Tuz Gölü Suyunun Faydaları
kaynağı değiştir]
Kışın kapladığı çok geniş su alanı su kuşları için önemli bir kışlama alanı oluşturmaktadır. Tuzlu ortamlara uyum sağlamış olan flamingo, kılıçgaga, angıt ve benzeri kuşların yanı sıra yağmurcunlar, turnalar, yaban kazları ve yaban ördekleri gölde büyük topluluklar halinde yaşamaktadır. Göl çevresinin nispeten ıssız oluşu nedeniyle kuşlar, etraftaki su birikintilerinde, meralarda ve ekili alanlarda rahatça beslenmekte, kışın en soğuk günlerinde dahi donmayan göl sularında yüzebilmektedir. İlkbaharda göl içinde oluşan adalar ve bataklıklar Bataklık Kırlangıcı (Glareola prantincola), Suna (Tadorna tadorna), Angıt (Tadorna ferruginea), Çamurcun (Anas crecca), Kılıçgaga (Recurvirostra avocetta), Kocagöz (Burhinus oedicnemus) ve martı türlerinin (Larus sp.) kuluçka yapmalarına imkân sağlamaktadır. Bölgede tuzcul stepler ve endemik türlerden oluşan ekolojik açıdan hassas bitki toplulukları bulunmaktadır. Bir ekosistem bütünlüğü arz eden Tuz Gölü ve yakın ilişkide olan çevresindeki göller (Tersakan Gölü, Düden Gölü, Bolluk Gölü, Eşmekaya Gölü, Köpek Gölü, Akgöl) sayısız kuş türü ve özellikle Avrupa'da nesli tükenmekte olan flamingolar (Phoenicopterus ruber) için yaşam alanı niteliğindedir. Tuz Gölü, flamingoların ülkemizdeki en önemli kuluçka alanı olup, gölün orta kesimlerinde her biri bin yuvadan oluşan dev kuluçka kolonileri bulunmaktadır.
Tuz Gölü, Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Semih Ekercin tarafından yapılan bir çalışmaya göre, yılından beri %85 oranında küçülmüştür.[4]
Buz mavisi rengiyle bilinen Tuz Gölü'nün güneybatı kıyılarının kızıl renge boyanmasının nedenini araştıran bilim adamları, renk değişikliğine toplu iğne ucunun binde biri büyüklüğündeki dunaliella salina adı verilen bir tür su yosununun (alg) neden olduğunu belirledi.
Oluşumu ve jeolojik yapısı[değiştir Tuz G&#;l&#; i&#;in tehlike &#;anları &#;alıyor! İşte kalan &#;mr&#;
Haberin Devamı
![]()
TUZ GÖLÜ'NÜ NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?
Tuz Gölü'nü ileride bekleyen tehlikeler neler? Yeterli önlemler alınmadığı takdirde Tuz Gölü'nü nasıl bir gelecek bekliyor? Tuz Gölü'nün hatalı yönetim ve ekolojik olarak uyumsuz arazi kullanımı nedeniyle tehdit altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya'ya göre bu tehdit düzeyi her geçen gün artıyor. Tuz Gölü özel koruma alanı topraklarının genellikle kalsit, kil ve sülfat içeriğince zengin topraklar olduğunu söyleyen Karakaya, "Tuz Gölü'nün sulu alanı azaldıkça bu tür topraklara tuzlu topraklar da eklenecek" diye konuştu. Söz konusu toprakların rüzgârlarla taşınması sonucunda özellikle tarımsal alanlarda üretim kayıpları ve çevre sağlığı açısından da negatif etkiler yaşanabileceğini vurgulayan Karakaya, "Tuz Gölü özel koruma alanında yer alan toprakların alanı gölün küçülmesiyle daha da artıyor ve toprakların tuzlanma içeriğinin daha da artması büyük bir sorun olarak ortaya çıkıyor" bilgisini paylaştı.
Tuz Gölü'nün özel koruma altındaki alanının yüzde 'inin tarımsal faaliyetlere uygun olmadığının tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, gerekli tedbirlerin alınmamasının sadece Tuz Gölü'nü etkilemeyeceğini söyledi. Karakaya, gerekli önlemler alınmadığı takdirde Bolluk ve Tersakan gibi soda göllerini de kaybedebileceğimiz yönünde uyarıda bulundu. Karakaya, koruma alanı ilan edilen Akgöl, Köpek Gölü, Acıgöl ve Eşmekaya gibi göllerin de kuruduğuna dikkat çekti.
