Yazar:Sunay Akın
Yayın Evi: İş Bankası Kültür Yayınları
İSBN:
Sayfa Sayısı:
Trabzon'un en ünlü terzilerindendi Tuncay Bey Dükkânının rafları aldığı siparişlerin kumaşlarıyla doluydu. Genç adam modayı takip eden, yenilikçi biri olduğu için onun diktiği bir elbiseye sahip olmak isteyenler, araya hatırı sayılan insanları koyarlardı: "Şu bizim komşunun mantosunu bir zahmet sıkıştırıver!.."
Kedilerinin pençelerinin balık koktuğu bu kentte, bir gün, on yedi yaşında bir genç kız girer Terzi Tuncay'ın dükkânından içeri. Yanında annesi, elinde ise bordo renkli bir kumaş vardır. Kendisine bir ceket dikmesini ister genç terziden. Aşk tanrısı Eros'un attığı ok Tuncay Bey'in kalbini delmeden önce, içeri giren genç kızın güzelliği karşısında, tuttuğu iğne eline batmıştır çoktan!
Terzi Tuncay genç kızı provaya çağırmaya başlar. Hem de yalan yere ve kaç kere!.. Hatta bir seferinde şu türküyü bile mırıldanır, hafiften:
Sen yağmur ol, ben bulut
Maçka'da buluşalım
Ölçü iyice alınmıştır!.. Bordo renkli ceket tamamlanır sonunda.
Üç tane düğmesi vardır bordo ceketin İşte ben, o ceketin ortanca düğmesiyim! ()
Tuncay terzihanesi kitap yorumu: Selam arkadaşlar Sunay Akın Tuncay Terzihanesi. Sunay Akın'ın girişte anlattığı bir olayla başlayıp , başka zamanlarda, başka ülkelerde , farklı olaylarla bağlantı kurarak geliştirdiği, finali bambaşka bir yaşanmış gerçeklikle noktalayan , masal gibi anlatımıyla birçok farklı tat da derlemenin olduğu başarılı ve naif bir eser Sunay Akın'ın babasının terzi oluşu ile ilgili hikaye de kitabın içinde olup kitaba ismini ,kapağa desenini bu hikaye vermiştir. . Bazen hüzünlendirip, bazen ilk defa duyduğunuz bir bilgiyle donatılıp, bazen yok canım o kadar da değildir dediğiniz gülümseyerek ilerlediğiniz bir kitap . Not: fotoğraf zor koşullarda tuhaf bakışlar altında çekilmiştir o yüzden fotoğraf da çay ,kahve yoktur . . #bookshelf #bookblogger #bookphotography #book #kitapönerisi #kitaptavsiyesi #kitap #kitapokumak #sunayakın #tuncayterzihanesi #naturephotography #photooftheday #day #autumn #coffee (Elif Kübra OĞUZ)
Sevdiğim yazarlardan Sunay Akın kendi babasından başlayıp yine çeşitli hikayelerle ufkumu açan bir kitap yazmış. Kah gülümsedin kah üzüldüm. Herek olay örgüsü gerek karakterleri birbirine bağlayışı artık klasik Sunay Akın stili diyebileceğim bir anlayış sağladı. (Serkan Özdemir)
Öykülerle tarihi anlatım tarzıyla klasik kendine has tarzı var yazarın yine bu romanla ayrı öyküyle birinden bir diğerine kapı açıyor.Dönme dolap hikayesiyle dans konusunu ele alır,tarihi mekanlara;Galata’ya,Kız Kulesi’ne götürür,Tuncay Terzihanesiyle Aşk Tanrısı Eros’un attığı ok ile filizlenen aşktan yola çıkar,”Sudaki Us”ta da suyun önemine varır. “İnsan suyu us’unu kullanarak evcilleştirmiştir.”diyerek bir çok bilgi fısıldar tarihten,ve ayrıca Cin Ali kitapları için yaptığı yorum üzerine inceden bir ayar verir Cem Yılmaz’a. (R Hazan Orhan)
Sunay Akın - Tuncay Terzihanesi kitabı için internette en çok yapılan aramalardan birisi de Tuncay Terzihanesi PDF linkidir. İnternette ücretli olarak satılan çoğu kitabın PDFleri bulunmaktadır. Ancak bu PDF'leri yasal olmayan yollarla indirmek ve kullanmak hem yasalara hem de ahlaka aykırıdır. Yayın evlerinin sitesinden PDF satılıyorsa indirebilirsiniz.
Şükrü Sunay Akın (d. 12 Eylül ), şair, yazar, gazeteci, araştırmacı, tiyatro oyuncusu.
12 Eylül tarihinde Trabzon'un Maçka ilçesinde doğdu (bu yüzden 18 yaşından beri doğum gününü kutlamamaktadır). Ailesi, onun daha iyi eğitim görebilmesi için, 10 yaşındayken İstanbul'a taşındı. Lise öğrenimini İstanbul Haydarpaşa Lisesi'nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Fizik Coğrafya Bölümü'nden mezun oldu.
İlk şiirini, Meteoroloji Müdürlüğü'nde çalışan bir memurun kızına yazar. Henüz 9 yaşındadır. Kızın isminin baş harflerinin dizelerini oluşturduğu şiiri, evlerinin terasında bulunan odunluk kapısının iç kısmına yazar. Kız, balkona geldiğinde odunluğun kapısını açar mahsusçuktan!. Ama şiir kızın gözüne hiçbir zaman takılmaz. Sunay Akın yıllar sonra (ki bir şairdir artık) çocukluğunun geçtiği Trabzon'a gittiğinde, sert geçen bir kışta, içindeki odunlarla birlikte kapının da sökülüp yakıldığını öğrenir. Şairin ilk şiiri "hava muhalefeti" nedeniyle kayıptır!.. yılında yayınlanan ilk şiiri de bir sobanın içinde kütürdeyen odunu anlatır! İlk şiir kitabı 'da "Makiler" adıyla yayınlanır. Arkadaşlarıyla birlikte 'da Yeni Yaprak şiir dergisini ardından, yılında da Olmaz adlı şiir dergisini çıkardı. Adını Cemal Süreyya'nın koyduğu bu kitabı "Antik Acılar, Kaza Süsü, 62 Tavşanı" izler.
yılında Halil Kocagöz Şiir Ödülü'nü Noktalı Virgül adlı dosyasıyla aldı. yılında ise Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü'nü Makiler şiiri ile kazandı.
