Tasipne

İçindekiler:

1. Yenidoğan Taşipne nedir?
2. Yeni doğan bebek neden zatürre olur?
3. Yeni doğmuş bebeğin vücut gelişimi nasıl olur?
4. Yeni doğan bebeğin vücut ısısı ne kadar olmalı?
5. Yeni dogan bebeklerde saturasyon kaç olmalı?

Yenidoğan Taşipne nedir?

Yeni doğan bebek neden zatürre olur?

Yeni doğmuş bebeğin vücut gelişimi nasıl olur?

Yeni doğan bebeğin vücut ısısı ne kadar olmalı?

Yeni dogan bebeklerde saturasyon kaç olmalı?

Sinonim: Takipne.

Normal soluma sıklığından daha fazla solumak, hızlı solumak. (Bkz; Taşi&#;pne)

• Taşipne, oksijen ihtiyacı arttığında ortaya çıkar. Nefes derinliği aynı anda azaltılabilir, sabitlenebilir veya artırılabilir.
• Fizyolojik olarak taşipne, örneğin fiziksel efor veya ateş sırasında karşılaşılır. Taşipne, kalp ve akciğer hastalıklarında patolojik öneme sahiptir. Burada organizma, solunum işini artırarak azalmış oksijen kaynağını veya hiperkapniyi telafi etmeye çalışır.
• Normal kan gazı değerlerinde de taşipne oluşabilir, örneğin psikolojik heyecan durumunda (hiperventilasyon sendromu).

Hiperventilasyon terimi genellikle hızlı, derin nefesler alıyorsanız kullanılır.

Taşipne: Muhtemelen altta yatan tıbbi bir nedene bağlı olarak hızlı, sığ nefes alma.
Hiperpne: Sağlıklı insanlar egzersiz yaptığında hızlı, derin nefes alma.
Dispne: Normal, yüksek veya düşük solunum hızının yanı sıra sığ veya derin solunum paterni ile ortaya çıkabilen nefes darlığı hissi.

Taşipne ve bradipne nedir?

• Bradipne, yaşa göre normalden daha düşük bir solunum hızıdır.
• Taşipne, yaşa göre normalden daha yüksek solunum hızıdır.
• Hiperpne, solunum hızında artış olsun ya da olmasın hacim artışıdır.

Taşikardinin yaygın nedenleri şunlardır: Yüksek kan basıncı (hipertansiyon), koroner arter hastalığı (ateroskleroz), kalp kapak hastalığı, kalp yetmezliği, kalp kası hastalığı (kardiyomiyopati), tümörler veya enfeksiyonlar nedeniyle kalp kasına zayıf kan akışı gibi kalple ilgili durumlar.

Yüksek solunum hızına ne sebep olur?

Yüksek solunum hızının yaygın nedenleri arasında anksiyete, ateş, solunum yolu hastalıkları, kalp hastalığı ve dehidrasyon yer alır. Düşük solunum hızının yaygın nedenleri arasında aşırı dozda ilaç, obstrüktif uyku apnesi ve kafa travmaları yer alır. Bir kişi anormal bir solunum hızı yaşıyorsa, bir doktora danışmalıdır.

Taşipne ve taşikardi arasındaki fark nedir?

Hızlı nefes alma (taşipne) ve kalp atışı (taşikardi) &#; Sağlıklı yetişkinler dakikada 12 ila 20 nefes alır. 20&#;den fazla nefes anormal derecede hızlı solunumu (taşipne) gösterir. Dinlenme halindeki kalp atış hızının dakikada normal 60 ila atımdan daha yüksek olmasına taşikardi denir.

Hızlı, sığ solunum genellikle taşipne olarak adlandırılır ve belirli bir dakika içinde normalden daha fazla nefes aldığınızda ortaya çıkar. Bu genellikle bir yetişkinde dakikada 20&#;den fazla nefes olarak tanımlanır. Çocuklarda, dakikadaki nefes sayısı yetişkinlerde görülenden daha yüksek bir dinlenme hızı olabilir.

• Alerjik reaksiyonlar.
• Anksiyete veya panik bozukluk.
• Astım.
• Kan pıhtılaşması.
• Karbon monoksit zehirlenmesi.
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH).
• Diyabetik ketoasidoz.
• Plevral efüzyon.

