Uykuda Inlemek Neden Olur

Uykuya dalarken inlemek neden olur?

Sıklığı ve nedeni bilinmemektedir. Uykuda inleme sinsi başlar, ancak hızla tekrarlayıcı şekle dönüşür. En önemli sonucu yatak arkadaşının veya evdeki diğer kişilerin uykusunun etkilenmesi veya inlemeden ötürü endişelenmesidir.

Hypnic pisliği ne demek?

Hipnik pislik, tam uykuya dalacağınız sırada uykudan irkilerek uyanma, rüyada düşme hissi yaşama ve durup dururken irkilmek gibi belirtilerle ortaya çıkar. Eğer uykuya dalarken aniden sıçrama ve vücut kasılması yaşıyorsanız, hypnic pisliği yaşıyorsunuz demektir.

Patlayan kafa sendromu ne demek?

Patlayan kafa sendromu, uyku-uyanıklık geçişleri sırasında kişinin kafasının içinde yüksek sesli bir patlama ya da patlayıcı bir gürültü hissi yaşadığı nadir bir uyku bozukluğudur.

Parasomnia ne demek?

Uyku sırasında istenmeyen bir davranış veya deneyime parasomnia denilmektedir. Uyku terörü NREM uykusu esnasında meydana gelmektedir. NREM uykusu kişinin uyku ile uyanıklık arasında kaldığı bir süreçtir.

Miyokloni irkilme nedir?

Gün içinde yorgun düşen bedenimiz uyku esnasında aniden irkilebilir. Bunun diğer adı Miyokloni (Miyoklonus ya da Myoclonus olarak da bilinir), merkezi sinir sisteminden kaynaklanan bir veya birden çok kasta meydana gelen istemsiz ve kısa süreli kasılmadır.

Patlayan kafa sendromu tedavisi var mı?

Patlayan kafa sendromu için standart bir tedavi prosedürü yoktur. Hastalığı stres veya kaygının tetiklediği düşünülüyorsa tedavide psikolojik danışmanlık veya psikoterapi önerilebilir. Eğer eşlik eden uyku apnesi gibi başka bir tıbbi sorun varsa tedavisi yapılır.

Patlayan kafa sendromu hangi doktor bakar?

Patlayan kafa sendromuna hangi doktor bakar, diye merak ediyorsanız, genellikle psikiyatri uzmanları cevabını verebiliriz.

Hipersomnolans ne demek?

Hipersomni ve hipersomnolans terimleri farklı anlamlar içermektedir. Hipersomniden kasıt uyku süresinde artış iken hipersomnolanstan kasıt ise artmış uykululuk halidir.

Katatreni, uykuda nefes verirken uzun inleme, uğultu veya hırıltı ile kendisini gösteren nadir bir uyku bozukluğu durumudur.

Gece inlemesi olarak da bilinen bu durum, parasomniler kategorisine girer. Nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak araştırmalar katatreninin uyku sırasında altta yatan bir solunum problemiyle ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.

Katatreni, bir kişinin uyku sırasında nefes verirken garip bir ses çıkarması anlamına gelir. Bu sesleri duyan kişiler genellikle bunları uzun inlemeler veya iniltiler olarak tanımlar. Ayrıca mırıldanıyormuş gibi görünebilir ve hatta sesler üzgün veya kasvetli gelebilir.

Bu sesler çok yüksek olabilir ve nefes verme sırasında ortaya çıkar. Ayrıca diğer solunum düzeni değişiklikleriyle de bağlantılıdır. Örneğin, nefes alma hızı yavaşlayabilir.. Ayrıca inlemeye başlamadan önce nefes kısa bir süre tutulabilir. Aksi takdirde, nefes almada sorun olduğuna dair net bir işaret yoktur.

İnleme sesleri her seferinde beş ila 50 saniye boyunca rastgele kümeler halinde olabilir. Birkaç dakikadan bir saate kadar tekrar eden çok sayıda inleme duyulabilir. Bu inlemeler genellikle hızlı göz hareketi (REM) uykusu sırasında olur. Ancak REM dışı uykunun 2. evresinde de olabilir.

Genellikle katatrenisi olan kişi bunu hatırlamaz. Başkası fark etmiyorsa uykuda inleme gözden kaçabilir.

Katatrenisi olan bir kişide başka semptomlar olabilir veya olmayabilir. Belirtiler ortaya çıktığında şunları içerebilir:

• Horlama
• Yorgunluk
• Gündüz uyanıklığında azalma
• Konsantrasyon veya hafıza sorunu
• Sabahları boğaz ağrısı

Katatreninin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, sınırlı araştırmalar katatreninin beynin nefes almayı kontrol eden bölümündeki işlevsiz nöronlardan, küçük üst solunum yollarından, küçük çenelerden veya inspiratuar akış sınırlamasından (daha fazla nefes almaya çalıştığınızda bile hava akışının sabit kalması) kaynaklanabileceğini düşündürmektedir.