![]()
'TUZ GÖLÜ'NÜ İKİ TEHLİKE BEKLİYOR'
Dr. Hatice Ünal Ercan'a göre ise Tuz Gölü'nü bekleyen iki önemli tehlike var. Bunlardan biri yok olma tehlikesi, öteki ise kirlilik Son yıllarda artan sıcaklıkların ve azalan yağışların Tuz Gölü Havzası'ndaki iklim özelliklerini olumsuz yönde etkilediğini belirten Ercan, "Bilinçsiz tarım faaliyetleri ve kentleşme gölü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya getirdi" dedi.
Dr. Hatice Ünal Ercan, olumsuz şartların devam etmesi durumunda gölün sadece yarım yüzyıl kadar ömrünün kaldığına işaret etti. Yapılan incelemeler sonucunda gölün ağır metal kirliliğinin her geçen gün arttığını hatırlatan Ercan, göldeki kirliliğin tuz üretimi açısından olumsuz etkiler yaratacağını vurgulayarak göl içinde ve çevresinde yaşayan canlıların sağlığının tehlike altına gireceğini söyledi.
![]()
'ÇOK SAYIDA KUŞ TÜRÜNÜN YAŞAM VE ÜREME ALANI'
Türkiye için Tuz Gölü'nün stratejik önemi nedir? Biz neden Tuz Gölü'ne sahip çıkmalıyız? Tuz Gölü'nün, Türkiye'nin yaklaşık yüzde 45 ila yüzde 50 oranındaki tuz ihtiyacını karşıladığını hatırlatan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, koruma alanındaki Tersakan ve Bolluk göllerinden de soda üretimi yapıldığını vurguladı. Üretilen hammadde ve işlenmiş ürünler sayesinde bu göllerin ülke ekonomisine katkı sunduğunu söyleyen Karakaya, Tuz Gölü'nün uluslararası kriterlere göre A sınıfı bir sulak alan olduğunu belirtti.
"Tuz Gölü ve havzadaki diğer göller biyolojik çeşitliliğe sahip alanlar. Korunmaları büyük önem taşıyor" diyen Karakaya, Tuz Gölü'nün çok sayıda kuş türünün yaşam ve üreme alanı olduğunun altını çizdi. Tuz Gölü'nün sağlık turizmi açısından da büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyen Karakaya, uzun vadede Hirfanlı Barajı'ndan Tuz Gölü'ne su aktarımının fizibilitesinin yapılabileceğini, kısa vadede ise havzadaki resmi ve gayri resmi kaçak kuyuların kontrole alınması gerektiğini belirterek, "Sadece damlama sulama kullanımına izin verilecek düzenlemeler yapılmalı" dedi.
![]()
'YER ALTI SULARININ KONTROLSÜZ TÜKETİMİ'
Koruma alanındaki su çekilmesiyle ilgili hatırlatma yapan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, "Uzun vadede koruma alanındaki su çekilmesi sonucu oluşan killi, kireçli, sülfatlı topraklar rehabilite edilerek ağaçlandırma alanına ve tarıma uygun hale getirilebilir. Böylece hem oluşacak tozun yan etkileri önlenmiş olur hem de tarıma kazandırılır" diye konuştu. Tuz Gölü kapalı havzasında yer altı sularının akışının Tuz Gölü'ne doğru olduğunu söyleyen Karakaya, "Bu yüzden yer altı sularının kontrolsüz tüketimi tuz üretiminin de azalmasıyla birlikte Karapınar benzeri obruk oluşumunu tetikleyebilir" dedi.
![]()
'TUZ GÖLÜ'NE SAHİP ÇIKMALIYIZ'
Dr. Hatice Ünal Ercan da Tuz Gölü'nün eski çağlardan beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunduğunu hatırlattı. Sanılanın aksine üretilen tuzun sadece yüzde 6 ila 8'inin sofra tuzu olarak kullanıldığını belirten Ercan, geri kalan kısmın ise cam, kağıt, kauçuk ve tekstil sanayinde, ayrıca kimya endüstrisinde de geniş bir alanda kullanıldığını söyledi. Tuz Gölü'nün önemli özelliklerinden birinin eşsiz doğal yapısı ve içerdiği canlı potansiyeli olduğunu söyleyen Ercan, "Yok olan, kaybolan her canlı Tuz Gölü'nün dokusundan bir şeyleri geri dönülemez şekilde götürüyor" dedi.
Tuz Gölü'nde bu yaz binlerce flamingo yavrusunun öldüğünü hatırlatan Ercan, Tuz Gölü'ne sahip çıkmamız gerektiğini şu sözlerle ifade ediyor: "Sayısız göçmen kuşun bir anda öldüğünü görmek herkesi çok derinden yaraladı ve gölün sadece bizlere ait olmadığını çok acı bir şekilde tecrübe ettik. Hem ekonomik hem de doğal bir hazine olan Tuz Gölü'ne sahip çıkmalıyız."
