TSH terim olarak ‘tiroid stimulan hormon’ kelimelerinin baş harflerinin kısaltılmış şeklidir. TSH beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanır ve tiroid bezinden tiroid hormonlarının (T4 ve T3) yapılmasını sağlar. Tiroid bezinden tiroid hormonlarının normal şekilde salgılanması için TSH’ın belirli düzeyde salgılanması şarttır.
TSH yüksekliği kan testleriyle belirlenir. TSH’ın normal değerleri genel olarak 0,,5 mIU/L olarak kabul edilmektedir. Normal aralıklar laboratuvardan laboratuvara farklılık gösterebilse de genel olarak TSH 4,5 mIU/L üstündeyse yüksek olarak değerlendirilmektedir. Bununla beraber çeşitli durumlarda TSH yüksekliğinin değerlendirilmesi farklılık göstermektedir. Örneğin gebelerde TSH’ın daha düşük olması hedeflenir (ilk üç ay 2,5 mIU/L altı, üçüncü aydan sonra 3 mIU/L altı). Diğer taraftan yaş da TSH sınırlarını belirleyen etkenlerden biridir ve 80 yaş üstünde, eğer hastanın şikayeti yoksa TSH 7,5 mIU/L’e kadar normal kabul edilebilmektedir.
Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi), TSH yüksekliğinin en önemli sebebidir. Diğer bir ifadeyle TSH yüksekliği tiroid bezinin az çalıştığının yani az hormon ürettiğinin göstergesidir. Aslında tiroid az çalışınca beyin bu durumu düzeltebilmek ve tiroid hormon seviyesini yükseltebilmek (normale getirmek) için TSH’ı yükseltmektedir.
Tiroid bezinin az çalışmasına sebep olabilecek bütün sebepler TSH yüksekliğine sebep olabilir. Bunlar arasında hashimoto tiroidi, ameliyat veya atom tedavisi sonrası tiroid bezinin az çalışması, iyot eksikliği ve çeşitli ilaçlar sayılabilir. Çok nadiren bazı hastalarda hipofiz bezindeki tümörler ve tiroid hormon direnci ile karakterli durumlar TSH yüksekliğine sebep olabilir.
TSH yüksekliği ile tiroid yetmezliğini belirleyen ana durumlardan birisi tiroitten salgılanan ve T4, T3 denilen hormonların seviyesidir. Başlangıçta TSH yükselmesine rağmen tiroid hormonlarının seviyesi henüz düşmemiş olabilir, yani tiroid hormonları normalken TSH yüksek olabilir. Bu duruma hafif tiroid yetmezliği ( subklinik hipotiroidi) denir. Bu noktada klinik belirti ve bulgular çok hafif olabilir veya hiçbir belirti ve bulgu izlenmeyebilir. Zamanla tiroid hormon seviyeleri de kanda düşmeye başlayabilir ve tiroid yetmezliğinin belirti ve bulguları belirgin hale gelir.
Eğer kanda tiroid hormonları normalse hiçbir şikâyet görülmeyebilir. Fakat bazı kişiler TSH yüksekliği durumunda kanda tiroid hormonları düşmese de tiroid yetmezliği belirti ve bulgularını gösterebilmektedir.
Tiroid hormonları, vücutta birçok sistemin metabolizmasını düzenlediği için, birçok sisteme bağlı belirti ve bulgular görülebilir. Bu kişilerde halsizlik, yorgunluk, unutkanlık, depresyon, kolay üşüme, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, kilo alma ve kilo verememe, kabızlık, göz etrafında şişlik, kolesterol yüksekliği, ses kısıklığı, cinsel isteksizlik, kadınlarda adet düzensizliği ve kısırlık en sık karşılaşılan şikayetlerdir. TSH yüksekliği ve tiroid yetmezliği durumunda bu şikayetlerin biri veya birkaçı olabilir. Diğer taraftan bu şikayetlerin olması, mutlak tiroid hastalığını göstermeyip, diğer sistemik hastalıklara da bağlı olabilir.
TSH düzeyiniz yüksek saptandıysa endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanına başvurmanız gerekir. Doktorunuz öncelikle TSH yüksekliğinin sebeplerini araştıracaktır. Beslenme önerilerine ek olarak gerekli gördüğü durumlarda tiroid hormon tedavisine başlayacak ve tiroid hormon değerlerinizi olması gereken düzeylerde tutmak için belirli aralıklarla sizi takip edecektir.
