Tatilde Neler Yaptım Okul Öncesi

            Bir eğitim öğretim yılının daha sonuna yaklaşıyoruz. Tüm çocuklar için yorucu ve eğlenceli geçen senenin ardından dinlenme zamanı geldi çattı. Nasıl biz anne ve babalar sene boyunca yoruluyor ve dinlenmek istiyorsak çocuklarımız içinde aynısı geçerlidir ve dinlenmek onların en doğal haklarıdır.

            Okul öncesi dönem tüm eğitim dönemleri içerisinde temellerin atıldığı ve çocukların öğrenmeye en müsait oldukları dönem olduğu için en önemli dönemdir, bu sebeple anne ve babalar okul öncesi eğitimi alan çocuklarının yaz tatillerini planlarken oldukça dikkatli ve seçici olmak zorundadırlar. Çünkü onların dinlenirken bile öğrenmeye ihtiyaçları vardır ve boşa geçirebilecekleri zamanları yoktur.

            Çocuklarınızın yaz tatilini kaliteli bir şekilde geçirerek hem bir sonraki eğitim yılına hazırlamış olursunuz hem de eğitimini sürdürmüş olursunuz. Burada eğitimden kastımız sadece bilgi değil, davranış, ahlak, gördü gibi birçok kavramdan bahsediyoruz. Yaz tatillerini iyi ve kaliteli bir şekilde geçiren çocuklar bir sonraki eğitim yılına da daha iyi konsantre ve motive olurlar ve başarıya daha kolay ulaşırlar.

            Okul öncesi dönemde yaz tatillerini kaliteli bir şekilde geçirmenin diğer bir önemli noktası da çocukların eğitim hayatları boyunca her sene geçirecekleri yaz tatillerini nasıl geçirmeleri gerektiğini öğrenmeleridir. Tatil kavramı küçük yaşlarda çocuklara öğretilebilir ve tatillerde neler yapabileceklerinin, boş vakitlerini nasıl değerlendirebileceklerinin temelleri anlatılabilir. Kafasında tatil kavramını doğru bir şekilde biçimlendirdiğiniz çocuğunuz tüm eğitim hayatında aynı felsefe ile tatillerini geçirecek ve değerlendirecektir.

            Yaz tatili dönemleri için anne ve babalara verilecek ilk tavsiye çocuklarının mevcut düzen ve alışkanlıklarının dışına çıkmalarına izin vermemeleri ve kuralları var ise esnetmemeleridir. Çocukların alışkanlıkları ve düzenlerinde yapılabilecek değişiklikler psikolojik gelişimlerini de etkileyecektir ve çocukların tatil psikolojisinden çıkmalarını da oldukça zorlaştıracaktır. Bu da beraberinde hem tatil boyunca kalitesiz ve boş vakit geçirmiş olmayı hem de bir sonraki eğitim öğretim yılı içerisindeki olası başarısızlıkları getirecektir. Bu nedenle ilk olarak anne ve babalar tatillerin kuralların esnetildiği veya kaldırıldığı, vaktin boş geçirildiği, TV ve bilgisayarlarda geçirilen sürelerin uzatıldığı, yatma ve kalkma saatlerinin değiştirilebildiği zamanlar olmadığını kabul etmeliler.

            Yaz tatillerinde anne ve babaların yaptığı bir diğer hata ise çocukların uzun süre bilgisayar ve Televizyon karşısında zaman geçirmelerine izin vermeleridir. Özellikle bilgisayar başında geçirilen zaman çocukları psikolojik gelişimleri kadar fiziksel gelişimlerini de olumsuz etkileyebilmektedir. Bilgisayar yakın mesafeden bakıldığı için, uzun süreli bakmalarda gözlerde bozulmalara yol açtığı gibi sürekli oturduğu için iskelet ve kas yapısının gelişimlerini de olumsuz etkilemektedir. Uzun süre bilgisayar veya televizyona bakan çocuklarda dikkat eksikliği ve öğrenme güçlüğü de görülebilmektedir. Anne ve babalar tüm bunları dikkate alarak gelişimleri ve eğitimleri için sınırlama getirdikleri bilgisayar ve televizyon kullanım saatlerini yaz tatillerinde kesinlikle esnetmemeliler ve aynı saatler ile sınırlamalılardır.

