Soğutma sistemi fanı araçlarda en önemli elemanlardan biridir. Çoğu zaman özen gösterilmeyen fanlar büyük bir arızanın sebebi olabilir.
Araba Fanı Nedir? Ne İşe Yarar?
Arabalarda en önemli sistemlerden bir tanesi soğutma sistemidir. Motordaki yanmanın etkisiyle motor bloğu ve yağlar ısınır. Motor bloğunu soğutma için kullanılan suyun da sıcaklığı artar. Sıcaklığı yükselen suyun tekrar soğutulması gerektiği için, bu su radyatöre gönderilir ve soğuk hava yardımı ile soğutulur.
Fakat havanın çok sıcak olması, arabanın durağan halde olması veya bazı mekanik arızalar sebebi ile radyatör suyu soğutmayabilir. İşte bu noktada fan devreye girer. Fan çalıştığında radyatör üzerinde büyük miktarda hava geçer ve radyatörün içindeki su soğutulur.
Fan Açmak Nedir?
Bu tabir genellikle “fanın çalışması” anlamında kullanılır. Motor açığa çıkan ısı radyatörde kendiliğinde dışarı atılır ve su soğutulabilirse fanın çalışmasına gerek yoktur. Fakat radyatör içindeki su belirlenen bir sıcaklık değerini aşar ise fan açılır ve içerdeki suyu soğutur. Fanın çalışmasını sağlayan şey, arabadaki kontrol sistemidir.
Bir sıcaklık ölçer sayesinde su sıcaklığı devamlı olarak ölçülür. Ölçülen değer belirlenen değerden büyük ise fana elektrik gider ve fan çalışır. Su sıcaklığı istenilen düzeye geldiğinde fan tekrar durur. Böylece arabanın soğutma sisteminde kullanılan suyun çok fazla ısınarak sıcaklığının yükselmesi önlenir ve arızaların önüne geçilir.
Fan Açılmazsa Ne olur?
Yukarda bahsedildiği gibi fan araba soğutma sisteminde çok önemlidir. Eğer fan gerektiğinde devreye girmez ise motor bloğuna giden suyun sıcaklığı da giderek artar. Fan açık olmadığı için suyun sıcaklığı kritik düzeye gelir ve araba “hararet” denilen aşırır ısınma durumuna geçer. Bu olduğunda arabanın motoru büyük zararlar görebilir.
Motor kapağı contaları zarar görür ise bakım maliyetleri de yüksek olacaktır. Ayrıca arabanın su soğutma sisteminde yani su hortumları, bağlantı elemanları, su haznesi gibi elemanlarda da zararlar oluşabilir.
Araba Neden Erken Fan Açar?
Fanın çalışması için, fanın elektrik kontrol ünitesine bir sinyal gelmesi gerekir. Bu sinyal suyun sıcaklığının yüksek olduğunu söyleyen sinyaldir. Eğer araba soğuk havalarda veya sürüş esnasında sürekli olarak fan çalıştırıyor ise bunun birkaç farklı sebebi olabilir;
Fan sıcaklık müşiri bozulmuş olabilir,
Motordaki bir arıza nedeniyle motor fazla ısınıyor olabilir,
Su soğutma sistemindeki su azalmış olabilir.
Fanın çalışması için su sıcaklığının belirli bir seviyeye ulaşması gerekir. Fakat eğer sıcaklık ölçen fan sıcaklık müşiri bozulmuş ise, suyun sıcaklığı doğru ölçülemediği için fan sürekli veya erken çalışıyor olabilir. Motordaki bir arıza sebebiyle suyun sıcaklığı normalden daha erken yükselmiş olabilir. Bunların dışında bir sebep de arabanın soğutma suyunun eksilmiş olmasıdır. Eğer sistem içinde yeteri kadar su yoksa suyun sıcaklığı normalden çok daha kısa süre içerisinde yükselir ve suyun sıcaklığını düşürmek için fan erken çalışır.
12-09-2012, 11:25#1
Soğutma sistemi fanı elektrikli olan bir araç için ideal fan açık kalma süresi ortalama ne olmalıdır bilgisi olan varmı ? Aracım rölantide iken fan açtığında 2.5 dk kadar çalışıyor bu sürenin biraz uzun olduğunu düşünüyorum siz ne dersiniz ?
