Sünnet Dinen Ne Zaman Yapılmalı

Erkek çocuğu olan aileler için en önemli konuların başında gelen sünnet, kültürel olarak da erkekliğe atılan ilk adım olarak kabul ediliyor. Sünnet yaş arasında yapıldığında ileri dönemlerde olumsuz sonuçlara neden olabileceği bilindiği için, yenidoğan dönemi sünnet için en ideal zaman olarak uygun bulunuyor. Hayatın ilk günlerinde adaptasyon sürecinin daha konforlu olması düşünülerek, bebeklerde bu işlemin doğumdan sonra ilk haftanın ardından yapılması uygun görülüyor. Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Cerrahisi Bölümü uzmanları, sünnet konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Sünnet çocuğunuzun psikolojisini olumsuz etkilememeli

Sünnet, tıbbi olarak uygun yöntemlerle her yaşta yapılabilmektedir. Ancak sünnetin erken dönemde yapılması, önemli avantajlar sağlamaktadır. Çocuğun yaş arası özellikle de yaş devresi psikososyal gelişme dönemleridir. Çocukların bu yaş aralığında sünnet edilmeleri ileride ciddi psikolojik sorunlara neden olabileceği için tavsiye edilmemektedir. 7 yaşından sonra durgunluğa giren psikososyal devre ergenlik çağına kadar devam etmektedir. Bu yaşlarda yapılacak sünnet, çocuğun toplumun bir üyesi olduğunu fark etmesini sağlayarak, gelişimi için önemlidir. Sünnetin ilk 20 günde ya da 6 yaşından sonra yapılması daha uygun görülmektedir.  

Bebeğinizi hayatının ilk günlerinde sünnetle yormayın

Çocukta psikolojik etki bırakmaması, iyileşmenin ve bakımın daha kolay olması gibi nedenlerle yenidoğan sünneti tercih edilmektedir. Sünneti, bebeğin sağlığına faydaları nedeniyle yaptırmak önemlidir. Ancak bebeğin doğar doğmaz sünnet edilmesi, doğru bir yaklaşım değildir. Yeni doğmuş bir bebeğin, hayatının ilk günlerinde mücadele etmesi gereken birçok unsur bulunmaktadır. Bunun yanında bebekte sarılık, kilo kaybı, emme yutma sorunu ya da solunum problemleri yaşanabilmektedir. Bu durumlar ilk bir haftanın ardından netleşmektedir. Sünnet için bu sürenin geçilmesini beklemek daha uygun olur.

Annenin toparlanması beklenmeli

Yeni doğum yapan annenin iyileşmesi normal doğumda gün arasında sürerken, sezaryenle bu süre 1 haftaya kadar çıkmaktadır. Sünnet olan bebeğin bakımı, genellikle anne tarafından yapılmaktadır. Bu durum bebeğin daha hızlı iyileşmesini sağlamaktadır. Ayrıca zor zamanlarda annenin bebeğinin yanında olduğunu hissettirmesi, yakınlaşmayı artırmaktadır.  Bu faktörler de değerlendirildiğinde sünnetin 7 gün ve sonrasına bırakılması daha uygun olmaktadır.

Sünnet konusunda bilinmesi gerekenler

Sünnet derisinin iltihabi hastalıkları ya da darlığı gibi birçok rahatsızlık, bu işlemle ortadan kalkmaktadır. Bunun yanında sünnet derisi altında idrar toplanması ve sonuçta iltihaba dönüşüp böbreklere zarar vermesi durumu sünnetten sonra görülmemektedir. Sünnetin tam donanımlı merkezlerde ve uzman doktorlar tarafından yapılması önemlidir. Böylece yaşanabilecek birçok sorunun önüne geçilmektedir.