Genetik de bir rol oynayabilir, çünkü katatreni hastası olan kişilerin yaklaşık &14&#;ünün ailesinde de bu durum vardır.

Bu durum genellikle çocukluk çağında başlar. Genç erkekleri kadınlardan daha fazla etkiler ve yıllarca sürebilir. Kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak sorunun kaynağı psikolojik veya psikiyatrik stres değildir.

Çoğu zaman katatreni, diğer insanları rahatsız edecek kadar yüksek ses çıkardığında tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyar. Bu durum üniversite veya ordudaki yurtlarda ya da ilk kez başka biriyle aynı yatağı paylaşırken ortaya çıkabilir.

Polisomnogram adı verilen bir uyku çalışması katatreninin resmi teşhisini koyabilir. Bu testi genellikle bir uyku merkezi sağlar. Test, solunum düzenindeki değişiklikleri gösterir ve inleme seslerini kaydedebilir.

Ayrıca nefes almadaki olası engelleri belirlemek için ayrıntılı bir kulak burun boğaz muayenesi de yapılmalıdır.

Katatreni diğer solunum problemlerinden ve uyku bozukluklarından farklıdır. Katatreni teşhisi konmadan önce, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer durumlar ekarte edilmelidir:

• Horlama
• Somniloquy (uykuda konuşma)
• Stridor (yüksek sesle, tiz nefes alma)
• Astım

Katatreni tedavileri bazı insanlara yardımcı olur, ancak hepsine değil. Bu durum için uygulanan tedaviler genellikle temel nedeni hedef alır. Bununla birlikte, katatreniye neyin neden olduğu veya neden meydana geldiği net olmadığından, işe yarayan bir tedavi seçeneği seçmek zor olabilir.

Katatreni ve uyku apne arasında olası bir ilişki vardır. Bu nedenle, sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) bazı kişilere yardımcı olabilir. Ancak katatrenisi olan herkes bu tedaviye yanıt vermez.

Özel bir ağızlık, çeneyi ileri pozisyonda destekleyerek hava yolunu açık tutmaya yardımcı olabilir. Bu, bazı kişilerde katatreni semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.

Üst hava yolu tıkanıklığı varsa, bademciklerin (tonsillektomi) veya hem bademciklerin hem de lenf bezlerinin (adenotonsillektomi) cerrahi olarak çıkarılması katatreni tedavisinde başka bir seçenek olabilir.

Katatreni, genellikle zararsız olan ancak diğer insanları uyandırabilen bir uyku davranışıdır. Birisi uyurken ve nefes verirken inleyip sızlandığında ortaya çıkar. bu durum horlamadan farklıdır.

Uykuda inlemek diğer insanları rahatsız edebilirken, kişinin kendisi için genellikle zararsızdır. Ancak, huzursuz uykuya veya uyanmaya neden olabilir. Bazı durumlarda nefes alıp verme kısa süreliğine kesintiye uğrayabilir.

Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.

Uyku bozuklukları kişinin genel sağlığını, güvenliğini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen görmezden gelinmemesi gereken sağlık sorunlarıdır. Uyku bozukluğu kişinin uyku kalitesini düşürür. Ara sıra uykuya dalmada zorluk yaşamak normal olsa da uyuyama, yorgunluktan uyanma veya gündüz uykusu hissetme gibi durumların sık görülmesi normal değildir.

Uykuya dalmada sık sık sorun yaşamak kişi için yıpratıcı bir deneyim olabilir. Kalitesiz bir uyku uyumak kişinin sabahları kendini yorgun hissetmesine neden olabilir. Ancak ne kadar yorgun olursa olsun kişi gece olduğunda yine uyumakta zorlanacaktır. Bu döngüde sıkışmak kişinin ruh halini, enerjisini, verimliliğini ve stresle başa çıkma yeteneğini ciddi şekilde etkileyebilir.

Uyku Bozukluğu Nedir?

Uyku esnasında; gün içerisinde vücudumuzda meydana gelen reaksiyonların zararlı etkilerinin onarımı ve toksik maddelerin uzaklaştırılarak, dokuların yeni güne hazırlanması meydana gelir. Ayrıca; beyin fonksiyonlarının düzenlenmesi, beyin hücrelerinin dinlendirilerek gün içinde öğrenilen bilgilerin işlenerek hafızaya alınması gibi süreçler de gerçekleşir.

