Tüp Bebek Transfer Sonrası Uçak Yolculuğu

Tüp Bebekte Embriyo Transferi Süreci

Embriyo transferi, tüp bebek tedavi aşamalarında en kısa sürede tamamlanan aşamadır. Yaklaşık olarak 5 dakika süren bu işlem, kısa sürede oldukça titizlik ve uzmanlık isteyen bir süreçtir. Transfer aşamasında yapılabilecek en ufak hata, tedavinin gidişatını olumsuz etkileyebilir. Bu sebeple de yalnızca uzman ve tecrübeli kişiler tarafından yapılması gerekmektedir. Embriyo transferinde anne adayının sakin kalması için lokal anestezi uygulanabilir. Genel anestezi uygulanmasına gerek yoktur. Embriyo transferinden sonra anne adayının merkezde birkaç saat dinlenmesi gerekir. Ardından evine dönebilmektedir.

1 ) Embriyo transfer işlemi ne kadar sürer?

Embriyo transferi oldukça kısa sürede tamamlanmaktadır. Bu süre yaklaşık olarak dakikadır. Anne adayı herhangi bir ağrı ya da acı yaşamamaktadır. Bu sebeple de genel anestezi uygulanması gerekmemektedir. İşlemden sonra anne adayı merkezde 2 saat dinlenip evine gidebilir. Transferin gerçekleştirildiği gün annenin kendini fiziksel ve psikolojik olarak yormaması önerilmektedir.

2 ) Embriyo transferi ne zaman yapılır?

Tüp bebek tedavisinde anne adayının yumurtalıklarının uyarılması aşaması sona erdiğinde, istenilen olgunluğa ulaşmış yumurtalar yumurta toplama aşaması ile toplanır. Bu aşamada eş zamanlı olarak baba adayı sperm örneği verir. Sperm örneği veremeyen baba adaylarından mikro TESE yöntemi ile sperm hücresi alınabilir. Alınan bu sperm ve yumurta hücreleri döllenmeye uygun olarak hazırlanır. Hazırlandıktan sonra ise döllendirilir. Döllenen yumurta yani embriyo 2 ya da 5 gün izlenir. Bu günlerde embriyoların kalitesi ve hücresel yapısı incelenir. Transfer ise döllenmeyi takip eden 2. Ya da 5. Günde yapılmaktadır. Transfer gününe embriyo hücrelerine bakılarak karar verilir.

3 ) Embriyo transferi nasıl yapılır?

Anne adayı, muayene pozisyona alınır.  Ardından spekulum uygulanır. Bu işlemden sonra ise rahim ağzı özel solüsyonlarla temizlenir. Bu sayede enfeksiyon riski minimuma indirilir. Ardından embriyologlar tarafından teker teker incelenmiş ve değerlendirilmiş olan embriyolardan, en kalitelisi seçilerek katater adı verilen bir alet ile anne adayının rahmine transfer edilir. Bu işlemde kaç embriyo transfer edileceğine ise annenin durumuna bakılarak karar verilir. Çoğul gebeliklerin önlenmesi açısından, anne adayı 35 yaşından küçükse ve ilk iki tüp bebek denemesi ise yalnızca bir embriyo transferine izin verilmektedir. Ancak yaşı büyük olan adaylarda, embriyo kalitesinde azalma meydana geleceği için, transferi sağlanacak olan embriyo miktarı da daha fazla olur. Embriyo tabakasının kalın olması durumunda, lazer sayesinde tabaka inceltilerek, daha sonra transfer işlemi sağlanır.

4 ) Embriyo transferinin ardından hangi ilaçlar kullanılır?

Transferden sonra embriyonun tutunma şansının arttırılacağı ilaçlar verilmektedir. İlaçlar; doktor tarafından reçete edilmelidir. Kullanım şekli, dozlar doktor tarafından bildirilecektir. Gerekli görüldüğü durumlarda vitamin ilaçları da verilebilir. İlaçların doktor talimatına uygun olarak, düzenli saatlerde alınması oldukça önemlidir.

