Sürtünmenin Zararları
SÜRTÜNME KUVVETİNİN HAYATIMIZDAKİ OLUMLU VE OLUMSUZ ETKİLERİ
 | |
|---|
Sürtünme kuvvetinin var olması bazen hayatımızı kolaylaştırır bazen de zorlaştırır.
Sürtünme kuvveti arttıkça cisimleri hareket ettirmek zorlaşır. Sürtünme kuvveti azaldığında hareket ettirmek kolaylaşır. Ama bu sefer de cisimleri durdurmamız zorlaşır.
Olumlu Etkileri:
Sürtünme kuvveti olmasaydı hareket edemezdik ve duramazdık.
Sürtünme kuvveti olmasaydı yazı yazamaz, araç kullanmaz, bisikletle hareket ettiğimizde duramazdık.
Havada sürtünme kuvveti olmasaydı uçaklar, kuşlar
Sürtünme kuvveti sürtünen yüzeylerin cinsine bağlıdır. |
|---|
uçamazlardı; paraşütle atlayan insanlar yere güvenle inemezlerdi.
Sürtünme kuvveti sayesinde araçlar yokuşlarda bile durabilirler.
Sürtünme, birbirine görevli olarak hareket eden iki nesnenin arasında oluşan ve harekete karşı koyan kuvvettir. |
|---|
Hava direnci yağmurun ve dolunun düşme hızını azaltmaktadır. Aksi taktirde yağmur ve dolu yeryüzüne daha hızlı iner, canlılara zarar verirdi.
Hava direnci atmosfere giren meteorların yeryüzüne zarar vermesini de önler.
Su direnci olmasaydı denizaltılar suyun içinde duramazdı.
Olumsuz Etkileri:
Sürtünmenin azalması ve artması hayatımızda bir takım zorluklara sebep olur.
Bunlardan bazıları şunlardır:
Buzlu yollarda sürtünmenin azalması sonucu kayan araçlar kazalara sebep olur.
Ağır cisimlerde sürtünme kuvvetinin fazla olmasından dolayı bu cisimleri hareket ettirmemiz çok zordur.
Sürtünmeden dolayı bazı araçlarda dişliler zamanla aşınırlar.
Sürtünmeden dolayı araçlar daha fazla yakıt tüketirler.
Sürtünmenin olumsuz etkilerini gidermek için çeşitli önlemler alınır.
Bunlardan bazıları şunlardır;
Sürtünmeyi artırmak için tekerlere zincir takılması,
Çeşitli dişli ve çarkların zamanla aşınmasını önlemek için yağlanması.
Karlı yollarda arabaların tekerleklerine zincir takılır.
Futbolcular çim zeminde koşarken kaymamak için çivili ayakkabılar giyerler.
Sürtünme kuvvetinin yararları ve zararları
Cisimlerin hareket etmesi sonucunda ortaya sürtünme kuvveti çıkar. Sürtünme kuvvetin bir cismin başka bir cisme veya madde ile sürtünmesi sonucunda oluşur.
Yürüdüğümüz zaman ayağımızın yere sürtünmesi, masanın üstüne koyduğumuz su şişesinin masaya sürtünerek durması. Hayatımızın her alanında olan fiziksel durumlardan birisi olup bizlere olumlu ve olumsuz etkiler yaratır.
Sürtünme nelere bağlıdır
1. Sürtünen yüzeyin cinsine bağlıdır. Pürüzlü yüzeyde sürtüne fazla olur.
2. Cismin ağırlığına bağlıdır. Ağırlık arttıkça sürtünmede artar.
Sürtünme kuvvetinin yararları
- Cisimlerin sabit olarak bir noktada durması.
- Cisimlerin hızını yavaşlatarak azaltmaktadır.
- Cisimleri hareket ettirmek için kuvvet gerektirir.
- Motorlu araçlar durmak istediklerinde frene bastığında durur.
- Kalem ile yazı yazmamızı sağlayıp silebiliriz.
- Sporcular koşu yapabilir yere temas edebilir.
- Kışın araba zincirleri sürtünme kuvveti oluşturarak kaymayı önler.
- Kalemi tutmamızı sağlar.
- Paraşütçülerin yere güvenli inmesini sağlar.
- Ayakkabıların tabanları sürtünme kuvveti sağlayarak kaymamızı önler.
- Bisiklet veya başka bir aracı sürerken fren yapmamızı sağlar.
- Göktaşları atmosfere girerken sürtünme etkisiyle yanarak parçalanır.
- Sürtünme kuvveti sayesinde cisimler olduğu yerde durabilir.
- Bizler sürtünme sayesinde düşmeden yürüyebiliriz.
- Eşyaları düşürmeden tutmamızı sağlar.
- Dağlarda bulunan toprağın kayarak üzerimize düşmemesini sağlar.
- Sürtünme kuvvetinin olmadığı bir ortamda insanları ve diğer canlıların yürümesi mümkün olmazdı.
- Araçların hiçbiri frene basınca duramazdı.
- Tekerlekle sayesinde kolayca hareket eden cisimlerin hareketi kontrol dahilinde olmazdı.
- Dağ yamaçlarında yer alan kayalar ve topraklar yüzeye tutunamaz ve kolaylıkla kayar giderdi.
- Kalem ile yazı yazmamız mümkün olmazdı.