Uyku temel olarak iki fazdan meydana gelir. Bunlar, dinlendirici fazı olan non-REM dönemi ile aktif fazı olan REM dönemi şeklindedir. Kaliteli bir uyku için, belirli uzunluklarda ve düzende bu iki fazın birbirini takip etmesi ve yeterli uzunlukta uyunması gerekir. Bu şartlar sağlanamadığında uyku bozukluklarından söz edilir.

Günlük hayatta stres ve kaygı gibi çeşitli psikolojik sorunların sıklığında yaşanan artışa paralel olarak, uyku bozukluklarının da sıklığı giderek artmaktadır. Özellikle son çalışmalar, her 3 yetişkinden birinin günlük 7 saatten az uyuduğuna dikkat çekmektedir.

Uyku Bozuklukları Nelerdir?

Uykunun etkilenen parametresine bağlı olarak çeşitli uyku bozuklukları tanımlanmıştır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

İnsomnia: Uykusuzluk, uykuyu sürdürmede veya uykuya dalmada zorluk olarak da tanımlanabilecek insomnia çok çeşitli sebeplerden ileri gelebilir.

• Birbirinden uzak zaman dilimlerine kısa zamanda seyahat sonrası ortaya çıkan jet-lag,
• stresli yaşam, kaygı bozuklukları,
• hormonal veya sindirim problemleri insomnia ile sonuçlanabilir.

İnsonmina; çeşitli etkileri nedeniyle hayat kalitesini ciddi olarak olumsuz etkileyebilir. Bunlar arasında depresyon, konsantrasyon bozukluğu, dış etmenlere duyarlılık (irritabilite), kilo artışı ve okul/iş performansında düşme sayılabilir.

Parasomnia: Uyku esnasında yapılan anormal davranışlar ve hareketler parasomnia kapsamında değerlendirilir. Bunlar arasında; uyurgezerlik, uykuda konuşma, inlemek, kabus görme, yatak ıslatma, diş gıcırdatma sayılabilir.

Özellikle REM uyku davranış bozukluğu; REM uykusu esnasında; normalde hareket edememesi gereken kişinin, rüyasında gördüklerini davranışlarına yansıtması olarak bilinen bir türüdür.

Uyku apnesi: Uyku esnasında nefes almanın tamamen durması veya azalması olarak tanımlanır. Sağlıklı bireylerde horlama ile birlikte kısa süreli görülmesi normal kabul edilse de; uykudaki gerçekleşme sıklığı ve uzunluğu arttıkça ciddi sağlık sorunlarına yol açar.

Özellikle kalp ve akciğer problemleri açısından bireyler risk altındadır. Kişi uykusunda oksijen yetersizliğinden sık sık uyanır ve yetersiz uyku nedeniyle gün içinde yorgunluk, sinirlilik, uyku ihtiyacı, konsantrasyon güçlüğü gibi şikayetlere neden olur.

Huzursuz bacak sendromu: Uykuda bacakları karşı konulamaz derecede hareket ettirme ihtiyacı hissetme durumudur.
Genellikle bacaklarda uyuşma veya karıncalanma hissi eşlik edebilir. Şiddetli vakalarda gün içinde de şikayetler gelişebilir.
Hiperaktivite bozukluğu, bazı vitamin eksiklikleri, Parkinson hastalığı gibi sağlık sorunlarına eşlik edebilse de, sıklıkla sebebi bilinmemektedir.

Narkolepsi: Gün içinde uyanık durumdayken gelişen “uyku atakları” ile tanınır. Kişi gün içinde aniden yorgun hissederek uykuya dalar.

Bazen bu şikayete, uykudan uyanma sonrası geçici uyku felci eşlik edebilir.
Tek başına olabilse de, sıklıkla narkolepsi multipl skleroz (MS) gibi çeşitli nörolojik hastalıklarla beraber izlenir.

Uyku Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?

Uyku akışkanlığı kişiye göre farklılık göstermekle birlikte, birtakım kişisel ve biyolojik özelliklere bağlı olarak gerçekleşir. Bu özelliklerden kaynaklanan çeşitli sağlık sorunları ise uyku bozukluğuna yol açabilir. Bu kapsamda, uyku bozukluğu nedenleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Stres: Günlük hayattaki yoğun stres, beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek uyku esnasında sık uyanmayla veya derin uykuya dalmada sorun yaşamayla sonuçlanır.
• Kaygı bozukluğu: Yaygın anksiyete bozukluğu olarak da bilinen kaygı durumunda, kişi uykuya dalmada ve odaklanmada sorun yaşayarak, çeşitli uyku bozukluklarının ortaya çıkmasına yol açar.
• Alerji: Özellikle yatak odasında vücudun alerjik olduğu maddelerin varlığı durumunda, vücut alerjik yanıt geliştirerek uykuya dalmada zorlanır. Uyku esnasında solunumunda sorunlar yaşar veya kaliteli bir uyku geçiremez.
• Solunum problemleri: Soğuk algınlığı, sinüzit veya KOAH gibi solunum yolundaki çeşitli sorunlar nefes almayı güçleştirdiği için uyku kalitesini kötü etkiler.
• Sık idrara gitme: Gece idrara gitme (noktüri) davranışı uykunun dinlendirici fazlarını yarıda keserek uykuyu sık sık böler. Bu nedenle kişi rahatlatıcı bir uyku alamadığın çeşitli sorunlar ortaya çıkar.
• Kronik ağrı: Çeşitli sağlık sorunları (eklem problemleri, mide-bağırsak sorunları, fibromiyalji vs.) ağrıya neden olduğunda kişinin uykuya dalması veya kaliteli uyku sürdürmesi zorlaşır.