5 ) Embriyolar transfer edildikten ne kadar süre sonra hamilelik testi yapılır?

Embriyo transferinden 12 gün sonra gebelik testi yapılmaktadır. Bu sürede gebelik ultrasonda izlenemeyecek kadar küçük olduğu için ultrason yapılmamaktadır. Yapılan gebelik testi, her sağlık merkezinde standart olduğu için anne adayının tüp bebek merkezine gitmesi şart değildir. Bununla beraber Gün yaklaşık olarak adetin yaşanacağı dönem olduğu için bu süreçte kanama yaşanabilir. Ancak bu kanama kimi zaman embriyonun yerleşmesinden dolayı yaşanabildiği için kanama olsa da olmasa da mutlaka gebelik testi yaptırılmalıdır.

6 ) Hastaya ultrason muayenesi ne zaman yapılır?

Yapılan kanda gebelik testinden sonra şayet anne adayının gebe olduğu tespit edilmiş sei iki hafta sonra ultrason kontrolüne gidilmesi gerekir. Ultrason işleminde, gebelik kesesinin görülmesi gerekmektedir. Şayet gebelik kesesi mevcut değilse dış gebelik akla gelmelidir.

7 ) Embriyo transferinden sonra hastada ağrı ya da kanama olur mu?

Embriyo transferinden sonra bazı anne adaylarında lekelenme tarzı kanamalar meydana gelebilir. Bu durumda kanama, akıntı şeklinde ve lekelenme şeklinde görülmektedir. Kanamanın aşırı olması ya da anne adayının ciddi şekilde ağrı duyması beklenmeyen sorunların işaretidir. Bu durumda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır. .

8 ) Embriyo dondurma ve dondurulmuş embriyo transferi nedir?

Geliştirilen embriyolar, çeşitli durumlarda oldukça kaliteli olabilir. Bu durumda rahme transfer edilen embriyo dışında kaliteli embriyolar kalabilir. Bu embriyoların dondurularak saklanması oldukça önemlidir. Olası bir tüp bebek başarısızlığında ya da ileride kardeş yapma düşüncesi söz konusu olursa, dondurulmuş bu embriyolar, tüp bebek tedavi aşamalarının hepsi geçilmeden kullanılabilir. Böylece zaman ve maliyet tasarrufu da sağlanmış olur.

9 ) Embriyo transferinden sonra cinsel ilişki nasıl olmalıdır?

Cinsel ilişki aralığında doktorun önereceği süreye uyulması ve bu süreler içerisinde ilişkinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Daha çok, hamilelik testi yapılana dek, cinsel ilişkiye girmek yasaktır. Ancak hamilelik testinde, pozitif bir sonuç alınmış ise, aynı şekilde doktor izin vereceği süreye dek cinsel perhiz uygulanması gerekebilir.

10 ) Embriyo transferi sonrası kullanılacak ilaçlar nelerdir?

Embriyo transferinden sonra daha çok progesteron içeren ilaçların kullanılması önerilmektedir. Bu sayede embriyonun tutunma şansı artacaktır. Bu ilaçlar; vajinal jel ya da tablet şeklinde olabilir. Bunun dışında enfeksiyon oluşumunu engellemek için de ilaçlar kullanılabilir. Bunun dışında vitamin ya da farklı ilaçlar reçete edilmiş ise doktor talimatlarına uygun olarak kullanılmalıdır.

11 ) Embriyo transferinin ardından yapılması ve dikkat edilmesi gereken durumlar nelerdir?

