TROPONİN NEDİR?
Troponin I veya Troponin T kalp krizi sırasında kalp dokusundan kana alınan özel proteinlerdir. Troponin seviyesi yüksekliği ne kadar yüksekse hasar gören kalp dokusu o kadar fazladır. Troponin testleri kana salınan bu proteinlerin seviyesini ölçen testlerdir.
Troponin testi doktorun gerekli gördüğü durumlarda yapılan bir kan testidir. Venöz yoldan alınan kan örneğinde troponin seviyesi ölçülerek sonuca ulaşılır.
TROPONİN KAÇ OLMALI? TROPONİN NORMAL DEĞERİ NEDİR?
Herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerde troponin, tespit edilebilecek düzeyin altındadır ve yapılan troponin testleri sonuçsuz kalabilir.
Göğüs ağrısı gibi kalp ile ilgili şikayetler ile sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerde ağrının başlangıcından itibaren 12 saatlik bir süre içerisinde yapılan troponin testlerinde normal değerler tespit edilmesi halinde göğüs ağrısının altta yatan nedenin kalp krizi olma ihtimali azalır.
Troponin testi ile ölçülen protein düzeyi mililitre başına nanogram olarak birimlendirilir. Ölçülen troponin düzeyinin anormal olup olmadığına yüzdelik dilim değerlendirilerek karar verilir ve yüzde 99'luk dilimin üzerinde pozitif olarak tespit edilen troponin değeri kişinin kalp hücrelerinin hasarlanması ve içerisinde yer alan troponinin kan dolaşımına geçtiğine işaret etmesi açısından önemlidir.
Erkeklerden farklı olarak kadınlarda normal troponin düşüklüğü halinde de arka planda bir kalp hastalığı olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
TROPONİN DEĞERİNİ HANGİ HASTALIKLAR YÜKSELTİR?
Troponin değerleri sadece kalp krizi sırasında yükselmez.
Kalp hızındaki anormal artışlarda, bazı ritim problemlerinde, akciğer atardamarlarında oluşan pıhtı durumlarında (pulmoner emboli), kalp yetersizliğinde, kalp kası veya kalp zarı iltihaplarında (miyokardit, perikardit), uzun süreli ağır egzersizler sonrası, kalp dokusunun zayıflaması (kardiyomiyopati), böbrek yetersizliği hastalarında troponin seviyeleri yüksek saptanabilir. Tüm bu durumlarda troponin yükselmesi artmış hayati risk ile ilişkilidir.
Kalp damarlarına uygulan balon veya stent işlemleri sonrasında, ritm problemlerine yönelik yapılan işlemlerde (ablasyon, kardiyoversiyon), açık kalp ameliyatları sonrası troponin değerlerinde yükselme olabilir.
TROPONİN YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Troponin seviyesi yüksekse kalp krizi için acil tedavi başlatılabilir. Tedavide acil koroner anjiyografi gerekirse stent işlemi veya cerrahi yöntem kullanılabilir.
TROPONİN KAÇ GÜN YÜKSEK KALIR?
Troponin değeri ortalama 10 gün içinde düşmektedir.
HANGİ ŞİKAYETLERDE TROPONİN TESTİ İSTENEBİLİR?
-Boyun, sırt, kol veya çenede ağrı
-Yoğun terleme
-Baş dönmesi
-Mide bulantısı
-Nefes darlığı.
Troponin nedir sorusunun cevab hep merak edilir. Troponin aslnda insan vücudunda yer alan bir protein türüdür. Troponin C (TnC), Troponin I (TnI) ve Troponin T (TnT) olarak üç gruba ayrlr. Bu proteinden adn alan bir kan testi de vardr ve genellikle kalp rahatszlklarndan sonra uygulanr.
Troponin üç gruba ayrldn söylemitik. Troponin I ve troponin T kardiyak spesifik proteinlerdir, yani kalp kas lifinde bulunur. Bu proteinler aktin ve miyozin proteinlerinin uyarlmasn salayarak kalp kaslarnn kaslma hareketini yapmasna yardmc olur. TnI ve TnT ise kalbe özgüdür, sadece kalp kaslarnda görülür. Kan damarlarnda bulunmaz. Geçirilen kalp rahatszlndan sonra dolayl bir ekilde kana karr.
Troponin deerinin yüksek çkmasndaki balca sebep kalbin hasar almasdr. Kalp krizi, taikardi, kalp yetmezlii, aort kapak hastal, kalp kapakç hastal, krk kalp ya da apikal balon sendromu, bradiaritmi, miyokardit (kalp kas iltihab) ve hipertansiyonun yan sra açk kalp ameliyat, kalp kas güçsüzlüü, nabz yükseklii, akcier hastalklar, böbrek yetmezlii, sepsis, vaskülit ve KOAH hastalnda vücuttaki troponin deeri yükselebilir.
Troponin orannn yükselmesi çou zaman kalbe bal olsa da baz durumlarda da kalp hasar almasa bile bu oran yüksek çkabilir. Örnein yüksek performans sporlar, felç, zatürre, geni yank oluumu ve böbrek hastalarnn kulland ilaçlar troponin seviyesini artrabilir.