Anlık ilhamlara dayanan ve genellikle kısa olan şiirleri, Orhan Veli'nin şiirindeki bazı özelikleri günümüzde sürdüren bir yapıya sahiptir. Ayrıca, bu tür şiirlerde genellikle rastlanmayan, yumuşak, lirik bir tonu vardır. Şiirlerinde özellikle ince yergi ögelerini kullanmadaki rahatlığı ile dikkat çeker. Cemal Süreya'nın etkisinde sürdürdüğü şiirlerde, dil oyunlarına dayalı yoğun bir alaycılık ve şaşırtma; çocuklar ve hüzünle birlikte şairin ilgi ve duyarlılığını göstermektedir.
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde ders verdi, Müjdat Gezen Sanat Merkezi'nde 5 yıl boyunca hem ders verdi hem ders aldı. Bu deneyimin de yardımıyla, tek kişilik oyunlar hazırlayıp oynamaya başladı. Türkiye'nin çok sayıda merkezinde ve yurtdışında (Frankfurt, Nürnberg, Londra) sayısız kez tek kişilik oyunlarını sergiledi. Halen Sunay Bey Tarihi adlı gösterisini sunmaya devam etmektedir.
23 Nisan tarihinde 11 yıldır dünyanın dört bir yanından topladığı oyuncaklarla, yıllardır hayalini kurduğu İstanbul Oyuncak Müzesi'ni Göztepe, İstanbul'da ailesine ait dört katlı tarihi bir konakta açtı. Müze, Türkiye'de türünün ilk ve tek örneği olup, Avrupa Konseyi'ne bağlı Avrupa Müze Forumu (European Museum Forum) tarafından verilmekte olan Avrupa Yılın Müzesi Ödülü'ne yılı için aday olmuştur.
TRT 2 ve CNN Türk'te "Stüdyo İstanbul", "İzler", "Akşama Doğru", "5N1K" gibi kültür sanat programları ve belgeseller hazırlayan ve bunlara katkıda bulunan Sunay Akın, TV8'de de "Gezgin Korkuluk" ve "Mahya Işıkları" adlı programları hazırlayıp sundu.
Yaşam Radyo, Radyo Kent ve Best FM'de radyo programları yaptı. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi ve Müjdat Gezen Sanat Merkezinde öğretim görevlisi olarak ders verdi.[5] Atv'de Hıncal Uluç, Haşmet Babaoğlu ve Nebil Özgentürk ile birlikte "Yaşamdan Dakikalar"da yer aldı. Skyturk'ta "Hayat Deyince" programını sunmuştur.
Kitap Türü:Deneme
Sunay Akın
Deneme
Kalede 1 BaşınaOnlar Hep OradaydıKırılan CanlarKule CanbazıTuncay TerzihanesiAyçöreği ve DenizyıldızıGeyikli Parken iyi kitaplaryeni çıkan kitaplaren çok satan kitaplarokunması gereken kitaplaren çok okunan kitaplar temel eserbedava kitapeditör olkitap bağışıGün Olur Asra BedelTutunamayanlarAcımakCamdaki KızHayvan ÇiftliğiSokrates'in SavunmasıUzun HikayeAlice Harikalar DiyarındaHaritada KaybolmakKraliçeyi Kurtarmakİçimdeki MüzikÇalıkuşuÇocuk KalbiKüçük Kara BalıkİntibahBülbülü ÖldürmekBeyaz Zambaklar ÜlkesindeDon KişotSineklerin TanrısıToprak Anaİnce MemedSatrançİki Şehrin HikayesiVadideki Zambakİçimizdeki ŞeytanSergüzeştBeyaz GemiAraba SevdasıYabanİnsan Ne İle YaşarKüçük PrensDönüşümBeyaz DişSaatleri Ayarlama EnstitüsüFareler ve İnsanlarSol AyağımSuç ve CezaSefillerSimyacıŞeker PortakalıKürk Mantolu MadonnaMadalyonun İçiEsir Şehrin İnsanlarıÜç Anadolu Efsanesi Köroğlu, Karacaoğlan, AlageyikYeraltından NotlarSait Faik Seçme HikayelerRüzgarı Dizginleyen ÇocukSabahattin Ali Bütün ÖyküleriSadako ve Kağıttan Bin Turna Kuşu
A1 A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum TÜRKÇE SÖZLÜK (TDK)’TEN HAREKETLE ’TEN ’E DİLİMİZDEKİ BATI KÖKENLİ SÖZCÜKLER The West Origin Words Based On Turkish Dictionary (Tdk) Since To Dr. Hanifi VURAL * Tuncay BÖLER * ÖZET Bu makalede ’ten ’e Türkçedeki batı kökenli sözcüklerin yoğunluğu üzerinde durulmuştur. Bu yapılırken, Türkçe Sözlük (TDK)’ün ve yıllarındaki baskıları esas alınmış, söz konusu baskılarda yer alan batı kökenli sözcükler taranmış ve listelenmiştir. Listeler sonucunda ortaya çıkan durum, makalede yazım farklılıkları, milliyet değişiklikleri, milliyeti verilmeyip özel adlara veya kısaltmalara dayandırılan sözcükler, kullanımdan düşen sözcükler, 61 yılda dilimize giren sözcükler başlıkları adı altında verilmiştir. Yazının son bölümüne, Türkçe Sözlük’ün ve baskılarında yer alan batı kökenli sözcüklerin sayısını gösteren tablo eklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkçe, Türkçe Sözlük, batı kökenli sözcükler. ABSTRACT In this article the usage of west origin words in Turkish language is mentioned. While studying this, Turkish Dictionary printed between and was essentially taken into consideration and the west origin words in these dictionaries were scanned and listed. They were categorized under the following topics; differences in writings, different nationalities (changes in nationalities), the words based on abbreviations and proper nouns whose nationalities were not given and the words which have come into our language within 61 year. In the