Yetişkinler için normal solunum hızı dakikada 12 ila 20 nefes olduğundan, istirahat halindeki yetişkinler için dakikada 25 nefeslik bir solunum hızı anormal kabul edilir. İnsanlarda tipik solunum hızı dakikada nefestir ve yetişkinler için uyurken dakikada 14 nefes normal kabul edilir. Dakikada 16 nefeslik bir solunum hızı da dinlenme halindeki yetişkinler için normal kabul edilir.

Dakikada 30 nefeslik bir solunum hızı 12 yaşına kadar olan çocuklar için normal olabilir, ancak yetişkinlerde anormal kabul edilir. Solunum hızının çok yüksek olduğu durumlarda, hiperventilasyona yol açarak baş dönmesi, halsizlik veya kafa karışıklığına neden olabilir.

Kussmaul, hiperpnoea, diyafragmatik ve kostal solunum dahil olmak üzere her biri biraz farklı süreçler gerektiren çeşitli solunum türleri vardır.

Solunum hızı çok yüksek olduğunda, aşağıdakiler gibi çeşitli sorunlara yol açabilir:

• Hiperventilasyon: Bu, vücudunuzun ihtiyaç duyduğundan daha hızlı nefes aldığınızda ortaya çıkar ve aşırı karbondioksit kaybına neden olur. Hiperventilasyona egzersiz, anksiyete veya astım gibi faktörler neden olabilir. Baş dönmesi, halsizlik, kafa karışıklığı ve hatta bayılma ile sonuçlanabilir.
• Solunum alkalozu: Hızlı solunum nedeniyle aşırı karbondioksit kaybı, kan pH seviyelerinde artış ile karakterize bir durum olan solunum alkalozuna yol açabilir. Bu durum baş dönmesi, kas seğirmesi, uyuşma ve ekstremitelerde karıncalanma hissi gibi semptomlara neden olabilir.
• Bozulmuş gaz değişimi: Hızlı, sığ solunum akciğerlerdeki gaz değişiminin verimliliğini azaltarak kanın yeterli oksijenlenmesini önleyebilir ve vücudun dokularına oksijen iletiminde azalmaya yol açabilir. Bu durum yorgunluğa, nefes darlığına ve ciddi vakalarda yetersiz oksijen kaynağı nedeniyle organ hasarına neden olabilir.
• Solunum kasları ve kalp üzerinde artan iş yükü: Yüksek solunum hızı, solunum kaslarına ve kalbe ek yük bindirerek kas yorgunluğuna yol açabilir ve mevcut kalp rahatsızlıklarını potansiyel olarak daha da kötüleştirebilir.
• Anksiyete ve stres: Hızlı nefes alıp verme vücudun stres tepkisini tetikleyerek anksiyeteyi artırabilir ve potansiyel olarak anksiyetenin hızlı nefes alıp vermeye, bunun da daha fazla anksiyeteye yol açtığı bir geri bildirim döngüsü yaratabilir.

Komplikasyonları önlemek ve genel sağlığı iyileştirmek için anormal derecede yüksek solunum hızının altında yatan nedeni belirlemek ve ele almak çok önemlidir. Sürekli olarak yüksek solunum hızı veya buna bağlı semptomlar yaşıyorsanız bir sağlık uzmanına danışın.

İlgili

Gizlilik ve Çerezler: Bu sitede çerez kullanılmaktadır. Bu web sitesini kullanmaya devam ederek bunların kullanımını kabul edersiniz.
Çerezlerin nasıl kontrol edileceği dahil, daha fazla bilgi edinmek için buraya bakın: Çerez Politikası

Yaş Akciğer (Yenidoğan Ge&#;ici Taşipnesi-TTN)

Yenidoğan bebeğin geçici bir süreyle sık soluması olarak da adlandırılan sürece, YAŞ AKCİĞER ismi verilir.

Bebek, annenin karnında iken akciğerlerini kullanmaz, plasenta organı üzerinden anneden direkt kan yoluyla gelen oksijeni kullanır. Anne, bebeği için de nefes alır verir. Bebeğin akciğerleri bu sırada sıvı ile doludur. Doğum yaklaştığında ve doğum anında akciğerlerin içindeki sıvı azalır, hızla akciğerlere dolan havanın etkisiyle tamamen yok olur.

Normal doğum esnasında bebek, anne kanalından geçerken akciğerler sıkışır ve bu sıvı kolaylıkla atılır. Doğumdan sonra da akciğerde kalan sıvı, bebeğin ağız yoluyla atmasıyla ya da kanına karışarak kaybolur gider.

