Toplumsal Baskı Ile Ilgili Haber
Toplumsal baskı infaz getiriyor
D&#;YARBAKIR (&#;HA) - Türkiye'de töre ve namus cinayetleri i&#;leyen zanl&#;lar üzerinde sosyolojik bir ara&#;t&#;rma yapan Dicle Üniversitesi Ö&#;retim Üyesi Doç. Dr. Mazhar Ba&#;l&#;, Avrupa ülkelerinde tutku ve k&#;skançl&#;k cinayetleri Türkiye'de ise töre ve namus cinayetleri i&#;lendi&#;ini söyledi. Yapt&#;klar&#; ara&#;t&#;rmalarda töre cinayetlerin sadece Do&#;u ve Güneydo&#;u'da de&#;il Türkiye'nin her bölgesinde i&#;lendi&#;inin belirlendi&#;ini ifade eden Ba&#;l&#;, toplumsal bask&#;n&#;n cinayetleri tetikledi&#;ini belirtti.
Diyarbak&#;r Dicle Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Ö&#;retim Üyesi Doç. Dr. Mazhar Ba&#;l&#; ve 8 ki&#;ilik ekibi, TÜB&#;TAK'&#;n destekledi&#;i ve Türkiye'de bir ilk olan 'Töre ve Namus Ad&#;na Cinayet &#;&#;leyen Suçlu ve Zanl&#;lar&#;n Sahip Olduklar&#; Toplumsal De&#;er Yap&#;lar&#;, Aile &#;li&#;kileri ve Ki&#;ilik Özellikleri ile Bunlar&#;n Sosyoekonomik Analizi' konulu ara&#;t&#;rmay&#; tamamlad&#;. Türkiye'deki 44 cezaevinde mahkumla görü&#;tüklerini belirten Ba&#;l&#;, töre ve namus cinayetlerine bak&#;&#;ta Do&#;u ve Bat&#; aras&#;nda fark olmad&#;&#;&#;n&#; söyledi. Yapt&#;&#;&#; ara&#;t&#;rma nedeniyle &#;ngilizlerin yapaca&#;&#; 'Töre' konulu sinema filmine dan&#;&#;manl&#;k teklifi alan Ba&#;l&#;, töre ve namus cinayetleri konusunda Bat&#;'ya oranla Do&#;u'da daha muhafazakar bir yakla&#;&#;m&#;n oldu&#;unu belirtti.
Yakla&#;&#;k 2 y&#;l süren bir çal&#;&#;man&#;n ard&#;ndan tamamlanan ara&#;t&#;rmalarda ilginç sonuçlar&#;n ortaya ç&#;kt&#;&#;&#;n&#; ifade eden Ba&#;l&#;, Türkiye'de töre ve namus cinayetlerinin çok ciddi olarak hem yurt içinde hem yurt d&#;&#;&#;nda ilgi gören ve dolay&#;s&#;yla üzerinde çal&#;&#;&#;lmas&#; gereken temel sorunlardan bir tanesi oldu&#;unu söyledi. Türkiye'de bu konu ile ilgili saha çal&#;&#;malar&#;n&#;n hiç yap&#;lmad&#;&#;&#;n&#; gördüklerini kaydeden Ba&#;l&#;, "Selçuk, Ankara ve Dicle Üniversitesi ö&#;retim üyelerinin içerisinde bulundu&#;u 8 ki&#;ilik bir
heyetle proje haz&#;rlad&#;k. Türkiye'de cezaevlerinde töre ve namus ad&#;na cinayet i&#;lemi&#; olan ki&#;iler ile bire bir görü&#;erek soru sorup bir saha ara&#;t&#;rmas&#; yapt&#;k. Görü&#;meler tamamland&#;. &#;imdiye kadar ki&#;i ile yapt&#;&#;&#;m&#;z görü&#;meleri de&#;erlendirmeye alaca&#;&#;z" dedi.
Türkiye'nin dört bir yan&#;nda töre ve namus cinayeti i&#;leyen ki&#;ilerin kald&#;&#;&#; 44 cezaevinde bire bir görü&#;me yapt&#;klar&#;n&#; ifade eden, Doç. Dr. Mazhar Ba&#;l&#;, "Görü&#;meleri tamamlad&#;k ve &#;u anda bu görü&#;meler anketlerin kodlanmas&#; veri aktar&#;lmas&#; ve hikayelerin yaz&#;lma süreçleri devam ediyor. Zannediyorum bir iki ay içerisinde hem raporun haz&#;rlanmas&#; tamamlanacak hem de bas&#;na bir aç&#;klama yapaca&#;&#;z" ifadelerinde bulundu.
