Yayınlanma: - 17 Aralık Güncellenme:
Trigliserid (aynı zamanda triaçilgliseroller, triaçilgliseritler , TG veya TAG olarak da adlandırılırlar ), üç hidroksil gliserol grubunun yağ asitleri ile esterleştirildiği gliseritlerdir. Trigliseritler vücuttaki en yaygın yağlardır. Bitkisel yağlar ve hayvansal yağların ana maddesidir.
Trigliseritler kanda bulunan ve vücutta en sık görülen yağ türü ile ilişki olup trigliseritler sağlık için gereklidir ancak fazla miktarlarda zararlı olabilirler ve kalp hastalığı riskini artırabilirler. Bu nedenle, bilim adamları trigliserit düzeylerinin metabolik sağlığın önemli bir ölçütü olabileceğini düşünmektedir.
Yediğimiz katı yağlar gibi doğal yağlar (hem çoklu doymamış hem de tekli doymamış) hayvansal yağlar ve trans yağlar trigliserittir. Hem sağlıklı hem de sağlıksız yağlar trigliserit seviyelerine katkıda bulunurken, yağlı kırmızı etler, kümes hayvanlarının derisi, bazı yağlı süt ürünleri, margarin ve doymuş yağlar gibi trans yağlar, trigliserid düzeylerini etin yağsız kesiminden ve zeytinyağı gibi doymamış yağlardan daha fazla yükseltebilir. Kişi yağlı yiyorsa ve alkolü fazla miktarda tüketiyorsa trigliseridin yüksek çıkma olasılığı çok yüksektir.
Basit bir kan testi, trigliseritinizin sağlıklı bir aralıkta olup olmadığını ortaya çıkarabilir:
Normal – Dekilitre başına mg’dan az (mg / dL) veya litre başına milimolden az (mmol / L)
Sınır çizgisi yüksek – ila mg / dL ( ila mmol / L)
Yüksek – ila mg / dL ( ila mmol)
Çok yüksek – mg / dL veya üstü (5,7 mmol / L veya üstü)
Doğru bir trigliserit ölçümü için kan alınmadan önce saat aç olmanız gereklidir.
Kanınızda yüksek düzeyde trigliserit bulunması kalp hastalığı riskini artırabilir. Yüksek trigliseritler arterlerin sertleşmesine veya arter duvarlarının kalınlaşmasına (arteriyoskleroz) katkıda bulunabilir; bu da inme, kalp krizi ve kalp hastalığı riskini artırır. Son derece yüksek trigliseritler ayrıca pankreasın (pankreatit) akut inflamasyonuna neden olabilir.
Yüksek trigliseritler, genellikle, şişmanlık ve metabolik sendrom dahil olmak üzere, kalp hastalığı ve felç riskini arttıran diğer koşulların bir göstergesidir.
Yüksek trigliseritler ayrıca aşağıdaki durumların bir işareti olabilir:
– Tip 2 diyabet veya prediyabet
– Metabolik sendrom – yüksek tansiyon, obezite ve yüksek kan şekerinin birlikte ortaya çıktığı, kalp hastalığı riskinizi artıran bir durumdur.
– Düşük tiroid hormon düzeyleri (hipotiroidizm)
– Vücudunuzun yağı enerjiye dönüştürmesini etkileyen bazı nadir genetik koşullar
Bazen yüksek trigliseritler, bazı ilaçları almanın bir yan etkisidir. Bunlar:
– Diüretikler
– Östrojen ve progestin
– Retinoidler
– Steroidler
– Beta bloker ilaçlar, bazı tansiyon ilaçları
– Bazı bağışıklık bastırıcılar
– Proteaz inhibitörleri
BilimdiyabetgenetikKalp kriziobeziteSağlıksütyüksek tansiyonzeytinyağı
Sağlık
Hastalıklar
Trigliserid Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir? Değerleri Kaç Olmalıdır?