• Egzersiz ve spordan uzak durulmalıdır.
• Fiziksel olarak yorucu aktivitelerde bulunulmamalıdır.
• Stresten uzak durulmalıdır.
• Anne adayı günlük işlerine devam edebilir, kendini yatağa hapsetmek zorunda değildir. Fakat aşırı yorulacağı ya da fiziksel olarak zarar görebileceği aktivitelerden uzak durmalıdır.
• Transfer işleminden sonraki 1 gün duş, banyo yapmamalısınız, daha sonra serbesttir. Duşun ayakta yapılması önerilir.
• Doktorunuzun bilgisi olmadan herhangi bir ilaç kullanmamalısınız.
• Uçak yolculuğunda herhangi bir sakınca bulunmaz. Yalnızca transferin gerçekleştiği gün yolculuk yapılmayarak, dinlenilmesi gerekmektedir.

Bayram ve tatiller ülkemizde çeşitli zamanlarda tatil imkanı sağlayacak kadar uzun olarak yaşanmaktadır, dolayısıyle seyehatlerinizden birini hamileylen gerçekleştirmeniz yüksek olasılıklıdır.   Yoğun çalışma ortamındada bol bol üçağa binmeniz gerekiyor olabilir.  Hamilelik süreci 9 ay gibi uzun bir süre olduğundan özellikle de yaşadığımız çağda insanlar çeşitli nedenlerle seyahat ihtiyacı duymaktalar, hemen söylemeliyim ki eğer gebelik sorunsuz başlamışsa seyahat edilmesinde hiçbir sakınca yoktur.  Ancak uçak, araba ya da gemi ile seyahat ederken bazı tedbirler alarak gezinizi bir kabusa çevirmekten kurtulabilirsiniz.

1. Her şeyden önce kullanacağınız seyahat aracına ve gideceğiniz yerin özelliğine göre giyinmelisiniz.   Örneğin uçak yolculuğu yapacaksanız daha bol giysileri tercih etmeli ve sıcaklığı kontrol etme şansınız olmayacağı için yanınıza üzerinize alabileceğiniz şal türü ilave giysiler bulundurmalısınız.   Aynı şartlar otobüs yolculuğu için de geçerlidir. Tabii mümkün olduğu kadar kısa mesafeli yolculukları tercih ederseniz daha iyi olur. 

 Eğer uzun yola gitmek durumundaysanız o zaman her saat oturduğunuz yerden kalkıp dakikalık yürüyüşler yapmalısınız.  Kendi aracınızla yolculuk yapıyorsanız yine her saat başı aracınızı durdurarak kısa yürüyüşler yapmak kan akımının düzene girmesi açısından yararlıdır.  Emniyet kemerinizi ise karnınızdan geçmeyecek omuz üstünüzden koltuk altınıza doğru gelecek şekilde ve karın altından kavrayacak şekilde bağlamanız yararınıza olacaktır.

2. Hamilelikte su ihtiyacı çok arttığından yanınızda mutlaka su bulundurmalısınız.

3. Kan şeker düzeyleri gebelerde çok değişken olduğundan yanınızda atıştırmak için bisküvi türü gıdalar olmalıdır.

4. En az bunlar kadar önemlisi gebeliğinize ait tüm kayıtların bir örneği yanınızda olmalıdır, kan grubunuzu yansıtan görünüz bir kimliğin yanınızda bulunmasında yarar vardır.  Herhangi bir sorun halinde başvuracağınız sağlık kuruluşunda bunlar sizin ve sizi tanımayan doktorunuz için son derece faydalı olacaktır.   Günümüzde minik taşınabilir bellek birimleri (USB stick) çok yaygınlaşmış ve ekonomiktir ( TL)  bir tane edinip dokümanlarınızı bilgisayarda taratıp içine kaydetmeniz ve daima anahtarlığınızda asılı tutmanız yararınıza olacaktır.

1 ) Hamileliğin sağlamasının ardından genetik sorunlar teşhis edilebilir mi?

Evet teşhis edebilmek mümkündür. Hamilelik dönemi boyunca, uygulanması gereken bir takımı tarama testler vardır. (11 ile 14 tarama testi &#; ikili test &#; üçlü test ) Yapılan bu tarama testleri, hamilelik dönemi içerisinde ki genetik risk ile alakalı doktorlara genel bilgi verir. Böyle bir risk ile karşılaşılması halinde,  ile  haftalar arasında fetusun eşinden biyopsi uygulanarak veya 16 ile 18 hafta arasında bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan örnek alınarak, bebeğin kromozom analizinin incelenmesi mümkündür. Aynı zamanda yapılacak olan ultrason muayenesinde de, bu konu ile alakalı olarak doktorlara yardımcı olmaktadır.

