Tafsili Ve Icmali Iman
İman Nedir? Tafsili Ve İcmali İman Ne Demektir, Farkları Nelerdir?
İman Nedir?
İslam dini içerisinde iman, Allah'a ve Allah'ın elçisi olarak kabul görülen Hz Muhammed'e kutsal kitap olan Kur'an'da anlatılmış olduğu gibi güvenerek kuşkusuz, aksini hiçbir şekilde düşünmeden inanmak biçiminde anlaşılır. İslam, iman esaslarını ise Kur'an'dan alır. İman, bir inanç sistemine kalpten inanmaktır. Bir kimsenin iman ettiği şeyi tasdik edebilmesi o kimsenin imanını gösterir. Tasdikleme, onay verme ve doğrulama manasına gelen iman İslam içerisinde Allahtan başka yerde veya gökte tek söz sahibi olan ilah kabul etmeme ve Resul olarak da Hz. Muhammed’i kabul etmektir.
Tafsili İman Nedir?
İnanılacak olan oluşumların her birine, geniş ve açık şekilde detaylı olarak inanmaya tafsili iman adı verilir. Tafsîlî imanın ikinci derecesi ise amentüde şeklinde ifade edilen prensiplerdir. Üçüncü dereceye bakıldığında, Hz. Muhammed'in Allah katından getirmiş olduğu, Müminlere kadar da tevatür yolu ile ulaştırılan tüm hükümleri ve haberleri tasdik etmektir.
İcmali İman Ne Demektir?
İcmâlî İman, inanılması gereken şeylere kısa bir biçimde ve toptan olarak inanmak şeklinde ifade edilir. Bu iman biçimi genel nitelikteki bir iman biçimidir. Ben Allah’ın ve Allah'ın Resulünün getirmiş olduğu hak dine tamamen iman ediyorum, diyebilmek icmali imanın en basit olan bir tarifidir.
Tafsili İman İle İcmali İman Arasındaki Farklar Nelerdir?
Tafsili iman ile icmali iman arasındaki en önemli fark, tanımlardan da mevcut olduğu gibi kapsamlarının birbirlerinden farklı olmasıdır. Tafsili iman içerisinde inanılması gereken olaylara ya da durumlara daha geniş ve ayrıntılı bir biçimdeki inanmak söz konusudur. İcmali imanda ise, inanılması gereken durumlara toptan ve direkt bir şekilde inanmak söz konusudur.
İmanın Dereceleri
İmanın Dereceleri
1) İcmali İman:
İman edilecek esaslara kısaca ve toptan iman
etmektir. Yani, Allah (c.c)'ın göndermiş olduğu haber ve hükümlerin hepsine
birden inanmaktır. Bu da ?La ilahe illallah Muhammedu'r-Rasulullah? cümlesi ile
ifade edilir. İmanın en basit mertebesi budur. Çünkü bu iki cümlede iman
edilmesi gerekli olan her şey bulunmaktadır.[1]
Ehl-i Sünnet'e göre -yukarda açıklanan- Şer'î
iman iki surette teşekkül eder. İcmali veya tafsilî. Resulullah Hz. Muhammed
(s.a.s.)'in tebliği ettiği dini esas ve ilâhî hükümlerin tamamına, tafsilat
gözetmeden topluca inanmaya icmali iman denir. Bunun da en özlü ifadesi;
"Allah'tan başka ilâh bulunmadığına ve Hz. Muhammed'in Allah'ın Rasûlü olduğuna"
kesin olarak inanmaktır. Bu iman, "Kelime-i Tevhid" ve "Kelime-i şehadet" diye
bilinen kesin "Lâ ilâhe illallah, Muhammedu'r-Rasulullah" demek ve bunu kalb ile
tasdik etmekle olur. Bu, Şer'i imanın ilk mertebesi ve İslâm binasına girmenin
ilk şartıdır. Çünkü bu cümlede, İslâm'ın iki ana rüknü ile bir kimsenin iman
etmesi zorunlu olan dini hakîkatların esası ve özü toplu olarak vardır. Zira
Allah Tealâ'nın yegane hâlık ve tek mabud; Hz. Muhammed (s.a.s)'in de Allah'ın
Rasulü olduğunu tasdik etmek, onun haber verdiği bütün dinî esaslara ve ilâhî
hükümlere topluca inanmak demektir. Ancak, bu dinî hükümlerin tamamını tek tek
hemen öğrenemeden, hepsine birden topluca iman edildiği için, bu tür imana
"İcmali iman" denmiştir. Akıl ve baliğ olan (akıllı ve erginlik çağına gelen)
her şahsa, "icmali iman"a sahip olmak şart ve farz ise de; mümine yaraşan imanın
bu ilk kademesinde ve İslâm'ın ana kapısında kalmayıp, dinin diğer iman ve
ibadet esaslarını, amelî ve ahlâkî hükümlerini -gücü ve takati nisbetinde-
öğrenmesi ve bunlara ayrı ayrı tafsili olarak iman etmesidir.
[2]
[1]
Ahmet Kalkan, İslam Akaidi
[2]
Ali Arslan Aydın, Şamil İslam Ansiklopedisi: 3/