Sezaryenle doğan, anne karnında sigaranın etkisinde kalan, annesi diyabetli olan ya da ayına göre ufak doğan bazı bebeklerde akciğerler 24 saat ile 72 saat süreyle yaş seafoodplus.infoğum eylemi uzarsa ya da anneye sakinleştirici ilaç uygulanırsa da akciğerler yaş kalabilir.

Bu durumda bebekte sık soluma, solunum güçlüğü ve hafif morarma gözlenir. Bebeğe serum takılarak kuvözde izlenmesi, düşük düzeyde oksijen verilmesi ve akciğer grafisi çekilmesi gerekebilir. Akciğerde bir enfeksiyon ya da anomali söz konusu değilse, akciğeri yaş olan bebeklerin hayatlarının ilk 3 günü boyunca  solunum ve kalp fonksiyonları açısından yakından takip edilmeleri gerekmektedir. Bu durumdaki bebekler en fazla 3 günlük olduklarında genelde kalıcı bir sorun gelişmeden normal duruma ulaşmış olurlar.

Nedenler ve risk faktörleri:

Kesin neden bilinmemektedir. Hangi bebeklerde doğumdan sonra TTN gelişeceğini öngörmek de mümkün değildir. Aşağıdaki risk faktörlerine sahip bebeklerde daha fazla olması olasıdır:

Sezaryenle doğum

Diabetli anne bebeği,

Astımlı anne bebeği,

Sigara içen anne bebeği

Düşük doğum tartısı,

Hızlı doğum

Belirtiler:

Dakikada 60’tan daha hızlı solunum,

İnleme, burun kanatlarının solunuma katılması,

Göğüs kafesinde çekilmeler,

Daha ağır vakalarda morarma.

Tanı:

Solunum sıkıntısına neden olabilecek, RDS, enfeksiyon vs diğer nedenlerin ekarte edilmesi ile konur. Bunun için akciğer filmi, kan tahlilleri, kan gazı ölçümleri gerekebilir.

Tedavi:

Durumun ciddiyet derecesine göre tedavisi değişmektedir. Sadece küvöz içinde oksijen verilmesi yetebileceği gibi beslenemediği için serum takılıp oksijen verilmesi gereken, suni solunum aygıtına bağlanması gereken bebekler olabilmektedir.

Takipne hızlı ve sığ nefes almayı ifade eden tıbbi bir terimdir ve vücuttaki oksijen eksikliği veya çok fazla karbondioksit bu rahatsızlığın nedenidir. Ayrıca diğer sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Dakikada 20’nin üzerine çıkan solunum sayısına tıpta taşipne ya da takipne adı verilir. Takipne bir hastalık değildir, vücudun başka bir sorunu gidermeye çalıştığının bir belirtisidir. Gelişmekte olan akciğerleri olan yeni doğanlarda doğumdan sonra taşipne görülebilir. Çocuklar viral solunum yolu enfeksiyonu ateşe veya hırıltılıya neden olduğunda veya bronşit ve astım da taşipneye neden olabilir. Daha genel olarak birçok durum, erken evrelerinde zatürree dahil olmak üzere taşipneye neden olabilir. Ana belirtileri aşağıdaki gibidir:
• Nefes darlığı hissetmek
• Parmaklara ve dudaklara mavi renk
• Nefes alırken göğsü içeri çekmek veya geri çekmek
Taşipniye neden olan birçok hastalık ve durum tedavi edilebilir. Aşağıdakiler en yaygın görülen nedenlerden bazılarıdır.
Oksijen yetersizliği: Nefes darlığı, taşipnenin temel bir belirtisidir. Bir kişinin normalden daha hızlı nefes almasının bir nedeni, daha fazla oksijen almaktır. Vücuttaki oksijen seviyesi çok düşük olabilir veya karbondioksit seviyesi çok yüksek olabilir.