Ya örs olacak sağlam duracaksın, yada çekiç olacak zamanında vuracaksın..
12-09-2012, 11:28#2
bu çooook göreceli birşey
fanın boyutuna, tipine göre
radyatörün boyutuna göre
araca göre
motora göre
müşürün derecesine ve tipine göre
değişen bir süreyi soruyorsun, bunun cevabı yokki.
hatta kullanıdığın antifrizin yüzdesine göre bile değişir biliyorsun
ayrıca daha önce motorda kireçli su kullanıldıysa bu güne kadar, fanın açık kalma süreside uzar mesela
12-09-2012, 11:30#3
12-09-2012, 11:46#4
12-09-2012, 11:53#5
Motor taunus motoru şu an aracın üzerindeki radyatör tofaş radyatörü ama taunusun kendi radyatörü ile ölçüsel olarak birebir aynı ve bir sıra daha fazlası var yani taunus radyatörü iki sıra iken aracın üzerindeki tofaş radyatörü 3 sıra süper diye geçiyor ve bakır radyatör.Antifiriz oranınıda sürekli 50/50 oranında tutarım.
Termostadım 90 derecelik fan müşürüm ise 87/92 yani 92 de açıyor 87 de duruyor netekim bu şekilde çalışıyor.Aslında şöyle bir şeyde var bu motorların hararetli çalışan harareti seven motorlar olduğunu duymuştum ancak taunuslar civalı mekanik fan kullanıyor elektrikli fana geçiş yapan bir taunusçu bulsam onunla kıyaslamak daha doğru olurdu sanırım.
Evet abi şimdiki elektrikli fan sistemine sahip araçların dediğin gibi 30 - 40 sn civarı bir fan açma süreleri var buna istinaden fan süremin uzun olduğunu düşünmeye başladım aslında hararet sorunu yaşamadım şimdiye kadar ancak aklıma takıldı yani radyatör motorun orjinal radyatöründen daha iyi olmasına rağmen fanın açık kalma süresi uzun.
Ya örs olacak sağlam duracaksın, yada çekiç olacak zamanında vuracaksın..
12-09-2012, 12:16#6
12-09-2012, 12:36#7
harareti seven motor lar kelimesi sanayide kullanılan bi terim opelller peugeot gibi araclar fanı genelde 100 derece gibi acarlar bu yüzden harareti seven diyorlarMaxiNickli Üyeden Alıntıbende
"harereti seven motorlar" lafına takıldım senin
bu nasıl bir yapıdır?
böyle bir kavram mı var da ben bilmiyorum
12-09-2012, 12:56#8
Evet enteresan bir tabir ama "harareti seven motor" dan kasıt sanırım oluşan ısı diğer motorlara nazaran daha "hızlı" oluşuyor olabilir mesela termostad 90 lık olmasına rağmen kışın çok kısa bir sürede motor ısısı 90 dereceyi buluyor.Kimi araçlarda bu süre oldukça geç mesela yanlış hatırlamıyorsam honda crv ler buna bir örnek motorun çalışma ısısına çıkması bayağı sürüyor sonuçta termostad kapalıyken motorun radyatör fan ikilisiyle bir ilişkisi olmuyor.MaxiNickli Üyeden Alıntıbende
"harereti seven motorlar" lafına takıldım senin
bu nasıl bir yapıdır?
böyle bir kavram mı var da ben bilmiyorum
Ya örs olacak sağlam duracaksın, yada çekiç olacak zamanında vuracaksın..
