FLEKSÖR=KIVIRICI TENDON YARALANMALARI
Nedir?
Dirseğimizin iç tarafından başlayan kaslar el bileğine yakın orta bölgede tendon (kiriş) lara dönüşerek parmak kemiklerine yapışırlar. Avuç içimizde yer alan bu tendonlara parmaklara yaptırdıkları hareket nedeniyle kıvırıcı=fleksor tendonlar adı verilmektedir. Tendonlar parmaklara gelince kıvırmayı daha iyi yapabilmek için pulley denilen, makaraya benzeyen tünellerle sımsıkı çevrilmiştir. Bu tüneller, tendonun kemikten uzaklaşmasını engeller ve eklemlerin bükülmesine yardımcı olurlar
Ne zaman yaralanırlar?
Önkol, el bileği, avuç içi ve parmaklarda oluşan derin kesilerde fleksör tendonlar yaralanabilir. Özellikle elde, avuç içinde, parmaklarda tendon yaralanmalarına sinir ve damar yaralanmaları eşlik edebilir.
Bulguları nelerdir?
Fleksör tendon yaralanması olan hastada parmaklarda bükme hareketi yapılamayabilir. Yaralanma sonrasında tanının konması gecikirse, kesilen tendon uçları arasındaki mesafe giderek açılır ve ameliyatla eski haline getirmek zorlaşır. Tam olmayan tendon kesilerinde hastanın parmaklarını bükmesinde sorun olmayabilir ama zaman geçtikçe incelen tendon bölgelerinden tendon tekrar kopabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Ameliyatla kesilen tendon uçları uçuca getirilerek sağlam dikiş ve özel dikiş teknikleriyle dikilmelidir. Tendonlar dikilmez ise bükülme hareketi tekrar yapılamaz. Parmaklarda tendonların içinden geçtiği pulley denilen tünellerin korunması tendonların iyileşme sonrası işlevlerini yerine getirebilmesi için çok önemlidir. Tendon kesisiyle birlikte olan damar sinir yaralanmalarının mutlaka mikrocerrahi yöntemler kullanılırak ameliyatla tamir edilmesi gerekir. Yapılan cerrahi müdahele sonrası dikilen tendonların korunması amacı ile fizik tedaviye parmak düzeyli tendon kesilerinde cerrahinin hemen sonrasında başlanırken, diğerlerinde haftadan sonra başlanır. Bu süre boyunca tendonların tekrar kopmasının engellenmesi için ön kol koruyucu alçı ile 6 hafta boyunca sarılır ve genellikle alçı çıkarıldıktan sonra hareketlerin hemen sağlanması mümkün olmaz. Fizik tedavi tendon iyileşmesi sırasında, tendonun etraf dokulara yapışıklık oluşmasını engellemektedir. Fleksör tendon yaralanmalarında, cerrahinin yerinde, zamanında olması kadar fizik tedavinin profesyonel ellerce yapılması çok öseafoodplus.info, fizik tedaviye rağmen hareketler yetersiz kalabilir. Bu durumda, yapışıklılar ameliyatla açılarak tekrar hemen fizik tedaviye başlanmalıdır.
El ve parmakların sırt kısmında bulunan ekstansör tendonlar, parmakların ve başparmağın düz olmasını sağlayan yapılardır. Bu tendonlar ön koldaki kaslara bağlıdır. Tendonlar parmaklara doğru ilerledikçe düz ve ince hale gelirler. Parmaklarda, eldeki küçük kaslardan daha küçük tendonlar bu tendonlara katılır.
Ekstansör Tendonlar; derinin hemen altında, doğrudan kemiğin üzerinde, ellerin ve parmakların sırt kısmında bulunur. Konumlarından dolayı küçük bir kesik bile onları kolayca yaralayabilir.
Daha az gördüğümüz yaralanma çeşidi şudur. Bir parmağın sıkışması sonucu tendonların kemiğe yapıştığı yerden kopmasına neden olabilir. Bu tür yaralanmadan sonra, bir veya daha fazla eklemi düz pozisyona getirmekte güçlük çekilir. Tendon ve parmaklarınızı yaralanmadan sonra tekrar kullanabilmek için uygun bir tedavi gereklidir.
Belirtillerin başında yaralanma yerinde ağrı olur. Ayrıca bir nedenle ekstansör tendon yaralandığında etkilen parmakta düzleştirici hareket kusuru oluşur.
Tendonun kesildiği yaralanmalarda ameliyat ile dikiş atılarak tendon uçları uç uca getirilerek dikilir.
Ancak bazı durumlarda, kesi olmadan düzleştirici tendonun parmak ucu kısmında oluşan yırtıklar genellikle atel ile sabitlenerek tedavi edilir. Ateller, parmakların pozisyonunu ve açılarını koruyarak tendonların iyileşen uçlarının ayrılmasını engeller. Ateller, tendon tamamen iyileşene kadar çıkarmadan kullanılmalıdır.
Bazen ameliyathane şartlarında kısa bir işlem ile etkilene eklem geçici bir K teli konularak sabitlenir.
Çekiç parmak, bir ekstansör tendonun kemikten kesildiği veya ayrıldığı uç eklemin (distal interfalangel eklem) sarkması-düşmesi ile karakterize bir durumdur. Hasta parmak ucunu, yardım almadan ya da kendisi öteki eli ile düzeltmeden bükülü durumdan düz duruma getiremez. Çekiç parmak yaralanması ikiye ayrılır.
Tendon yaralanması ister kemiksel ister tendonsal olsun, parmak uygun pozisyonda mutlaka sabitlenmelidir. Sabitleme işlemi atel ile yapılır. Atelin boyutu ve takmanız gereken süre, yaralanmanızın türü ve yerine göre belirlenir. Atel bu süre zarfında sürekli yerinde kalmalıdır. Tendonun tamamen iyileşmesi bazı hastalarda yaklaşık 8 hafta veya daha uzun sürebilir. Atelin erken çıkarılması, parmak ucunun sarkmasına neden olabilir ve bu daha uzun süre atelin kullanılmasını gerektirebilir. Bazen uygun zamanda atel takılmasına rağmen etkilenen parmak ekleminde hafif kalıcı bir sarkma olabilir.
Eğer tendon kesici bir cisim ile kesilmiş ise dikiş gereklidir. Kemiksel çekiç parmak, eklem içi kırık olduğu için ameliyat planlanmalıdır.
Orta eklem üzerindeki Ekstansör Tendonun kesilmesi veya yırtılmasından parmağın orta ekleminin bükülmüş pozisyonunu tanımlar. Tedavi de orta eklemi yaralı olan tendonunun tamamen iyileşene kadar düz bir pozisyonda sabitlenmesidir. Bazen tendon kesildiğinde hatta tendon yırtıldığında bile dikiş gerekebilir. Yaralanma tedavi edilmezse veya atel düzgün takılmazsa, parmak hızla daha da bükülebilir ve sonunda bu pozisyonda sertleşebilir.
El sırtındaki Ekstansör Tendonlarda yaralanma sonucu oluşan kesikler, parmakların ele birleştiği eklemde parmağın düzeltilmesinde güçlük yaratır. Tendon uçlarını birbirine dikmek, bu yaralanmaları tedavi etmenin şartıdır. Ameliyat bitip cilt kapatıldıktan sonra, onarımı korumak için belirli bir pozisyonda atel ile sabitleme yapılır. Bu bölgedeki tendon yaralanması için atel, bilek ve parmağın bir kısmını içerebilir.
Copyright Utku Erdem Özer
Pateller tendon uyluk önü kasları birlikte çalışır ve bacağı düzleştirme görevi vardır. Orta yaş grubunda Pateller tendon yırtıkları atlama veya iş kazaları sonucu oluşur. Tam kat yırtıklar diz fonksiyonlarını geri kazanmak için kesinlikle ameliyat ile tamir edilmelidir.
Patella (diz kapağı), küçük bir yassı şeklinde kemik olup, dizin ön tarafında bir oluk üzerinde yer alır. Patella, uyluk ile kaval kemiğine tendon denilen kirişler aracılığıyla tutunur. Patella ile kaval kemiği arasındaki tendona, Pateller tendon, patella uyluk arasındaki tendona ise quadriceps tendonu denir. Oturur pozisyondayken, baldırlarımızı dizimiz aracılığıyla düz olarak kaldırmamızı sağlar. Bu hareket sırasında patella uyluk kemiğine ait femoral olukta aşağı ve yukarı giderek yer değiştirir.
Patellar tendon, kısmı veya tam kat yırtılabilir.
Patellar tendonu koparmak çok güçlü yaralanma olması gerekir.
Düşme; Direk dizin üzerine düşmeler. Yüksek atlamalarda koparılabilir.
Zayıflamış bir patellar tendonun kopma ihtimali daha yüksektir. Tendon zayıflığının sebepleri;
Patellar tendon tam koptuğunda, dizden genellikle tam kopma hissi veya sesi alınır. Takibinde ağrı ve şişlik olur ve ;
Doktorunuz şikâyet ve tıbbı geçmişinizi sorguladıktan sonra, dizinizi muayene edecektir. Sandalyede otururken baldırınızı düzleştirememek tanı koymak için çok önemli bir bulgudur.
Teşhisi doğrulamak için röntgen ve MRI istenebilir.
Röntgende diz kapağı yukarı doğru yer değiştirmiştir. Özellikle yan grafide net olarak gözükür. MRI ise yumuşak yapı olan tendonun yapısını detaylı olarak gösteren en iyi görüntüleme aracıdır.
Eğer patellar tendon yırtığı teşhisi konulduysa, mutlaka bir ortopedist de görüseafoodplus.info planlaması sizin yaşınızsa, aktivite seviyenize ve yırtığın tipine göre yapılır.
1- Cerrahi Dışı Tedavi
Çok kısıtlıdır ve sadece kısmı yırtıklar için düşünülebilir.
2- Cerrahi Tedavi
Tam kat yırtıklarda cerrahi planlama yapılır. Cerrahi tamir, yırtılma sonrası erken dönemde planlanmalıdır.
Hastaneden kalış süreleri cerrahi sonrası genellikle bir gecedir. Anestezi genel veya Spinal olarak planlanır.
Ameliyat sonrası 6 hafta takip edilir. Uzun bacak ortez içinde ilk hafta kısmı yük verilebilir. seafoodplus.infoan sonra vücut ağırlığının %50 si ve seafoodplus.infoan sonra genellikle hastanın da durumuna bakılarak tam yük verilir. Kas güçlendirme ve eklem hareket açıklığı egzersiz planlaması yapılır.
seafoodplus.info Mutlu Duymuş
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı
Key Words : Diz Travması, Bağ kopması, Tendon Kopması, Tendon yırtılması, diz quadriceps tendon kopması, diz ön bağlarının kopması, diz şişmesi, diz ağrısı
Patellar tendonunuz yırtıldığında, genellikle yırtılma veya patlama hissi yaşarsınız. Ağrı ve şişlik tipik olarak takip eder ve dizinizi düz duruma getiremezsiniz.
Ayrıca aşağıdaki bulgularda olur
Patellar tendon insan vücudunda bulunan en güçlü tendonlardan biridir.
Patellar tendonu yırtmak için çok güçlü bir kuvvet gerekir.
Zayıflamış bir patellar tendonun yırtılması daha olasıdır. Birkaç şey tendon zayıflığına yol açabilir.
Yırtık tendon açığa çıkarılır ve incelenir. Tendonun serbest uçlarından dikiş atılır. Daha sonra diz kapağının içine kemik tüneller açılarak tendondan geçirilen ipler bu tünellerden geçirilip diz kapağının üst kısmında düğümlenir.
Yırtık, tendonun kaval kemiği tarafından olursa
Patellar tendon yırtıldığında, genellikle yırtılma veya patlama hissi hissedilir. Yırtığın ardından hasta dizini bükülü bir pozisyondan düzeltemez.
İşlemi takip eden iki hafta boyunca bir korse takılmalıdır. İki hafta sonra, hareket açıklığını yeniden kazanmak için fizik tedaviye başlanmalıdır. Altı hafta sonra, tolere edildiği gibi korse çıkarılabilir. İşlemden on iki hafta sonra eliptik kullanılabilir. Yirmi hafta sonra tolere edildiği gibi tam aktiviteye dönüşe izin verilir.
Copyright Utku Erdem Özer