Tuz G&#;l&#; i&#;in tehlike &#;anları &#;alıyor! İşte kalan &#;mr&#;
TUZ GÖLÜ'NÜ NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?
Tuz Gölü'nü ileride bekleyen tehlikeler neler? Yeterli önlemler alınmadığı takdirde Tuz Gölü'nü nasıl bir gelecek bekliyor? Tuz Gölü'nün hatalı yönetim ve ekolojik olarak uyumsuz arazi kullanımı nedeniyle tehdit altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya'ya göre bu tehdit düzeyi her geçen gün artıyor. Tuz Gölü özel koruma alanı topraklarının genellikle kalsit, kil ve sülfat içeriğince zengin topraklar olduğunu söyleyen Karakaya, "Tuz Gölü'nün sulu alanı azaldıkça bu tür topraklara tuzlu topraklar da eklenecek" diye konuştu. Söz konusu toprakların rüzgârlarla taşınması sonucunda özellikle tarımsal alanlarda üretim kayıpları ve çevre sağlığı açısından da negatif etkiler yaşanabileceğini vurgulayan Karakaya, "Tuz Gölü özel koruma alanında yer alan toprakların alanı gölün küçülmesiyle daha da artıyor ve toprakların tuzlanma içeriğinin daha da artması büyük bir sorun olarak ortaya çıkıyor" bilgisini paylaştı.
Tuz Gölü'nün özel koruma altındaki alanının yüzde 'inin tarımsal faaliyetlere uygun olmadığının tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, gerekli tedbirlerin alınmamasının sadece Tuz Gölü'nü etkilemeyeceğini söyledi. Karakaya, gerekli önlemler alınmadığı takdirde Bolluk ve Tersakan gibi soda göllerini de kaybedebileceğimiz yönünde uyarıda bulundu. Karakaya, koruma alanı ilan edilen Akgöl, Köpek Gölü, Acıgöl ve Eşmekaya gibi göllerin de kuruduğuna dikkat çekti.
'TUZ GÖLÜ'NÜ İKİ TEHLİKE BEKLİYOR'
Dr. Hatice Ünal Ercan'a göre ise Tuz Gölü'nü bekleyen iki önemli tehlike var. Bunlardan biri yok olma tehlikesi, öteki ise kirlilik Son yıllarda artan sıcaklıkların ve azalan yağışların Tuz Gölü Havzası'ndaki iklim özelliklerini olumsuz yönde etkilediğini belirten Ercan, "Bilinçsiz tarım faaliyetleri ve kentleşme gölü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya getirdi" dedi.
Dr. Hatice Ünal Ercan, olumsuz şartların devam etmesi durumunda gölün sadece yarım yüzyıl kadar ömrünün kaldığına işaret etti. Yapılan incelemeler sonucunda gölün ağır metal kirliliğinin her geçen gün arttığını hatırlatan Ercan, göldeki kirliliğin tuz üretimi açısından olumsuz etkiler yaratacağını vurgulayarak göl içinde ve çevresinde yaşayan canlıların sağlığının tehlike altına gireceğini söyledi.
'ÇOK SAYIDA KUŞ TÜRÜNÜN YAŞAM VE ÜREME ALANI'
Türkiye için Tuz Gölü'nün stratejik önemi nedir? Biz neden Tuz Gölü'ne sahip çıkmalıyız? Tuz Gölü'nün, Türkiye'nin yaklaşık yüzde 45 ila yüzde 50 oranındaki tuz ihtiyacını karşıladığını hatırlatan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, koruma alanındaki Tersakan ve Bolluk göllerinden de soda üretimi yapıldığını vurguladı. Üretilen hammadde ve işlenmiş ürünler sayesinde bu göllerin ülke ekonomisine katkı sunduğunu söyleyen Karakaya, Tuz Gölü'nün uluslararası kriterlere göre A sınıfı bir sulak alan olduğunu belirtti.
"Tuz Gölü ve havzadaki diğer göller biyolojik çeşitliliğe sahip alanlar. Korunmaları büyük önem taşıyor" diyen Karakaya, Tuz Gölü'nün çok sayıda kuş türünün yaşam ve üreme alanı olduğunun altını çizdi. Tuz Gölü'nün sağlık turizmi açısından da büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyen Karakaya, uzun vadede Hirfanlı Barajı'ndan Tuz Gölü'ne su aktarımının fizibilitesinin yapılabileceğini, kısa vadede ise havzadaki resmi ve gayri resmi kaçak kuyuların kontrole alınması gerektiğini belirterek, "Sadece damlama sulama kullanımına izin verilecek düzenlemeler yapılmalı" dedi.