last part of the article, a table showing the number of west origin words that exists in Turkish Dictionary printed in and was added. Key words: Turkish, Turkish Dictionary, the west origin words. * Gaziosmanpaşa Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi * Ankara Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeni Türk Dili Bilim Dalı Doktora Öğrencisi TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler 1. Giriş İnsanın en belirleyici yanı olan dil, aslında antropolojik ayrımlara da imkân tanıyan bir özelliğe sahiptir. İlk insanın varoluş hikâyesi ne olursa olsun, bu “ilk”ten sonra seyreden çizgide birtakım tabakalaşmalar oluşagelmiş ve bu doğrultuda birçok ırkın varlığından söz etmek mümkün olmuştur. Bir başka deyişle her “tabaka” aynı zamanda ayrı bir “dil” demektir. Yeryüzünde bugün mevcut olan diller arasındaki ayrılığın/gayrılığın, ırklar arasında ta en başta meydana gelmiş olan dallanmalardaki farklılaşmalara eşdeğer olduğu söylenebilir. Ne var ki tarih, ilmî bir disiplin oluşundan günümüze kadar her türlü metodolojik araştırmalarıyla, insan neslinin tarihin hangi noktasında, nerede, nasıl bir etnik dallanmaya yöneldiğini bilip ortaya koyamadığı gibi, tarihsel dilbilim de var olan diller arasındaki ilk kavşak noktalarını saptama fırsatını elde edememiştir. Dolayısıyla, tarih öncesi evrede diller arası ilişki/ilişkiler hangi boyutta olursa olsun, artık bugün birbirinden bağımsız, hemen her birinin kendine özgü kuralları olan ve binlerle ifade edilen “dil” mevcuttur. Köken bakımından diller arasındaki ilişki ile ilgili olmak üzere şimdiye kadar birçok araştırma yapılmış, bundan sonra yapılacaktır da. Ancak, bizim bu araştırmamızda, önce kısaca diller arasında söz varlığı alışverişinden söz edilip ardından Türkçenin batı dillerinden almış olduğu sözcükler üzerinde durulacaktır. Her büyük kültür gibi, Türk kültürü de tarih boyunca diğer kültürlerle sıkı bir temas içinde olmuştur. Bu sürekli ilişki, ister istemez kültürün kod hazinesi ve aynı zamanda en önemli taşıyıcısı olan “dil”e de yansımıştır. Türkçe de yeryüzünde varlığını başlangıç noktasından günümüze kadar taşımış büyük bir milletin dili olarak, diğer büyük dillerle söz varlığı bakımından küçümsenemeyecek alışverişlerde bulunmuştur. Eski Çin kaynaklarında geçen Türkçe sözcüklerin ötesinde, miladın çok öncesinde Sümercede bulunan Türkçe unsurlar dilimizin bir taraftan büyüklüğünü, diğer taraftan da bu büyüklüğün şanına layık olanı yaptığını göstermektedir. Yüzyıllar boyunca edebiyat ve sanat alanında çok miktarda ürün vermekle bir “kültür dili” olmayı fazlasıyla hak eden Türkçe, Türklerin ana yurdu Orta Asya’dan batıya kitleler hâlinde göç etmeleri sonrasında karşılaşmış olduğu yeni kültürlerle, dolayısıyla dillerle yakın bir ilişkiye girmiştir. Bu durumu M. Nihat Özön şu tespitiyle dile getirmektedir: “ yüzyılda başlayan Rumeli’ye geçiş hareketi yüzyılda İstanbul’un alınması ile köklü ve geniş bir yerleşme oldu. Türkler bu sefer İslav-Cermen âlemleriyle karşılaştılar. Yeni ele geçirilen topraklardaki halk ister Müslüman olarak Türklerle karışsın, ister dinlerini değiştirmeden aynı yerde otursunlar kendi ana dillerinden birçok kelimeyi Türk diline katıştırdılar.” (Özön V) TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum Alıntı cümlelerde her ne kadar sadece Türkçenin tek taraflı söz varlığı devşirmelerinden bahsediliyorsa da, Türkler ilişki kurdukları komşularıyla bilgi alışverişi gerçekleştirirken edilgin bir konumda değildir. “…Çinliler, Farslar, Araplar, Macarlar, İslavlar vs. gibi oldukça değişik kaynaktan milletlerin komşuluğunda yaşamış olan Türkler, bu komşulardan pek çok şey öğrenmişler ve onlara pek çok şey öğretmişlerdir. Bu karşılıklı alışverişten doğan bilgi alıntıları yanında, Türklerin bu milletler üzerinde yüzyıllar boyu yönetici rolü oynamalarının bir sonucu olarak Türkçeden yaptıkları özenti alıntıları da bu komşuların dillerine yerleşmiştir.” (Karaağaç ) Kısaca söylemek gerekirse, kabile dilleri dışarıda tutulmak kaydıyla, hemen her dil büyüklüğü ve etki alanının genişliği oranında “ilk ağız” saflığının/arılığının ötesinde birtakım alışverişlere her zaman açık olmuştur. Eşyanın tabiatına aykırı olmayan bu durum neticesinde Türkçe de dünden bugüne hem alıcı, hem de verici olarak diğer dillerle temasını sürdürmüştür. Bu itibarla, özellikle Tanzimat’la birlikte, yoğun ilişkiler içine girmiş olduğumuz Batı dünyasından zamanla birçok unsur dilimize girmiştir. Unutmamak gerekir ki hiçbir