Vücut bunu daha çabuk nefes alarak düzeltmeye çalışır. Akciğerleri etkileyen bazı hastalıklar kandaki oksijeni azaltabilir veya taşipniye neden olarak karbondioksit seviyesini yükseltebilir. Bu hastalık ve durumlardan bazılar şunlardır:
• Astım
• Zatürre
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
• Sönmüş bir akciğer olan pnömotoraks
• Bir pulmoner emboli bir akciğer arter kan pıhtısı veya tıkanıklık olduğunda,
• Pulmoner fibroz
• Kistik fibroz
• Akciğer kanseri
Yeni doğanlarda solunum problemleri: Bir yeni doğanın taşipnisi olduğunda, doktorlar genellikle yeni doğanın geçici taşiknesi (TTN) olarak adlandırır. Bu doğumun ilk 24 saati içinde gelişme eğilimindedir. TTN ortaya çıkar, çünkü bebeğin akciğerleri fazladan oksijen almaya çalışır. Rahimdeki gelişim sırasında, akciğerler sıvı içerir. Bir bebek tam süreli olarak ulaştığında, vücutları sıvıyı emmeye başlar, böylece akciğerleri doğumdan sonra havayı solumak için hazırlayabilir. Bazı yeni doğanlarda, bu sıvı tamamen emilmez ve hızlı nefes alma ile sonuçlanır. Yeni doğanlarda TTN de şu semptomlara neden olabilir:
• Özellikle dudaklarda ve burunda olmak üzere yüzde mavimsi bir renk,
• Homurdanan ya da inleyen sesler dahil olmak üzere gürültülü solunum
• Nefes alırken göğsün geri çekilmesi
• Kafadaki bıngıldak yukarı ve aşağı hareket etmesi
• Burun deliklerinde hızlı hareket
Doktorlar hastanede TTN&#;yi ekstra oksijenle tedavi edebilir ve bebeğin yeni doğan yoğun bakım ünitesinde bakıma ihtiyacı olabilir. TTN genellikle doğru tıbbi bakım ile hızlı bir şekilde çözer. Erken doğmuş bebekler, akciğerleri gelişmeye devam ederken daha uzun bir dönem hastanede kalmayı gerektirebilir.
Çocuklarda virüs: Çocuklarda, grip, bronşit veya solunum sinsityal virüsü gibi bir hastalık, taşipniye neden olabilir. &#;dan itibaren yapılan bazı araştırmalara göre, çocuk bakımına erken yaşta gelen çocuklar, bu hastalıkların çoğunu 4 yaşından önce yakalama eğiliminde olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte, diğer çocuklarla karşılaştırıldığında, bu grup büyüdükçe hava yolu ile ilgili semptomların sayısı azalmış olabilir.
Çocuk hızlı nefes alırsa, cilde mavi bir ton verirse veya göğsünü içine çekerse, tıbbi yardım alınmalıdır. Çocuğun hava yollarını açması veya başka türlü oksijen seviyesini yükseltmesi için tedaviye ihtiyacı olabilir. Doktor, pnömoniyi kontrol etmek için çocuğun oksijen seviyelerini ölçebilir veya bir göğüs röntgeni isteyebilir ve ayrıca hızlı solunumun nedenini belirlerken diğer semptomları da göz önünde bulunduracaktır. Bir çocuğun hastanede fazladan oksijen alması gerekebilir.
Aşırı vücut sıcaklığı: Takipne, ateş veya sıcak ortam nedeniyle vücudun soğumasının bir yolu olabilir. Bir kişi çevresel faktörlerden dolayı aşırı ısınırsa, doktorlar buna sıcak acil durumu olarak adlandırır. Takipne, aşırı vücut ısınmasının sadece bir belirtisidir. Aşırı vücut sıcaklığının diğerleri nedenleri şunlardır:
• Kas krampları
• Baş dönmesi
• Zihin bulanıklığı
• Aşırı susuzluk
• Baş ağrısı
• Terlemek
• Bayılma veya bilinçsizlik
• Mide bulantısı ya da kusma
• Yüksek vücut ısısı
• Nöbetler
• Kişinin kendini sıcak hissetmesine rağmen terlememesi
Bu semptomların bazıları, tıbbi bir acil durum olan sıcak çarpması riskini ortaya koymaktadır. Bir kişinin sıcak çarpması olduğundan şüphelenildiğinde acil tıbbi yardım alınmalıdır. Takipninin yanı sıra ateş, her zaman alarm nedeni değildir, çünkü bu semptomlar hafif hastalıklardan kaynaklanabilir. Bununla birlikte, çocuğun ateşi veya taşipne varsa, küçük çocukların her zaman bir çocuk doktoruna gösterilmeleri gerekir. Bu şekilde diğer ciddi problem olup olmadığı belirlenir. Çocuk da hırıltılıysa, göğsünü geri çekiyorsa veya mavimsi dudakları veya parmakları varsa hemen tıbbi yardım alın.
Kan zehirlenmesi: Sepsis, bağışıklık sisteminin bir hastalık veya enfeksiyona aşırı tepkisidir. Bağışıklık sistemi bir enfeksiyon algıladığında, kimyasalları kana gönderir. Bunlar vücutta iltihaplanmaya neden olur ve hayati organlara kan akışını engelleyebilir. Aşağıdaki durumlarda sepsis nedeni taşipne olabilir:
• Zatürree veya idrar yolu enfeksiyonu gibi yeni bir hastalık veya enfeksiyon geçirmiş olmak
• ° F&#;ın (38,3 C) üstünde bir ateş
• Hızlı bir kalp atış hızı
• Titreme
• Zihinde bulanıklık
Sepsis daha yüksek risk grubunda olan kişiler aşağıdaki gibidir;
• Küçük çocuklar
• Başka tıbbi koşulları olan kişiler
• Zayıf bağışıklık sistemi olan kişiler
• 65 yaş üstündekiler
Sepsis belirtileri olan herkes acil tıbbi bakım almalıdır, çünkü sepsis hayatı tehdit edici bir durumdur.
Kandaki yüksek asit seviyesi: Vücut, kanda asit dengesini korur ve seviye çok yüksekse, kişi hızlı bir şekilde nefes alabilir. Bu, vücudun daha yüksek asit seviyelerine neden olabilecek karbondioksitten kurtulma yöntemidir. Kandaki asit seviyesini artırabilecek sağlık koşulları şunları içerir:
• Tip 1 diyabet hastalarında en sık görülen diyabetik ketoasidoz
• Sepsis, kanser veya kalp hastalığı gibi başka bir hastalıktan kaynaklanabilen laktik asidoz’da
• İlerlemiş karaciğer hastalığından kaynaklanabilen hepatik ensefalopati durumunda
• Bir kişinin diyabet, kalp hastalığı, karaciğer hastalığı veya kanser gibi tıbbi bir durumu varsa ve hızla nefes alıyorsa, acil tıbbi yardım alınmalıdır.
Anksiyete veya panik bozuklukları: Panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu veya fobiye bağlı bir bozukluğu olan bir kişi, panik atak sırasında taşipne yaşayabilir. Bunlar herhangi bir belirti olmadan oluşabilir ve aşağıdaki durumlara neden olabilir:
• Yoğun korku
• Titreme
• Hızlı bir kalp atışı
• Baş dönmesi veya göz kararması
• Mide bulantısı
• titreme veya terleme
• Göğüste sıkışma
Panik atak sona erdiğinde taşipne genellikle azalır. Zihinsel sağlık sorunu olmayanlar da dahil olmak üzere herhangi birine panik atak olabilir. Panik atakla nasıl başa çıkılacağını bilmek ve tedavi aramak bir kişinin semptomlarla başa çıkmasına ve yaşam kalitesini arttırmasına yardımcı olabilir.