- Sürtünme kuvveti olmasaydı eğer hiç bir cisim koyduğumuz yerde duramazdı. (Koltuk, masa gibi)
- Sürtünme kuvveti sayesinde sporcular tırtıklı spor ayakkabıları ile rahatça yere basarlar.
Sürtünme kuvvetinin zararları
- Hareketimizi zorlaştırır.
- Fazla enerji harcarız.
- Arabalar hareket etmek için motor gücünün büyük kısmını sürtünme kuvvetini aşmak için kullanırlar.
- Sürtünme kuvveti yüzünden cisimler sürtündüğünden dolayı aşınmaya başlar.
- Cisimlerin hızını yavaşlatır daha fazla güç gerektirir.
- Hareketi zorlaştırır.
- Eşyaların aşınmasına sebep olur.
- Makine parçalarının yıpranmasına sebep olur.
- Araçlarda daha fazla yakıt kullanmamız gerekir.
- Araba, uçak gemi vb. araçların ilerleyişi zorlaşır.
- Yürürken ayakkabılarımızın tabanı aşınır.
- Yüzücülerin yüzmesi zorlaşır.
- Kinetik enerjiyi ısı enerjisine dönüştürür ve hareket azalır.
- Bir cisim üzerinde iş yapmamız zorlaşır.
- Açılıp kapanırken kapılar zarar görür.
- Sürtünme kuvveti sebebi ile hareket etmemiz zorlaşır.
- İki metal sürtündüğünde sert olan metal daha yumuşak olan metali aşındırır.
- Sürtünme kuvveti enerji kaybına sebebiyet vermektedir.
- Tüm ulaşım araçlarının hızını sürtünme kuvveti yavaşlatmaktadır. Havanın, yerin ve suların ulaşım araçlarını sürtünme kuvveti ile yavaşlatma özelliği vardır.
- Araçların motorları güçlerinin en az %20’lik kısmı sürtünme kuvvetini yenmek için kullanırlar.
- Sürtünme kuvveti sebebi ile cisimler aşınır.
👏
👎
😍
Sitemizde yer alan tüm hizmet ve içerikler eğitim ve öğretim amaçlı olarak öğrencilerin kullanımına sunulmaktadır.
▼ SIRADAKİ HABER ▼
Sürtünme Kuvvetinin Yararları ve Zararları
Sürtünme Kuvveti Nedir
Birbirine temas eden yüzeylerin harekete karşı gösterdiği dirence sürtünme kuvveti denir.Sürtünme kuvveti hareket yönüne daima zıttır.
Cisimlerin hareketini yavaşlatır.
Sürtünme kuvveti cisimleri hareket ettirmez.
Sürtünen yüzeyler ısınır. Ayrıca ışık ve seste oluşabilir.
Sürtünme nelere bağlıdır
1. Sürtünen yüzeyin cinsine bağlıdır.
Pürüzlü yüzeyde sürtüne fazla olur.
2. Cismin ağırlığına bağlıdır.
Ağırlık arttıkça sürtünmede artar.
Sürtünmeye örnekler
1. Salıncak bir süre sonra durur. 2. Yukarıdan bırakılan top zıplayarak bir süre sonra durur.
3. Bisikletin pedalını çevirmez isek bir süre sora durur.
Bunları sağlayan sürtünme kuvvetidir.
Sürtünme kuvvetinin yararları
1. Kolay hareket etmemizi sağlar.2. Frene basılınca sürtünme ile dururuz.
3. Ağaca tırmanmamızı sağlar.
4. Eşyalarımız hareket etmeden durur.
5. Yazı yazmamızı sağlar.
6. Tekerleğin yolu kavramasını sağlar.
Sürtünme kuvvetinin zararları
1. Enerji kaybına sebep olur.2. Sürtünen yüzeyler aşınır. Elbiseler, eşyalar sürtünme ile yıpranır.
3. Aşırı ısınma sonucu yangına sebep olabilir.
4. Kapının ve makineler sürtünmenin fazla olmasından dolayı gıcırdar.
5. Sürtünen makine parçaları bozulur. Makinelerin sürtünmesini azaltmak için yağlanır.
Diğer Konular
- Yapılan deneyler göstermiştir ki sürtünme kuvveti 2 şeye bağlıdır:
- İki yüzey arasındaki etki-tepki kuvveti: Bu, bir yüzeyin diğerine uyguladığı dik kuvvettir.
- Sürtünen yüzeylerin cinsi: Her yüzeyin sürtünmesi farklıdır. Bu yüzden sürtünme kuvvetinin hesaplanabilmesi için sürtünen yüzeylerin özgün bir özelliği olan sürtünme katsayısının bilinmesi gerekir.
- Birbiriyle temas halinde olan iki yüzey arasındaki statik sürtünme kuvveti uygulanan kuvvetle zıt yönlüdür ve aşağıda verilen değere sahip olabilir:
- Burada μs ile gösterilen katsayı statik sürtünme katsayısı, n de tepki kuvvetidir. Cisim tam kayma sınırındaysa sürtünme kuvveti maksimum değerini alır ve denklemin eşitlik hali geçerli olur.
- Hareket eden bir cisme etki eden kinetik sürtünme kuvveti, cismin hareketine zıt yöndedir ve aşağıda verilen değerdedir:
- Burada μkkinetik sürtünme katsayısıdır.
- Sürtünme kuvveti sürtünen yüzeylerin büyüklüğüne bağlı değildir.