dil, donmuş kalıp değildir. Her dil, belirli bir süreç içerisinde değişikliklere uğrar. Değişmeler, bir yandan dilin kendi yapısı içinde ve kendi ögeleriyle, bir yandan da yabancı dillerin yapı ve öge yönünden etkisi altında meydana gelir. (Aksoy 17) Peki bu etkinin sebepleri nelerdir? Korkmaz’a göre, Tanzimat devrinde devlet mekanizmasının ve çeşitli kurumların yeni baştan düzenlenmesi, Rüştiye, Harbiye Mektebi, Mühendishane, Mekteb-i Tıbbiye gibi orta ve yüksek dereceli öğretim kurumlarının açılması, buralarda Avrupalı hocaların ders vermesi, Tıbbiye’de Fransızca öğretimin kabulü, Avrupa'ya öğrenim görmek ve Batı bilgisini aktarmak üzere kadar öğrenci gönderilmesi, sarayların Avrupa saraylarına göre düzenlenmesi vb. çok yönlü değişim ve gelişmeler; Osmanlı Devleti’nin idare sistemi, sosyal yapısı, fikir, edebiyat ve sanat hayatı bakımından alışılagelmiş eski değerler dünyasından koparak Batıdaki medeniyet dünyasına daha hızlı adımlarla geçişinin ifadesidir. Daha açık bir anlatımla, Doğu medeniyetinden Batı medeniyetine atlayışın ve batılılaşmaya verilen önemin göstergeleridir. Bütün bu gelişmeler, günlük yaşayış tarzından başlayarak sosyal değer ölçülerinde ve düşünce dünyasında, Avrupa’yı örnek alan ve onu taklit eden yeni bir devrin başlangıcı olmuştur. Bu yöneliş doğal olarak etkisini basın, edebiyat ve sanat dünyasında da ortaya koymuş; şekil ve öz bakımından kaçınılmaz yenilik ve değişmelere yol açmıştır. (Korkmaz ) Sezgin ise, “yabancılaşma” olarak adlandırdığı söz konusu ödünçlemeleri, karşılaşılan yeni eşya ve kavramlar, farklı bir medeniyet alanına geçme gayretleri, yabancı ülkelere duyulan ilgi, yabancı dil eğitimi ve yabancı TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler dille eğitim, kitle iletişim araçları, bazı meslek ve sanatların kendine özgü terim kullanmaları vb. yirmi sebebe bağlamaktadır. 1 2. İlk Baskıdan Son Baskıya Türkçe Sözlük’teki Batı Kökenli Sözcüklerin Serüveni Atatürk’ün dil bilincinin önemli bir yansıması ve görünür neticesi olan Türk Dili Tetkik Cemiyeti 12 Temmuz ’de kurulduktan sonra, Türkçenin hemen her yönüyle ilgili olmak üzere hummalı bir çalışma başlatılmıştır. Sözlük alanında on iki yıl süren bir uzun çalışma ve araştırmalar ilk meyvesini vermiş ve böylece Türkçe Sözlük’ün ilk baskısı 2 yılında yayımlanmıştır. Bu tarihten sonra Türkçenin gelişen ve genişleyen varlığı çerçevesinde belli aralıklarla yeni baskılar yapılmış ve nihayet yılında baskıya ulaşılmıştır. Öte yandan, yüzyılın başlarında yayımlanmış olan sözlüklerde doğu dillerinden bize geçen sözcüklerin yanı sıra batı dillerinden gelenler de işaretlenmiş, hatta kimi çalışmalarda bu türden sözcükler özgün yazılışlarıyla verilmiştir: Lehcetü’l-Lugat (Şeyhülislam Mehmet Esad Efendi, ), Lugat-i Ecnebiyye İlaveli Lugat-ı Osmaniye (Hüseyin Remzi, ), Türkçe-İngilizce Sözlük (Sir James W. Redhouse, ), Lehce-i Osmânî (Ahmet Vefik Paşa, ), Kâmûs-ı Türkî (Şemseddin Sami, ), Lisân-ı Osmânî’de Müstamel Kelimât-ı Ecnebiyyeyi Hâvî Küçük Cep Lugati (Ahmet Hamdi, ), Dictionnaire Étymologique de la Langue Turque (Bedros Keresteciyan Efendi, ) gibi. Bu öncü çalışmalardan sonra Türkler için hazırlanmış her sözlükte, ilişkilerimiz ve alışverişlerimiz doğrultusunda batı kaynaklı söz varlıklarının artarak yer aldığı görülmektedir. Hatta bu yoğunluğun zaman zaman müstakil eserlere imkân tanıdığı da söz konusu olmuştur. Mustafa Nihat Özön’ün bu amaçla yayımladığı Türkçe Yabancı Kelimeler Sözlüğü () adlı eserinde yedi binden fazla söz varlığı yer almaktadır. Yazım Farklılıkları Türkçe Sözlük’ün ilk baskısından son baskısına batı kaynaklı sözcüklerin yazımlarında önemli farklılıklar mevcuttur. Şöyle ki; bugün “iki ünsüzle başlayan batı kökenli sözcüklerin arasına ünlü konmadan yazılması” kuralı tarihli Türkçe Sözlük’te3 farklılık göstermektedir. Bu türden sözcükler, sözlüğe hem 1 Ayrıntılar için bk. Sezgin () 2 Çeşitli kaynaklarda Türkçe Sözlük’ün ilk baskısının tarihli olduğu yazmaktadır. Fakat bizim elimizdeki sözlük tarihlidir ve künyesi şöyledir: TDK (), Türkçe Sözlük I, İstanbul: Cumhuriyet Basımevi. 