TOPLUMSAL BASKI &#;NFAZI Türkiye'nin bütün bölgelerinde ara&#;t&#;rma yapt&#;klar&#;n&#; ve bölgeler aras&#; çok büyük bir fark görmediklerini ancak bölgede nispeten daha geleneksel ve daha muhafazakar birtak&#;m kavramlarla toplumsal de&#;erlerle ilgili daha ciddi bir hassasiyet gördüklerini belirten Ba&#;l&#;, "Buras&#; Türkiye'nin di&#;er bölgelerine göre daha muhafazakar ve daha tutucudur. Toplumsal de&#;erler Do&#;u ve Güneydo&#;u'da daha yüksek bir düzeydedir. Dolay&#;s&#;yla burada asl&#;nda daha fazla oranda bir fark oldu&#;unu söylememiz mümkündür. Nitekim yapt&#;&#;&#;m&#;z gözlem ve görü&#;melerde gerçekten bu bölgedeki töre ve namus cinayetlerinin daha fazla oldu&#;unu ancak sadece bu bölgeye özgüymü&#; gibi alg&#;lanmalar&#; da do&#;ru de&#;ildir. Örne&#;in K&#;rklareli'nde de, Trabzon'da Diyarbak&#;r'da da i&#;leniyor. Ancak burada toplumsal bask&#; ve beklenti çok daha fazla, toplumsal bask&#; Bat&#;'ya göre yörede çok daha fazla" ifadelerini kulland&#;.
Sosyolog Ba&#;l&#;, &#;unlar&#; söyledi:
"Toplumsal bask&#;n&#;n a&#;&#;r oldu&#;u toplumlarda ki&#;inin grup içerisinde kimlik sahibi oma çabas&#; talepler do&#;rultusunda cinayet i&#;lenmekte nihayetinde toplumsal talebi kar&#;&#;layan bireyde böyle bir beklenti vard&#;r. Yani insanlar bir ki&#;inin namusu kirlendi&#;inde onun namusunu temizlenmesini de asl&#;nda en çok toplum beklemekte ve istemektedir. Toplumsal bask&#;n&#;n yan&#; s&#;ra özgürlük, cinsellik, kad&#;na yönelik &#;iddet ve hukukla ilgili etkili faktörlerin oldu&#;unu söylemek mümkündür."
A&#;LE MECL&#;S&#; D&#;YE B&#;R &#;EY YOK Türkiye'de namus ve töre cinayetlerinin yeterince ara&#;t&#;r&#;lmad&#;&#;&#;n&#; ve bu konuda hükümetin çok ciddi bir çal&#;&#;ma içerisinde olmas&#; gerekti&#;ini belirten Ba&#;l&#;, "Kitle ileti&#;im araçlar&#;nda çal&#;&#;an medya mensuplar&#; ve gerekse sivil toplum kurulu&#;lar&#;nda kad&#;nlara yönelik faaliyet gösteren dernek yöneticilerinin e&#;itilmesi gerekmektedir. Hükümete dü&#;en görevler vard&#;r. Bunun da yasal düzenlemeleri daha sa&#;l&#;kl&#; bir biçimde ele al&#;nmas&#; gerekiyor. Belki Diyanet &#;&#;leri Ba&#;kanl&#;&#;&#; camilerde cemaati, Milli
E&#;itim Bakanl&#;&#;&#; ise ö&#;rencileri bu konuda bilinçlendirmesi gerekmektedir. Bu az kolay çözülür bir sorun de&#;il. Gönül arzu eder ki bir ç&#;rp&#;da bunu halledelim ama bu maalesef böyle de&#;ildir. Bir sorunu çözebilmek için o sorunun ne oldu&#;unu bilmek gerekir. Maalesef Türkiye bu konuyu hiç bilmiyor. Çünkü bu konu ile ilgili var olan bütün ifadelerin yanl&#;&#; oldu&#;unu görüyoruz. Örne&#;in 'Aile meclisi' konusu. Var olan temel yakla&#;&#;mlar&#;n çok sa&#;l&#;kl&#; olmad&#;&#;&#;n&#; görüyoruz. Yani aile meclisi diye bir meclis karar&#; yok, her ne kadar böyle oldu&#;u var say&#;lsa da esas&#;nda bir aile meclisi yok ama gizli bir biçimde bir aile meclisinden söz edebiliriz" dedi.