            Anne ve babalar çocuklarınıza yaz tatillerinde yapmaları için izin vereceğiniz her davranışlarında tatilin biteceğini ve tekrar eğitim yılının başlayacağını akıllarına getirmelilerdir. Eğitim hayatları süresinde akşam ’da yatıp sabah ’da kalkan bir çocuğun yaz tatillerinde çok abartı bir şekilde gece yarılarına kadar uyanık kalmasına müsaade edilir ise hem ertesi günün verimsiz geçmesinin temelleri atılacak hem de büyümeleri için en gerekli hormon olan melatonin hormonunun salgılanması azaltılacaktır (Melatonin hormonu akşam ile sabah saatlerinde karanlık ortamlarda ve uyku halinde salgılanan bir hormondur). Ayrıca uyku saatlerinin değişmesi çocukların metabolizmalarını da olumsuz etkileyecektir. Anne ve babalar unutmamalıdırlar ki çocuklarının sağlıklı büyüme için gerekli olan uykuya yaz tatillerinde de ihtiyaçları vardır.

            Yaz tatillerinde anne ve babalara düşen önemli görevlerden birisi de çocuklarına boş vakitlerini geçirmeleri için uğraş bulmalarında yardımcı olmalarıdır. Bu bağlamda yaz okulları kurtarıcı olabilmektedir. Ülkemizde özellikle son zamanlarda yaygınlaşan yaz okulları programları uzmanlar tarafından çocukların gelişim ve psikolojileri göz önüne alarak hazırlanmaktalar ve çocukların kaliteli zamanı eğlenerek geçirmelerini sağlamaktadırlar. Yaz okulları çocuklar dinlenerek öğrenmektedirler. Fakat maalesef fiyatları nedeni ile bu tür programlara katılamayan milyonlarca çocuk mevcuttur. Yaz tatillerini evlerinde geçirmek zorunda kalan çocukların anne ve babaları en az normal eğitim zamanında oldukları kadar dikkatli olmalılar ve çocuklarının gelişimlerini göz önüne almalılardır. Çocuklar okul zamanında atabildikleri enerjiyi evde kaldıkları zamanlarda üzerlerinden atamazlar. Anne ve babalar tatil zamanlarında çocukları ile biraz daha fazla zaman geçirmeliler ve onların yaparken zevk aldıkları aktiviteler yapmalılardır. Bu durum anne ve babalar ile çocukları arasındaki iletişimi ve bağı da güçlendirecektir. Ayrıca üzerine çıkartılmış sayısız kitap olan yaz tatili aktivite ve çalışma kitaplarından alarak eğitimlerini de onları sıkmadan devam ettirebilirler. Bu konuda birçok internet sitesi de anne ve babalara yardımcı olabilir.

            Çocuklarınızla beraber kaliteli ve keyifli bir tatil geçirmeniz dileğiyle….

B G : K : Kazanım 3: Algıladıklarını hatırlar. (Nesne/durum/olayı bir süre sonra yeniden söyler. )

D G : K : Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır. (Cümle kurarken fiil kullanır.)

D G : K : Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır. (Cümle kurarken sıfatı kullanır.)

D G : K : Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır. (Cümle kurarken bağlaç kullanır.)

D G : K : Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır. (Cümle kurarken çoğul ifadeler kullanır.)

D G : K : Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır. (Cümle kurarken zarf kullanır.)

D G : K : Kazanım 5: Dili iletişim amacıyla kullanır. (Konuşmayı başlatır.)

D G : K : Kazanım 5: Dili iletişim amacıyla kullanır. (Konuşmayı sürdürür. )

D G : K : Kazanım 5: Dili iletişim amacıyla kullanır. (Konuşmayı sonlandırır.)

