Solunum tedavi hemşiresi;
Yatan hastaların solunum veya akciğer problemi olduğunda;
Solunum tedavi komponentlerinin uygulanmasında;
Tanımlar:
Solunum Tedavi: Hastaların solunum durumunun değerlendirilmesi, uygun solunum tedavi uygulamalarının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir.
Oksijen Tedavi : Dokulara oksijen sunumunda artışa yol açan ek oksijen verilmesine denir.
İnhalasyon Tedavisi : Terapötik maddelerin solunum yolundan alınmasıdır.
Triflo : Triflo, derin soluk egzersizlerinin bir araç ile yapılmasıdır. Doğal iç çekme veya esneme manevraları taklit edilerek tasarlanmıştır. Triflo, içindeki topların görülebilmesi için şeffaf plastikten yapılmıştır. Birbiriyle bağlantılı ve içinde yine plastikten yapılmış toplar bulunan, bitişik yerleşmiş 3 tüp vardır.
İnsentif Spirometri :İnsentif spirometri derin soluk egzersizlerinin bir araç ile yapılmasıdır. Doğal iç çekme veya esneme manevraları taklit edilerek tasarlanmıştır. İnsentif spirometri, içindeki topların görülebilmesi için şeffaf plastikten yapılmıştır. İçinde, plastikten yapılmış, alınan inspiratuvar volümü gösteren top ve inspiratuvar hızı belirleyen bir başka top vardır.
Flutter : KOAH, astım ve kistik fibrozisli hastaların kendi başlarına uygulayabilecekleri etkin solunum terapi cihazıdır.
Thera PEP : PEP (PEP - Positive Ekspiratory Pressure / Pozitif Ekspiratuvar Basınç) tedavisi sırasında hasta belirlenmiş olan bir rezistansa karşı ekshalasyon yapar. Thera PEP, cmH2O arasında ekspirasyona direnç sağlamaktadır.
Muscle Trainer (Breather) : Breather, inspiratuar ve ekspiratuar solunum kaslarını güçlendiren etkin egzersiz cihazıdır. Hava giriş ve çıkışına direnç oluşturma mekanizmasında ağırlık egzersizi ile aynı prensip uygulanır.
IPPB (Intermittent Positive Pressure Breathing) : Kronik bakım hastalarında, operasyon sonrası hastalarda kullanılabilen; sekresyon atılımını kolaylaştıran, bronşiyal lümeni genişletip alveoler ventilasyonu arttıran, kana daha iyi oksijen geçişini sağlayan; kısa dönemli veya aralıklı ventilasyonda kullanılabilen, bir cihazdır.
Nazotrakeal Aspirasyon (NTA) : Hastanın kendi spontan öksürüğü ve diğer daha az invaziv olan metotlarla atamadığı tükürük, akciğer sekresyonu, kan, kusmuk ve diğer yabancı materyallerin; aspirasyon sondasının burundan farenkse oradan da trakeaya iletilmesiyle aspire edilmesi işlemidir .
Non İnvaziv Mekanik Ventilasyon (NIMV) : Endotrakeal entübasyon ve trakeostomi uygulaması olmaksızın alveoler ventilasyonu, dolayısıyla oksijenasyonu geliştirmek ve solunum kaslarına destek vermek amacıyla,non invaziv bir maske aracılığıyla yapılan ventilasyondur.
Mekanik Ventilasyondan Ayırma / Weaning : Hastanın kendi kendine solunum yapabildiği döneme kadar yapılan mekanik ventilasyon desteğinin azaltılması işlemlerine “ayırma-weaning” denilir.
Postüral drenaj / pozisyonlama : Yerçekiminin etkisini kullanarak sekresyonları akciğerden uzaklaştırma metodudur ve uç hava yollarının temizlenmesinde önemlidir.
Perküsyon : Uygulandığı alanın altındaki sekresyonların çözülmesini kolaylaştırmak amacıyla inspiryum ve ekspiryum boyunca avuç içi kubbe şeklindeyken ritmik olarak göğüs duvarının uyarılmasıdır.
Vibrasyon : Sekresyonları büyük hava yollarına doğru harekete geçirmek amacıyla dirsekler ve kollar dik durumda bir eli diğerinin üzerine koyarak omuzdan güç alınarak uygulanan titreştirme hareketidir.
Araçlar:
Respirometre: Hastanın her inspirasyonda aldığı soluk hacmini (ml), dakika hacmini, uygun manevrayla vital kapasitesini ve hızlı yüzeyel solunum indeksini hesaplamada kullanılan alettir.
MIP Monitör : Hastanın maksimum inspiratuvar ve ekspiratuvar basınçlarını ölçmeye yarayan alettir.
IPPB (Intermittent Positive Pressure Breathing) : Pozitif basınç sağlayan solunum egzersizi cihazıdır.
Vibracare : Elle yapılan perküsyon ve/veya vibrasyonu tolere edemeyecek hastalarda kullanılan mekanik perküsör/vibratördür.
Pulse Oksimetre: Oksijen satürasyonunun (SpO2), devamlı noninvaziv monitörizasyonuna olanak sağlayan cihazdır.
Kompresörlü Nebulizatör : Basınçlı hava (jet nebülizatör) ile sıvı haldeki ilaçları buhar haline getiren ve solunum yoluyla alınabilmesini sağlayan cihazdır.
Ultrasonik Nebülizatör :Ses dalgalarıyla ile sıvı haldeki ilaçları buhar haline getiren ve solunum yoluyla alınabilmesini sağlayan bir cihazdır.
Oksijen Akım-Metreleri (Flow-metre) : Dakikada litre olarak oksijen akımını düzenleyen sistemdir.
Prosedür ve Talimatlar:
Formlar:
Solunum, 1 nefes alma ve sonrasında 1 nefes verme eylemlerinin tamamıdır. Solunumun verimli olması dokuların yeteri kadar oksijenlenmesini sağladığı gibi karbondioksitin de vücuttan yeteri kadar atılmasını sağlar. Böylece vücuttaki oksijen ve karbondioksit gazlarının miktarı normal seviyede tutulur. Solunumun verimi azalırsa vücudun asit baz dengesi bozulabilir ve organlar zarar görebilir. Bu riskin azalması için nefesin güçlendirilmesi ve solunum kapasitesinin arttırılması gerekir. Bunun için de solunum egzersiz cihazları kullanılabilir. Bu cihazlar, “triflo” veya “triflow” olarak da bilinir, solunum yollarıyla ilgili KOAH, bronşit veya astım gibi hastalıkların tedavi süreçlerine destek sağlar. Cihazların tekli, ikili, üçlü ve dörtlü modelleri mevcuttur. Uygulamanın literatürdeki adı insentif spirometridir. Amacı, solunum problemi yaşayan kişilerde akciğer kapasitesini arttırmak ve nefes darlığını azaltmaktır. Yapılan egzersizler sayesinde solunum kasları da güçlenmektedir. Sadece hastaların değil solunum kapasitesini arttırmak isteyen sporcuların da kullandığı bir üründür.
Detaylı Bilgi İste »
Solunum egzersiz cihazı (triflo) ile nefes alma, verme ve tutma gibi çalışmalar yapılabilir. Akciğerler ve solunum kasları güçlendirilerek doğru nefes alma tekniği geliştirilebilir. Yapılan egzersizler sırasında alınan derin nefesler sonucu akciğerlere bol miktarda hava girer ve böylece vücuttaki dokulara daha fazla oksijen ulaşır. Bu sayede, hücrelerin metabolizması hızlanır, damarların genişlemesi sağlanır ve kan akışı artar. Egzersizler, öksürüğü tetikler ve akciğerlerde biriken sekresyonun daha kolay dışarı atılmasına yardımcı olur.
Sadece solunum hastaları değil nefes tekniklerini, solunum kaslarını ve akciğer kapasitelerini geliştirmek isteyen herkes bu cihazlarla egzersiz yapabilir. Doğru nefes alıp vermek bedensel ve ruhsal anlamda rahatlatıcı olduğu gibi kişinin psikolojik olarak da iyi hissetmesini sağlar. Cihazlar hekim önerisiyle kullanılmalıdır.
İnsentif spirometri derin nefes egzersizlerinin bir araç ile yapılmasına verilen isimdir. Doğal iç çekme veya esneme manevraları düşünülerek tasarlanmıştır. Solunum egzersiz cihazları insentif spirometri tekniği ile çalışır. Cihazlar içindeki topların görülebilmesi için şeffaf plastikten üretilmiştir. Topların hareketi inspiratuvar volümü ve hızı gösterir.
Uyarı: Kalp hastalarının, solunum egzersizi yaparken nefesini tutmaması gerekir.
Doğru bir şekilde nefes almak başta beyin olmak üzere tüm organları olumlu şekilde etkiler. Akciğerlerden organlara giden oksijen miktarı arttığı için dokuların yenilenme süresi hızlanır. Böylece dokularda biriken toksinlerden arınma sağlanır. Doğru solunum teknikleri uyku bozukluğunu ve stresi engeller. Vücudun bağışıklık sisteminin de güçlenmesini sağlar.
Hücrelere ulaşan oksijen miktarı arttıkça yağ moleküllerinin yakılması da kolaylaşır. Böylece kişi daha hızlı kilo verebilir. Vücuttaki yağ yakımının hızlanması solunum ve kalp-damar hastalıklarına karşı olumlu etki sağlar.
Bedensel ve ruhsal anlamda pozitif olabilmek için doğru solunum yapabilmek çok önemlidir. Akciğer kapasitesi ve solunum kasları geliştiğinde oksijen beyne daha yoğun bir şekilde iletileceği için vücutta oluşan stres azalır. Stresin azalması psikolojik problemlerin düzelmesine destek olur. Kronik solunum rahatsızlıklarının hafiflemesinde, nabzın ve tansiyonun düzelmesinde en önemli unsur doğru nefes alabilmektir.