B&#;ZDEK&#; TERÖR VE NAMUS AVRUPA'DAK&#; TUTKU VE KISKANÇLIK Töre cinayetlerinin sadece hukuk üzerinden çözülebilece&#;ini var sayman&#;n son derece yanl&#;&#; oldu&#;unu ifade eden Ba&#;l&#;, "Çünkü bu hukuki bir sorun de&#;ildir, yani i&#;in hukuk ile ilgili bir k&#;sm&#; var ama esas&#;nda toplumsal yarg&#;larla, de&#;er yarg&#;lar&#; ile kurumsal yap&#;lanmalarla aile kad&#;na kar&#;&#; &#;iddetle ili&#;kisi olan bir sorun ve sadece hukuk ile ili&#;kili bir son diyor. Zannediyorum bir iki ay iun de&#;ildir. Cezai yapt&#;r&#;mlar&#;n art&#;r&#;lmas&#;nda da bir cayd&#;r&#;c&#;l&#;&#;&#;n oldu&#;una ben &#;ahsen inanm&#;yorum. Ama tabi ki
Türkiye'nin de bu yasal düzenlemeleri yapmas&#; gerekiyor. Yarg&#;tay'&#;n geçti&#;imiz günlerde aile meclisi ile ilgili ald&#;&#;&#; kararda do&#;ru yapt&#;&#;&#;n dü&#;ünüyorum" &#;eklinde konu&#;tu.
Töre ve namus cinayetlerin tamamen son bulmayaca&#;&#;n&#; ancak bilinçlendirme çal&#;&#;malar&#; ve yasalarda yap&#;lacak düzenlemeler ile minimuma indirilebilece&#;ini ifade eden Ba&#;l&#;, "Avrupa ülkelerinde nitekim töre ve namus cinayetleri yok ancak onlarda tutku ve k&#;skançl&#;k cinayetleri mevcut. Ortado&#;u kökenlilerin i&#;ledikleri namus cinayetleri var &#;ngiltere için söylemek gerekirse bu tür bir cinayet i&#;lendi&#;i zaman hakim bir bilirki&#;i tayin ediyor. Bu uzman bilirki&#;i buna karar veriyor. Ülkemizde de töre ve namus cinayetlerinde mahkeme bir karar verirken sadece hakim de&#;il sosyologlar&#;n da görü&#;ü al&#;nmas&#; gerekir" dedi.
&#;NG&#;L&#;ZLER TÖRE'N&#;N F&#;LM&#;N&#; ÇEKECEK &#;ngilizlerin Türkiye'de töre ve namus cinayetleri konusunda bir film çekece&#;ini ifade eden Ba&#;l&#;, "Geçenlerde &#;ngiltere'den mail ald&#;m. Türkiye'deki töre ve namus cinayetleri ile ilgili bir film çekmek istediklerin söyledi. Bu konuda dan&#;&#;manl&#;k talebinde bulundular. Ben de kabul ettim. Bunu as&#;l&#;nda bizimkilere bir örnek olsun diye söylüyorum. Medyada ç&#;kan haberler ve yap&#;lan dizi filmler gerçekten uygun bir biçimde bir bilgiyi içeren filimler de&#;ildir. Ne fantastik bir &#;eydir nede realist bir &#;eydir.
Tuhaf acayip bir durum. Dizi ve filmlerde anlat&#;ld&#;&#;&#; gibi de&#;il, daha farkl&#; bir boyutu vard&#;r. Bu boyutunu görebilmek için de farkl&#; perspektiflerde bu konuya yakla&#;mak gerekiyor" diye konu&#;tu.
ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ
İnternette giderek artan tehlike: Doxlama
Haziran ayında Birleşik Krallık’ta yayınlanan bir araştırmaya göre, çalışmaya katılanların yüzde 19’u, utandırma veya korkutma amacıyla kötü niyetli kişilerin kurbanlarına ait kişisel bilgileri çevrimiçi ortamda paylaştığı bir eylem anlamına gelen (aynı zamanda doxing ya da doxxing olarak da yazılan) doxlama olayının kurbanı olduklarını belirtti. Doxlama, bir kişi ya da kuruluş hakkında özel veya tanımlayıcı bilgileri araştırarak kamuya açık platformlarda yaymak olarak tanımlanıyor. Çevrimiçi ortamda sızdırılmış ve kurbanın kişisel bilgilerinin bulunduğu dosyalar anlamına gelen, İngilizce’deki “documents” kelimesinin kısaltması olan “docs” ifadesinden geliyor.