D G : K : Kazanım 5: Dili iletişim amacıyla kullanır. (Sohbete katılır. )

D G : K : Kazanım Yazı farkındalığı gösterir. (Duygu ve düşüncelerini bir yetişkine yazdırır.)

Ebeveynlerin işini kolaylaştıracak, çocuklarımızı da sıkıntıdan kurtaracak on etkinlik önerisiyle bu yaz tatili artık daha verimli ve daha eğlenceli geçecek!

1. Tişört boyama

Çocuğunuzun yaratıcılığını geliştirecek harika bir etkinlik. Üstelik az masraflı ve çok kolay! Malzeme olarak piyasada ya da internette rahatça bulabileceğiniz kumaş boyalarıyla beyaz bir tişört/gömlek yeterli olacaktır. Evdeki açık renk kıyafetler, masa örtüleri vb. de boyanmaya müsait malzemeler. Boyamalarınızı fırçayla da yapabilirsiniz, yaprak baskı gibi daha estetik şekiller de tasarlayabilirsiniz. Çocuğunuzla beraber farklı konseptler de oluşturabilirsiniz: meyveler, hayvanlar, mevsimler… Etkinlik, ebeveynleri de çok eğlendirecek! Örnek olması açısından buraya bir yaprak baskı örneği bırakıyorum.

2. Sıcak-soğuk

Çocuğumuzla beraber eğlenebileceğimiz, nesillerdir oynanan bir oyun. Hiçbir masrafı olmaması, hiçbir malzeme gerektirmemesi de cabası! Evde bulunan kişilerden bir ebe seçiyoruz. Bu ebe, çocuğumuz da olabilir. Ebeyi diğerlerinin bulunduğu odadan dışarı çıkarıyoruz. Bir nesne saklıyoruz. Ebe geldiğinde, odadaki diğer kişiler, saklanan nesneye ebe yakınsa “sıcak”, uzaksa “soğuk” diyerek ebenin saklanan nesneyi bulması sağlıyor. Çocuk-aile bağlarını güçlendirici, olumlu bir ev ortamı oluşturacak sıcacık bir oyun.

3. Saksıda çilek

Mis gibi, sulu sulu çilek yemenin tam zamanı! Hele bir de çocuklarımız yetiştirmişse. Çocuğumuz bir bitki büyütme sorumluluğunu alırken, onun büyümeye başladığını göreceksiniz. Bunun için evde yetiştirilebilecek çilek türlerini bilmekte fayda var, çünkü her tür evde yetişmeye uygun değil. Saksıda yetişebilecek çilek türleri: Osmanlı çileği, dağ çileği, yediveren çileği. Herhangi bir tohumcudan ya da internet aracılığıyla çilek tohumunu temin ediyoruz. Saksıyı çok büyük almamıza gerek yok. Tohumları saksıdaki toprakla buluşturuyoruz ve ilk suyunu veriyoruz. Çileğimizin toprağı nemli olursa ve güneş alan bir yerde durursa tatlı çilekler büyütebiliriz. gün içinde tohumlar çimlenecek, ayda da afiyetle yiyeceksiniz. Eğer biraz acelesiyseniz tohum yerine çilek fidesi de temin edebilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun!

4. Patates baskı

Hepimizin bildiği ama yılların eskitemediği eğlenceli bir görsel şölen! Patates baskı, çocuğumuzun hayal gücünü besleyecek bir boyama etkinliği. Malzemeler patates ve sulu boya. Patatese bıçakla (ebeveyn kullanmalı) desenler çizebileceğimiz gibi, evdeki kurabiye kalıplarıyla da şekiller verebiliriz. Ardından bu şekilleri istediğimiz renkte sulu boya ile boyuyoruz. Patatesi renkli ve kalın bir kâğıda hafifçe bastırıyoruz. İnce kâğıt da kullanabilirsiniz ancak çocuğumuzun yaptığı bu resmi vernikleyip çerçeveletmek ve yıllar sonraya bir anı olarak bırakmak istiyorsanız kalın kâğıt tercih etmelisiniz.