12-09-2012, 16:39#9
13-09-2012, 09:09#10
Motor hararet yapıyorsa soğutma sistemini güçlendirerek bunun önüne geçilebilir. Fakat bazı motorların sıcaklıkları çok çabuk yükselebiliyor. Blok ve kapağın materyali ve su kanallarının hacmi gibi sebeplerden. Bu gibi motorları normal bi soğutma veya yeterli sayılabilecek bi sistemle soğutmaya kalktığınızda normal şartlarda pek sorun yaşamazsınız fakat motoru sıkıştırdığınızda veya tırmanışlarda soğutma sistemi motorun ısınma hızına yetişemeyebilir.MaxiNickli Üyeden Alıntıbende
"harereti seven motorlar" lafına takıldım senin
bu nasıl bir yapıdır?
böyle bir kavram mı var da ben bilmiyorum
13-09-2012, 09:14#11
mesela sahınler daha araba 3 metre gıtmeden kalorıferı yakamya baslar bmw ler ozellıkle hararetı sever 100 un ustune bıle cıktıgını bılıyorum opel tam 100 de acıyoo fanı .. honda ıse 80 kusurlerde acıyoo buna nasıl bı acıkma gelır musurlemı alakalı bloklamı alakalı radyator ılemı alakalı
facebook: hasan serdar şengül
instagram: hasan_serdar
13-09-2012, 20:36#12
Bunu bende merak ediyorumbLackModeLNickli Üyeden Alıntımesela sahınler daha araba 3 metre gıtmeden kalorıferı yakamya baslar bmw ler ozellıkle hararetı sever 100 un ustune bıle cıktıgını bılıyorum opel tam 100 de acıyoo fanı .. honda ıse 80 kusurlerde acıyoo buna nasıl bı acıkma gelır musurlemı alakalı bloklamı alakalı radyator ılemı alakalı
Ya örs olacak sağlam duracaksın, yada çekiç olacak zamanında vuracaksın..
13-09-2012, 21:01#13
benim golf 30-40 saniye çalışıyor en fazla
13-09-2012, 21:10#14
Maxi'nin de belirttiği gibi, aracın soğutma kapasitesine, motor yapısına bağlı olarak değişebilir bu süre. Örneğin aynı araca daha büyük radyatör takarsanız veya daha büyük fan takarsanız fan daha kısa sürede duracaktır. Markalar fan çalışma derecesini farklı sıcaklıklara set ediyorlar. Çünkü her birinin soğutma ve ısınma kapasitesi farklı. Aracın soğutma kapasitesi düşükse termostat da fan da erkenden devreye girer. Ama aracın soğutma kapasitesi yüksekse ideal sıcaklık o motor için neyse o dereceye gelinceye kadar bekler. Çünkü o dereceye gelse bile araç üstündeki soğutma ekipmanları kısa sürede yeterli soğutmayı yapabilecektir.
Fanın uzun süre çalışması kötü birşey değil. Sadece eğer araç hızla ısınmaya devam ediyorsa o zaman sorun olur. Yani aracın soğutma kapasitesi ısınma kapasitesinden düşük olmamalı. Yoksa araç park halindeyken zaten tek soğutma yöntemi fandır. Durduğu yerde de hararete sebep olacak bir hareket olmayacaktır. Yola çıkınca da karşı rüzgar ile bir sorun kalmayacaktır.
Yeni nesil araçlarda artık motor ısısına göre fan ECU idaresinde kademeli olarak devreye girer. Böylece dur-kalk çalışma gibi verimsiz bir düzendense, hem daha verimli, etkili, hem de daha güvenli bir sistem ile sorun çözülür.
Your car is your story. So don't let someone else write the book...
13-09-2012, 21:54#15
kusura bakma ama hiç bir BMW 100 ün üstüne çıkmaz çıkarsa arıza var demektir, BMW sabit hararetle çalışır 90 derecede, ibre tam ortada milimetrik durur...bLackModeLNickli Üyeden Alıntımesela sahınler daha araba 3 metre gıtmeden kalorıferı yakamya baslar bmw ler ozellıkle hararetı sever 100 un ustune bıle cıktıgını bılıyorum opel tam 100 de acıyoo fanı .. honda ıse 80 kusurlerde acıyoo buna nasıl bı acıkma gelır musurlemı alakalı bloklamı alakalı radyator ılemı alakalı
burda önemli olan çalışma esnasındaki blok ısısıdır ama siz onu ölçmüyorsunuz suyun sıcaklığını okuyorsunuz ekrandan, aracın testleri yapılırken blok için en uygun çalışma ısısı bulunuyor, o blok ısısında radyatör soğutma sıvısının ısısı baz alınarak ona göre termostat seçimi yapılıyor... 80-85-88-90-95 gibi...
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|