlı suda yaşayan omurgasız hayvanlardır. Bir adet sindirim açıklığı bulunur. Bu açıklık ağız ve anüs görevi görmektedir. Gaz atıkları ile suyu vücudundan difüzyon ile dışarı vermektedir. Vücutlarında bir dokulaşma görülmektedir. Sinirsel yapılar ilk bu canlılarda ortaya çıkmıştır.
Solucanlar
bir adet sindirim açıklığı vardır. Solucanların basit bir sinir sistemleri de bulunur. Solucanlar hermafrodit olarak çoğalırlar ve paraziter bir yaşam şekilleri vardır. Protonefredium isimli oldukça basit bir boşaltım organı bulunur. Buradan fazla suyu dışarı atarlar ve vücutlarındaki su dengesini sağlamış olurlar.
Yumuşakçalar
Vücutları çok yumuşaktır. Vücutlarında manto boşlukları vardır. Suda yaşayan yumuşakçaların suyu vakumlama özellikleri vardır. Hidrostatik bir iskelet yapıları bulunur. Vücutlarının alt kısımlarında ise çizgili kaslar vardır. Eşeyli üreme ile çoğalırlar.
Eklembacaklılar
Bu omurgasız canlılarda vücut baş gövde ve üyelerden oluşur. Malpigi isimli bir boşaltım organları da vardır. Trake solunumu ile solunumu gerçekleştirirler. Kitin isimli bir dış iskeletleri bulunur.
Derisi Dikenliler
Vücut yüzeyleri oldukça sert bir tabaka ile örtülmüştür. Eşeyli ya da eşeysiz bir şekilde çoğalırlar. Bu grubun en önemli örneği ise denizyıldızıdır.