5. Mutfak orkestrası

Müziğe ilgisi olan bir çocuğunuz varsa, bu etkinlik tam ona göre. Sizin için biraz “gürültülü” olacak olsa da onun eğlenmesi sizi de mutlu edecek! Çocuğumuzun ses ve ritim konusunda kendisini keşfetmesine yardımcı olacak bu etkinlikte dışarıdan hiçbir malzemeye ihtiyacınız yok. Mutfaktaki kepçe, tencereler, plastik malzemeler yeterli olacaktır. Çocuğunuzun çok sevdiği bir şarkıyı açın, önce şarkıyı baştan sona beraber dinleyin. Ardından o şarkıyı çocuğumuzun mutfak malzemeleriyle çalmasını izleyin! Şarkıyı sözleriyle beraber söylemesi gerektiğini mutlaka hatırlatın!

6. Kuklacılık

Hikayeleri sıkıcı olmaktan kurtaran çok köklü bir yöntem. Kukla ile mini öyküler yazabilir, yazılmış öyküleri veya fablları canlandırabilirsiniz. Evde kukla yapmak için farklı malzemeler tercih edebilirsiniz: çorap, kâğıt (parmak kukla için), eldiven, plastik şişe, tuvalet kâğıdı rulosu… Çocuğunuzun hayal dünyasına bir adım atacak, onunla beraber oldukça eğitici, eğlenceli ve kaliteli bir zaman geçireceksiniz.

7. Kil ustası

Şimdi kolları sıvama zamanı! Çocuğunuzun ellerinden evdeki fırına uzanan eğlenceli bir maceraya hazır olun! Piyasada satılan yoğurulmuş killerden alıyoruz. Kil hamuruna istediğimiz şekli verebiliriz: vazo, biblo, bardak, tabak, oyuncak… Şekil verdikten sonra fırınımızı dereceye ayarlıyoruz ve 30 dakika kadar pişiriyoruz. Kil ile oynamak çocuğumuzun el becerilerini geliştirecek ve üretmekten keyif almasını sağlayacak.

8. Şişe bowlingi

Evde bowling oynanır mı demeyin. On adet pet şişeniz ve bir adet topunuz varsa neden olmasın! Aile ile çocuk iletişimini artıran, eğlenceli mi eğlenceli bir oyun sizi bekliyor. Pet şişeleri yarısına kadar suyla dolduruyoruz. Şişeden lobutlarımızı istediğimiz gibi süsleyebiliriz. Bowling kurallarına uygun şekilde, evde halısız, düz bir alan belirliyoruz ve oyun başlıyor! Top ile şişeleri devirmeye çalışıyoruz. Bu oyunu aile içinde mini bir turnuvaya bile dönüştürebilirsiniz!

9. Kartların eşini bul

Klasik ama klişe olmayan bir eşleştirme oyunu. Evdeki kartonları kare kare kesiyoruz. 12 parça kesmemiz yeterli. Çocuğumuz kartlara istediği görseli çizebilir yahut siz onu yönlendirebilirsiniz: meyveler, hayvanlar, geometrik şekiller… Her karttan iki tane olmak zorunda. Çizim işlemi bittikten sonra kartları karın ve ters şekilde düz bir zemine koyun. Çocuğumuz kartların eşini bulmaya çalışırken çok eğlenecek!

TRT çocuk-mobil oyunlarını oynamak

Son olarak, mobil oyunlardan kopamayan çocuklar için kaliteli oyunlar önerisi verelim. Koca yaz tatili boyunca çocuklarımız tabii ki telefonla ve tabletle oyun oynamak isteyecek. Ebeveynler olarak çocuklarımızı ekrandan ne kadar uzak tutarsak o kadar iyi olduğunu unutmayalım. Ancak illa ki mobil oyun oynamak isteyen çocuğumuza TRT ÇOCUK’un oyunlarını önerebiliriz. Bilgi Adası, Çizbul, Zorlu Yarış, İbi, Elif’in Düşleri gibi birbirinden farklı maceralara sahip oyunlar, evde sıkılma sorunu olan çocuklarımız için ilaç gibi gelecek!