Ailelerin sünnetle ilgili bilmesi gereken önemli noktalar

• Sünnette kısa süreli genel anestezinin bir zararı olmamaktadır. Ancak anestezi için yapılacak işlemler göz önüne alındığında, lokal anestezi ile aralarında önemli bir fark bulunmadığı unutulmamalıdır.
• Krem uygulaması gibi iğne öncesi yapılan işlemlerin faydası yoktur. Çünkü enjeksiyonda acıyan bölge cilt değil, ilacın uygulandığı cilt altı dokusudur. Krem ise sadece cildi uyuşturur. Sadece uyuşturucu kremle sünnet kesinlikle tavsiye edilmemektedir.
• Sprey, dondurucu bir uygulamadır. Bebeğin pipisinin donması, telafisi mümkün olmayan sorunlara neden olabilir.
• Sünnet sonrası kanamanın devam etmesi, sünnetten saat sonra çocuğun idrarını yapamaması, pipinin çevresindeki kızarıklık ve morluğun gün geçmesine rağmen azalmaması gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerekir.
• Çocuğun ön muayenesinde, aile ve doktor işbirliği ile başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

Sünnet, erkek çocuklarında penisin uç kısmını kaplayan ve koruyan prepusyumun yani üst derinin cerrahi işlemlerle alınması işlemidir. Geleneksel nedenlerden dolayı sosyal bir yükümlülük olarak görülen sünnet, aslında tıbbi olarak da çok önemli bir yere sahiptir. Dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise, yenidoğan dönemi dışındaki tüm sünnetlerin, genel anestezi  altında yapılmasının daha uygun olacağıdır. Yenidoğan dönemindeki sünnetler ise lokal anestezi altında gerçekleştirilmelidir. Ailelerin merak ettiği konulardan biri de sünnet için en uygun dönemin hangisi olduğudur. 

Sünnet için en doğru zaman nedir?

Sünnet, doğumdan itibaren her yaşta yapılabilir. Ancak ameliyathane koşullarında ve cerrahi prensiplere uyularak gerçekleştirilmesi gerekir. 2 ile 4 yaş arasındaki erkek çocuklarda ise sünnet önerilmeyen bir operasyondur. Çünkü bu yaş aralığındaki çocuklar kendi cinsiyetlerini ve genital organlarını tanımaya başlarlar. Bu nedenle cinsel organlarıyla ilişkili cerrahi girişimlerde bulunmak çocukları olumsuz etkileyebilir. Genellikle doğumu takip eden süreçte bebek hastaneden çıkmadan önce veya ilk 1 ay içerisinde sünnetin yapılması önerilir. İlk 2 yaşa kadar yapılmayan sünnetlerde ise çocuğun sağlıklı iletişim kurabileceği yaşından sonra sünnetlerin yapılması uygundur.

Sünnetin avantajları nelerdir?

• Sünnet derisi iltihapları başta olmak üzere sünnet derisi ile ilgili problemler giderilir.
• Sünnet derisi darlıkları gibi hastalıklar önlenir.
• Penis kanseri riskini ortadan kaldırır.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (HIV gibi) ve serviks kanseri olasılığını düşürür.
• Yeni doğan erkek bebeklerde üriner enfeksiyon olasılığını kat oranında azaltır.

Yenidoğan sünneti avantaj sağlar mı?

Yenidoğan sünnetinin en önemli avantajı bebeğin operasyonu hatırlayamayacak olmasıdır. Sünnetle ilgili hiçbir şey hatırlamayacağı için psikolojik travma da yaşamaz. Ayrıca yenidoğan sünneti lokal anestezi ile yapıldığından sünnet öncesi ve sonrasında bebeklerin aç kalmaları gerekmez. Yara yerinin iyileşmesi de bu dönemde daha hızlı olur. Sünnet derisindeki damarlar çok küçük olduğundan belirgin bir kanama da yaşanmaz. Lohusa annenin vücut sıvılarında salgılanmakta olan hormon ve proteinler emzirme yoluyla bebeğe geçerek cerrahi girişim üzerinde koruma etkisi sağlar. Koruma faktörlerinin de etkisi ile sünnet sonrası dönemde ağrı giderici ilaç kullanılması gerekmez. Yenidoğan sünneti ile hijyenin daha kolay sağlanması nedeniyle penis ön derisinin yapışıklıkları ve darlıkları da önlenmiş olur.