HÜRRİYET AİLE ÖZEL
TSH; Thyroid Stimulating Hormone denilen tiroit uyarıcı hormondur. T4 (tiroksin), T3 (triiyodotironi) hormonlarının üretiminden TSH sorumludur. Hipofiz bezi, tiroit bezinin uyarılmasını sağlayan TSH üretimini gerçekleştirmektedir. Vücuttaki hormonların düzenli çalışmasında önemli görevi bulunmaktadır. Gerekli düzeyde tiroit hormonu salgılanmazsa hipotiroidi durumu oluşur ve dokulara gerekli düzeyde tiroit hormonu salgılanamaz. Dokular bu durumdan etkilenir ve metabolizma yavaşlar.
TSH ile tiroit bezlerinin ne kadar çalışıldığı görülmektedir. Tiroit bezlerinin çok veya az çalıştığının tespiti hastanın tedavi için önemlidir.
TSH değerlerinin yetişkinlerde yaklaşık olarak mU/L’den fazla olması yükseklik olarak değerlendirilmektedir. Bu durum tiroit hormonlarının düşük seviyede olduğunu gösterir. Hormonların düşük olması hipotiroidizm olarak isimlendirilmektedir. Tiroit düşüklüğüne neden olabilecek durumlar şu şekildedir:
TSH yükselmesine neden olan en önemli nedenlerden birisi de tiroit bezinin az çalışmasıdır. Bu durum tiroit hormonunun az hormon ürettiğini göstermektedir.
Yüksekliğe neden olan sebepler:
Yükseklik durumunda görülen belirtiler şu şekildedir:
Yüksekliğinde tedavi için iç hastalıkları uzmanına veya endokrinoloji uzmanına danışmanız gerekmektedir. Dilerseniz Bulut Klinik üzerinden online veya yüz yüze randevu alabilirsiniz.
Referans değerlerinin altında değer görüldüğünde düşüklükten söz edilir. Tiroit bezinin olması gerekenden daha aktif olduğu, daha fazla hormon ürettiğini göstermektedir. Metabolizmanın hızlanmasına neden olur. Düşüklük hipertiroidizm olarak isimlendirilir.
Düşüklüğe neden olan durumlardan bazıları şunlardır:
Görülen belirtiler ise genellikle şu şekildedir:
Kan örneğinde bakılan TSH için olması gereken değerler mU/ml arasında kabul edilir. Gençlerde isse normal değer mU/ml değerime düşmektedir.
Yayınlanma:
Tiroid bezine diğer hormonları üreteceğini söyleyen TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon) nedir? TSH testi neden yapılır? TSH yüksekliği tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz…
TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon) NEDİR?
TSH tiroid bezine diğer hormonları nasıl üreteceğini söyler. TSH veya tiroid uyarıcı hormon hipofiz bezi tarafından üretilir (beynin tabanındaki bezelye büyüklüğünde bir yapı).
Hipofiz bezi genellikle “ana bez” olarak adlandırılır, çünkü tiroid bezini de içeren diğer hormon üreten bezleri de kontrol eder. Optik sinirlere yakın olan beynin tabanındaki burun köprüsünün arkasında bulunur. Bu bez, beyindeki bir bölge olan hipotalamus ile yakından çalışır.
Hipotalamus, hipofiz bezine daha fazla TSH üretmesini söyleyen tirotropin salgılayan hormonu (TRH) üretir. Hipofiz bezi bir termostat gibi çalışır. Tiroid hormonu seviyelerinin düşük olduğunu algılarsa, daha fazla TSH salgılar.
Tiroid hormon seviyeniz yüksekse, TSH salınımını yavaşlatır veya durdurur.
Boyun dibinde bulunan tiroid bezi de metabolizmanızı ve diğer vücut fonksiyonlarını etkileyen hormonları tiroksin (T4), triiyodotironin (T3) ve kalsitonin üretmesine yardımcı olur. Tiroid boynun ön tarafında bulunan kelebek şeklinde küçük bir bezdir.
Tiroid, bu üç hormonun salınması yoluyla metabolizma ve büyüme dahil olmak üzere çok sayıda farklı vücut fonksiyonunu kontrol eder.