Vücudun enerji üretimi için her ne kadar trigliseridlere de ihtiyacı olsa da, kanda fazla bulunması sağlık açısında büyük bir risk taşımaktadır. Kalp krizi, inme ve bir takım kalp hastalıkları riskini artırmaktadır. Aynı zamanda trigliseridler endokrin sisteminin mekanizmasında görevlidirler. Peki, trigliserid nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü ne anlamlara gelmektedir? Değerleri kaç olmalıdır? İşte detaylar..
Trigliseridler kan da bulunan yağ türleridir. Uzun süre açlık durumlarında, fazla efor sarf edildiğinde vücutta depolanan bu yağlar enerji için kullanılır. Şeker tüketimini azaltmak, düzenli egzersiz yapmak, lifli besinler tüketmek, doymamış yağ tüketimini arttırmak kanda trigliserid seviyesini dengeler. Trigliserid ile merak edilenleri sizler için derledik
Yorumlar ve Emojiler Aşağıda
Trigliserid, kanda bulunan bir yağ çeşididir. Kanda esas olarak trigliserid ve kolesterol olmak üzere iki çeşit lipid (kan yağı) bulunur.
Hiperlipidemi; kanda yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan tıbbi bir terimdir. Genel olarak hiperlipidemi “yüksek kolesterol” olarak bilinmektedir. Ancak gerçekte hem kolesterol hem de trigliserid yüksekliği kan yağları yüksekliğini ifade eder.
Kolesterol, kanımızda “lipoprotein” olarak adlandırılan proteinlere bağlanarak dolaşan yağ ürünüdür. Kolesterol vücudumuzda karaciğer tarafından hücrelerin sağlığı ve vücudun birçok işlevi için üretilir. Yumurta, kırmızı et, sakatat, kaymak ve yağlı peynir gibi gıdalarda da yüksek oranda kolesterol bulunur. Hücrelerin sağlığı için bir miktar kolesterole ihtiyaç vardır. Ancak kolesterol tüketiminin belli bir miktarın üstüne çıkması durumunda sağlık problemleri başlar.
Normal kolesterol düzeyine sahip insanlarla karşılaştırıldığında, yüksek kolesterolü olan bireylerin kalp-damar hastalıkları, felç-inme ve diğer sağlık problem riskleri daha fazladır. Kolesterol ne kadar yüksekse, bu problemlerin ortaya çıkma riski de o kadar yüksektir.
Yemek yediğimizde, vücudumuz hemen kullanmayacağı kalorileri trigliseridlere dönüştürür. Vücudun enerji depo kaynaklarından olan trigliseridler, yağ hücrelerinde depolanır. Özellikle öğünler arası ve uzun açlık dönemlerinde enerji ihtiyacı için bazı hormonlar aracılığıyla kana salınırlar ve dokuların enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Trigliseridler normalde kanda belirli düzeye kadar bulunurlar. Ancak trigliserid düzeyinin yükselmesi, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Yapılan çalışmalara göre Türkiye’de her 10 yetişkinin 3’ünde trigliserid yüksekliği mevcuttur.
Standart lipid (kan yağları) testinde total (toplam) kolesterol, LDL-kolesterol (kötü huylu), HDL-kolesterol (iyi huylu) ve trigliserid düzeyi ölçülür.
İdeal trigliserid düzeyi mg/dl’nin altıdır.
Çok yüksek trigliserid düzeyinde acil tedavi gerekir ve genel olarak total kolesterol düzeyinin mg/dl’nin üzerinde olması yüksek olarak değerlendirilir. Fakat kan yağları için güvenli ve hedef düzeyler, bireyin sağlık öyküsü ve o anki sağlık durumuna göre değişebilir. Bu değerlendirme, takibi yapan hekim tarafından yapılır.
Kan yağlarına sıklıkla saatlik açlık sonrası bakılır. Bazı özel durumlarda toklukta da bakılabilir. Bu konuda hasta, hekim tarafından yönlendirilir.
Trigliseridin hafif, hatta orta derecede yüksekliği genelde belirtisizdir. Ancak uzun süre yüksek düzeyde kalması ciddi sağlık sorunlarına neden olur.