Sepsis ve Troponin Deerinin Yükselmesi: Sepsis srasnda salnan inflamatuar mediatörleri kalp kasn hasara uratr. Membran geçirgenliindeki art sonucu oluan hasar geri dönülebilir seviyededir.
KOAH ve Troponin Deerinin Yükselmesi: KOAH ata srasnda pulmoner hipertansiyon vücudun enerji ihtiyacndan dolay kalbe zarar verir. Bu zarar sonucu kandaki T troponin deeri artar.
Kardiyak Sebepler ve Troponin Deerinin Yükselmesi: Akut veya kronik kalp yetmezlii olan kiilerde genellikle troponin düzeyi yüksektir. Kan perfüzyonunun yetersizlii troponinin artmasna sebep olur.
Kronik Böbrek Yetmezlii ve Troponin Deerinin Yükselmesi: Kalp kas klirensinin azalmas da troponin seviyesinin artmasna neden olabilir.
nme ve Troponin Deerinin Yükselmesi: skemik inmeler de (beyne kan salayan damarn daralmas veya tkanmas ile kan akmnn kesilmesi) troponin art sebeplerinden biridir.
Pulmoner Emboli ve Troponin Deerinin Yükselmesi: Pulmoner emboli, akcier atardamarnn kan phts nedeniyle aniden tkanmasdr. Pht atmas olarak da bilinen hastalk, troponin yükseklii ile ilikilidir. Troponin seviyesi yüksek olan kiilerde emboli görülme oran yüksektir, bu yüzden yakn takip gerektirir.
Çocukluk çanda troponin yüksekliine sebep olan nedenler daha çok toksik etki ve inflamasyondur. Yani böcek sokmas, miyokardit, kusma, bilinç kayb gibi ikayetlerdir. Böyle bir tabloda en çok tercih edilen deerlendirme yöntemi ise EKG (elektrokardiyografi) çekilmesidir.
Kalbi ve kalp kaslarn zorlayacak yiyeceklerden kaçnmalyz. Krema, margarin, sakatat, kzartlm yiyecekler, kat ya, süt tozu, yal besinler, böbrek, dil, dalak, sucuk, salam, pastrma, sigara, alkol ve fazla kafein kalbin yorulmasna sebep olur. Yorulan kalp ritim bozukluu yaar ve troponin seviyeniz yükselir.
Bunlar yerine kalp ritmini düzenleyecek, kalbi rahatlatacak besinler tüketilmelidir. Bu besinlere örnek olarak papatya çay, krmz üzüm, yeil çay, domates, kukonmaz, keten tohumu, soya ve kuru erik verilebilir.
Kandaki troponin deerini düük olmas bal bana bir sorun tekil etmese de yallarda sk rastlanlan bir olaydr. Aslnda troponin deerinin düük çkmas kan deerlerinin normal olduunu gösterir. Çünkü zaten troponinin kanda bulunmamas gerekir.
Kandaki troponin normal deeri ng/mL’den az olmaldr. Eer bu deerden az ise kan testinde troponin oran çkmaz. Troponin referans deerden çok fazla ise dokularn ölmesine veya kalp krizine sebep olabilir. Hastaln ciddiyeti troponin seviyesi ile doru orantldr. Troponin seviyesi arttkça hastann durumu o kadar kritik hale gelir.
Troponin testi, hastaneye kalp krizi üphesi ile bavuran hastalara yaplan bir kan testidir. Laboratuvar ortamnda hastadan alnan kanda troponin deerlerine baklr. Kalbin hasar görüp görmediini anlamak için, normalde sadece kalp kasnda bulunmas gereken TnI ve TnT proteinlerinin kandaki oranna baklr. Fakat TnC daha duyarsz bir protein olduundan onun oran bu testte ayrt edici olmaz.
TnI proteini kalp krizi veya baka bir kalp hasarndan sonra saat arasnda kana karr. 1 hafta boyunca kanda dolamaya devam eder. TnT proteini ise TnI proteinine kyasla kana daha çabuk karr. 24 saat içerisinde maksimum düzeye çkar ve 1 hafta boyunca azalarak kanda seyreder.
Kalp krizi üphesi ile gelen hastalara gün içerisinde skça TnI testi yaplr ve kandaki TnI miktar düzenli olarak gözlenir. Test sonucu negatif çkana kadar hasta gözetim altnda tutulur. Test saatte bir tekrar eder. iddetli göüs arlarna ramen bu test negatif sonuç verebilir. Verilen ilaçlar, uygulanan tedavi ile hasta hala iyi hissetmiyorsa yakn zamanda kalp krizi geçirme ihtimali yüksektir.
Eer ritim bozukluu, ani terleme, skma hissi, göüste ar, sersemlik, ba dönmesi, ar yorgunluk gibi rahatszlklarnz varsa, ertelemeden kardiyoloji ya da kalp ve damar cerrahisi bölümlerine bavurup doktor kontrolünden geçmeli, sizden istenen testleri yaptrmalsnz.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