'YER ALTI SULARININ KONTROLSÜZ TÜKETİMİ'
Koruma alanındaki su çekilmesiyle ilgili hatırlatma yapan Prof. Dr. Muazzez Çelik Karakaya, "Uzun vadede koruma alanındaki su çekilmesi sonucu oluşan killi, kireçli, sülfatlı topraklar rehabilite edilerek ağaçlandırma alanına ve tarıma uygun hale getirilebilir. Böylece hem oluşacak tozun yan etkileri önlenmiş olur hem de tarıma kazandırılır" diye konuştu. Tuz Gölü kapalı havzasında yer altı sularının akışının Tuz Gölü'ne doğru olduğunu söyleyen Karakaya, "Bu yüzden yer altı sularının kontrolsüz tüketimi tuz üretiminin de azalmasıyla birlikte Karapınar benzeri obruk oluşumunu tetikleyebilir" dedi.
'TUZ GÖLÜ'NE SAHİP ÇIKMALIYIZ'
Dr. Hatice Ünal Ercan da Tuz Gölü'nün eski çağlardan beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunduğunu hatırlattı. Sanılanın aksine üretilen tuzun sadece yüzde 6 ila 8'inin sofra tuzu olarak kullanıldığını belirten Ercan, geri kalan kısmın ise cam, kağıt, kauçuk ve tekstil sanayinde, ayrıca kimya endüstrisinde de geniş bir alanda kullanıldığını söyledi. Tuz Gölü'nün önemli özelliklerinden birinin eşsiz doğal yapısı ve içerdiği canlı potansiyeli olduğunu söyleyen Ercan, "Yok olan, kaybolan her canlı Tuz Gölü'nün dokusundan bir şeyleri geri dönülemez şekilde götürüyor" dedi.
Tuz Gölü'nde bu yaz binlerce flamingo yavrusunun öldüğünü hatırlatan Ercan, Tuz Gölü'ne sahip çıkmamız gerektiğini şu sözlerle ifade ediyor: "Sayısız göçmen kuşun bir anda öldüğünü görmek herkesi çok derinden yaraladı ve gölün sadece bizlere ait olmadığını çok acı bir şekilde tecrübe ettik. Hem ekonomik hem de doğal bir hazine olan Tuz Gölü'ne sahip çıkmalıyız."
Tuz Gölü
Başlığın diğer anlamları için Tuz gölü (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
| Tuz Gölü | |
|---|---|
| Havza | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Şehir(ler) | Aksaray, Ankara, Konya |
| İlçe(ler) | Şereflikoçhisar, Aksaray Merkez, Eskil, Cihanbeyli, Kulu |
| Koordinatlar | 38°50′0″K33°20′0″D / °K °D / ; |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Eskil |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Melendiz Çayı, Peçenek Çayı |
| Akarsu (giden) | Kapalı havza |
| Göl türü | Tuz gölü |
| Uzunluk | 80&#;km (50&#;mi) |
| Genişlik | 50&#;km (31&#;mi) |
| Yüzölçümü | &#;km2 (&#;sq&#;mi) |
| Ortalama derinlik | 1&#;m (3,3&#;ft) |
| En derin noktası | 2&#;m (6,6&#;ft) |
| Yüzey rakımı | &#;m (&#;ft) |
| Özellikler | Türkiye' nin en büyük 2. gölü |
| Wikimedia Commons | |
Tuz Gölü (Türkiye) | |
Tuz Gölü, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin sınırının kesiştiği yerde yer alan tuz gölüdür. Türkiye'nin tuz ihtiyacının %40'ı bu gölden sağlanır. Tuz Gölü'nde tuz, meteorolojik suların yer altına süzülerek daha önce oluşmuş tuz domlarını eritmesi ve tektonik hatlar boyunca yüzeye taşımasıyla oluşmaktadır.[1]
Türkiye'nin yüzölçümü bakımından ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü, çevresindeki platolar arasına gömülmüş bulunan geniş bir tektonik çukurluğun en derin yerindedir. Bu çukurluk Neojen'de tektonik hareketlerle oluşmuştur. Tuz Gölü'nün içinde bulunduğu çukurluk doğu, batı ve güneyden faylarla çevrilidir. Kuvaterner'de, daha az yağışlı iklim koşullarında gölün yüzölçümü küçülmüştür. Zamanla daha da küçülen göl, günümüzdeki durumuna kavuşmuştur.[2]