Trigliserid yüksekliği belirtileri şunlardır:
Çok yüksek trigliserid düzeyi, pankreas iltihabına (pankreatit) yol açarak karın ağrısı, ateş, bulantı, kusma, iştah kaybı gibi belirtilere neden olabilir. Bu durum, hastane yatışı ile tedavi gerektiren acil bir durumdur.
LDL (kötü kolesterol) yüksekliği kalp-damar hastalıklarının ana nedenidir. Bununla birlikte, trigliserid düzeyi yüksek olan kişilerin, trigliserid düzeyi normal seviyelerde olanlara göre kalp damar hastalığına yakalanma riski artmaktadır.
Trigliserid yüksekliğinde kan damarlarının duvarında yağ depoları birikerek plak oluşumuna neden olur. Zamanla plak birikimleri büyüyerek, damarların daralmasına ve tıkanmasına yol açar.
Trigliserid yüksekliğinde;
Bu hastalıkların riskini artıran başka birçok faktör vardır. Yaş, ailede yaşlarından önce kalp damar hastalığı tanısı olması, erkek cinsiyet, sigara kullanmak, yüksek tansiyon, kilo fazlalığı, diyabet varlığı, stres, eşlik eden başka hastalıklar ve kullanılan ilaçlar, bunlar arasında sayılabilir. Bireysel kalp damar hastalığı riski, bütün bu faktörler dikkate alınarak hekim tarafından belirlenir. Buna uygun hedefler belirlenerek önlem, tedavi ve izlem planı yapılır.
Trigliserid yüksekliği, ciltte “ksantom” olarak adlandırılan ve çeşitli tipleri olan yağ birikim lezyonlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
Trigliserid yüksekliği, karaciğer ve dalak yağlanmasına neden olur ve bu organları büyütebilir. Karaciğer yağlanması, yüzde oranında karaciğer iltihabına yol açabilmektedir. Bu durum karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişimi riski taşır.
Çok yüksek trigliserid düzeyi, pankreas iltihabına neden olabilir. Pankreas iltihabı, hayati tehlike yaratabilen acil bir durumdur.
Trigliserid yüksekliğine neden olabilecek diğer faktörler şöyle açıklanabilir:
Bazı durumlarda ise trigliserid yüksekliği genetik faktörlerden kaynaklanabilir.
Trigliserid değerini düşürmek için yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavisi olmak üzere iki temel yöntem vardır.
Yaşam tarzı değişikliği
Yaşam tarzını sağlıklı yönde değiştirmek, her türlü trigliserid yüksekliğinde uygulanmalıdır. Tıbbi beslenme tedavisi uygulamaları, egzersiz yapma ve kilo verme, bu düzenlemelerin temelini oluşturur.
Trigliserid düzeyini düşürmek için şunlara dikkat edilmeli:
Ayrıca;
Trigliserid yüksekliğinde tedavi, hastanın risk durumu ve trigliserid düzeyine göre hekim tarafından belirlenir.
İlaç tedavisi
Birçok kolesterol düşürücü tedavi, LDL kolesterolü ve trigliseridi düşürmeyi hedefler. Her trigliserid yüksekliği için ilaç tedavisi gerekmez. İlaç tedavisine başlanmasına hekim tarafından karar verilir. İlaç tedavisinde hastanın yaşı, aile öyküsü, eşlik eden sağlık sorunları gibi faktörler dikkate alınır.
Omega-3 balık yağı içeren ürünler de trigliserid düşürmede kullanılabilir. İlaç tedavisi başlansa bile sağlıklı beslenme ve egzersiz hiçbir zaman bırakılmamalıdır.
Trigliserid yüksekliği tanısı konulup tedavi planlandığında belirli bir süre sonra kan yağlarının tekrar ölçümü planlanır ve bu süre başlangıçta haftadır. Tüm tedavinin yönetimi, izleyen hekim tarafından yapılmalıdır.
Kan yağları;
Risk faktörlerine göre taramanın daha genç yaşta başlaması ve daha sık aralıklarla yapılması uygun olabilir; izlemi yapan hekim bunu planlayacaktır. Taramada; total-kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol yer almalıdır.