Doxlama ile kötü niyetli kişiler, kurbanlarından para istemek, intikam almak ya da kendi adaletlerini sağlamak için kurbanlarını korkutmak, utandırmak ya da ciddi bir şekilde rahatsız etmek isterler. Doxlamayı tanımadığınız bireyler ve gruplar yapabileceği gibi tanıdıklarınız da yapabilir. Doxlama, siber zorbalık yapmaktan gerçek dünyada kişiyi takip edip taciz etmeye ve hatta kişiye saldırmaktan kişiyi öldürmeye kadar bir dizi sonuca yol açabiliyor.
Doxlamanın bu kadar ciddi bir tehlike olmasının altında herkesin bir gün kurban olması ihtimali yatıyor. Sosyal medyada bizi takip edecek kişileri seçmek ve gizlilik ayarlarımızı düzenlemek bizim elimizde olsa da kötü niyetli kişilerin yaptıkları tüm şeyleri önleyemeyiz. Bu kişilerin bazıları sırf can sıkıntısından diğerlerinin kişisel bilgilerini sızdırıyor. Ancak son yıllarda doxlama eylemi kendine yeni bir amaç edindi. Kötü niyetli kişilerin kurbanlarının yanlışları ve sosyal zararları olduğuna dair inandığı şeyleri ortaya çıkarmasıyla doxing bireyler üzerinde bir toplumsal baskı aracı haline geldi.
Doxlama çevrimiçi dünyada gittikçe yaygınlaşıyor. İnsanlar çevrimiçi dünyada ne kadar çok zaman geçirirse güvenliklerinden o kadar fazla ödün veriyorlar. Çevrimiçi bir video oyunundan dolayı yaşanan basit bir anlaşmazlık veya rekabet nedeniyle doxlama yapmak, özellikle işin içinde çocuklar varsa, ortaya çıkaracağı sonuçların ve yaşanacak utanç korkusuyla büyük bir duygusal yük yaratmak için yeterli. Çoğu etkileşim oyuncuların kullanıcı kimlikleri ve avatarları arasında yaşandığı için Twitch, Steam, Discord ve Roblox gibi platformlar yanlış bir güvenlik algısı oluşturabilir. Ancak doxlama yapmaya kararlı kişilerin daha fazla kişisel bilgiye ulaşması için küçük detaylar yeterlidir. Örneğin, bu kişiler hedef alınan kullanıcı kimliğini Twitter’da aratarak kurbana ait daha fazla bilgiye ve arkadaş listesine ulaşabilir.
Ama bu durum sadece oyunlarla sınırlı değil. Hem okullar hem de aynı şekilde ebeveynler tarafından yerinde gizlilik kuralları uygulanmazsa, video platformlarına ya da sosyal medyaya dayalı sanal okul kaynakları da bir tehlike haline gelebilir.
Birinin internette sizin hakkınızda bilgi toplamasını zorlaştırmak için uygulayabileceğiniz bazı yöntemleri Siber güvenlik şirketi ESET şöyle sıralıyor:
· Dijital ayak izinizi temizleyin.
· Çevrimiçi ortamda kişisel bilgi paylaşmayın.
· Tüm hesaplarınızda iki faktörlü (ya da çok faktörlü) kimlik doğrulaması (2FA, MFA) kullanın.
· Güçlü ve benzersiz bir şifre kullanın.
· Video toplantılarınızın ve konuşmalarınızın gizli ve şifreli olduğundan emin olun.
· Çevrim içi ortamdaki bağlantıların tanıdığınız biri tarafından bilerek gönderildiğinden emin olmadan önce bu bağlantıları açmayın. Şüpheye düşerseniz o kişilere bunu sorun! Yabancı biri tarafından gönderilmişse bu bağlantıları sakın açmayın.
Doxlamaya maruz kaldığınızda ne yapmalısınız?
· İlk olarak kötü niyetli kişilerin amaçlarından dolayı kendinizi suçlamayın. Hepimizin risk altında olduğunu unutmayın.
· Tacizin gerçekleştiği platformdaki uygun araçları kullanarak bu kişileri şikayet edin ve engelleyin.
· Bu olayı destekleyebilecek tüm detayların ekran görüntüsünü alın.
· Tüm sosyal medya hesaplarınızın gizli olduğundan emin olun ve bunları bir süreliğine dondurmayı göz önünde bulundurun.
· Özellikle ev ya da iş adresiniz ifşa olmuşsa yaşananları arkadaşlarınıza ya da ailenize anlatın.
· Bu durumla ilgili bankanıza bilgi verin ve kredi kartı bilgilerinizin korunduğundan emin olun.
· Emniyet güçleriyle irtibata geçip geçmemeyi değerlendirin.