3 Yazının bundan sonraki kısmında Türkçe Sözlük’ün tarihli baskısı , tarihli baskısı olarak gösterilecektir. TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum ünlüleri yazılarak hem de yazılmadan alınmış fakat ünlüleri yazılmış biçim esas kabul edilerek/benimsenerek bunlara gönderme yapılmıştır. TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler ve ’in her ikisinde batı kökenli kimi madde başlarının özgün biçimine yer verilmiş, kimi sözlerde ise söylenişe dikkat edilmiştir. İki sözlük arasında yazım farklılığı olan sözlerden bazılarını aşağıda veriyoruz: Özgün biçim 5 İt. adagio adagio adacyo Fr. asthme astma astım Fr. biscuit bisküvit bisküvi Fr. phobie fobya fobi İng. half-time haftaym half-time Fr. cachemire kazmir kaşmir Alm. leitmotiv leitmotiv laytmotif Fr. linoléum linoleom linolyum İng. mister mister mistır Fr. morphinomane morfinoman morfinman Fr. néogéne neogen neojen Fr. pardessus pardesü pardösü İng. patent patenta patent Fr. pince pens pense Fr. retouche retuş rötuş Fr. revanche revanş rövanş Fr. saccharose sakaroz sakkaroz Fr. saxophone saksofon saksafon Fr. syntaxe sintaks sentaks Fr. sinusoïde sinüsoit sinüzoit Fr. vélocipéde velosipet velespit Fr. vibrion vibriyon vibriyo İt. visita vizita vizite ’te dikkati çeken diğer bir durum da bugün “j” ile sözlüklerimizde yer alan jimnastik, jokey, jurnal’in cimnastik, cokey, curnal biçimlerinde “c” ile sözlüğe alınmasıdır. Milliyet Değişiklikleri Diller arası sürekli etkileşimler tarihin her döneminde var olmuştur. Yakın dönemlerde dilimize giren sözcükler üzerinde değişik kaynaklar çoğunlukla görüş birliğine varabilirken, çok eskiden girmiş olanlar üzerinde anlaşmazlığa düşülmektedir. Ayrıca İngilizce, Fransızca veya Almancadaki birçok sözcük, değişik Amerika, Avustralya ve Afrika yerlilerine veya 5 Özgün biçimler, Türkçe Sözlük’ün baskısından alınmıştır. TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum Eskimolara ait olup sömürge dillerinden alınmıştır. Bazı sözcükler ise Latince veya Yunancadan Arapçaya, oradan da bize geçmiştir. Bunun aksine, Arapça, Farsça, Hintçe, Japonca hatta Türkçeden batı dillerine geçmiş, daha sonra değişik bir yapıya bürünerek yeniden dilimize gelmiş sözcükler de vardır. (Sezgin ) Bu itibarla, ile arasında sözcük milliyetleri bakımından değişmeler/gelişmeler bulunmaktadır. Şöyle ki, ’te Latince olarak gösterilen 72, Yunanca olarak gösterilen sözcüğün milliyeti ’te Fransızca olarak verilmiştir. 6 Aşağıdaki tabloya söz konusu milliyet değişikliklerinin örnekleri alınmıştır: Sözcük Sözcük akustik Yun. Fr. akvaryum Lat. Fr. anonim Yun. Fr. albüm Lat. Fr. bibliyografya Yun. Fr. boa Lat. Fr. botanik Yun. Fr. desigram Lat. Fr. daktilo Yun. Fr. desilitre Lat. Fr. demagoji Yun. Fr. eleman Lat. Fr. ekonomi Yun. Fr. evropiyum Lat. Fr. filolog Yun. Fr. glüten Lat. Fr. grafik Yun. Fr. iris Lat. Fr. hidrojen Yun. Fr. Jüpiter Lat. Fr. iskelet Yun. Fr. kalori Lat. Fr. kaos Yun. Fr. kental Lat. Fr. kozmik Yun. Fr. koordinat Lat. Fr. labirent Yun. Fr. laboratuvar Lat. Fr. lirik Yun. Fr. lavdanom Lat. Fr. magma Yun. Fr. libido Lat. Fr. morfem Yun. Fr. medyum Lat. Fr. nöron Yun. Fr. memorandum Lat. Fr. organ Yun. Fr. optimum Lat. Fr. panorama Yun. Fr. papirüs Lat. Fr. paralel Yun. Fr. radyo Lat. Fr. ritim Yun. Fr. referandum Lat. Fr. sembol Yun. Fr. Satürn Lat. Fr. telefon Yun. Fr. ültimatom Lat. Fr. 6 TDK’nin genel ağdaki Güncel Türkçe Sözlük adlı çalışmasıyla Türkçe Sözlük her geçen gün geliştirilmektedir. Biz bu çalışmamızı kitap hâlinde yayımlanmış sözlük üzerinde yürüttük. Dolayısıyla bu yazıda verdiğimiz bazı bilgiler, şu anda genel ağda yer alan Güncel Türkçe Sözlük’le farklılıklar gösterebilir. TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler üre Yun. Fr. veto Lat. Fr. zigot Yun. Fr. zirkonyum Lat. Fr. Yine ’te hangi dilden alındığı tespit edilemeyen yabancı sözcüğün milliyeti ’te verilmiştir. ’te de batı kökenli oldukları hâlde milliyetleri belirtilmemiş olan madde başları bulunmaktadır 7 : Sözcük ahlat - Rumca allegro İt. - badana - Fr. balalayka Rus. - cımbız - Yun. çete - Bulg. foroz Yun. - funda - Yun. galyum - Fr. giray - Moğ. Hırvat - Sl. imparatoriçe İt. - indiyum - Fr. jeolog Yun. - Japon - İt. kakao - Fr. kanarya - İsp. karyola - İt. limon - Yun. magnezyum - Fr. maral - Moğ. merlanos İt. - mertek - Erm. mitil - Yun. nadas - Rum. nikel - Fr. 7 Bize göre, Türkçe olmadığı bilinen/anlaşılan ama milliyeti tespit edilemeyen bu türden madde başları bir şekilde Türkçe Sözlük’te gösterilmelidir. Çünkü Türkçe sözcükler, herhangi bir özel işaretle sözlükte gösterilmediğinden yabancı olan bu söz varlıkları Türkçeymiş gibi algılanabilmektedir. Bu ayrımı göstermek için böyle madde başlarından sonra mesela soru işareti (?) konabilir. TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum olta - Yun. onur - Fr. öbek Yun. - öreke - Yun. palamut - Yun. patates - Rum. ranza - İt. soba - Mac. şölen - Moğ. tango - İsp. ustunç - İt. üvendire - Yun. yulaf - Yun. zifos - Yun. Milliyeti Verilmeyip Özel Adlara veya Kısaltmalara Dayandırılan Sözcükler ’te 31 sözün milliyeti belirtilmemiş, bunun yerine sözün dayandığı özel isim veya kısaltma verilmiştir: Andes sıradağlarının Anadolu’da bir Lidya andezit kolofan II adından şehrinin adından kolombiy astragan Astragan şehrinin adından Colombia adından um begonya Michel Begon’un adından liparit Lipari adalarının adından cost, insurance freight’in cif makferlan Mc. Fairlane adından kısaltması İngiliz Fizikçi Faraday’ın farad marley bir marka adından adından free on board sözünün molotofko Sovyet siyaset adamı fob kısaltması kteyli Molotov’un adından galibarda Garibaldi’nin adından narval Danca nahrval’den Rus çarı I. Paul’un kızı habanera Habana yer adından pavlonya Anna Pavlovna’nın adından Kopenhag şehrinin eski adı naylon örneğine dayanılarak hafniyum perlon Hafnia’dan türetilmiş bir marka adı Hanya Girit Adasında bir şehir piryol Prioli özel adından Fizikçi Heinrich Hertz’in Portekiz’de Porto şehrinin hertz porto adından adından TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler hristo teyeli Hristo özel adından Rambo İngiliz kişi adından iskambil Briscambille’in adından reomür Réaumure adından ’te x ışınlarını bulan Romanya’da Galati kalas röntgen Alman bilgini Röntgen’in şehrinin adından adından Hindistan’da Kalkûta Hindistan’daki Solapur kaliko salaşpur şehrinin adından şehrinin adından Kiril Cyrill özel adından Kullanımdan Düşen Sözcükler Dillerin söz dağarcığıyla toplumların yaşama ve kültür düzeyi arasında sıkı bir bağlantı vardır. Toplumsal yapıdaki değişmeler, oluşumlar yankısını dilin söz dağarcığında da gösterir. Yeni yeni söz değerleri, sözcük dizgeleri çıkar ortaya. Bir yandan bu yeni değerler dilin örgüsü içinde yerini alırken, bir yandan da kimi sözcükler kullanımdan düşer. Kimi sözcüklerin de anlam alanı genişler, zenginleşir. Kısaca, söz dağarcığı durağan değil; devingen bir nitelik taşır. (Özdemir ) Bu sebeple, Türkçe Sözlük’ün ilk baskısından son baskısına geride kalmış olan altmış küsur yıllık bir süreçte yeni birçok sözcük dilimize girerken, diğer taraftan ’lı yıllarda Türkçenin sınırları içinde kullanımda bulunan kimi sözcükler, ’e gelindiğinde artık kullanım dışı kalmıştır. ) 9 Şilin’in on ikide biri değerinde İngiliz parası ( s. ) 10 Yelken çekme komutalarından biri. ( s. ) TAED 36, , A.Ü. 5. 61 Yılda Dilimize Giren Sözcükler Tanzimatla birlikte yönümüzü çevirdiğimiz Batı dünyası, hem kültürel hem de öteki alanlarda yakından takip edegeldiğimiz yeni ve renkli bir dünyadır. O günden bugünlere bu dünyanın yeniliklerinden ve renklerinden çok şey devşirmiş olmamızın doğal bir sonucu olarak dilimiz de kendi payına düşeni almıştır. Toplumlar arasındaki karşılıklı ilişkiler dil ile gerçekleştirildiğinden, farklı toplumların veya iki farklı dünyanın birbirleri ile ilişkisi demek, bir bakıma dillerin birbirleri ile ilişkisi demektir. İşte bu ilişkide, yabancı kültür etkisini dil yoluyla da ortaya koymuştur. (Korkmaz ) Dolayısıyla “özenti” denebilecek durumların dışında kalan kısmı hariç tutulursa kabul edilebilir olarak gözüken bu dil yollu etkileşim, bir bakıma kaçınılmaz olmuştur. Öte yandan, Türkçenin belirli tarihler arasındaki yabancı söz varlığını irdeleyen çalışmalar daha önce de yapılmıştır. Bunlardan Ömer Asım Aksoy tarafından yapılan ve ’li yıllarda Türkçenin durumunu yabancı sözler bakımından ortaya koyan araştırmanın sonuçlarını aşağıda veriyoruz. Söz konusu araştırma Kâmûs-ı Türkî () ile baskılı Türkçe Sözlük arasında yapılmıştır. (Aksoy 84) Kâmûs-ı Türkî Türkçe Sözlük Fark Diller Sözcük Sözcük Sözcük % % % Sayısı Sayısı Sayısı Türkçe 38 63 + + 25 Arapça 45 19 – – 26 Farsça 13 – – Batı dilleri 4 + + Toplam TAED 36, , seafoodplus.info-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler Burada yeri gelmişken belirtelim. Batı kökenli diller arasında ana dilimizi en çok etkilemiş olan dil, Fransızcadır. Özellikle Tanzimatı’ndan sonra Avrupa ile ilişkiler, genellikle Fransızca kanalıyla gerçekleşmiştir. Fransızcanın etkisi yazın alanının yanı sıra hukuk 11 (avukat, formalite, jüri, kadük, kapitülasyon, laik, laisizm, legal, lisans, noter, patronaj, plebisit, protesto, vize vb.), siyaset (asimilasyon, deklarasyon, entegrasyon, kabine, referandum, reform, ) ve çeşitli bilim alanlarında görülmeye başlanmış, birçok terimin yanında, Batı yaşamının ve düşüncesinin özellikle varlıklı ve aydın kesimlerdeki