Uyku Bozukluğunda Hangi Belirtiler Görülür?

Uyku bozukluğu olan kişilerde çeşitli şikayetler uyku sorunlarına eşlik edebilmektedir. Bunlar arasında aşağıdakiler sıklıkla izlenir:

• Uykuya dalmada zorluk veya uykuyu sürdürmede zorluk,
• Gün içinde yorgunluk ve uyku isteği,
• Anormal nefes alma davranışı,
• Uykuya dalarken anormal hareket etme isteği,
• Uyku esnasında anormal davranışlar sergileme,
• Huzursuzluk veya kaygı davranışı,
• Okul veya iş performansında düşüş,
• Konsantrasyon güçlüğü,
• Depresyon,
• Kilo alımı.

Uyku Bozukluğu Tedavisinde Neler Yapılır?

Uyku sorunun etkili çözümü; öncelikle sorunun doğru tespitine ve uygun tedavi planlamasına bağlıdır. Bu nedenle, uyku bozukluğu şikayeti olan kişilerin öncelikle uzman bir hekimin değerlendirmesine başvurması gerekir.

Hastanın ayrıntılı hastalık öyküsü alındıktan ve detaylı fizik muayene yapıldıktan sonra, gerekirse ek laboratuvar ve görüntüleme tetkiklerine başvurulur. Özellikle uyku bozukluklarında başvurulan polisomnografi testi uyku bozukluğunun tipini belirlemede önemlidir. Elde edilen sonuçlara göre sorun tespit edilerek uygun tedavi planlanır.

Tıbbi tedaviler arasında; uykuya dalmayı kolaylaştıran ilaç tedavileri, melatonin takviyesi, nefes almayı kolaylaştıran aparatların kullanımı, uyku apnesini önlemeye yönelik cerrahi operasyonlar ile diş hekimliği uygulamaları vardır.

Bunların yanında kişilerin günlük hayatlarında alabilecekleri çeşitli tedbirlerle de uyku bozukluklarını gidermeleri veya önlemeleri mümkündür. Bunlar arasında aşağıdakiler sayılabilir:

• Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazanılmalıdır. Özellikle vitamin ve mineral içeriği yüksek sebze ve balık gibi besinlerin tüketimine ağırlık verilmelidir.
• Basit şekerler gibi yüksek karbonhidrat içerikli gıdalar az tüketilmelidir.
• İdeal kiloda olmak çok önemlidir. Fazla kilolu kişilerin, gerekirse bir diyetisyen eşliğinde uygun beslenme programına girmesi gerekir.
• Düzenli egzersiz yapılmalıdır. Haftanın belirli günlerinde, kişinin yaşına ve vücut yapısına uygun egzersiz yapması uyku alışkanlığı açısından oldukça yararlıdır.
• Kafein içerikli çay, kahve, elma gibi gıdaların tüketimi azaltılmalıdır.
• Sigara ve alkol tüketimine son verilmelidir.
•  Yatmadan önceki 1,5 &#; 2 saatlik dilimde herhangi bir gıda alımından kaçınılmalıdır.
• Uyku öncesinde alınan sıvı miktarı sınırlandırılmalıdır.
• Uyku öncesi telefon, bilgisayar, tablet gibi elektronik cihazlarla uğraşılmamalı ve maruziyetten kaçınılmalıdır. Cihazlar mümkün olduğunca yataktan uzakta muhafaza edilmelidir.
• Yatak odası karanlık ve sessiz olması sağlanmalı; yatak konforu kişinin uykuya dalmasına yetecek düzeyde olmalıdır.
• Günün benzer saatlerinde uyumaya çalışılmalıdır. Belirli saatte uyku alışkanlığının kazanılması, uykuya dalmayı kolaylaştırmaktadır.
• Gün içinde verilen kısa süreli şekerlemelere son verilmelidir. Gece uykusunun süresini ciddi etkilediğinden, gün içinde şekerleme yapılmaması tavsiye edilir.

Dr. Oğuzhan Onultan
Nöroloji Hastalıkları Uzmanı