Tedavi

Doktor, bir kişinin oksijen seviyesini ölçmek için nabız oksimetre kelepçesi kullanabilir. Taşipne için tedavi seçenekleri çok değişkendir. Bir doktor altta yatan nedenin farkında değilse, testler yapacak, bir kişinin tıbbi geçmişine bakacak ve diğer semptomları göz önüne alacaktır. Yapılan kontrollerden bazıları şunları içerebilir:
• Steteskopla nefes alıp verme
• Parmaktaki nabız oksimetre kelepçesi ile oksijen seviyelerinin ölçülmesi
• Asit seviyelerini kontrol etmek için kan testleri
• Bir CT taraması göğüs
• Göğüs röntgeni
Doktor olası nedeni belirlediğinde tedaviye başlayabilir. Astımı veya KOAH&#;lı kişiler, hava yollarını genişleten veya genişleten solunan bir ilacı alabilir. Doktor bakteriyel pnömoni tanısı koyarsa, kişi antibiyotik alabilir. Panik bozukluğu olan kişiler evde taşiknelerini tedavi edebilirler. Ancak, deneyimlerini bir tıp uzmanıyla tartışmalıdırlar.
Takipne ve diğer adıyla Taşipne korkutucu olabilir, ancak her zaman ciddi bir sorun olduğunu göstermez. Belirtiler görüldüğünde en doğru yapılacak olan hareket, tedaviyi belirlemek için derhal tıbbi yardım almaktır.

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu