Tiroide Iyi Gelen Meyveler

Tiroid bezi yetmezliğiniz varsa B2, B6, folik asit ve B12 vitamin desteği (B kompleks) alınabilir. Buna karşılık A ve E vitamini alınmamalıdır. Hipertiroidi durumunda vücudumuzu oksidan maddelerin  yani oksijen radikallerinin  (oksijen yanma ürünlerinden) hasar yapıcı etkisinden koruyacak antioksidan vitaminler dediğimiz A vitamini, E vitamini ve C vitamini ve koenzim Q 10 düzeylerinde de azalma oluştuğundan verilebilir. Hipertiroidi hastaların antioksidan vitaminlerle (A, E, C vitamini) birlikte tiamin ve  B6 vitamini kullanmaları  da faydalıdır.


Tiroid Hastalıklarında Beslenme ve Tuz Kullanımı
Tiroid bezinin iyi çalışması için sebze ve meyve daha fazla yenmeli, yeteri kadar proteinli gıda alınmalıdır. Proteinin yeteri kadar alınması tiroid bezinin iyi çalışmasını sağlar. Özellikle haftada iki defa yağlı balık yiyerek omega 3  yağ asitlerinden yeteri kadar alınmalıdır.  
Karbonhidratlı gıdalarla fazla beslenmek tiroid bezine zarar verir.  Unlu ve nişastalı gıdalardan uzak durunuz.
Sebze ve meyve ile yeteri kadar A, C ve E vitamini gibi antioksidan vitaminleri alanlarda tiroid kanseri daha az görüldüğünden bol sebze ve meyve yenmelidir. 
Kara lahana, kabak, turp, şalgam ve karnabahar gibi sebzeler guatr yapmaz. Bu nedenle güvenle yenilebilir. Soya fasulyesinin guatr yapıcı etkisi olmamakla birlikte iyot yetmezliği durumunda  guatra neden olabilir. Ülkemiz, iyot yetmezliği olan bir ülke olduğundan tiroid sağlığı için soya ve ürünlerini fazla tüketmeyiniz. Yine soyadan elde edilen isoflovan isimli ilaç menopoz sıkıntılarını azaltmak için  sık kullanılmaktadır. İyot eksikliğiniz yoksa bu ilacı güvenle kullanabilirsiniz. Ancak iyot eksikliğiniz varsa isoflovan ilacının guatr ve tiroid hormonlarında bozukluk yapabileceğini unutmayınız. 
Soğuk sıkım Hindistan cevizi yağı, balık ve keten tohumu tiroid bezinizin daha iyi çalışmasını sağlar.
Kafein, alkol, sigara ve şeker tiroid bezi için zararlıdır. Bunların az tüketilmesi gerekir.
Sulardaki klor ve florun fazla olması tiroid bezine zarar verdiğinden içilen suda bu minerallerin fazla olmamasına dikkat edilmelidir.  Özellikle fosfatlı gübrelerle bulaşmış sularda klor daha fazladır ve guatra neden olur. 
Diş tedavisi sırasında amalgamdan ve civadan kaçınmak da tiroid sağlığı için önem taşır. 
T4 hormonunun T3’e çevrilmesinde faydalı olan selenyum, çinko, E vitamini ve B6 vitamini içeren gıdaların yeteri kadar yenmesi tiroid sağlığı için büyük önem taşır.
Ülkemizde iyot ve selenyum yetmezliği vardır. Tiroid hastalığından korunmak için iyotlu tuz yemeli ve selenyumdan zengin gıdalarla beslenmelidir.


Selenyumun Önemi:
Erkekler günde 75 mikrogram, kadınlar ise 60 mikrogram selenyum almalıdır. Selenyum kan düzeyinin normalde 85 mg/L olması gerekir. Bir dilim tam buğday ekmeğinde 10 mikrogram selenyum vardır. Ceviz, et, sakatatlar, balık ve kabuklu deniz ürünleri, kepekli unlar, süt ürünleri, sebze ve meyveler ve yumurta gibi besinlerde bol miktarda selenyum vardır.
Proteinden fakir beslenenlerde selenyum yetmezliği sık görülür ve tiroid bezinin salgıladığı hormonlar vücutta yeterince etki edemezler.  Bir dilim tam buğday ekmeğinde 10 mikrogram selenyum vardır. Bu nedenle beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği yenmelidir. Ceviz, kırmızı et, balık ve kabuklu deniz ürünleri, kepekli unlar, süt ürünleri, sebze ve meyveler ve  yumurta gibi besinlerde bol miktarda selenyum vardır. Selenyumun fazla alınması ise zararlı olmaktadır.  Günlük mikrogramdan fazlası zararlıdır.  Yüksek dozda selenyum alınırsa T3 hormonu azalır ve TSH hormonu artarak hafif tiroid yetmezliği gelişir ve kilo alınır. Selenyum eksikliğinde vücutta E vitamini azalır ve tiroid bezi iltihabı daha sık görülür. Bu nedenle selenyum ve E vitamini birlikte vermek daha faydalıdır


Çinko Eksikliği:
Çinko eksikliğinde de tiroid hormon metabolizması bozulur ve kandaki T3 ve T4 hormonu %30 oranında azalır. Bu arada T4 hormonunun  T3 hormonuna dönüşümünü sağlayan enzim (deiyodinaz enzimi) çinko eksikliğinde  % 67 oranında azaldığından  T3 hormon azlığı meydana gelir. Bu nedenle çinkodan zengin olan peynir, sığır eti, kepekli ekmek, tavuk, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri, balık, patates,ceviz, badem, tam tahıllar, kuru fasulye, lahana, ay çekirdeği ve kuzu eti gibi gıdalarla beslenmek tiroid sağlığımız için gereklidir. 


Tuz Kullanımı:
Türkiye'de bölgelere göre değişmek üzere % oranında guatr vardır. Guatr oluşmasında en büyük etken toprak ve suda yetersiz iyot olmasıdır. Guatr hastalığını önlemek amacıyla piyasada satılan bütün tuzlar yılı ağustos ayından bu yana iyotlanmaktadır. Tuzların iyotlanması guatr hastalığının ortaya çıkışını engellemekte ancak bazı kişilerde aşırı iyot alınması nedeniyle zararlı yan etkilere veya hastalıklara neden olmaktadır. Tiroid bezi az çalışan hastalarda da (Hipotiroidisi olanlarda) iyotlu tuz bu hastalığın daha da şiddetlenmesine neden olmaktadır. Bu nedenle yemeklerimizde kullanılan tuzun iyotlu veya iyotsuz olması bazı hastalar veya kişiler için büyük önem taşımaktadır.


Kimler İyotlu Tuz Yemelidir?
Vücudumuzda boynumuzun ön tarafında bulunan tiroid bezinin yeterli hormon salgılayabilmesi için günlük en az mikrogram iyodun gıdalar ve suyla alınması gerekir. Eğer yeteri kadar iyot alınmazsa guatr hastalığı oluşur. Guatr hastalığını önlemek için önceden bilinen bir tiroid hastalığı olmayan çocuklar, erişkinler ve gebe kadınlar iyotlu tuz yemelidir. Tiroid hastalığı şüpheniz varsa bunun için bir endokrinoloji-metabolizma uzmanına başvurunuz ve ona göre hangi tuzu kullanacağınıza karar verilmelidir. Çocuğun annesinden emdiği sütte bulunan iyot onun beyin gelişimi için çok önemlidir. Yeterli iyot anne sütüyle alınmazsa beyin gelişimi iyi olmamaktadır. Bu nedenle emziren annelerin iyotlu tuz yemeleri veya iyot alımını yeteri kadar yapmaları gerekir. Bu amaçla içerisinde iyot bulunan vitamin ilaçlarından alınabilir. Eğer anne sigara içerse sütle bebeğe iyot geçişi azalmaktadır. Bu nedenle emzirirken sigara içmek sizin kadar çocuğunuz için de zararlıdır. Eğer sigara içiliyorsa iyodun fazla alınması gerekir.


Kimler İyotsuz Tuz Yemelidir?
Nodüler guatrı, hipertiroidisi (tiroid bezi çok çalışanlar veya zehirli guatrı olanlar), hipotiroidisi (tiroid bezi az çalışanlar) olan hastalar özellikle iyotsuz yemelidirler. Bu tür hastalar iyotlu tuz yedikleri takdirde hastalıkları şiddetlenmektedir. İyotlu tuz yiyen nodüler guatrlı bir hastada alınan iyot, nodülün fazla çalışmasına neden olmakta ve hipertiroidi dediğimiz tiroid bezinin aşırı çalışmasıyla (terleme, çarpıntı, zayıflama, sinirlilik, ellerde titreme ile kendini gösterir) karakterize bir hastalığa neden olmaktadır. Yine anti-TPO antikoru kanlarında yüksek olan kişiler iyotlu tuz yediklerinde tiroid bezinin az çalışmasına neden olmaktadır. Bu tür hastalığı olanlar da özellikle iyotsuz tuz yemelidirler. İyotsuz tuz, süpermarketlerde veya bakkallarda kendiliğinden tuzluklu bir şekilde satılmaktadır. Bu tuzların üzerinde veya etiketinde iyotsuz olduğu yazmaktadır. Satın alırken buna dikkat etmek gerekir. Bu tuzları bulamayanlar ise kaya tuzu yemelidirler. Ailede bir kişi iyotsuz tuz yiyecekse yemekler tuzsuz pişirilmeli ve herkes kendi tuzunu kullanmalıdır, çünkü gelişme çağındaki çocuklar ile gebe ve emziren kadınların iyoda ihtiyaçları vardır.  İyotsuz tuz yemesi gereken tiroid hastaları röntgen filmleri çekilirken kullanılan ve içerisinde iyot bulunan ilaçlardan da etkilenmektedir. 


Demir Eksikliği Önemli:
Demir minerali tiroid bezinde bulunan tiroid peroksidaz (TPO) isimli bir  enziminin yapısında bulunmaktadır.  Bu enzim tiroid hormonlarının yapımında görev alır ve bezin iyi çalışmasını sağlar. Demir gıdalarla az alındığında TPO enzimi iyi çalışamaz ve tiroid hormon üretiminde bozukluk meydana gelir. Demiri gıdalarla az alan bir kişide  iyot yetmezliği  de varsa tiroid bezindeki  bozukluk daha da fazla olur. Demir yetmezliğine bağlı kansızlık ülkemizde ve diğer ülkelerde çok yaygındır. Demir vücutta yetersiz oldukça tiroid hormonlarında azalma oluşmaktadır. Demir tedavisi sonrası bu yetersizlik düzelmektedir. Bu nedenle iyotlu tuz ile demir içeren gıdaların (kırmızı et gibi) düzenli yenmesi tiroid sağlığı için büyük önem taşır. Demir eksikliğine bağlı kansızlığı olan kişilerde tiroid hastalığı sık olduğundan bu kişilerde tiroid hormon tetkiklerine de bakılması  gerekir.


Sigaranın Tiroid Bezine Verdiği Zarar:
Sigara içen kişilerde guatrın daha sık görüldüğü yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Sigara içilince kanda tiyosiyanat isimli bir madde artar ve bu madde iyodun tiroid bezine girmesini önleyerek yeteri kadar tiroid hormonu yapılmasını engeller ve  sonunda da guatr ortaya çıkar. Yapılan bilimsel çalışmalarda sigara içenlerin % 30’unda guatr saptanırken, içmeyenlerde % 3 oranında guatr saptanmıştır. 
Sigara tiroid bezinin az çalışmasına da neden olmakta ve kanda TSH hormonu artmaktadır. Sigara içen ve tiroid bezi az çalışan kişilerde ise hastalığa ait şikayetler daha şiddetli olmaktadır. 
Sigara içimi arttıkça tiroid bezinde nodül sayısında artma oluştuğu ve bezin daha az çalıştığı ortaya konmuştur.
Hipertiroidi denilen tiroid bezinin çok çalıştığı hastalar eğer sigara  içmeye devam ederlerse  hastalık daha çabuk nüks etmekte veya alevlenmektedir.
Sigara içen hipertiroidili kişilerde gözlerde büyümenin daha fazla olduğu ve ilaç tedavisine cevap vermediği ortaya konmuştur. Sigara içenlerde kanda oksijenin az olması gözdeki büyümeyi  hızlandırmaktadır. 
Emziren kadınların sigara içmesi sütle çocuğa geçen iyot miktarını azaltır ve bebeğin beyin gelişimi iyi olmaz. Emziren kadınlar bu nedenle sigara içmemelidirler.
Tiroid hastalığına yakalanmak istemiyorsanız sigara içmeyi kesmelisiniz. Özellikle tiroid hastalığı ve göz büyümesi olanlar sigarayı mutlaka bırakmalıdır.

Hipertiroidi Hastalar&#; Nas&#;l Beslenmeli?

Hipertiroidi, vücutta bo&#;azda bulunan tiroid bezinin normalden daha fazla çal&#;&#;mas&#;na ve fazladan tiroid hormonu salg&#;lanmas&#; durumuna verilen isimdir. Her ya&#;tan insanda görülebilmektedir ancak verilere göre kad&#;nlarda ve ya&#; aras&#;nda ortaya ç&#;kmas&#; daha yayg&#;nd&#;r.

Hipertiroidi rahats&#;zl&#;&#;&#;n&#; iyi anlayabilmek için gelin tiroidin ne oldu&#;u konusuna da k&#;saca de&#;inelim. Tiroid halk aras&#;nda hastal&#;k ismi gibi kullan&#;yor olsa da aslen bo&#;azda, soluk borusunun önünde bulunan, ceviz büyüklü&#;ünde bir organd&#;r. Bu organdan ham maddesi iyot olan T3 ve T4 isimli hormonlar salg&#;lanmaktad&#;r. Ayr&#;ca kalsitonin hormonu da tiroid bezinde üretilir, depolan&#;r ve gerekli durumlarda da vücuda salg&#;lan&#;r.

Tiroid metabolizma h&#;z&#;n&#; belirleyen organd&#;r. Tüm vücut fonksiyonlar&#;nda etkilidir. Tiroid hormonlar&#; az salg&#;lan&#;rsa sürekli yorgun hisseden birine dönü&#;ebilirsiniz. Hormonlar çok salg&#;land&#;&#;&#;nda ise metabolizma a&#;&#;r&#; h&#;zlanabilir yani hipertiroidi durumu olu&#;abilir. Uzman kontrolünde ilerlemek &#;art&#;yla hipertiroid bitkisel tedavisi olan ve kontrol alt&#;na al&#;nabilen bir rahats&#;zl&#;kt&#;r.

Hipertiroid Nedir?

• Tiroid bezlerinin büyüklü&#;ündeki de&#;i&#;imler veya fonksiyonlar&#;ndaki bozulmalar sonucunda hormonal dengesizlikler ortaya ç&#;kar.
• Sonras&#;nda da vücutta sorunlar olu&#;maya ba&#;lar.
• Hastal&#;k farkl&#; rahats&#;zl&#;klar&#;n tetiklemesiyle, stres sebebiyle, a&#;&#;r&#; iyot tüketimiyle ya da genetik faktörler sonucu ortaya ç&#;kabilmektedir.
• Tiroid hormonlar&#;n&#;n yeterli seviyeden fazla salg&#;lanmas&#;na hipertiroid denir.
• Hipertiroid hastal&#;&#;&#; ismi, “hyper” yani Yunanca yüksek anlam&#;na gelen kelime ile tiroidini birle&#;iminden olu&#;ur ve yüksek tiroid demektir.
• Tiroid bezinin vücudun ihtiyac&#;ndan daha çok hormon üretmesiyle hastal&#;k ortaya ç&#;kmaktad&#;r.
• Hipertiroid nedeniyle metabolizma a&#;&#;r&#; h&#;zlanabilir ve kontrolsüz kilo kayb&#;, çarp&#;nt&#; ve fazla terleme gibi durumlar ortaya ç&#;kabilir.

Hipertiroid Beslenme Tedavisi: Ne Yemeli Ne Yememeli?

Hipertiroid tedavisinde ilaçlar kullan&#;lmakta ya da gerekliyse ameliyat yap&#;lmaktad&#;r. Doktor yönlendirmesiyle tedavi içerisine hipertiroidi beslenme diyeti de eklenerek iyile&#;me h&#;zland&#;r&#;labilir ve hastal&#;k daha kolay kontrol alt&#;na al&#;nabilir.

1) &#;laç Kullan&#;m&#;nda Kilo Almamaya Dikkat Edin

• Tedavi s&#;ras&#;nda kullan&#;lan ilaçlar nedeniyle kilo al&#;nabilmektedir.
• Ani kilo art&#;&#;&#;na kar&#;&#; ni&#;astal&#; ve &#;ekerli besinler azalt&#;lmal&#;d&#;r.

2) Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;&#;&#;n&#;z&#; Güçlendirin

• Hastal&#;&#;&#; kontrol alt&#;na alabilmenin yolu iyi bir ba&#;&#;&#;&#;kl&#;&#;&#;n&#;z olmas&#;ndan geçer.
• Sar&#;msak, mantar ve brokoli gibi g&#;dalarla vücut direncinizi art&#;rabilirsiniz.

3) Probiyotik ve Omega 3 Takviyesi Al&#;n

• Hormonal dengenizi yeniden kurabilmek için sa&#;l&#;kl&#; bir sindirim sistemine sahip olman&#;z çok önemlidir.
• Yo&#;urt ve bal&#;k gibi besinler ile probiyotik ve omega 3 ihtiyac&#;n&#;z&#; kar&#;&#;layabilirsiniz.
• Tuzlu su bal&#;klar&#; iyot aç&#;s&#;ndan risk olu&#;turabilece&#;i için tatl&#; su somunu gibi bal&#;klar&#; tercih edebilirsiniz.
• Böylece güçlü mide ve ba&#;&#;rsaklar ile beslenmenizden maksimum fayda sa&#;layabilirsiniz.

4) Hipertiroidi Yenmemesi Gerekenler Listesini Dikkate Al&#;n

• Hipertiroid hastalar&#; nas&#;l beslenmeli sorusunun cevab&#; içinde yenmesi gereken besinlerin yan&#;nda uzak durulmas&#; gerekenler de vard&#;r.
• &#;yot ve iyotlu g&#;dalar (süt, yumurta sar&#;s&#;) çay, kahve, asitli içecekler, soya, ve gluten olabildi&#;ince tüketilmemeli ve sigaradan uzak durulmal&#;d&#;r.

Hipertiroid Bitkisel Çözüm Önerileri

Hipertiroid bitkisel çözümler özellikle stres kaynakl&#; rahats&#;zl&#;klarda çok rahatlat&#;c&#; olabilmektedir. Farkl&#; sebepler için de do&#;al yöntemleri destekleyici olarak kullanabilirsiniz.

1) Mayas&#;l Otu ve Limon Otu

• Günde 3 kez 2 ml mayas&#;l otu veya limon otu tüketebilirsiniz ya da 1 bardak çay&#;n&#; içebilirsiniz.
• Mayas&#;l otunun ve limon otunun tiroid bezi fonksiyonlar&#;n&#; düzenlemeye yard&#;mc&#; oldu&#;u dü&#;ünülmektedir.
• Anti-anksiyete özelli&#;i sayesinde rahatlat&#;c&#; etkisi olan bitkiler özellikle stres kaynakl&#; hipertiroide iyi gelebilmektedir.

Limon Otunun Antidepresan Etkili 10 Faydas&#;

2) Dereotu

• Özellikle hipertiroidin ba&#;lang&#;ç a&#;amas&#;ndaysan&#;z dereotu sayesinde hastal&#;&#;a yakalanmamay&#; ba&#;arabilirsiniz.
• Günde bir tutam yani dört-be&#; gram dereotu tüketmeniz yeterlidir.
• Dereotu tiroid bezlerinin sa&#;l&#;kl&#; çal&#;&#;mas&#;na yard&#;mc&#; olurken, nodüllerin de küçülmesini yard&#;mc&#; olabilmektedir.

Dereotunun Faydalar&#; Nelerdir? Hangi Hastal&#;klara &#;yi Gelir?

3) B-kompleks Vitaminleri

• B vitaminleri tiroid bezi çal&#;&#;mas&#;n&#; direkt olarak etkileyebilmektedir.
• Günde 2 kez 50 mg B-kompleks vitamin alarak hipertiroid kaynakl&#; sorunlar&#; azaltabilirsiniz.

4) Bitkisel Ya&#;lar

• Bitkisel ya&#;lar kullanarak stres seviyenizi dü&#;ürebilir ve dolay&#;s&#;yla hipertiroid &#;ikayetlerini azaltabilirsiniz.
• Buhur veya m&#;rra öz ya&#;&#;n&#; deneyebilirsiniz. Günde damla öz ya&#;&#; tiroid bezi çevresine damlatarak uygulama yapabilirsiniz.

Hipertiroid Diyeti

Herhangi bir rahats&#;zl&#;k nedeniyle haz&#;rlanacak beslenme listesinin ki&#;iye özel ve uzmanlar taraf&#;ndan yap&#;lmas&#; gerekti&#;ini öncelikle belirtelim. Hipertiroidi beslenme ile ilgili sadece fikir edinmek aç&#;s&#;ndan a&#;a&#;&#;daki örnek diyet listesine göz atabilirsiniz.

&#;yot k&#;s&#;tlamas&#; varsa tüm yemeklerde iyotlu tuz kullan&#;m&#; da k&#;s&#;tlanmal&#;d&#;r. Gluten konusunda da doktor yönlendirmesiyle hareket edilmeli, gerekli görülürse glutensiz ekmekler tüketilmelidir.

Kahvalt&#;:

• 1 yumurta (iyot k&#;s&#;tlamas&#; varsa diyetten ç&#;kar&#;lmal&#;d&#;r)
• 2 dilim tuzsuz beyaz peynir
• Domates, salatal&#;k, ye&#;illikler
• dilim tam bu&#;day ya da çavdar ekme&#;i

Ku&#;luk:

• 2 ceviz, 2 kuru kay&#;s&#;

Ö&#;le:

• Çorba
• Izgara tavuk veya köfte
• Salata
• Küçük kase yo&#;urt
• 1 dilim tam bu&#;day ya da çavdar ekme&#;i

&#;kindi:

• tane f&#;nd&#;k
• Meyve

Ak&#;am:

• Sebze yeme&#;i
• Bulgur pilav&#;
• Salata
• Küçük kase yo&#;urt
• 1 dilim tam bu&#;day ya da çavdar ekme&#;i

Hipertiroid Belirtileri Nelerdir?

• Hipertiroid ki&#;iden ki&#;iye farkl&#;l&#;k göstermekle birlikte baz&#; belirtilerle kendini göstermektedir.
• Kesin tan&#; konmas&#; için kan testi ve gerekli görülürse ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullan&#;labilmektedir.
• Ultrason tiroidin boyutuna bakmak, sintigrafi detayl&#; inceleme gereken durumlarda kullan&#;labilmektedir.
• Çarp&#;nt&#;, a&#;&#;r&#; ve düzensiz terleme, huzursuzluk, uykusuzluk, nedensiz stres, s&#;ca&#;a kar&#;&#; yüksek hassasiyet, el titremesi, i&#;tahl&#; olmaya ra&#;men kilo verme, saç dökülmesi, uzun süre devam eden ishal ve adet düzensizli&#;i hipertiroid belirtisi olabilmektedir. 
• Gözlerde büyüme, &#;&#;&#;&#;a duyarl&#;l&#;k ve tiroid bezinin büyümesi yani guatr gibi durumlar ise hipertiroid için daha spesifik bulgular olarak de&#;erlendirilebilir.

Bu belirtiler birçok ba&#;ka rahats&#;zl&#;kla da ilgili olabilece&#;i için hastal&#;kla ilgili kesin sonuca ancak doktor kontrolünde ula&#;&#;labilir.

Guatr Belirtileri, Tedavisi, Ne &#;yi Gelir?

Hipotiroidi Beslenme, Sa&#;l&#;kl&#; Diyet Listesi

&#;nsülin Direnci Diyeti Nas&#;l Yap&#;l&#;r? Diyetisyen Onayl&#; Liste

Ha&#;imato Beslenme Listesi, 7 Önemli &#;pucu – Diyetisyen Kaleminden

Tiroid Bezinin Az Çal&#;&#;mas&#; Belirtileri, Tedavileri, Beslenme Önerileri

Tiroit hastalıklarını birçok kişiden duymuşuzdur. Peki, tiroid hastalığına sahip olanların beslenmeye dikkat etmesi gerektiğini biliyor muydunuz?

Tiroit hastalıkları, ülkemizde ve dünyada çok sık rastlanan bir hastalıktır. Zayıflama süresinde de sorun oluşturan en önemli hastalıklardan biri olan tiroit hastalıkları beslenmeyle birebir ilişkilidir. Bu nedenle tiroit hastaları ilaç tedavisinin yanında hayatları boyunca beslenmelerine dikkat etmek zorundadırlar.

Tiroit Bezi ve Tiroid Hormonları

Tiroit bezi, aslında vücudun en önemli işlevlerini sağlayan bir bezdir. Boynun tam ortasında adem elmasının atında, 25 gram ağırlığında bir bezdir. Bütün vücut fonksiyonlarının düzenleyicisidir.

Tiroit bezi besinlerle alınan iyodu emer ve içinde depolar. İyot, tiroit hormonlarının yapısında yer alan önemli bir maddedir.

Tiroit hormonları, vücudun hemen her bölgesinde hücrelerin işlevi için gereklidir. Bu hormonlar diğer hormonların yapımı, hücrelerin büyüyüp çoğalması ve metabolizmanın normal şekilde çalışması için olmazsa olmazlardandır.

T3 ve T4 olmak üzere iki tane tiroit hormonu vardır. T3 ve T4 hormonları vücut metabolizmasını düzenler ve metabolizma hızını kontrol eder. Bu hormonlar fazla salgılanırsa hipertroidi oluşur ve metabolizma hızlanır. Az salgılandıkların da ise hipotrioidi olur ve tam tersi metabolizma yavaşlar.

Tiroit Hastalıkları Kimlerde Görülür?

• Topraklarında iyot eksikliği olan bölgelerde yaşayanlarda,
• Diyabet, anemi gibi başka hastalıklara sahip olanlarda,
• Ailesinde tiroit hastalığı öyküsü olanlarda,
• Kadınlarda 60 yaş üzeri, erkeklerde 70 yaş üzeri olanlarda,
• Boyun bölgesine radyoterapi tedavisi görenlerde,
• Gebelerde ve yeni anne olanlarda,
• Lityum, interferon, amiodaron gibi ilaçları kullananlarda tiroit hastalığı görülme riski daha yüksektir.

Hipotiroidi

Tiroit bezinden, T3 ve T4 hormonlarının az salgılanması yüzünden oluşan hastalıktır. Hastalığın gelişme hızı hormonların eksilme düzeyine göre ve semptomlarda hastadan hastaya değişebilir.

Hormon düzeyi yavaşça düşen hastalar, akut hastalananlara göre hastalıklarını daha kolay tolare edebilirler.

Hipotroidi geliştiğinde metabolizma yavaşlar, kalp atımı yavaşlar ve kabızlık sorunları ortaya çıkar. Bu problemler en çok görülen problemlerdendir.

Hipotiroidi hastalarında bazal metabolizma hızı düşmektedir ve buna bağlı olarak kilo artışı olur. Hipotroidi de kilo alımı çok karmaşık mekanizmalar ile ortaya çıkar, normal kilo alma gibi yağ deposunun artmasıyla olmaz. Kilo alımının çoğu tuz ve su tutulumu sonucu oluşmaktadır.

Hipertroidi

T3 ve T4 hormonlarının tiroit bezinden fazla salgılanmasıyla gelişen hastalıktır. Metabolizma hızlanır, ishal, kalp atışlarında hızlanma, nefes darlığı ve anksiyete sıklıkla görülür.

Hashimoto Tiroiditi

Sıklıkla otoimmun nedenlere (otoimmun hastalık), vücudun kendi dokularından birine bilinmeyen nedenlerle yabancılaşması ve bu “yabancı” dokuyu bağışıklık sistemiyle vücuttan uzaklaştırmaya yönelik girişimler yapması neticesinde oluşan hastalıktır.

Guatr

Tiroid bezinin büyüdüğü durumlara genel olarak guatr denir. Guatrın en sık görülen nedeni iyottan fakir beslenmedir. Karadeniz bölgesinde iyot azlığından dolayı nispeten daha fazla görülür. Ek iyot alımı ki bu sıklıkla iyotlu sofra tuzu kullanımıyla olur hastalık kendiliğinden düzelir.

Graves hastalığı

Tiroid bezinin nedeni bilinmeyen otoimmün hastalığıdır. Tiroit bezi devamlı olarak uyarılır ve aşırı hormon üretimi olur. En belirgin belirtisi gözlerin öne doğru fırlamasıdır.

Tiroit Nodülü

Nodüller tiroit dokusunda gelişen farklı büyüklüklere sahip olan anormal dokulardır.

İyi huylu tiroit nodüllerinin arasında en çok rastlanan hiperplastik (kolloid) nodüldür. Tiroit bezinin boyutunun büyümesiyle karakterize bir hastalıktır.

Kötü huylu tiroit nodüllerinin arasında en çok rastlanansa Papiller Karsinom’dur. Daha çok kadınlarda, sık olarak da 20 yaş altında ve 70 yaş üstünde görülmektedir. Tümör genellikle yavaş gelişir.