Genel ve lokal anestezi hakkında

Genel anestezi altında gerçekleştirilen sünnet operasyonlarında çocukların travma yaşama ihtimali de azaltılmış olur. Sünnetin de bir cerrahi işlem olduğu unutulmamalıdır. O nedenle genel anestezi altında uygulanması çocukların psikolojik travma yaşamaması açısından önemlidir. Ayrıca son yıllarda aileler de sünnetin çocukların üzerinde ciddi travma olduğunu düşünerek bu operasyonu daha çok genel anestezi altında gerçekleştirmek istedikleri gözlenmektedir.

Genel anestezide çocuk bir ilaç yardımıyla uyutulur. Bu esnada çocuk operasyonu hissetmeden, korkmadan sünnet gerçekleştirilir. Bu şekilde aynı zamanda cerrah da işini daha kolay yapabilir. Böylece, sünnet sırasında çocuğun paniğinden dolayı yaşanabilecek olumsuzluklar en aza indirilir. Lokal anestezi altında ise çocuk acı hissetmese de, dokunmalardan korkarak tepki verebilir. Ailelerin en çok korktuğu konuların başında, genel anestezi esnasında, olumsuz bir komplikasyonun gelişebileceğidir. Ameliyat öncesinde bütün kontroller yapıldıktan sonra hekimin de onayıyla çocuğa anestezi yapılabilir. Anestezi uzmanları çocuğun yaşına ve durumuna göre uygun şekilde anestezi işlemini uygular.

Çocuğu sünnet hakkında açıkça bilgilendirmek önemlidir. Çocuğa sünnet günü ve sonrasında neler yaşayacağı aşama aşama anlatılmalıdır. Sünnet öncesi yapılan muayene sırasında, çocuğun sünnet olmasını engelleyecek bir problemin olup olmadığı da iyice araştırılmalıdır.

Sünnet sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Sünnet operasyonu sonrası bebeğin bakımı da çok önemlidir. Hastanede bebek hemşireleri tarafından çocuğun bakımı düzenli olarak yapılmalı ve evde uygulanması gerekenler konusunda aile bilgilendirilmelidir. Yeni doğan bebeklerde sünnet derisi penis başına yapışıktır. Sünnet ile bu yapışıklık da giderilmiş olur. 1 hafta boyunca sünnetli bölgeye antiseptikli kremler sürülür. Bebek sünnetten birkaç gün sonra banyo yaptırılabilir.

Sünnet operasyonunun, konusunda uzman doktorlar tarafından yapılması çok önemlidir. Nadir görülen penis derisinin fazla kesilmesi, pipinin gömük kalması ve ileriki dönemlerde sünnet revizyonları gibi komplikasyonların yaşanma olasılığı da bu şekilde azaltılmış olur.

Nadir de olsa sünnet operasyonunda da kanama ve yara yeri enfeksiyonu olasılığı vardır. Bu tip durumlarda yenidoğan ve çocuk sünnetini gerçekleştiren doktor ile irtibata geçilerek gerekli muayenenin yapılması sağlanmalıdır.

Sünnet sonrası aşağıdaki durumlarda doktora başvurmalı;

• Dikiş bölgesinde devam eden bir kanama var ise,
• Çocuk idrar yaparken zorlanıyor ve ağlıyor ise,
• Penis ve çevresinde fazla şişme veya renk değişikliği varsa,

Sünnet hangi durumlarda sakıncalıdır?

• Bebekte doğuştan penis anomalisi var ise, ileride sünnet derisi onarım için kullanılabileceğinden  yenidoğan sünneti uygulanmamalıdır.
• Beslenme sıkıntısı yaşayan bebeklerde sünnet kararı ertelenmelidir.
• 2 – 4 yaş arası bebeklerde psikolojik problemlere yol açabileceğinden sünnet bu dönem dışında yaptırılmalıdır (tıbbi gereklilikler hariç).
• İdrar deliğinin, olması gerekenden daha aşağıda ve sünnet derisinin yarım olduğu durumlarda (hipospadias) uygun operasyon yapılmalıdır.
• Üregenital yani üreme ve boşaltım sistemini ilgilendiren doğumsal hastalık durumlarında uzmanı tarafından değerlendirilip karar verilmelidir.
• Hemofili gibi pıhtılaşma bozukluğuna sahip, kanamaya eğilimli olan kişilerde gerekli tetkikler yapılıp, kesin teşhis konulmadan sünnet yapılmamalıdır