Hipofiz beziniz daha fazla TSH üretirse, tiroidiniz daha fazla hormon üretecektir. Bu şekilde, iki bez doğru miktarda tiroid hormonu üretildiğinden emin olmak için birlikte çalışır. Bununla birlikte, bu sistem bozulduğunda tiroidiniz çok fazla veya çok az hormon üretebilir.
Normal bir TSH aralığı, litre başına 0,4 ila 4,0 milli-uluslararası birim (mIU / L) arasındadır.
TSH TESTİ NEDEN YAPILIR?
Tiroid uyarıcı bir hormon (TSH) testi kandaki TSH miktarını ölçer. Tiroid bezinizin ne kadar iyi çalıştığını kontrol etmek için TSH testi kullanılır. Hipofiz bezinizin salgıladığı TSH miktarını ölçer.
Bu testle çok fazla tiroid hormonu (hipertiroidizm) veya çok az tiroid hormonu (hipotiroidizm) teşhis edilir. Doktorunuz, genişlemiş veya nodüler bir tiroid belirtileri veya bilinen veya şüpheli bir tiroid bozukluğu belirtileri varsa bu testi isteyebilir.
TSH testleri ayrıca yenidoğan bebeklerde hipotiroidi taraması yapmak ve kadınlarda doğurganlık problemlerini teşhis etmek için kullanılır.
TSH seviyeleri gün boyunca değişebilir, bu yüzden bu testi sabahın erken saatlerinde yaptırmak en iyisidir.
TSH seviyeleriniz normal değilse doktorunuz daha fazla test isteyebilir.
TSH YÜKSEKLİĞİ NEDENLERİ
– Hipotiroidizm
– Hipofiz bezinin alınması
– Tiroid hormon direnci
– Hashimoto Tiroidit
– Konjenital Hipotiroidi
– Hipoz Adenomu
– Hipertiroidi tedavisi için kullanılan radyoaktif iyot ve anti tiroid ilaç kullanımı gibi tedaviler
– Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi
– Lityum içeren ilaçlar
– İyot yetersizliği
– Antidepresanlar, kolestiramin ve kolestipol içeren kolesterol düşürücü ilaçlar, kortikosteroit ve adrenokortikosteroit ilaçların yan etkisi
– Aşırı miktarda kalsiyum veya demir takviyesi alımı
– Östrojen desteği almak (doğum kontrol hapı kullanmak vb.)
– Sıklıkla tiroid hormonunu azaltan gıda tüketmek (karalahana, çiğ karnabahar, kırmızı turp vb.)
TSH YÜKSEKLİĞİ TEDAVİSİ
TSH yüksekliğinde öncelikle hastanelerin endokrinoloji bölümüne gidilmelidir. TSH değeri yüksek olan hastalarda hipotiroidi tedavisi uygulanarak değerler düşük tutulmaya çalışılmaktadır. TSH yüksekliğinde T4 hormon seviyesi düşük kalmaktadır. Bu durumu yaşayan hastalarda; aşırı halsizlik hali, el ve ayaklarda üşüme hissi, ses kısılmaları, vücudun belli bölümlerinde şişlikler (el, yüz, göz), kuru cilt yapısı, saç ve deri döküntüleri, kilo artışına meyil, uyku bozuklukları ve depresyon hali, adet dönemi düzensizlikleri, çok fazla terlememe, dikkat dağınıklığı, kan değerlerinde düşüklük ve b12 vitamin eksikliği gibi belirtiler görülmektedir.
Teşhis edilen TSH yüksekliğinin düşürülmesi için uzman kontrolü şarttır. Bu durum kimi zaman kısa sürede kendiliğinden düzene girebiliyor olsa da, çoğu zaman hayatınız boyunca dikkat etmeniz gereken bir tedavi süreci gerektirebilir. TSH değeri düşük tutulması için mutlaka iyotlu tuz tüketilmelidir. Ancak bunun için doktorunuza danışmakta fayda vardır. Diğer taraftan soya içerikli gıdalar, turp, lahana, brokoli, ıspanak, yer fıstığı, mısır, böğürtlen, şeftali gibi tiroid bezleri üzerinde etkisi olan sebze ve meyvelerin tüketilmesi önerilmektedir.
İlginizi ÇekebilirKan tahlili sonucu sorgulama nasıl yapılır?ailebüyümedepresyonEkonomiinternetkanserMısırnasıl yapılırSağlık