yansımasıyla günlük yaşama ilişkin pek çok sözcük (apartman, baskül, biblo, ceket, garaj, karne, kartvizit, koli, losyon, mağaza, makyaj, mesaj, ofis, omlet, paket, pantolon, pil, potin, randevu, şömine, tablo, tabure, tuvalet, tül vb.) Türkçeye girmiştir. İngilizce sözlere bakıldığında, özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında birdenbire artan İngilizce ögelerin, önceleri yalnızca istem (steam), bot (boat), fayrap (fire-up) gibi denizcilik, ofsayt, korner (corner), frikik (free- kick) gibi spor terimleriyle sınırlı olduğu görünmektedir. Büyük savaştan sonra, bütün dünya dillerinde olduğu gibi, bu etki güçlenmiş, bilim ve teknik terimlerinden günlük kullanıma kadar birçok İngilizce öge dile girmiştir. (Aksan ) Tarım aletleri (Yun. anadut; Erm. anzarot; Sl. kosa vb.), bitki (Yun. anason, labada, melisa; Erm. madımak; İt. bezelye, maki, mancana, veronika vb.), sebze (Yun. enginar, lahana vb.), meyve (İt. vanilya vb.) ve çiçek adları (Yun. açelya, fesleğen, papatya; İt. sardunya vb.) ile ticaret (İt. acente, acyo, avarya, avisto, ciranta, ciro, kambiyo vb.), denizcilik (Yun. apoşi, aşoz, filoz, kemere, lomboz, mandar, mendirek, navlun; İt. abaşo, aborda, apiko, babafingo, boyna, çavela, livar, muço, pruva, rota, usturmaça, vardabandıra; Sl. çırnak; Mac. şayka vb.), balıkçılık (Yun. ilarya, istavrit, istiridye vb.), yemek kültürü (Yun. fava, lalanga, likorinoz, papara; Erm. topik; İt. kaşkaval, komposto, krema, kumanya, lazanya, makarna, parmıcan, pasta, pirzola, poğaça, rosto, salam, salata, salça, spagetti, tarator, turta; Mac. gulaş vb.), çeşitli gelenek ve görenekler (Yun. aforoz vb.), idarî (Yun. hegemonya; İt. kadastro, kadro, politika, senato vb.) ve malî konular (İt. banka, bilanço, borsa, depozito, fatura, kaparo, konkordato, ordino, piyasa, poliçe vb. )’la ilgili sözcük ve terimler ise, genellikle Yunancadan, Ermeniceden, İtalyancadan, Slav dillerinden, Macarca ve Rumenceden geçmiş olan sözcüklerdir. Bunların Yunanca ve Ermeniceden geçenleri, Anadolu'daki ortak yaşayışın gereği olan alıntılar olduğu hâlde, İtalyancadan geçmiş olanlar, İtalyan siteleri durumundaki Venedik ve Cenevizli tüccarların Karadeniz ve Akdeniz'deki ticaret ve denizcilik faaliyetlerinin getirdiği alıntılardır. Slavcadan alınan sözcükler, Osmanlı 11 Alıntılarda yer alan yay ayraç içindeki sözcükler tarafımızdan eklenmiştir. TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum Devletinin Balkan yarımadasındaki siyasi hâkimiyeti ile bağlantılıdır. Bu bakımdan Slavca sözcükler doğrudan doğruya değil, Osmanlı Devleti’nin idaresi altında bulunan yerlerde konuşulan Bulgarca (çete, çuşka, gocuk, ıştır, leva, pastav, patika, soyka, şarampol), Makedonca ve Sırpça gibi diğer diller aracılığı ile girmiştir. VURAL-T:BÖLER: Türkçe Sözlük (Tdk)’den Hareketle ’ten ’e Dilimizdeki Batı Kökenli Sözcükler Japonca 3 8 Yunanca Kaliforniya yerlilerinin - 1 Diğer (…adından, - 31 dilinden kısaltma) Karaip dilinden 1 - TOPLAM ’ye yukarıda bahsettiğimiz milliyeti tespit edilemeyen sözü de ekleyecek olursak ’ün yabancı söz varlığı olmaktadır. Bu hesaplamaya göre ’ten ’e kadar batı dillerinden Türkçeye sadece () sözcük girmiştir. O günden bugüne bu denli yoğun ilişkiler geliştirmiş olduğumuz Batı dünyasından söz konusu rakam dolaylarındaki ödünçlemenin, Türkçenin gücüne gölge düşürebilecek nicelikte ve nitelikte olmadığı bir gerçektir. Dolayısıyla Türkçe bilincinden yoksun kimi levhalar, markalar ve melez kullanımlar öne çıkartılarak “Türkçe elden gidiyor.” türünden yaygaralar koparmak sahip olduğumuz dil hazinemizi küçümsemek demektir ki buna hiç kimsenin hakkı yoktur. Nitekim sayısı şu andaki Türkçe Sözlük’ün % kadarını oluşturmaktadır. 12 3. Sonuç Türkçe, kökü zamanın birim derinliğine uzanmış büyük bir dil olarak geleceğe güvenle yürümektedir. Yedi milyon kilometrekarelik bir coğrafyada konuşulan bir dilin, Türkçenin, tarihî derinliği de hesaba katıldığında komşuluk yaptığı, karşılaştığı, ticari ve kültürel alışverişlerde bulunduğu milletlerin dillerine sırt çevirip tamamen ilgisiz kalması olanaklı bir durum değildir. Bugün yabancı dillerde on binin üzerinde Türkçe sözcük olması, Türkçenin ilişki kurduğu dillerden alma yoluna gittiği gibi, bu dillere vermeyi de başardığını, edilgin bir konumda olmadığını göstermektedir. Türkçe Sözlük’ün ilk baskısından son baskısına kadar geçen 61 yıllık zaman dilimi temel alındığında, gelişen ve değişen dünya şartları doğrultusunda batı dillerinden ödünçlediğimiz söz varlıklarının Türkçenin aleyhine olacak bir miktar teşkil etmediği görülmektedir. 