Beslenme Önerileri

• İyot, tiroid hormonlarının yapımında elzem bir maddedir. Birçok organın özellikle beynin büyümesinde büyük rol oynar. İyot genel olarak deniz ürünlerinde yüksek miktarda bulunur. Az miktarda et, yumurta ve sütte; eser miktarda da sebze ve meyvelerde bulunur.
• Yeterli hormon salgılayabilmemiz için gereksinimimiz kadar olan iyodu gıdalarla ve tuzlarla birlikte vücudumuza almalıyız.
• İyot yetersizliğinde oluşan guatr hastalığını önlemek için önceden tiroid hastalığı olmayan çocuklar, erişkinler ve gebe kadınlar iyotlu tuz yemelidir.

WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından belirlenen günlük iyot ihtiyacı şöyledir:

• aylık olan çocuklarda: 90 mikrogram/gün,
• yaş arasında: mikrogram/gün
• Genç erişkinlerde ve erişkinlerde: mikrogram/gün
• Hamilelerde ve emzirme sırasında: mikrogram/gün

İyot içeren besinleri de şu şekilde sıralayabiliriz;

• Balıklar
• Deniz Bitkileri
• Karides
• Hindi Göğsü
• Fasulye
• Deniz Canlıları
• İyotlu Tuz
• Patates (Kabuğuyla Beraber)
• Süt
• Yumurta
• Yulaf
• Pirinç
• Makarna
• Kırmızı Et
• Yoğurt
• Muz
• Kuru Erik
• Baklagiller
• Dondurma
• Maden Suyu
• Çilek
• Ekmek
• Mısır
• Karaciğer
• Tiroit nodülü, hipertiroidisi, hipotiroidisi olan hastalar özellikle iyotsuz yemelidirler. Bu hastalar iyotlu tuz yedikleri takdirde hastalıklarının şiddeti artmaktadır.

Beslenme Takviyeleri:

• Omega-3 kaynağı balığın haftada 2 kez tüketiminin tiroit fonksiyonlarını olumlu yönde etkilediği bilinmektedir.
• A, C ve E vitamini her kanserden koruduğu gibi tiroid kanserinden de korumaktadır. Bu yüzden sebze ve meyve tüketimine özen gösterilmelidir.
• Lif oranı ve B vitamini zenginliğinden dolayı tam tahıl ürünleri tüketmeye çalışılmalıdır.
• Bitkisel protein kaynağı olan ve aynı zamanda lif oranı yüksek olan kuru baklagillere beslenme düzeninde yer verilmelidir.
• Hindistan cevizi ve keten tohumunun tiroid bezinin çalışmasına yardımcı olduğu bulunmuştur.
• Çinko eksikliğinde de tiroit metabolizması bozulur. Bu nedenle çinkodan zengin olan peynir, sığır eti, kepekli ekmek, tavuk, yumurta, süt ve süt ürünleri, balık, patates, ceviz, badem gibi besinleri tüketilmesi gerekmektedir.
• Selenyum tiroit hormonu için önemli bir mineraldir. Selenyum eksikliğinde vücutta E vitamini azalır ve tiroit bezi iltihabı daha sık görülmeye başlar. Bu nedenle selenyum ve E vitaminini birlikte vermek daha faydalı olacaktır. Selenyumdan zengin ceviz, et, sakatatlar, yumurta, kabuklu deniz ürünleri ve E vitamininden zengin bitkisel yağlar, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, soya fasülyesi, keten tohumu gibi besinlerin tüketilmesi tiroit hastalıkları için faydalı olacaktır.
• Brokoli, turp, brüksel lahanası, lahana, karnabahar, hardal, kırmızı turp ve şalgam guatrojenik besinlerdir. Bu besinler tiroit hormonlarının çalışmasını yavaşlatan besinlerdir aşırı tüketilmemelidir.
• Şeker, kafein, alkol, sigara tiroit bezine zararlıdır. Tüketiminin azaltılmasında fayda vardır.
• Düzenli egzersiz tüm vücut fonksiyonlarına faydalı olduğu gibi, tiroit fonksiyonlarına da faydalıdır. Tiroit hormonlarını dengeler ve metabolizmayı hızlandırır.

Umarım yazımız sizin için faydalı olmuştur. Merak ettikleriniz ve sormak istedikleriniz için yorum bırakabilirsiniz.