2 ) Hamilelik dönemi boyunca jinekolojik sorunlar ve tüp bebek başarısı

• Tüplerde herhangi bir şişme oluşması halinde, (hidrosalpinks) şişmiş olan tüp ya da tüplerin, tüp bebek tedavisinden önce laparoskopik olarak çıkarılması lazımdır. Eğer çıkarılamazsa, yine laparoskopik olarak rahim ile arasında ki ilişki kesilmelidir. Şiştiği teşhis edilen tüp ya da tüplerin çıkarılması, oluşacak hamilelik oranını artırarak, oluşabilecek dış gebelik oranını da azaltır.
• Tüp bebek tedavisi öncesi, yumurtalıklarda 4 cm&#;nin üzerinde olan çikolata kisti teşhis edilmesi halinde, bu kistin laparoskopik olarak alınması gereklidir. 4cm&#;nin altında olduğu zamanlarda herhangi bir müdahaleye gerek yoktur.
• Tüp bebek tedavisi öncesinde 4 cm&#;nin altında çikolata kisti olması halinde, bu kistin tedavi öncesi iğne ile aspire edilmesi, enfeksiyon kapma ihtimalini arttırdığı için önerilmez.
• Tüp bebek öncesi, 1 cm&#;den büyük fonksiyonel olmayan (estradiolün 60 pg/ml altında olması, endometrial kalınlığın 5 mm&#;nin altında olması) kistlerin tedavi öncesi iğne ile aspire edilmesi gerekmektedir.
• Polikistik yumurtalık hastalığının mevcut olması, tüp bebek için olumsuz değil tam tersine olumlu bir durumdur.

3 ) Yumurta toplama işleminden sonra yapılması gerekenler nelerdir?

Yumurta toplama işleminin uygulandığı gün, başarılı bir implantasyon için endometriumu gerekli bir seviyede kalın tutmaya destek olması için, progesteron kullanmaya başlayacaksınız. Yumurta toplama işleminin ardından uygun görüldüğü taktirde, herhangi bir eczaneden Crinone Jel % 8’ alınması gerekebilir. Bu ilacın kullanımı ile ilgili, doktorlar ve hemşireler size gerekli bilgiyi verecektir. Aynı zamanda kullanım ile ilgili bilgi, paketinizin içinden çıkmaktadır. Bu ilaç günde 2 defa (sabah ve akşam) hamileliğin ci haftasına kadar düzenli bir şekilde kullanılacaktır.

Yumurta toplama işleminin ardından, klinikte yaklaşık 1 ile 2 saat arasında dinlenmeniz gerekecektir. İyileşme süresi çok kısa olduğu için, 2 ile 3 saat içerisinde genel hayatınıza dönebileceksiniz.

İlk önce, yumurta toplama işlemi esnasında alınan folikül ile işleme alınacak, ardından gün içerisinde döllenme işlemi için ICSI prosedürü yapılacaktır. ICSI prosedüründen 1 gün  sonra, döllemenin son hali ile ilgili bilgilendirileceksiniz. İsterseniz, yumurta toplama işleminden 24 saat sonra, kliniği arayarak veya gelerek, kaç adet embriyonuz olduğu ile ilgili doktorlardan bilgi alabilirsiniz.

4 ) ‘’Eve canlı bebek götürme’’ oranı nedir?