12 Türkçe Sözlük’ün bir önceki yani tarihli 9. baskısındaki batı kökenli söz varlığı şöyledir: Almanca 84, Arnavutça 1, Bulgarca 8, Ermenice 14, Fransızca , İbranice 8, İngilizce , Slavca 17, İspanyolca 37, İtalyanca , Japonca 2, Latince 93, Macarca 18, Moğolca 15, Norveççe 1, Portekizce 3, Rusça 38, Yunanca (Parlatır ) TAED 36, , A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 36 Erzurum KAYNAKLAR: AKSAN, Doğan (), “Köktürkçeden Bugüne Türkçede Ödünçlemeler Üzerine Bir Sözcük İstatistiği Araştırması”, Türk Dili, ______________, (), Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Ankara: Bilgi Yayınevi. AKSOY, Ömer Asım (), Gelişen ve Özleşen Dilimiz, Ankara: TDK Yayınları. KARAAĞAÇ, Günay (), Dil, Tarih ve İnsan, Ankara: Akçağ Yayınları. KORKMAZ, Zeynep (), Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK Yayınları. ÖZDEMİR, Emin (), “Batıdan Gelen Sözcükler”, Türk Dili, ÖZÖN, Mustafa Nihat (), Türkçe Yabancı Kelimeler Sözlüğü, İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri. PARLATIR, İsmail (), “Türk Dil Kurumunda Sözlük Çalışmaları”, Türk Dili, SEZGİN, Fatin (), Türkçede Batı Kaynaklı Kelimelerin Yoğunluğu, Ankara, TDK Yayınları. TAED 36, ,
Bu yazımızda Tuncay Terzihanesi kitabını inceleyeceğiz. Sunay Akın tarafından yazılan Tuncay Terzihanesi kitabı tarihinde yayınlanmıştır. Tuncay Terzihanesi kitabı Deneme (yerli) türünde yayınlanmış olup TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI yayınevi tarafından okurlara sunulmuştur. Tuncay Terzihanesi hakkında değineceğimiz bilgiler bu kadar olup tanıtım bülteni ve pdf, epub ve mobi indirme linklerin aşağıda bulabilirsiniz. Ayrıca Sunay Akın tarafından yazılan diğer kitaplara sitemizin arama kısmından arayarak ulaşabilirsiniz.
Sunay Akın tarafından kaleme alınmış Tuncay Terzihanesi kitabının online kitap mağazalarında yer tanıtım bülteni veya arka kapak yazısı aşağıdaki şekildedir.
() Trabzon'un en ünlü terzilerindendi Tuncay Bey Dükkânının rafları aldığı siparişlerin kumaşlarıyla doluydu. Genç adam modayı takip eden, yenilikçi biri olduğu için onun diktiği bir elbiseye sahip olmak isteyenler, araya hatırı sayılan insanları koyarlardı: "Şu bizim komşunun mantosunu bir zahmet sıkıştırıver!.." Kedilerinin pençelerinin balık koktuğu bu kentte, bir gün, on yedi yaşında bir genç kız girer Terzi Tuncay'ın dükkânından içeri. Yanında annesi, elinde ise bordo renkli bir kumaş vardır. Kendisine bir ceket dikmesini ister genç terziden. Aşk tanrısı Eros'un attığı ok Tuncay Bey'in kalbini delmeden önce, içeri giren genç kızın güzelliği karşısında, tuttuğu iğne eline batmıştır çoktan! Terzi Tuncay genç kızı provaya çağırmaya başlar. Hem de yalan yere ve kaç kere!.. Hatta bir seferinde şu türküyü bile mırıldanır, hafiften: Sen yağmur ol, ben bulut Maçka'da buluşalım Ölçü iyice alınmıştır!.. Bordo renkli ceket tamamlanır sonunda. Üç tane düğmesi vardır bordo ceketin İşte ben, o ceketin ortanca düğmesiyim! ()
Kitap Yurdu: Tuncay Terzihanesi
Tuncay Terzihanesi Pdf İndirme Linkleri
Tuncay Terzihanesi Yandex Disk Pdf İndir
Tuncay Terzihanesi Google Drive Pdf İndir
Tuncay Terzihanesi Epub İndirme Linkleri
Tuncay Terzihanesi Yandex Disk Ebup İndir
Tuncay Terzihanesi Google Drive Epub İndir
Tuncay Terzihanesi Yandex Disk Mobi İndir
Tuncay Terzihanesi Google Drive Mobi İndir
Not: Kitaplar tanıtım amaçlı olup hiç biri sitemizde barındırılmamaktadır. Bu kitapları indiren kişilerin 24 saat içerisinde bu içerikleri silip kesinlikle dağıtmaması gerekmektedir. Silinmiş veya telif hakkından dolayı kaldırılmış kitapların yerine otomatik olarak tavsiye kitabımız olan Cuma Bozkurt Dua Gibi Sev kitabı eklenmektedir, bu nedenle indirdiğiniz kitap yerine bu kitabın karşınıza çıkması sizi şaşırtmasın. Tavsiye olarak Dua Gibi Sev kitabının kullanılmasının nedeni şöyledir: Yazar seafoodplus.info hesabını takip eden kişilerin kitabını indirmesine izin vermiştir.
Tuncay Terzihanesi kitabı hakkında genel bilgiler, Tuncay Terzihanesi kitabının yazarı kimdir, Tuncay Terzihanesi kitabının özeti, Tuncay Terzihanesi pdf indirme linki, Tuncay Terzihanesi epub indirme linki, Tuncay Terzihanesi mobi indirme linki, Tuncay Terzihanesi kitabını indir, Tuncay Terzihanesi kitabı tanıtım bülteni, Tuncay Terzihanesi arka kapak yazısı, Tuncay Terzihanesi kitabı kaç sayfa, Tuncay Terzihanesi hangi yayınevi tarafından basıldı, Tuncay Terzihanesi kitabının türü nedir, Tuncay Terzihanesi kitabı kime aittir.