Bu oran, ortalama olarak %38 civarındadır. Hastaları ilgilendiren ana değerin de, sonuncusu olması gerekmektedir.
3 kez yapılan başarısız denemeden sonra, aileler için hamilelik elde etme şansı ne yazık ki çok arttırmamaktadır. Embriyo transferinden önce gerçekleştirilen  genetik araştırma, laboratuvar koşulları içerisinde suni bir ana rahmi meydana getirilmesi, sperm seçimi için uygulanan tekniklerin değiştirilmesi gibi ek uygulamalar yapılmaktadır. Ancak gerçekleştirilen bu yöntemlerin, tedavide sağlanacak olan başarıyı ciddi oranda artırdığı ile alakalı olarak yeterli ispat bugün için bulunmamaktadır.

5 ) Embriyo transferi sonrası cinsel ilişki

Embryo transferinin ardından, cinsel ilişkiye giren ya da girmeyen anne ve baba adayları arasında, hamilelik oranı bakımından herhangi bir fark gözlenmemiştir. Hatta yapılan bir çalışma, embryo transferi ardından 48 saat içinde cinsel ilişkiye giren hastaların, hamilelik değerlerinde yükselme olduğu tespit edilmiştir. Bu durumdan, sperm sıvısı içinde yer alan bir takım bağışıklık maddelerinin, rahmin döllenen embriyoyu kabul etmeme ihtimalinde azalma oluşturmasının sorumlu olduğu kanısına varılmıştır.

Ancak tüp bebek tedavisi sonrası, cinsel ilişkiden doğabilecek mekanik travmaların, büyümüş yumurtalıklarda, hele ki ovaryan hiperstimülasyon sendromu gelişmiş ise, yırtılmalar neden olan ağrı ya da kanamalara sebep açma potansiyelinden dolayı, bir grup uzman embriyo transferinden sonra, cinsel ilişkiye girilmesini tavsiye etmemektedir. Ancak gene de bu husus ile ilgili netleşmiş bir fikir birliği bulunmamaktadır.

6 )  Embriyo transferi sonrası yatmanın gerekliliği, gerekli ise süresi

Embriyo transferi sonrasında, hemen ayağa kaldırılan hastalar ile, yarım saat yatırıldıktan sonra kaldırılan hastalar arasında, hamilelik oranları bakımından herhangi bir fark gözlenmemiştir. Hatta ve hatta, uzun süre yatmanın meydana getirdiği stres ve endişeyi arttırarak, olumsuzluk yaratacağı hakkında bir takım çalışmalar da literatürde mevcuttur.

7 ) Kullanılması gereken ilaçlar nelerdir?

Bu dönem içerisinde, rutin bir şekilde kullanılması gereken en önemli ilaç, progesteron içeren preperatlardır  (Crinone,proginex ,utragestane) .  Bunun haricinde, eğer başlanılmış ise coraspin veya bebek aspirini ve folik aside de devam edilmesinde herhangi bir sakınca yoktur. Sayılan bu ilaçların haricinde, başka bir ilaç tavsiye edilmez. Bu süreç içerisinde meydana gelebilecek tedavi ile  alakalı olmayan ağrılarda parasetamollü ağrı kesicileri kullanmak,  çok fazla ağrı çekmekten daha fazla tercih edilir  bir eylemdir.  Aynı şekilde tansiyon tiroit şeker vb sebeplerden dolayı kullanılması zorunlu olan ilaçlarda, doktordan habersiz kullanmayı durdurmamak gerekmektedir.

8 ) Embriyo transferinin ardından izin kullanılması

Anne adayının, çalışmaya bir müddet ara vermesi ile izin kullanmasının hamilelik oranlarında herhangi bir artış oluşturmadığını göstermektedir.  Hatta çalışılmadığı zaman, anne adayında meydana gelen stres ve endişenin, beklenenden daha çok olumsuzluk yaratabilmesi de mümkündür. Aynı şekilde anne adayının, embriyo transferinin ardından bekleme dönemini yalnız bir ortamda geçirmesi, bu dönem içerisinde başka kişilerden alabileceği pozitif yardımın olmaması sonucunu da yaratabilir. Bu sebepten dolayı, stresli ya da toksik kimyasallara maruz kalınan bir işte çalışan anne adaylarına embriyo transferi sonrasında izin kullanılması önerilirken, diğer anne adaylarına izin önerilmemektedir.

9 ) Embriyo transferinden sonra fiziksel aktivite ve spor

Embriyo transferi ardından uygulanan kardiyovasküler yüklenme, yaratıcı ağır fiziksel aktivite ve sporun, bu tip yüklenmenin olmadığı gruba göre, hamilelik oranlarında azalma ile beraber düşük riskinde yükselme olduğu bir takım çalışmalar sonucu teşhis edilmiştir. Bu tarz aktivitelerin meydana getireceği mekanik sarsıntının, rahme yapışma döneminde ki embriyoyu yerinden sarsması, bu olumsuzluğun en muhtemel sebebidir. Bu sebepten dolayı, embriyo transferi yapıldıktan sonra, anne adaylarına yoğun ve ağır spor uygulamalarından kaçınmaları tavsiye edilirken, yürüyüş gibi hafif ve gerekli egzersizlerin, herhangi bir olumsuzluk yaratmayacağı bildirilmektedir.

10 ) Sigara ve içki

Sigara tüketiliyor ise, azaltılmalıdır. Çünkü sigara, rahmin kanlanmasını olumsuz bir şekilde etkiler. Fakat sigarasızlık ve nikotin bağımlılığı, stresinizi ciddi bir oranda artırıyor ise, belki de kontrollü bir şekilde içilen bir iki tane sigara, içmemekten daha iyi olabilir.  Bilinç kaybı yaşanmayacak derecede çok az alkolün de, tedavi süresince herhangi bir zararı gözlenmemiştir.

Diğer bilinmesi gerekenler

Özellikle de sauna gibi aşırı sıcak ve nemli mekanlardan uzak durmak, oluşabilecek bir enfeksiyon sebebi ile  havuza girmemek, genel yaklaşımlardandır.  Çok yormadığı sürece,  seyahat etmekte de herhangi bir sakınca yoktur. Uçak yolculuğu da, aynı şekilde sakıncalı olarak görülmemektedir.

Transferden sonra ne zaman banyo yapabilirim?

Transferden işleminden 1 gün sonra, ılık olması şartı ile duş alabilirsiniz. Sıcak banyodan uzak durmanız önerilmektedir.

Başarısız bir denemeden sonra ne kadar ara vermek gerekiyor?

2. denemeyi uygulamak icin, 1 ay ara vermek gerekir.  Daha uzun süre ara verilmesi ile, daha kisa ara verilmesi arasında, tedavinin basarisi ile ilgili herhangi bir fark yoktur bu noktada asıl önemli olan şey, eşlerin psikolojisi ile beraber, maddi durumudur. Kendini maddi ve manevi olarak hazır hisseden eşler, çok fazla ara vermeden yeniden deneme yapılabilir.

Transfer sonrası rahat olmaya çalışın

Genel bir şekilde stres, üzüntü ve endişeden kendinizi uzak tutmaya gayret edin. Kendinize ve bebeğinize güvenin. Anne hissiyati ile vücudunuz onu yaşatmak, o da hayata tutunmak için ne gerekiyorsa yapacaktır.  Doğal dışı yaptıklarınız bir bakıma ters etki yaratabilir.  Kısacası, başkalarının doğruları ile değil, kendi doğrularınız ile yaşayarak, bir şeyleri sizin  tercih etmeniz oldukça önemlidir.

Embriyo transferi sonrası özel bir diyet var mıdır?

Transferin uygulanmasının ardından, yapılması gereken özel bir diyet yoktur. Fakat progesteron iğneleri ile beraber kullanılan progesteron jel ve tabletler, bağırsak hareketlerini azaltarak,  kabızlığın görülmesine sebep olabilir. Bu tür sebeplerden dolayı,  günde minimum 1,5 litre su tüketmeniz, lifli besinleri tercih etmeniz, kabızlık bakımından yararlı olabilir.